Stradivarius

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Antonio Stradivari, deur Edgar Bundy, 1893: 'n verromantiseerde beeld van 'n vakman-held
Maker se etiket van Stradivari

'n Stradivarius is een van die viole, altviole, tjellos en ander strykinstrumente wat deur lede van die Italiaanse familie Stradivari, vernaam Antonio Stradivari (Latyn: Antonius Stradivarius), gedurende die 17de en 18de eeue gebou is. In navolging van die instrumente se reputasie, het die kwaliteit van die instrumente se klank en pogings om dit te verklaar of te ewenaar tot niks uitgeloop nie, alhoewel die opvatting betwis word.[1][2][3] Die faam van Stradivarius-instrumente is wyd bekend, en dit was dienooreenkomstig reeds die onderwerp van verskeie fiksiewerke gewees.

Konstruksie[wysig | wysig bron]

Stradivari het sy instrumente met gebruikmaking van'n binnevorm gemaak, in teenstelling tot Franse soos Vuillaume wat van 'n buitevorm gebruik gemaak het. Dit is duidelik uit die aantal vorms wat Stradivari deur sy loopbaan van gebruik gemaak het dat hy wel met sommige van die dimensies van sy instrumente geëksperimenteer het.[4] Die hout wat hy gebruik het, het sparhout vir die top, wilgerhout vir die interne blokke en belyning, en esdoringhout vir die agterkant, ribbe, en nek van die instrumente ingesluit.[5]

Die vermoede bestaan dat die hout wat gebruik is moontlik voor en na die bou van die viool met verskillende soorte minerale behandel is. Wetenskaplikes van die Nasionale Taiwanese Universiteit het klein hoeveelhede spoorelemente aluminium, koper en kalsium in die hout van sekere Stradivarius-viole opgespoor.[6][7] Die spoorelemente is afkomstig van chemiese preserveermiddels wat deur houtkappers aangebring is op die hout wat hulle verkoop het.[1] Die vioolmakers het ook vernis op hul instrumente aangebring. Kaliumboraat (boraks) is moontlik as beskerming teen houtwurm gebruik.[8] Natrium- en kaliumsilikaat is moontlik gebruik om skimmel, verrotting en insekskade te voorkom.[9] Simone Fernando Sacconi het voorgestel dat Vernice bianca, 'n eier-tempera vernis wat bestaan uit Arabiese gom, heuning en eierwit, moontlik gebruik is.[10]

Meer onlangs het die Franse chemikus Jean-Philippe Echard en sy medewerkers die vernis op Stradivarius-viole bestudeer. Hy vermeld dat selfs wanneer vernis nie meer vir die menslike oog op die oppervlak van ouer viole sigbaar is nie; dit wel binne die boonste lae van die selle van die hout opgespoor kan word. 'n Laer laag vernis word in die boonste laag houtselle aangetref, terwyl 'n boonste laag vernis op die hout rus. Ingevolge Echard se bevindings het Stradivari 'n mengsel van gewone Cremonese hars, olie en pigment as vernis gebruik, welke in algemene gebruik was. Echard het geen spore van gespesialiseerde bestanddele soos proteïenmateriale of fossiel-amber gevind nie.[1][11]

'n Vergelykende studie wat in 2008 in PLOS ONE gepubliseer is[12] het geen noemenswaardige verskille in mediaan-digtheid tussen moderne en klassieke viole gevind nie, of tussen klassieke viole van verskillende oorspronge nie. Hierdie resultate dui daarop dat verskille in digtheid in die materiaal 'n belangrike rol in die klankproduksie van klassieke viole gespeel het. 'n Latere opname, wat fokus op die vergelyking van mediaandigthede in klassieke sowel as moderne viole, bevraagteken die rol wat beskikbare materiale moontlik in klankproduksieverskille gespeel het, hoewel dit geen kommentaar lewer op die variasies in digtheidsverskille nie.[13] Die hoeveelheid koper en aluminium is hoër as in teenswoordige instrumente.[6][7]

Markwaarde[wysig | wysig bron]

'n Antonio Stradivari viool van 1703 op uitstalling agter glas by die Musikinstrumentenmuseum (Berlynse Musiekinstrument Museum), 2006

'n Stradivarius wat in die 1680's of vanaf 1690 tot 1700 deur Stradivari gemaak is kan honderde duisende tot 'n paar miljoen VS-dollar werd wees teen vandag se pryse.[14] Die 1697 "Molitor Stradivarius"[15] waarvan daar bespiegel word dat dit aan Napoleon behoort het (dit het behoort aan 'n generaal in sy leër, te wete Graaf Gabriel Jean Joseph Molitor), is in 2010 tydens die Tarisio-veilings vir die bedrag van $3,600,000 aan die violis Anne Akiko Meyers verkoop, welke op daardie stadium 'n wêreldrekord was.[16][17]

Afhangende van die kondisie daarvan, kan instrumente wat tydens Stradivari se "goue periode" van 1700 tot omtrent 1725 gemaak is[18] miljoene dollars werd wees. In 2011 is sy Lady Blunt Stradivarius ("Lady Blunt" viool) wat uit 1721 dateer, en in 'n ongerepte toestand is, vir $15.9 miljoen in Londen verkoop (dit is vernoem na Lord Byron se kleindogter, Anne Blunt, wat dit vir dertig jaar besit het. Dit is deur die Nippon Musiekstigting verkoop ten bate van slagoffers van die 2011 Tōhoku aardbewing en tsoenami (fratsgolf).[19] In die Lente van 2014 is die "Macdonald" altviool via 'n stille veiling deur die musikale-instrumente veilinghuis Ingles & Hayday in samewerking met Sotheby's opgeveil, met 'n minimum bod van $45 miljoen.[20] Die veiling kon teen 25 Junie 2014 nie daarin slaag om die minimum bod te haal nie[21] en die instrument is gevolglik nie verkoop nie.

Die tydskrif Vice het in Mei 2013 gerapporteer dat "Stradivarius beleggingsfondse in onlangse jare begin verskyn het, wat die astronomiese pryse van die instrumente selfs hoër stoot".[22]

Stradivarius-instrumente is besonder weerloos vir diefstal. Gesteelde instrumente word egter gereeld teruggevind, selfs nadat hulle jare lank vermis was. Die gesteelde instrumente is moeilik om van die hand te sit aangesien handelaars gewoonlik die polisie skakel as hulle deur 'n verkoper met 'n gesteelde Stradivarius genader word.[23] Die General Kyd Stradivarius was onlangs gesteel (in 2004). Dit is drie weke later terugbesorg deur 'n vrou wat dit gevind het en dit aan die polisie oorhandig het.[24][25][26] Die Sinsheimer/Iselin was in Hannover, Duitsland in 2008 gesteel en in 2009 teruggevind.[27] Die Lipinski Stradivarius is tydens 'n rooftog op 27 Januarie 2014 gesteel[28] maar daarna teruggevind.[29] Die Ames Stradivarius is in 1981 gesteel en in 2015 teruggevind.[23]

'n Aantal gesteelde instrumente is egter nog steeds soek, soos byvoorbeeld die Davidoff-Morini, wat in 1995 gesteel is,[30] die Le Maurien, gesteel in 2002,[31] en die Karpilowsky, wat in 1953 gesteel is.[32]

Vergelykings in klankkwaliteit[wysig | wysig bron]

Die instrumente is bo alle ander oorwegings bekend om die kwaliteit van hul klank. Die vele blinde eksperimente wat van 1817 af[33][34] tot die teenswoordige tyd gedoen is[2][35][1] kon nog nooit enige klankverskille (wat die kwaliteit daarvan betref) tussen Stradivari se viole en hoë-kwaliteit viole wat van ander makers en tydperke afkomstig is vind nie; dieselfde geld vir akoestiese analise.[36][37] 'n Bekende proefsteek in 1977 tydens 'n BBC Radio 3 program, met die violiste Isaac Stern en Pinchas Zukerman en die viooldeskundige en -handelaar Charles Beare, het gepoog om tussen die "Chaconne" Stradivarius, 'n 1739 Guarneri del Gesú, 'n 1846 Vuillaume, en 'n 1976 Britse viool, wat agter 'n skerm deur 'n professionele solis gespeel is, probeer onderskei. Die twee violiste is toegelaat om eers al die instrumente te speel. Nie een van die luisteraars kon daarin slaag om meer as twee van die vier instrumente te identifiseer nie. Twee van die luisteraars het die 20ste eeuse viool as die Stradivarius geïdentifiseer.[38] Violiste en andere het die tipe proewe al op verskeie gronde gekritiseer, soos byvoorbeeld dat hulle nie dubbel-blind (in die meeste gevalle) is nie, dat die beoordelaars dikwels nie deskundiges is nie, en dat die klank van viole moeilik is om op objektiewe wyse te evalueer.[37][39]

Tydens 'n proefsteek in 2009 het die Britse violis Matthew Trusler sy 1711 Stradivarius (ten opsigte waarvan daar gesê word dat dit twee miljoen VSA dollars werd is) en vier moderne viole wat deur die Switserse vioolmaker Michael Rhonheimer gemaak is gespeel. Een van Rhonheimer se viole wat van hout gemaak is wat die Switserse Federale Laboratoriums vir Materiaalwetenskap en Tegnologie (Empa) met swamme behandel het, het 90 van die 180 stemme vir die beste toon ontvang, terwyl die Stradivarius tweede gekom het met 39 stemme. Die meerderheid (113) van die luisteraars het die wen-viool verkeerdelik as die Stradivarius geïdentifiseer. [40][41][42]

Tydens 'n dubbel-blinde proef in 2012[43][44] wat in die studie "Player preferences among new and old violins" gepubliseer is,[35] kon deskundige spelers nie onderskei tussen ou en nuwe instrumente nie (die instrumente is vir kort rukkies in 'n klein kamer gespeel).[45] Tydens 'n bykomende proef wat in 'n konsertsaal uitgevoer is, is een van die Stradivarius viole eerste geplaas, maar een van die deelnemers het gekonstateer dat "die gehoor in die konsertsaal was in wese eenstemmig sover dit die vraag betref welke instrumente beter was in elk van die vergelykings," en "Ek kon geringe verskille in die instrumente sien...maar in die algemeen was hulle almal wonderlik. Nie een van hulle het aansienlik swakker geklink as die ander nie."[43] Daar is bevind dat moderne viole oor beter klankdraende kwaliteite beskik, en dit is weer tydens 'n studie in 2017 so bevind.[46][1]

Terwyl baie uitstaande soliste viole speel deur Antonio Stradivari, is daar noemenswaardige uitsonderings. Christian Tetzlaff het byvoorbeeld voorheen 'n uiters bekende Strad gespeel, maar oorgeskakel na 'n viool wat in 2002 deur Stefan-Peter Greiner gemaak is. Hy het gesê dat die luisteraar nie kan bepaal of sy instrument modern is of nie. Hy beskou dit as uitstekend vir die speel van Bach se werke, en beter as 'n Stradivarius vir "die groot Romantiese en 20ste eeuse concertos. "[47]

Teorieë en pogings tot reproduksie[wysig | wysig bron]

Sommige beweer dat die beste Stradivari oor unieke en superieure karakteristieke beskik.[48] Verskeie pogings om hierdie veronderstelde eienskappe te verduidelik, is al aangepak, waarvan die meeste resultate onsuksesvol of onoortuigend was. Deur die eeue heen is daar reeds talle teorieë aangebied – en weerlê[1] – insluitende dat die hout verkry is van ou katedrale.[49]

'n Meer moderne teorie wil dit hê dat die groei van bome tydens 'n tydperk van wêreldwye lae temperature gedurende die Klein-ystydperk (wat verband hou met die buitengewone lae sonaktiwiteit van die Maunder Minimum wat van ongeveer 1645 tot 1750 gestrek het) waartydens koeler temperature regdeur Europa gedy het, na bewering verstadigde boomgroei veroorsaak het, wat op sy beurt tot buitengewoon digte hout aanleiding gegee het.[50][1] Verdere bewyse vir hierdie "Klein-ystydperk" kan bekom word uit 'n eenvoudige bestudering van die digte groeiringe in die hout wat in Stradivari se instrumente gebruik is.[51] Twee navorsers - die boomring-wetenskaplike van die Universiteit van Tennessee, Henri Grissino-Mayer, en Lloyd Burckle, 'n klimatoloog van die Universiteit van Columbia, het hul gevolgtrekkings ter ondersteuning van die teorie oor verhoogde houtdigtheid in die tydskrif Dendrochronologia gepubliseer.'[52]

In 2008 het navorsers van Leiden-universiteit se Mediese Sentrum in Nederland verdere bewyse aangekondig en voorgelê dat houtdigtheid die beweerde hoër gehalte van hierdie instrumente veroorsaak het. Nadat die viole met X-strale ondersoek is het die navorsers bevind dat die viole oor 'n buitengewoon konsekwente digtheid beskik, met relatiewe lae variasies in die oënskynlike groeipatrone van die bome wat hierdie hout geproduseer het.[12]

Nog 'n moontlike verklaring is dat die hout afkomstig is van die woude van noord-Kroasië.[53] Hierdie esdoringhout is bekend vir sy uiterse digtheid as gevolg van die stadige groei wat veroorsaak word deur die harde Kroatiese winters. Kroatiese hout is deur Venesiaanse handelaars van die era verhandel, en word vandag nog deur plaaslike luitmakers en vakmanne vir die maak van musiekinstrumente gebruik.

Sommige navorsers wys daarop dat die hout-preserveermiddels wat in daardie era gebruik is moontlik kan bydrae tot die resonante karakteristieke van die viole. Joseph Nagyvary[54][55] het onthul dat hy altyd die oortuiging gehad het dat daar 'n wye reeks chemikalieë bestaan wat 'n viool se klank kan verbeter. In 'n 2009 studie wat saam met Renald Guillemette en Clifford Spiegelman onderneem is het Nagyvary skaafsels van 'n Stradivarius viool verkry en dit ondersoek. Analise het aangedui dat hulle "boraks, fluoriede, chroom en ystersoute bevat."[56] Hy het ook bevind dat die hout effens verval het, tot die mate dat die filterplate in die porieë tussen die hout se komponenttracheïde verrot het, miskien terwyl die hout in of onder die water in die Venesiaanse strandmeer gestoor is, voordat dit deur Stradivarius gebruik is.

Steven Sirr, 'n radioloog, het met navorsers saamgewerk om 'n CT-skandering van 'n Stradivari, bekend as die "Betts", uit te voer. Data betreffende die verskillende digthede van die hout wat gebruik is, is toe gebruik om 'n nagemaakte instrument te skep.[57]

Viole wat die Stradivari-etiket bevat[wysig | wysig bron]

Alhoewel slegs ongeveer 650 oorspronklike Stradivari-instrumente (harpe, kitare, altviole, tjello's en viole) nog bestaan, is duisende viole as eerbewys aan Stradivari gemaak wat sy modelle kopieer en etikette bevat wat "Stradivarius" lees. Die teenwoordigheid van 'n Stradivarius-etiket bevestig egter nie dat die instrument 'n egte werk van Stradivari is nie.[58]

Die preservering van die Stradivarius-klank vir toekomstige generasies[wysig | wysig bron]

Volgens 'n 2019 artikel in The New York Times is die Museo del Violino in die stad Cremona, Italië besig met 'n projek om die klank van Stradivarius-instrumente te preserveer. In Januarie 2019 sal vier musikante 'n uitgebreide reeks skale en arpeggio's met gebruikmaking van verskillende tegnieke opneem, ten einde die klanke wat deur twee uitgesoekte viole, 'n altviool en 'n tjello geproduseer word ten toon te stel. Hierdie opnames, wat bekend sal staan as die "Stradivarius Sound Bank", sal deel uitmaak van 'n permanente versameling by die Museo del Violino wat aan toekomstige geslagte die geleentheid sal bied om Stradivarius-instrumente aan te hoor. Om hierdie opnameproses te vergemaklik het die burgemeester van die stad (Gianluca Galimberti) die inwoners van Cremona versoek om nie enige skielike of onnodige geluide te maak nie.[59]

Stradivari instrumente[wysig | wysig bron]

Versameling by die Metropolitan Museum of Art, New York[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Roberts, Jacob (2017). "Stradivari and the Search for Brilliance". Distillations. 3 (3): 12–23. Besoek op 6 Junie 2018.
  2. 2,0 2,1 Belluck, Pam (7 April 2014). "A Strad? Violinists Can't Tell". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Julie 2019. Besoek op 9 April 2014.
  3. Christopher Joyce (2012). "Double-Blind Violin Test: Can You Pick The Strad?". NPR. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Januarie 2012. Besoek op 2 Januarie 2012.
  4. The Violin Forms of Antonio Stradivari by Stewart Pollens, Biddulph (1992) ISBN 0-9520109-0-9.
  5. Pollens, Stewart (2015). The Manual of Musical Instrument Conservation. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-1107077805. Besoek op 14 Junie 2018.
  6. 6,0 6,1 Tai, Hwan-Ching; Li, Guo-Chian; Huang, Shing-Jong; Jhu, Chang-Ruei; Chung, Jen-Hsuan; Wang, Bo Y.; Hsu, Chia-Shuo; Brandmair, Brigitte; Chung, Dai-Ting; Chen, Hao Ming; Chan, Jerry Chun Chung (3 Januarie 2017). "Chemical distinctions between Stradivari's maple and modern tonewood". Proceedings of the National Academy of Sciences. 114 (1): 27–32. doi:10.1073/pnas.1611253114. PMC 5224390. PMID 27994135.
  7. 7,0 7,1 Yin, Steph (20 Desember 2016). "The Brilliance of a Stradivari Violin Might Rest Within Its Wood". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Mei 2020. Besoek op 14 Junie 2018.
  8. Uhlig, Robert (31 Maart 2001). "Stradivari 'owes it all to worms'". The Telegraph (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Desember 2019. Besoek op 14 Junie 2018.
  9. Lemonick, Michael (13 Oktober 2000). "The varnished truth about a Stradivarius". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Maart 2019. Besoek op 14 Junie 2018.
  10. Feltman, Jeff (1987). "Jack Batts: An interview by Jeff Feltman". American Lutherie: The Quarterly Journal of the Guild of American Luthiers (10): 38–39.
  11. Echard, Jean-Philippe; Bertrand, Loïc; von Bohlen, Alex; Le Hô, Anne-Solenn; Paris, Céline; Bellot-Gurlet, Ludovic; Soulier, Balthazar; Lattuati-Derieux, Agnès; Thao, Sylvie; Robinet, Laurianne; Lavédrine, Bertrand; Vaiedelich, Stéphane (4 Januarie 2010). "The Nature of the Extraordinary Finish of Stradivari's Instruments". Angewandte Chemie International Edition. 49 (1): 197–201. doi:10.1002/anie.200905131. PMID 19967687.
  12. 12,0 12,1 Stoel, Berend C.; Borman, Terry M (2008). Grama, Ananth (red.). "A Comparison of Wood Density between Classical Cremonese and Modern Violins". PLoS ONE. 3 (7): e2554. doi:10.1371/journal.pone.0002554. PMC 2438473. PMID 18596937.
  13. Wood Densitometry in 17th and 18th Century Dutch, German, Austrian and French Violins, Compared to Classical Cremonese and Modern Violins Geargiveer 19 Oktober 2012 op Wayback Machine, Stoel, Borman, DeJohng. 10 Oktober 2012
  14. "Stradivarius Violin Price" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Oktober 2019. Besoek op 13 Junie 2017.
  15. "Cozio.com: violin by Antonio Stradivari, 1697 (Molitor)" (in Engels). cozio.com. 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 November 2013. Besoek op 17 Oktober 2010.
  16. Jeanne Claire van Ryzin (2010). "Austin violinist Anne Akiko Meyers buys rare Stradivarius for record-setting $3.6 million" (in Engels). Austin360. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2016. Besoek op 17 Oktober 2010.
  17. "Tarisio, October 2010 (New York) – Lot 467". Tarisio. 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Julie 2011. Besoek op 17 Oktober 2010.
  18. Hart, George (1875). The violin: its famous makers and their imitators. London: Dulau. pp. 130, 135. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Januarie 2014. Besoek op 5 Augustus 2011.
  19. Yoree Koh (21 Junie 2011). "Stradivarius Nets $16M for Japan Quake Relief". The Wall Street Journal (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Mei 2020. Besoek op 29 Junie 2011.
  20. Reaney, Patricia (27 Maart 2014). "Sale of rare Stradivari viola could set world auction record". Reuters (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 September 2015. Besoek op 3 Mei 2018.
  21. "The World's Most Expensive Instrument Just Got Slightly Cheaper". businessweek.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Januarie 2015. Besoek op 3 Mei 2018.
  22. Justin Rohrlich (9 Mei 2014). "The $5 Million Violin and the Telltale Taser: Inside an Epically Stupid Crime" (in Engels). Vice magazine. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 September 2018.
  23. 23,0 23,1 Nuckols, Ben (6 Augustus 2015). "Roman Totenberg: Violinist who claimed rival musician stole his Stradivarius is vindicated three years after his death". The Independent (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 September 2015. Besoek op 7 Augustus 2015.
  24. "Rare cello escapes CD rack fate". BBC News (in Engels). 15 Mei 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Februarie 2020. Besoek op 9 Februarie 2008.
  25. Kevin Roderick (18 Mei 2004). "Cello returned with damage". LA Observed. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Oktober 2007. Besoek op 10 Februarie 2008.
  26. "Cello by Antonio Stradivari, 1684 (General Kyd; ex-Leo Stern)" (in Engels). Cozio.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Maart 2014. Besoek op 9 Februarie 2008.
  27. "Violin by Antonio Stradivari, 1721 (Sinsheimer; Iselin)" (in Engels). Cozio.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Desember 2013. Besoek op 12 Maart 2009.
  28. Colleen Henry (28 Januarie 2014). "Multi-million dollar violin stolen from Milwaukee Symphony performer". WISN News (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Februarie 2014. Besoek op 28 Januarie 2014.
  29. Ashley Luthern (6 Februarie 2014). "Stolen Stradivarius violin found in suitcase in Milwaukee attic". Milwaukee Wisconsin Journal Sentinel (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Julie 2016. Besoek op 18 Februarie 2014.
  30. "Theft Notices & Recoveries" (in Engels). FBI Art Theft Program. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Januarie 2017. Besoek op 7 April 2007.
  31. "Violin by Antonio Stradivari, 1714 (Le Maurien)" (in Engels). Cozio.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Desember 2008. Besoek op 2 Oktober 2019.
  32. "Violin by Antonio Stradivari, 1712 (Karpilowsky)" (in Engels). Cozio.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Desember 2010.
  33. A guitar-like violin made by the naval engineer François Chanot, a member of a family of luthiers. A committee of scientists and musicians, listening to the violins played in an adjacent room, judged Chanot's violin to be at least as good as the Stradivarius, but apparently Chanot's instruments quickly lost their good qualities. Fétis, François-Joseph (1868). Biographie Universelle des Musiciens et Bibliographie Générale de la Musique, Tome 1 (Second uitg.). Paris: Firmin Didot Frères, Fils, et Cie. p. 249. Besoek op 21 Julie 2011.
  34. Dubourg, George (1852). The Violin: Some Account of That Leading Instrument and its Most Eminent Professors... (Fourth uitg.). London: Robert Cocks and Co. pp. 356–357. Besoek op 21 Julie 2011.
  35. 35,0 35,1 Fritz, Claudia; Joseph Curtin; Jacques Poitevineau; Palmer Morrel-Samuels; Fan-Chia Tao (3 Januarie 2012). "Player preferences among new and old violin". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 109 (3): 760–763. doi:10.1073/pnas.1114999109. PMC 3271912. PMID 22215592.
  36. Beamen, John (2000). The Violin Explained: Components, Mechanism, and Sound. Oxford University Press. pp. 89–90. ISBN 978-0-19-816739-6. Besoek op 23 Januarie 2009.
  37. 37,0 37,1 Coggins, Alan (Februarie 2007). "Blind Listening Tests". The Strad: 52–55. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Julie 2011. Besoek op 14 Maart 2011.
  38. Marchese, John (2008). The Violin Maker: A Search for the Secrets of Craftsmanship, Sound, and Stradivari. Harper Perennial. pp. 133–134. ISBN 978-0-06-001268-7.
  39. Fritz, Claudia; Curtin, Joseph; Poitevineau, Jacques; Borsarello, Hugues; Wollman, Indiana; Tao, Fan-Chia; Ghasarossian, Thierry (4 April 2014). "Soloist evaluations of six Old Italian and six new violins". Proceedings of the National Academy of Sciences. 111 (20): 7224–7229. doi:10.1073/pnas.1323367111. PMC 4034184. PMID 24711376. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Augustus 2014. Besoek op 3 Mei 2018 – via www.pnas.org.
  40. "Fungus-Treated Violin Outdoes Stradivarius". Science Daily. 14 September 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Mei 2010. Besoek op 22 Januarie 2010.
  41. Analise van die behandelde hout het 'n vermindering in digtheid geopenbaar, met 'n relatief klein verandering in die spoed van die klank wat geproduseer is. Volgens die analise verbeter behandeling van die hout die klankbestralingsverhouding ten aansien van die vlak van koue-klimaat hout wat oor beter resonansie beskik.
  42. Francis W.M.R. Schwarze, Melanie Spycher, and Siegfried Fink (24 April 2008). "Superior wood for violins – wood decay fungi as a substitute for cold climate". Wiley Interscience. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2013. Besoek op 22 Januarie 2010.{{cite news}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  43. 43,0 43,1 "Violinists can't tell the difference between Stradivarius violins and new ones" (in Engels). 2 Januarie 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Oktober 2019. Besoek op 3 Januarie 2012.
  44. "Double-Blind Violin Test: Can You Pick The Strad?" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Februarie 2015. Besoek op 3 Januarie 2012.
  45. Nicholas Wade (2 Januarie 2012). "In Classic vs. Modern Violins, Beauty Is in Ear of the Beholder". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Februarie 2020. Besoek op 2 Januarie 2012. [Carlyss] likened the test to trying to compare a Ford and a Ferrari in a Walmart parking lot.
  46. Fritz, Claudia; Curtin, Joseph; Poitevineau, Jacques; Tao, Fan-Chia (23 Mei 2017). "Listener evaluations of new and Old Italian violins". Proceedings of the National Academy of Sciences. 114 (21): 5395–5400. doi:10.1073/pnas.1619443114. PMC 5448217. PMID 28484030.
  47. Norris, Geoffrey (10 Februarie 2005). "Debunking the Stradivarius Myth". The Telegraph (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Februarie 2020. Besoek op 8 Augustus 2009.
  48. Inskeep, Steve; Hoffman, Miles (24 Junie 2004). "The Sweet Sound of a Stradivarius" (in Engels). National Public Radio (U.S.). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Junie 2018. Besoek op 23 Januarie 2009.
  49. "The Secret Of The Stradivarius Sound". Newsweek. 27 Oktober 2002. Besoek op 13 Junie 2018.
  50. Associated Press (8 Desember 2003). "Cool weather may be Stradivarius' secret" (in Engels). CNN. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Junie 2008. Besoek op 24 Junie 2007.
  51. John Pickrell (7 Januarie 2004). "Did "Little Ice Age" Create Stradivarius Violins' Famous Tone?". National Geographic News (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Junie 2018. Besoek op 24 Junie 2007.
  52. Rachelle Oblack (10 Maart 2008). "10 Non-Military Historical Events Drastically Changed by the Weather" (in Engels). About.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 April 2015. Besoek op 11 Junie 2008.
  53. Hill, W.H.; Hill, A.F.; Hill, A.E. (1963). Antonio Stradivari: His Life and Work. New York: Dover Publications. ISBN 978-0-486-20425-3. Besoek op 3 Julie 2008.
  54. Paul Marks (29 November 2006). "Why do Stradivari's violins sound sublime?". New Scientist. Accessed 2008-05-25.
  55. Charles Choi (10 Junie 2002). "Secrets of the Stradivarius: An Interview with Joseph Nagyvary". Scientific American. Besoek op 25 Mei 2008.[dooie skakel]
  56. Texas A&M University. "Secrets Of Stradivarius' Unique Violin Sound Revealed, Professor Says" Geargiveer 2 Oktober 2016 op Wayback Machine, Science Daily 25 Januarie 2009.
  57. RSNA (28 November 2011). "Researchers Use CT to Recreate Stradivarius Violin" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Februarie 2012. Besoek op 28 November 2011.
  58. Stradivarius Violins Geargiveer 1 Desember 2008 op Wayback Machine – Encyclopedia Smithsonian. Verkry op 26 Junie 2013.
  59. Paradiso, Max (17 Januarie 2019). "To Save the Sound of a Stradivarius, a Whole City Must Keep Quiet". The New York Times (in Engels). The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Maart 2020.

Verdere leeswerk[wysig | wysig bron]

  • How Many Strads?, Ernest N. Doring, William Lewis & Son, Chicago, 1945
  • Hill, William Henry; Hill, Arthur F.; Hill, Alfred Ebsworth (1902). Antonio Stradivari, His Life and Work (1644–1737). Londen: W.E. Hill & Sons. OCLC 8179349.
  • Faber, Toby (2004). Stradivari's Genius: Five Violins, One Cello, and Three Centuries of Enduring Perfection. New York: Random House. ISBN 978-0-375-50848-6.
  • Vannes, Rene (1985) [1951]. Dictionnaire Universel del Luthiers (vol.3). Bruxelles/Brussel: Les Amis de la musique. OCLC 53749830.
  • Henley, Wiliam (1969). Universal Dictionary of Violin & Bow Makers. Brighton; Engeland: Amati. ISBN 978-0-901424-00-6.
  • Walter Hamma, Meister Italienischer Geigenbaukunst, Wilhelmshaven 1993, ISBN 3-7959-0537-0
  • Violin Iconography of Antonio Stradivari 1644–1737, Herbert K. Goodkind, Larchmont, New York, 1972.
  • Kestenbaum, David, "Is A Stradivarius Just A Violin?", NPR, 16 Mei 2014
  • Millant, Roger (1972). J.B. Vuillaume: Sa Vie et son Oeuvre (in Frans). Londen: W.E. Hill. OCLC 865746.
  • David Schoenbaum (2012). The Violin: A Social History of the World's Most Versatile Instrument. New York: W.W. Norton & Company. OCLC 783162545

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]