Touwsrivier

Touwsrivier
'n Straat in Touwsrivier
Touwsrivier  Touwsrivier se ligging in Wes-Kaap
Koördinate: 33°20′16″S 20°02′01″O
Land	Suid-Afrika
Provinsie	Wes-Kaap
Distrik	Kaapse Wynland
Munisipaliteit	Breedevallei
Stigting	1877
Oppervlak
• Totaal	21,62 km2 (8,35 vk. myl)
Hoogte	770 m (2 530 ft)
Bevolking  (2011)
• Totaal	8 126
• Digtheid	376/km2 (970/vk. myl)
Rasverdeling (2011)
• Wit mense	6.6%
• Indiërs/Asiërs	0.3%
• Bruin mense	84.9%
• Swart mense	7.5%
• Ander	0.7%
Taal (2011)
• Afrikaans	93.1%
• Engels	2.6%
• Xhosa	1.0%
• Ander	3.3%
Poskode (strate)	6880
Skakelkode	023

Touwsrivier is 'n dorp in die Wes-Kaap, Suid-Afrika. Die N1 nasionale pad gaan verby die dorp.

Die NG kerk op Touwsrivier.

Vroeë geskiedenis

Reeds in die eerste helfte van die 18de eeu het boere hulle hier gevestig. Die plaas waarop die dorp ontwikkel is, is reeds in 1748 toegeken. Die naam Touw is moontlik 'n vervorming van die Khoikhoi woord dau ('weg' of 'pas').

Spoorweggeskiedenis

Nadat die spoorlyn na die noorde Matjiesfontein in die 1870's bereik het, is 'n steenkool- en diensdepot aan die noordekant van die Hexrivierberge as 'n noodsaaklikheid beskou. Die keuse het op Touwsrivier geval waar 'n stasie met die naam Montaguweg op 7 November 1877 geopen is. Die naam is op 1 Januarie 1883 na Touwsrivier verander.

Die aanleg is juis hier so groot gemaak omdat daar 'n steil opdraande na Worcester voorgelê het en sommige treine se massa en lengte minder gemaak moes word om die stywe Hexrivierpas te kon uitkom. Die hotel Frere is deur die spoorwegowerhede gebou om voorsiening te maak vir passasiers wat 'n dag of twee op Touwsrivier moes deurbring. Vir die volgende 60 jaar was die dorp niks meer as 'n groot spoorwegsentrum nie. Dit het daartoe gelei dat die destydse Suid-Afrikaanse Spoorweë die dorp se administrasie oorgeneem het. Dit het tot 1959 geduur totdat die eerste bestuursraad vir die dorp ingestel is.

Nadat die spoorlyn geëlektrifiseer is, het die belangrikheid van die dorp begin afneem. Omrede die gebruik van stoomlokomotiewe afgeneem het, is die uit diens onttrekte stoomlokomotiewe in Touwsrivier gehuisves en was dit 'n nasionale gedenkwaardigheid vir baie jare totdat die Spoorweë besluit het om hierdie lokomotiewe as skrootmateriaal te verkoop. Die Verkeerdevleidam is ontwikkel om die stoomtreine van water te voorsien.

Wapen

Die munisipale raad het 'n wapen in 1962 by die Kaapse Provinsiale Administrasie geregistreer: Verhoogde, omgekeerde kepersgewys deursnede, silwer en groen, in die skildhoof 'n aansiende stoomlokomotief van natuurlike kleur, in die skildvoet 'n silwer golwende dwarsbalk belaai met 'n ander van blou, in die skildhoof vergesel van twee goue koringgerwe en in die skildvoet van 'n silwer aansiende ramskop. Die helmteken was 'n rooi blom, en die wapenspreuk "Floreat flumen Touense".

Die wapen is in 1994 gewysig deur (a) die lokomotief met "twee oop en een toe rooidirkieblomkelke (Ornithogalum maculatum) van natuurlike kleur aan 'n groen stingel" te vervang en (b) die lokomotief na die helmteken te skuif, en toe by die Buro vir Heraldiek geregistreer.

Omgewing

Die belangrikste produkte van die distrik is merinowol, koring, lusern en gars wat onder besproeiing verbou word.

Sien ook

• Lys van dorpe in Suid-Afrika

Bronne

• Erasmus, B.P.J. (1995). Op Pad in Suid-Afrika. Jonathan Ball Uitgewers. ISBN 1-86842-026-4.