Lys van gedrukte Afrikaans-vreemdtalige woordeboeke

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

'n Vreemde taal verwys na 'n taal wat nie 'n spreker se moedertaal is nie, en vreemdtalige woordeboeke is hulpmiddels wat mense reg oor die wêreld in staat stel om mekaar te verstaan en tale grondig te verken. Dit word gevolglik aanvaar dat die skryf en publikasie van meer Groot Woordeboeke in Afrikaans die belangstelling en vaardigheid daarin reg oor die wêreld sal aanwakker en bevorder.

Agtergrond[wysig | wysig bron]

Vreemdtalige woordeboeke het beperk gebly tot Engels, 'n internasionale en ampstaal, sekere nabye Afrikatale en plaaslike strategiese tale. Kleiner tale soos Ndebele en Swati is afgeskeep, maar Namibiese tale soos Otjiherero en Ndongo wat tydens die Grensoorlog benodig is, asook Fanakalo wat by die myne gebruik is, het aandag ontvang. Hierdie Afrikataalwoordeboeke het intussen verouderd geraak en wag sedert die aanvang van die nuwe millennium op hersiening. Die uitsondering in hierdie opsig is die Khoekhoegowab-glossarium wat in die jaar 2010 in Namibië verskyn het.

Die Duits-Afrikaanse woordeboeke bestaan wel sedert 1925 en het baie verder gevorder as die Frans-Afrikaanse woorde boek van 1950 wat slegs één uitgawe beleef het. Die Duitse woordeboek het ook die Latynse (1939–1972) en Portugese (1975) woordeboeke oorleef. Tog het navorsing tussen die Duitse en Afrikaanse taal in 1983 by sy agtste uitgawe so te sê tot stilstand gekom. Pharos het hierdie ou Duitse woordeboeke sedert 2004 slegs op aanvraag laat herdruk, sonder enige hersiening. Solé Pienaar het in 2006 'n verhandeling geskryf as pleidooi om hierdie woordeboek grondig hersien te kry.

Sedert die aanvang van 1990 het die eksperimentering met nuwe vreemdtalige woordeboeke meestal beperk gebly tot Japannees (van 1986 tot einde 2001). Met die afskaffing van die politieke (en akademiese) sanksies het die Nederlanders en Belge van hul kant ook meer woordeboeke begin publiseer waarin Afrikaans en Nederlands geamalgameer is, soos Pharos Groot woordeboek: Afrikaans en Nederlands.

Leksikografiese potensiaal word wel in die Russiese taal gesien. Soos by die Afrikaans-Japannese woordeboekie, kom belangstelling meestal uit buitelandse oorde. Svetlana Leshchenko, maar ook Ewgeny Artemof, stel albei in Afrikaans belang.

Van die netelige punte waarom vreemdetalige woordeboeke met huiwering aangepak word, is:

  • Dat dikwels geredeneer word dat mens slegs voldoende kernwoordeskat moet opbou om 'n vreemdtalige verklarende woordeboek te verstaan ten einde daardie taal te bemeester. By vertaling moet mens egter "albei" tale op 'n voldoende en gelyke vlak vaardig wees om die teks van die een so noukeurig as moontlik in die ander te vertaal – 'n vertalende woordeboek in Afrikaans is dus wel noodsaaklik.
  • Slegs by uitsondering word fonetiese skrif naas die lemma gebruik, selfs wanneer 'n verouderde uitspraakwoordeboek beskikbaar is. Sonder die uitspraaknotering bly Afrikaans slegs 'n "leestaal" en nié 'n praattaal nie, en die taalleerder kan hom dan maklik aan letteruitspraak skuldig maak. Vir besuiniging van bladruimte word spreekwoorde en frases ook net by uitsondering ingesluit.
  • Dikwels is 'n uitvoerige Engelse vertalende woordeboek (met fonetiese transkripsie) van 'n betrokke vreemde taal vryelik op die Suid-Afrikaanse mark beskikbaar. Duitse of Nederlandse vertalende woordeboeke van ander vreemde tale (indien dit wel bekom kan word) word ook dikwels gebruik om die oerteks beter in Afrikaans oor te sit (byvoorbeeld werke uit Frans). Sodoende word 'n Afrikaans-vreemdetaalwoordeboek dikwels as oorbodig beskou. Volgens G.P. Kirsten: My Russiese studies het in die geheel swaar geleun op Russies-Engels of Russies-Duitse woordeboeke, en ek het eintlik nooit die afwesigheid van 'n Afrikaans-Russiese woordeboek as 'n gemis gevoel nie.[1]
  • Ewe dikwels word aangevoer dat daar nie genoeg tweetalige akademici of proeflesers is wat voldoende bekwaam is om 'n vreemdetaalwoordeboek te assesseer nie. Uit Afrikaanse oorde word dan wag gemaak op 'n Afrikaans-kundige "van buite". In die geval van Joy H. Wagner se eerste Afrikaans-Russiese Woordeboek, kon sy byvoorbeeld nie 'n Russiese proefleser opspoor wat ook Afrikaans magtig is nie.[2] Dit is naamlik 'n sirkelredenasie, omdat iemand in Rusland weer sal sukkel om 'n Afrikaanssprekende persoon ('n veel kleiner bevolking) te vind wat Russies op moedertaalvlak magtig is.
  • Uitgewerye is dikwels huiwerig om 'n Afrikaans-vreemdtalige woordeboek te druk omdat dit 'n geldelike risiko inhou indien die markaanvraag nie voldoende sou wees nie.
  • Meestal is die (ingevoerde) Engelse vertaling van sowel internasionale fiksie as niefiksie in vreemde tale vryelik in die mark en in biblioteke beskikbaar. Omrede die meeste Afrikaanssprekendes die Engelse taal magtig is, word daar minder moeite gedoen om uit die bronteks self te vertaal. As voorbeeld sou 'n Afrikaanse leser makliker Jo Nesbø se werke in Engels lees as in Noors, waarvan die eksemplaar eerstens duurder, en tweedens moeiliker bekombaar is. Al lees die Afrikaanssprekende bv. The Leopard (oorspronklik: Panserhjerte), is dit geen waarborg dat die leser belang sou stel om Noors te lees of leer lees nie.
Omgekeerd kan dieselfde weer geld by bekende Afrikaanse werke, soos dié van die spanningverhaalskrywer Deon Meyer, wat reeds via die Engelse vertaling in ander vreemde doeltale vertaal is. Meyer se spanningromans was teen 2014 reeds in 27 tale vertaal. Meyer se boeke vaar die beste in Frankryk, waar 'n oplaag van Kobra van omtrent 50 000 vir die eerste druk beplan is. Maar, stel die Taalgenoot: "Die enigste ander tale waar die vertalings regstreeks uit Afrikaans is, is Duits, Noorweegs, en Nederlands". Die doeltale is dikwels binne "volkslande" geleë wat doelbewus die invoer van Engelse werke op die openbare mark verlangsaam om die eie taal te bevorder. Nietemin kan bronteksgetrouheid juis 'n groter aanvraag na Afrikaans-vreemdtalige woordeboeke stimuleer. Daar is byvoorbeeld foute begaan met die Franse vertaling van die Engelse uitgawe van Breyten Breytenbach se 'Die Man met die Kop' uit die oorspronklik Afrikaanse bundel Mouroir. Ou gabba is as china in Engels vertaal, wat dan in Frans letterlik as porcelaine oorgesit is.[3] Selfs in vertalings uit Afrikaans in Nederlands glip daar gereeld vertaalfoute in. So skryf Martie Preller Ons het baie in bome geklim, groot akkerbome, perskebome en appelkoosbome, wat vertaal word: We klommen veel in bomen. Grote bomen op het veld, perzikbomen en abrikozenbomen.[4] Die "akker" (vergelyk die Engels acorn, verouderde Nederlands aker, Platduits ecker, maar ook die Gotiese "akran" (vrug[te])) is verwar met 'n landoppervlak; die korrekte vertaling sou wees grote eiken of grote eikenbomen.
Tans, weens die tekort aan goeie tweetalige woordeboeke, wend die publiek hul na groter tale waarin die romans reeds verskyn, of reeds in vertaal is deur vertalers wat aan hulle goed bekend is, byvoorbeeld Engels.
Agaat (deur Marlene van Niekerk) se verkope in Swede was hoër as in Suid-Afrika (30 000 Sweedse eksemplare sedert 2012–2014; teenoor 14 000 Afrikaanse eksemplare sedert 2004–2014), wat wel toon dat vertalings uit Afrikaans finansiële sukses kan beleef. In Suid-Afrika vaar die verkope van vertalings van die Afrikaanse romans egter sleg. Wat niefiksie betref, word by NB-uitgewers selde uit Afrikaans vir die oorsese mark vertaal.[5]
Die teendeel is egter ook waar: Nicol Stassen en Melt Myburgh meen albei dat die skrywe van 'n boek in Engels met die oog op die buitelandse mark, nie baie geld of sukses waarborg nie. Melt Myburgh van Penguin Random House voer aan dat hulle dikwels 'n niefiksietitel tegelyk in Engels en Afrikaans publiseer, maar dat die Engelse uitgawe relatief selde 'n tuiste in die buitelandse mark vind, omdat die smake van lesers in die onderskeie markte so dramaties verskil. Volgens Myburgh begaan skrywers en uitgewers maklik die fout om te aanvaar dat hul Engelse boeke die buitelandse mark sal inpalm, terwyl dit nie met die praktyk strook nie. Een sprekende voorbeeld is Carol Campbell se My Children Have Faces (2013), uitgegee deur Umuzi, wat ook as Karretjiemense (2013) verskyn het. Volgens Campbell self is daar teen einde-2015 slegs sowat 800 eksemplare van My Children Have Faces in die oorspronklike Engels verkoop, terwyl oor dieselfde tydperk 12 000 Afrikaans-vertaalde kopieë van die hand gesit is. Volgens Nicol Stassen, uitgewershoof van Protea Boeke, gaan vertalings ook dikwels gepaard met ander faktore soos gehalte, bekendheid van die boek, leserssmaak, die kwessies en vraagstukke waarmee lesers hulself kan identifiseer of die bekendheid van die skrywer (en vertaler), benewens die getal tale waarin die boek reeds vertaal is.[6]

Tale[wysig | wysig bron]

Hierdie lys van gedrukte vertalende woordeboeke kan deur die Afrikaanssprekende gebruik word om 'n vreemde taal aan te leer, maar ook vice versa. Reisgidse, asook vertalende kinderwoordeboeke en vakwoordeboeke is nie by hierdie lys ingesluit nie. Hierdie "katalogus" mag van nut wees om:

(i) ou of gevestigde werke op te spoor wat hersien of uitgebrei moet word;
(ii) moontlike leemtes in die beskikbaarheid van twee- of veeltalige woordeboeke uit te lig, en
(iii) om geskikte woordeboeke te keur wat die aanleer van 'n vreemde taal mees doeltreffend sal fasiliteer.

Duits[wysig | wysig bron]

  • Praktisches Lehrbuch der kapholländischen Sprache (Burensprache): Sprachlehre, Gespräche, Lesestücke und Wörterbuch – Nicolaas Marais Hoogenhout – 1904.
  • Woordeboek / Wörterbuch: Afrikaans-Duits, Deutsch-Afrikaans – eers Hendrik Abraham Steyn, Hans Georg Schulze en Hugo Gutsche, later Hans Georg Schulze en Georg Paul Johannes Trümpelmann (1957), en later Georg Paul Johannes Trümpelmann & E. Erbe – 1925 (1971, 1983, 2004 (eerste sagtebanduitgawe), as Deutsch – Afrikaans großes Wörterbuch herdruk deur VVB Laufersweiler Verlag in Duitsland, 29 Julie 2015).
  • Drietalige idioomboek in Afrikaans, Engels, Duits.[dooie skakel] – Daniël Brand – 1936.
  • Juta se Afrikaans-Duitse en Duits-Afrikaanse woordeboek – F C Boehm; Josephine Boehm (1939), later W.H.C. Hellberg (1958).
  • Skoolwoordeboek: Duits-Afrikaans, Afrikaans-Duits – Otfried Rode, M. Rode, T.J. Schulz. (1938; 2de hers. uitg. - 1949; 3de hers. uitg. - 1963; 4de hersiene uitg. - 1968; 5de hers. uitg. - 1980; 5de hers. uitg. derde druk – Jan. 1983)
  • Schulwörterbuch: Deutsch-Afrikaans, Afrikaans-Deutsch / Skoolwoordeboek: Duits-Afrikaans, Afrikaans-Duits – Hugo Gutsche & P.A. Brandt – 1950.
  • Schulwörterbuch: Deutsch-Afrikaans, Afrikaans-Duits – P.A. Brandt, J.A.E. Leue – 1951 (1961, 1965, 1973).

Engels[wysig | wysig bron]

Tweetalige skoolwoordeboek: Afrikaans-Engels, Engels-Afrikaans deur Daniël Brink Bosman en Izak Wilhelmus van der Merwe (Boerneef), vierde hersiene druk, 1944.
  • Patriot-woordeboekS.J. du Toit1902 (1904).
  • An English-Cape Dutch vocabulary for the use of Englishmen – Joan Frederik van Oordt – 1902.
  • Tweetalige skoolwoordeboek: Afrikaans-Engels, Engels-AfrikaansDaniël Brink Bosman; Izak Wilhelmus van der Merwe1942? (1944; 1946[7])
  • Groot woordeboek: Afrikaans-Engels, Engels-Afrikaans. – Matthys Stefanus Benjamin Kritzinger; later ook U.J. Cronje, Pieter Cornelis Schoonees – 1954 (1972, 1981, 1986, 1988)
  • Tweetalige woordeboek: Afrikaans-Engels, Engels-Afrikaans (aanvanklik in twee afsonderlike boekdele uitgegee). – Daniel Brink Bosman; Ludwig Wybren Hiemstra; Izak Wilhelmus van der Merwe; later ook Johan Jacobus Spies en P.A. Joubert – 1964 (1969; 1977; 1980; 1982; 1984; 1992; 1995; 1998; 1999).
  • Afrikaans-Engelse woordeboek / English-Afrikaans dictionary – Reader's Digest – 1987 (1999).
  • Juta se Afrikaans-Engelse woordeboek: beginners – R.B. Volsteedt; Henri Snijders; Peter Grobbelaar – 1988.
  • Pharos Groot Woordeboek / Major Dictionary: Afrikaans-Engels, English-Afrikaans – Louis Cornelius Eksteen. (Veertiende uitgawe van die Groot Woordeboek) – 1997.
  • Pharos Klein woordeboek: Afrikaans-Engels, English-Afrikaans. Louis Cornelius Eksteen. – 1997.
  • Pharos Afrikaans-Engels, English-Afrikaans woordeboek/dictionary2005 (2010)
  • Pharos Tweetalige skoolwoordeboek: Afrikaans-Engels, Engels-Afrikaans – Daniel Brink Bosman; Algernon Strange Valentine Barnes; Izak Wilhelmus van der Merwe. – 2008.
  • Oxford Afrikaans-Engels English-Afrikaans Skoolwoordeboek School Dictionary – 2008.
  • Pharos tweetalige skoolwoordeboek = Pharos bilingual school dictionary – Charlene Verster – Pharos – 2012 tot 2013 hers. druk
  • Afrikaans-English, English-Afrikaans Dictionary: With over 28,000 entries – Alet Kruger & Penny Grearson – Geddes and Grosset: 16 September 2014

Fanakalo[wysig | wysig bron]

  • Woordeboek Afrikaans – Fanakalo. Dictionary: English – Fanakalo. Lo buk ka lo izwi: Fanakalo – Sibulu – SingisYskor – 1966.
  • Mynerswoordeboek: English-Fanakalo: Afrikaans-Fanakalo – Kamer van Mynwese – 1972.

Frans[wysig | wysig bron]

Die enigste gedrukte Afrikaans-Franse woordeboek (1950) het slegs een druk beleef.
  • Afrikaans-Frans, Frans-Afrikaans Woordeboek – B. Strelen met die medewerking van H.L. Gonin – 1950.[8]

(Nieu-)Grieks[wysig | wysig bron]

  • Grieks-Afrikaanse Woordeboek – Philip Nicolaides – 1964 (eerste keer gedruk in 2017)[9][10]

Hebreeus[wysig | wysig bron]

  • Hebreeus-Afrikaanse woordelys: die 806 woorde wat die meeste in die Ou Testament voorkom, in groepe ingedeel volgens frekwensie – Walter Theophilus Claassen – 1985.
  • Van ALEF tot TAW: basiese woordelys Hebreeus-Afrikaans – Jan H. Kroeze – 1993.

Japannees[wysig | wysig bron]

  • 'n Gepubliseerde Afrikaans-Japannese Woordelys van 1 500 lemmas ( アフリカーンス語基礎1500語 ) – Takashi Sakurai (ook soms geskryf: Takasji Sakoerai) – ca. 1986.[11]
  • アフリカーンス語基礎語彙集 (ander titel: Kernwoordelys vir gebruik by 'n inleidingskursus in Afrikaans) – Ernst Kotzé, Takashi Sakurai – 2000.
  • Afrikaans-Japannese woordeboek: met Engelse vertalings (アフリカーンス語・日本語基礎語辞典 Afurikānsugo Nihongo kisogo jiten) – Ernst Kotzé, Takashi Sakurai – 2001.[12][13]

(Regs)Latyn[wysig | wysig bron]

  • Woordeboek: Afrikaans-Latyn – Ferdinand Postma – 1937.
  • Beknopte woordeboek: Latyn-Afrikaans – Ferdinand Postma – 1939 (1967, 1972).
  • Drietalige regswoordeboek: Engels-Afrikaans, Latyn-Afrikaans-Engels, Afrikaans-Engels – Victor Gustav Hiemstra ; Henri Louis Gonin – 1981 (1986, 1992)
  • Lexis Latina: Latynse Kernwoordeskat / Basic Latin Vocabulary – F. Smuts, S.M. Bruwer, A.V. van Stekelenburg – 1985.
  • Lexicon Latyn-Afrikaans: Institutionum Gai et Institutionum Justiniani – H L Gonin; W J G Lubbe – 1987.
  • Drietalige studente regsleksikon: Afrikaans – Engels, Engels – Afrikaans, Latyn – Afrikaans – Engels = Trilingual student law lexicon: Afrikaans – English, English – Afrikaans, Latin – English – Afrikaans – Etienne Labuschagne – 2004.
  • Regsterminologie: straf-, strafproses- en bewysreg – [Centre for Legal Terminology in African Languages; Juta Law] – 2015.

Nama[wysig | wysig bron]

Khoekhoegowab[wysig | wysig bron]

  • Khoekhoegowab-Afrikaans: glossarium / Afrikaans-Khoekhoegowab: mîdi saogub. Wilfrid H.G. Haacke, Eliphas Eiseb, Christine Gericke – 2010.

Ndonga[wysig | wysig bron]

  • Okambo kiitja (woordeboek): Afrikaans-Oshambo – Erkki Laurmaa (Finse Sending) – 1949 (word gekategoriseer as 'Ndonga').
  • Ndonga, Afrikaans, English: drietalige woordeboek = tri-lingual dictionary = embwiitya pamalaka gatatu – Johannes Jurgens Viljoen – 1975.
  • Oshindonga woordeboek / dictionary / embwiitya – Johannes Jurgens Viljoen; P Amakali – 1984.

Nederlands[wysig | wysig bron]

Tot 1961 word Afrikaanse woorde in verskeie Nederlandse woordeboeke opgeneem met die nota Zuid-Afrikaans, bedoelende Suid-Afrikaanse Nederlands[14]

  • Beknopt Afrikaans-Nederlands woordenboek – H. Bloem; Nederlandsch-Zuidafrikaansche Vereeniging. - 1947.
  • Nederlands – Afrikaanse woordeboek – P.C. Paardekooper; Leendert Dekker – 1990.
  • Kramers woordenboek Zuid-Afrikaans-Nederlands, Nederlands-Zuid-Afrikaans – Hanny Demeersseman et al. - 2000.
  • Protea Miniwoordeboek Nederlands-Afrikaans / Afrikaans-Nederlands – Roy Pheiffer, Fred Pheiffer, Anneli Terre Blanche en Sief Veltkamp-Visser – 30 November 2000
  • Prisma Woordenboeken: Afrikaans-Nederlands, Nederlands-Afrikaans – Hanny Demeersseman et al. - 2009.
  • Van Dale Miniwoordenboek Afrikaans – Herman Beyer – 2010
  • Prisma: Afrikaans-Nederlands, Nederlands-Afrikaans – R Pheiffer; Primaredactie – 2010.
  • Prisma miniwoordenboek Afrikaans – 2010.
  • Pharos Groot woordeboek: Afrikaans en Nederlands – Willy Martin – 2011.

Noord-Sotho[wysig | wysig bron]

  • Sotho-woordelys: met die Afrikaanse ekwiwalente versamel uit bestaande Sotho-literatuur: behoor by die Handleiding by die aanleer van Transvaal-Sotho (Sepedi)- Theodor Martin Helmuth Endemann – 1939.
  • Noord-Sotho-Afrikaans, Afrikaans-Noord-Sotho woordelys: met 'n byvoegsel van Sotho-vakterminologie vir gebruik in Bantoeskole – N.J. Kotzé – 1957.
  • Klein Noord-Sotho woordeboek – D. Ziervogel ; P. C. Mokgokong; A.T. Malepe – 1961 (1969, 1972, 1974, 1988)
  • Noord-Sotho: terminologie en spelreëls = Northern-Sotho: terminology and orthography – Departement van Bantoe-Onderwys – 1962.
  • Pukuntšu ye kgolo ya sesotho sa leboa: sesotho sa leboa, seburu/seisimane = Groot Noord-Sotho woordeboek: Noord-Sotho, Afrikaans/Engels – D. Ziervogel, P.C. Mokgokong – 1975, 1985.
  • Pukuntsu woordeboek: Noord-Sotho-Afrikaans, Afrikaans-Noord-Sotho – T.J. Kriel en E.B. van Wyk ; in samewerking met S.A. Makopo. - 1977, 1983, 1989.
  • Verklarende woordelys, Afrikaans, Engels, Noord-Sotho = Lenanentšu-tlhalosi, Seafrikaans, Seisemane, Sesotho sa Leboa – P.J. Joubert – 198?.
  • The concise trilingual pocket dictionary: English, Northern Sotho, Afrikaans – G.M.M. Grobler – 1991.
  • Sediba: practical list of words and expressions in Northern Sotho, Northern Sotho-Afrikaans-English, English-Northern Sotho = Sediba: praktiese lys van woorde en uitdrukkings in Noord-Sotho, Noord-Sotho-Afrikaans-Engels, Afrikaans-Noord-Sotho – D. P. Lombard – 1992.
  • Shuters nuwe Sepedi woordeboek: Afrikaans-Sepedi (Noord Sotho, Sepedi (Noord Sotho))-Afrikaans – D.J. Prinsloo, B.P. Sathekge & E. Kapp – 1997.
  • Woordeboek: Afrikaans-Noord-Sotho (ook getiteld: Pukuntšu: Seburu-Sesotho sa Lebowa) – H.H. Gerber – 2000.

Otjiherero[wysig | wysig bron]

  • Otjiherero woordeboek = Otjiherero dictionary – J.J. Viljoen; T.K. Kamupingene – 1983.

Portugees[wysig | wysig bron]

  • Die Portugees-Afrikaanse woordelys en algemene uitdrukkings: Vocabulário Português-Afrikaans e frases gerais. J.L. Van Schaik. (26 bladsye) – 1969
  • Dicionário português-africanse / Portugees-Afrikaanse Woordeboek. Unisa. – Peter Haffter, Joaquim Carlos Bento Sabino, S.J. Pretorius ; in samewerking met H. Louw, C.S. van der Pluym – 1975.[15]

Russies[wysig | wysig bron]

  • Beknopte Afrikaans-Russies, Russies-Afrikaans Woordeboek: ongeveer 22 000 woorde – Joy H. Wagner[16][2][1] – 1993.
  • Moderne Russiese-Boere-Woordeboek – Svetlana Leshchenko (Swetlana Lesjtjenko) – 1 September 2014.
  • (In wording…) Woordeboek deur Ewgeny Artemof[17]

San[wysig | wysig bron]

!Xuhn[wysig | wysig bron]

  • San dictionary / San-woordeboek / Thahli xanu: San-Afrikaans-English, English-San-Afrikaans, Afrikaans-San-English – Ferdie Weich – 1961 (2004)[18]

Žul'hõasi[wysig | wysig bron]

  • Žul'hõasi fonologie en woordeboek. J.W. Snyman – 1975.

Suid-Sotho[wysig | wysig bron]

  • Suid-Sotho: terminologie en spelreëls no. 3 = Southern Sotho: terminology and orthography no. 3 – Departement van Bantoe-Onderwys – 1972.
  • Verklarende woordelys: Afrikaans – Engels – Suid-Sotho – P.J. Joubert en S.S. Selepe – 19??
  • Bukantswe ya maleme-pedi: Sesotho-Seafrikanse = Tweetalige woordeboek: Afrikaans-Suid-Sotho – Jacobus Albertus du Plessis; J.G. Gildenhuys; J.J. Moiloa – 1974
  • Skoolwoordeboek: Suid-Sotho-Afrikaans, Afrikaans-Suid-Sotho – Christiaan Rabie Kok – 1984.
  • The Concise trilingual pocket dictionary: English, Southern Sotho, Afrikaans – R.H. Moeketsi – 1991.

Tsonga[wysig | wysig bron]

  • Tsonga: terminologie en spelreëls / Tsonga: terminology and orthography – Departement van Bantoe-onderwys.
  • Afrikaans-Tsonga woordelys: (inleidende Afrikaans) – Switserse Sending in Suid-Afrika – 1970.
  • Verklarende woordelys: Afrikaans-Engels-Tsonga – P.J. Joubert en Khazamula Jamey Nkuzana – s.j.

Tswana[wysig | wysig bron]

  • Tswana: terminologie en spelreëls / Tswana: terminology and orthography – Departement van Bantoe-onderwys.
  • Verklarende woordelys, Afrikaans, Engels, Tswana / Lenanephokotlhalosi, Seaforikanse, Sengesimane, Setswana – P.J. Joubert & T. S. Metsileng – 1980's.
  • Dikišinare ya Setswana-English-Afrikaans / Setswana-English-Afrikaans Dictionary – J.W. Snyman (redakteur); J.S. Shole, J.C. le Roux (subredakteurs) – 1990.
  • The concise trilingual pocket dictionary: English, Tswana, Afrikaans ; Afrikaans, Tswana, English – Jurie Charles le Roux – 1991.
  • Kompakte Setswana woordeboek: Afrikaans-Setswana, Setswana-Afrikaans – George Robinson Dent – 1994.

Venda[wysig | wysig bron]

Xhosa[19][wysig | wysig bron]

  • The Concise Trilingual Dictionary in English, Xhosa, Afrikaans / Die Kort Drietalige Woordeboek in Afrikaans, Xhosa, English – Lionel E. Jennings – 1961.
  • Xhosa Dictionary: English–Xhosa–Afrikaans, Xhosa–English–Afrikaans – H. Nabe, P. W. Dreyer en G.L. Kakana. - 1976.
  • Woordeboek: Afrikaans-Xhosa, Xhosa-Afrikaans. - Via Afrika (1964; 1988; 1994); later Pharos (2005)
  • The Greater dictionary of IsiXhosa ('n groot driedelige woordeboek met sy-aan-sy lemmas in Xhosa, Engels en Afrikaans) – B. M. Mini; S. L. Tshabe; Herbert Walter Pahl; T. A. Ndungane; F. M. Shoba; A. M. Pienaar (Fort Hare Universiteit) – 1989–2006.[20]

Zoeloe[wysig | wysig bron]

  • Woordeboek: Afrikaans-Zoeloe, Zoeloe-Afrikaans / Isichazimazwi: Isibhunu-Isizulu, Isizulu-Isibhunu – Abraham M. Dekker; Johan H. Ries – 1958 (1972, 1984).
  • Afrikaans/Zoeloe-woordeboek met Engelse vertalings – Ernst Kotzé & Patrick Wela – 1991.
  • The concise trilingual pocket dictionary: English, Zulu, Afrikaans = Die kort drietalige sakwoordeboek: Afrikaans, Zoeloe, English – P.C. Taljaard – 1991
  • Kompakte Zoeloe woordeboek: Afrikaans-Zoeloe, Zoeloe-Afrikaans / Sichazimazwi sesibhunu nasesiZulu – G.R. Dent – 1996.
  • Woordeboek: Afrikaans-Zoeloe / Icichazimazwi: IsiAfrikaans-IsiZulu – H.H. Gerber – 1998.

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 "Kirsten, G.P. 1994. Woordeboek 'n liefdeswerk. Die Burger, 08 Maart:8". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2015. Besoek op 3 Julie 2015.
  2. 2,0 2,1 "Erasmus, Elfra. 1994. Afrikaans-Russiese woordeboek verskyn. Beeld, 10 Januarie:10". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2015. Besoek op 3 Julie 2015.
  3. Meiring, E. 1988. Breyten in Frans. Tydskrif vir letterkunde, 24(4):68
  4. Wat is familie, p. 168
  5. Groenewald, A. 2014. 'n Vertaalstorie. Taalgenoot (Someruitgawe), p. 62-65
  6. Malan. M. 2016. Boekeblad: Tendens. DeKat, Maart/April-uitgawe: bl. 78.
  7. http://www.worldcat.org/title/tweetalige-skoolwoordeboek/oclc/990439129
  8. Inskip, Donald P. 1951. Resensie: Strelen, B. en H. L. Gonin: "Afrikaans-Frans en Frans-Afrikaans Woordeboek". In: Ons eie boek XVII(2):30-31: The appearance of an Afrikaans-French and French-Afrikaans dictionary is a noteworthy event in South African cultural development. The way to understanding of the great French literary heritage will no longer lie exclusively through a third tongue, as has necessarily been the case hitherto; and we may hope also that direct contact with Afrikaans from the French side may lead to profitable exchanges and increased interest in South African affairs. The "Woordeboek" of Strelen and Gonin, is attractive in format and handy in use. On the whole the selection of words for inclusion is judicious and the range of meanings considerable: there can be no doubt that the dictionary fills a gap and will render good service. The concise grouping of words of common stem under one head is ably done and saves useful space. Having said this, one must add that the absence of any indication of pronunciation of either language is a grave defect, which must to some extent prevent the Dictionary from taking its rightful place with students. Whereas the Oxford Concise French Dictionary and the small Harrap find space for phonetic transcription (the Oxford Dictionary even manages to include etymologies in succinct form), this new arrival gives no guidance other than the asterisk before French aspirate "H".
    We can well believe that limitations of space pressed severely on the authors, but a more vigorous pruning of the vocabulary and the use of smaller type for certain secondary information might have left room for phonetic indication of pronunciation, and for more examples of common usage and constructions. For instance, the very uncommon acmé (included as well as the usual apogée) could well be sacrificed, as could probably such words as pontifical and filigrane.
    All in all, however, we must welcome the hard work and enthusiasm which have gone to the making of this Dictionary and hope that the authors and the publishers will reap their due reward for enterprise and pioneering.
  9. Nienaber, P.J. 1968. Wat doen die Akademie? Kaapstad: Nasionale Boekhandel, p. 61: Grieks-Afrikaanse Woordeboek en Grammatika van die Afrikaanse Taal (1964)
    Dié boeke, uitgegee onder beskerming van die S.A. Akademie, is 'n groot prestasie vir sowel die Griekse as die Afrikaanse taal. Albei werke is gekontroleer en goedgekeur deur die Taalkommissie van die S.A. Akademie. Dr. Philip Nicolaides, opsteller van albei werke, is verbonde aan die Universiteit van Witwatersrand. Die boeke sal Griekssprekende skoliere, burgers, en veral immigrante in staat stel om die grondbeginsels van Afrikaans onder die knie te kry, en hulle makliker by die Afrikaanse kultuurlewe inskakel.
  10. Wel vir die eerste maal gedruk in Die verhaal van die Griekse taal oor 35 eeue heen (28 April 2017) deur Gerrit van Wyk Kruger, soos gestel word: "Vir sy bespreking van veral die semantiek van Moderne Grieks gebruik die skrywer hier vir die eerste keer dr. Philip Nicolaides se uitvoerige Grieks-Afrikaanse Woordeboek van 843 foliogrootte bladsye. Dis teen die middel van die vorige eeu opgestel, maar is nooit gepubliseer nie."
  11. "Die Burger. 1996. Japannees besig met woordeboek. 13 November:14". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2015. Besoek op 3 Julie 2015.
  12. "Beeld. 2000. Professor in Afrikaans na Japan oor woordeboek. 26 April:9". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2015. Besoek op 3 Julie 2015.
  13. "Strydom, Linda. 2001. Japannees 'bied sakelui voorsprong'. Die Burger, 09 Junie:4". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 September 2015. Besoek op 8 September 2015.
  14. Afrikaans hoort by Nederlands, p. 207: "In die plek van die huidige Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal kon ons gehou het by die 'Dikke Van Dale' of amptelik die Van Dale, Groot Woordenboek der Nederlandse Taal wat tans uit drie boekdele bestaan met 240,000 woorde. Die samestellers van die woordeboek sou waarskynlik sonder probleme, ook nog tipies Afrikaanse woorde daarin kon opneem. Trouens aanvanklik is in dié woordeboek ook Afrikaanse woorde opgeneem, maar is dit sedert die 1961 uitgawe weggelaat."
  15. Die taalpraktisyn / The language practitioner. 1986. Afrikaans-Portugese woordeboek word uitgegee. (1):30-32[dooie skakel]
  16. "Fourie, C. 1992. Dié Rus na SA gelok met eksemplare van Beeld. Beeld, 19 Oktober:12". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2015. Besoek op 3 Julie 2015.
  17. "Nel, C.A. 2014. Taal lok Rus om gids te skryf. Beeld, 27 Augustus: 5". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2015. Besoek op 3 Julie 2015.
  18. (en) Resensie in Lexikos
  19. IsiXhosaleksikografie: Verlede, hede en toekoms bl.351
  20. The Greater Dictionary of isiXhosa: The Official Dictionary for isiXhosa-pamflet