Gaan na inhoud

Wenera-ruimteprogram

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Landings van Sowjet-tuie op Venus

Wenera (Russies: Венера; "Venus") is die naam van ’n reeks ruimtetuie wat die Sowjetunie tussen 1961 en 1984 gelanseer het om data van die planeet Venus in te samel. Nes verskeie ander verkenningstuie van dié land is latere tuie twee-twee gelanseer. Tien van die Wenera-verkenningstuie het suksesvol op Venus geland en data oor die planeet se oppervlak na die aarde gestuur. Nog 13 tuie het data oor Venus se atmosfeer teruggestuur.

Onder die tuie was die eerste een wat die atmosfeer van ’n ander planeet binnegedring het (Wenera 4 op 18 Oktober 1967), om ’n sagte landing op ’n ander planeet uit te voer (Wenera 7 op 15 Desember 1970), om beelde van die oppervlak terug te stuur (Wenera 9 op 8 Junie 1975) en om hoëresolusie-radarbeelde van Venus te neem (Wenera 15 op 2 Junie 1983). Die reeks was dus in sy geheel baie suksesvol. Ongelukkig heers uiterste toestande op Venus se oppervlak en het die tuie net tussen 23 minute en twee uur gewerk.

Die Wenera-verkenningstuie

[wysig | wysig bron]

Wenera 1WA, Wenera 1 en Wenera 2

[wysig | wysig bron]

Die eerste Sowjet-poging om ’n ruimtetuig verby Venus te stuur was op 4 Februarie 1961, maar die tuig het nie sy wentelbaan om die aarde verlaat nie. In pas met die Sowjetunie se destydse beleid om nie inligting oor mislukte sendings bekend te maak nie, is aangekondig dat die tuig ’n toetsvlug was vir ’n tjazjoli spoetnik ("swaar satelliet") wat sou dien as lanseerplatform vir toekomstige sendings. Dit was ook bekend as Wenera 1WA of Spoetnik 7.

Wenera 1 en Wenera 2 is gelanseer om verby Venus te beweeg sonder om die atmosfeer binne te dring. Wenera 1 is op 12 Februarie 1961 gelanseer. Die instrumente het ná sewe dae ophou werk. Daar word geglo dit het binne 100 000 km van Venus verbybeweeg en ’n heliosentriese wentelbaan binnegegaan. Wenera 2 is op 12 November 1965 gelanseer, maar sy instrumente het ook ophou werk nadat dit sy wentelbaan om die aarde verlaat het.

Wenera 3 tot 6

[wysig | wysig bron]

Wenera 3 tot 6 was van soortgelyke ontwerp. Hulle het sowat ’n ton elk geweeg en is deur die Molnija-vuurpyl gelanseer. Die tuie was toegerus om data oor Venus se atmosfeer na die aarde te stuur en nie om te land nie. Hoewel gehoop is hulle sou steeds werk wanneer hulle die oppervlak bereik, het die eerste tuie feitlik onmiddellik ophou werk.

Wenera 3 was die eerste mensgemaakte voorwerp op ’n ander planeet se oppervlak nadat dit op 1 Maart 1966 op Venus neergestort het. Die instrumente het egter ophou werk toe dit die atmosfeer binnedring en geen data oor die oppervlak is teruggestuur nie.

Op 18 Oktober 1967 was Wenera 4 die eerste ruimtetuig wat die atmosfeer van ’n ander planeet gemeet het.

Toe die Sowjetunie besef die tuie hou op werk voordat hulle die oppervlak bereik, het hulle die Wenera 5 en Wenera 6 gelanseer om die atmosfeer te verken. Hulle is ontwerp om van byna die helfte van hul vrag ontslae te raak voordat hulle die planeet se atmosfeer binnedring en het onderskeidelik 53 en 51 minute se data teruggestuur voordat hulle batterye pap was.

Wenera 7

[wysig | wysig bron]

Die Wenera 7 was die eerste tuig wat ontwerp is om ’n sagte landing op Venus uit te voer. Dit was swaar gebou om te verseker dat dit die landing oorleef en het min eksperimente aan boord gehad. Ondanks ’n tegniese fout is die druk gemeet, asook sterk streekwinde van tot 100 meter per sekonde.

Die tuig se valskerm het ophou werk net voor dit die oppervlak bereik het. Die tuig het omgeslaan, maar die slag oorleef. Die antenne het verskuif en die radioseine was dus baie swak, maar dit is 23 minute lank opgevang (met temperatuur-telemetrie) voordat die batterye pap geword het. Dit het dus op 15 Desember 1970 die eerste mensgemaakte voorwerp geword wat data van Venus se oppervlak na die aarde stuur.

Wenera 8

[wysig | wysig bron]

Wenera 8 het ’n uitgebreide stel wetenskapinstrumente aan boord gehad om die oppervlak te bestudeer.

Wenera 9 tot 12

[wysig | wysig bron]

Wenera 9 tot 12 het ’n ander ontwerp as die vorige tuie gehad. Hulle het sowat 5 ton elk geweeg en is deur die Proton-vuurpyl gelanseer. Die tuie het ’n oordragbus gehad met enjins wat die tuig in ’n wentelbaan om Venus kon plaas. Dit het ook gedien as opvanger en herleier van die radioseine. Die verkenningstuig was bo-op die bus vas en is spesiaal ontwerp vir operasies op die oppervlak. Dit het ook ’n lugrem gehad en ’n skokabsorberende ring het die tuig tydens landing beskerm. Die instrumente het minstens 30 minute lank gewerk.

Wenera 13 en 14

[wysig | wysig bron]

Die landingstuie het die meeste van die instrumente en elektronika bevat, en het ’n antenne gehad. Instrumente moes die grond en atmosfeer ná die landing meet. Daar was onder meer kameras, ’n mikrofoon, boor en seismometer.

Die twee landingstuie het sowat 950 km van mekaar geland. Wenera 13 het 127 minute oorleef en Wenera 14 wel 57 minute, terwyl hulle ontwerp is om net 32 minute te oorleef. Die landingstuie het data na die busse gestuur, wat dit na die aarde herlei het.

Wenera 15 en 16

[wysig | wysig bron]

Wenera 15 en 16 was soortgelyk aan die vorige tuie, maar die landingstuie is vervang met radartoerusting om foto's van die oppervlak te neem. Radar was nodig om deur Venus se digte wolke te dring.

Wega-verkenningstuie

[wysig | wysig bron]

Die Wega-verkenningstuie na Venus en Halley se Komeet is in 1985 gelanseer. Die Wenera-ontwerp is weer gebruik, insluitende die landingstuie, maar hulle het ook atmosferiese ballonne gehad wat twee dae lank data na die aarde gestuur het.

Wetenskaplike bevindings

[wysig | wysig bron]

Baie wetenskaplike bevindings is gemaak danksy die data van die Wenera-program. Deur die radarbeelde van die oppervlak te bestudeer wat deur Wenera 15 en 16 gestuur is, was dit byvoorbeeld moontlik om af te lei dat die riwwe en slote op Venus se oppervlak veroorsaak is deur tektoniese verskuiwings.[1]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Styles of tectonic deformations of Venus – Analysis of Venera 15 and 16 data (abstract only)". Journal of Geophysical Research (ISSN 0148-0227), vol. 91, 30 Maart 1986, p. D399-D411. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]