Attie Hofmeyr

Voeg skakels by
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Ds. Attie Hofmeyr het in 1898 vir die Westelike Provinsie rugby gespeel.

Ds. Adriaan Louw (Attie) Hofmeyr (Komga, Kaapkolonie, Suid-Afrika, 28 Desember 1873 – Mvera, Njassaland, 14 Mei 1919) was een van die toegewydste en begaafste sendelinge van die Nederduitse Gereformeerde Kerk wat in die destydse Njassaland gearbei het.

Herkoms[wysig | wysig bron]

Ds. Attie Hofmeyr se ouers, ds. en mev. Hofmeyr.
Ds. Attie se vader, ds. Arend Hofmeyr, was leraar van die NG gemeente Hanover van 1877 tot sy dood op 14 April 1903.
Ds. Arend Hofmeyr van die NG gemeente Hanover se seuns. Voor: Attie en dr. Jan, mediese sendeling op Madzimoyo, Noord-Rhodesië. Agter: Charlie en Willie, albei later skole-inspekteur.

Attie Hofmeyr is op Komga in die ou Kaapkolonie gebore waar sy vader, ds. Arend Hofmeyr, van 1869 tot 1877 leraar van die NG gemeente Komga (toe nog Maclean genoem) was. In laasgenoemde jaar verhuis die gesin na Hanover in die Karoo nadat ds. Hofmeyr die beroep na die plaaslike NG gemeente aangeneem het. Sy moeder, Louisa Adriana Louw (Paarl, 20 Januarie 1845 – Hanover, 3 Januarie 1883),[1] was een van die sewe dogters van Adriaan Jacobus Louw (1811–1877)[2] van die Paarl wat met 'n predikant getrou het:

  1. Maria (Miemie) Magdalena Louw (1834–1918, moeder van di. Adriaan en Jan Hofmeyr), was getroud met prof. Nicolaas Hofmeyr.[3]
  2. Louisa Adriana (Wiesie) getroud met ds. Arend Hofmeyr van die NG gemeente Hanover.[4]
  3. Margaretha Johanna (Maggie, 1848–1921) met ds. Johannes Rudolph Albertyn.[5]
  4. Catharina Johanna (Kitty, 1852–1942) met ds. George Murray.[6]
  5. Johanna Hendrina (1855–1944) met prof. C.F.J. Muller.[7]
  6. Charlotte Louisa (1862–1931) met ds. J.C. Truter.[8]
  7. Susanna Maria met ds. P.G.J. Meiring.

Attie se grootouers aan moederskant was Adriaan Jacobus Louw van Babylons Toren, Paarl, en Charlotte Louise Herold, ’n dogter van ds. T.J. Herold (1788–1857). Een van sy ooms aan moederskant was ds. A.J. Louw, 38 jaar lank predikant van die NG gemeente Heidelberg, Transvaal. Nog 'n oom, Tobias Johannes Louw (1850–1930), was die vader van die groot Afrikaanse argitek Wynand Louw (1883–1967).

Sy moeder en broer se dood[wysig | wysig bron]

Ds. Arend Hofmeyr en sy tweede vrou, Jane Grey Wright, Attie Hofmeyr se stiefma, eerste prinsipale van die Bellevue-seminarie vir dogters op Somerset-Oos.

Attie Hofmeyr en sy ses broers en susters, van wie die jongste ses maande oud was, is op 3 Januarie 1883 moederloos gelaat met die heengaan van Hanover se pastoriemoeder. Sy is ná 'n kort siekbed in haar 38ste jaar oorlede weens belroos, dieselfde siekte wat haar man se lewe in sy 66ste jaar sou eis. Ná sy moeder se dood het sy tante aan vaderskant mev. ds. Kriel, wie se man, ds. J.G. Kriel, ouer broer van ds. Abraham Kriel, oorlede is op 3 Oktober 1881 in die ouderdom van 43 jaar, haar oor die pastoriegesin ontferm. "Aunt Maggie", soos die pastoriekinders haar genoem het, het haar op Hanover kom vestig en die moederlose kinders soos 'n eie moeder versorg. Op 17 Desember 1884 tree ds. Hofmeyr op Hanover of Somerset-Oos weer in die huwelik, met Jane Gray Wright (Skotland, 25 Augustus 1850 – Stellenbosch, 27 Oktober 1940), ten tyde van haar huwelik prinsipale van die Bellevue-seminarie op Somerset-Oos.

Die dood van sy eerste vrou was egter nie al tragedie wat ds. Hofmeyr getref het nie, want op 4 Desember 1893 sneuwel sy oudste seun en naamgenoot, Arend Hermanus (gebore op Komga op 19 Februarie 1870), by Shabani in Matabeleland waar hy deelgeneem het aan die oorlog teen die Matabele. Terwyl hy deel was van 'n klein patrollie van 34 wat onder maj. Alan Wilson vooruitgegaan het om opperhoof Lobengula te probeer vang, is hulle deur die Matabele omsingel en almal om die lewe gebring. Later het sy susterskind ds. J.P. Kriel vertel: "Toe ds. Hofmeyr hierdie tyding kry, was sy treffende gebed dat van sy kinders die Evangelie van God Liefde na die woeste heidene mag bring." In later jare is hierdie gebed wel verhoor toe drie seuns en twee dogters hul lewe aan die sending in Midde-Afrika wy: Attie die sendeling, Jan die sendelingdokter en Willie, die onderwyser in Njassaland. Van sy dogters het Issie ook na Njassaland gegaan waar sy met die sendingboer Frikkie van Eeden getrou het, maar sy het nes Attie op die sendingveld aan die swartwaterkoors beswyk. Lily het deur haar huwelik met ds. Kotie Retief van Njassaland ook die sendingsaak gedien.

In Attie Hofmeyr van Nyasaland skryf ds. Lou Hofmeyr, 'n neef van ds. Arend Hofmeyr se kinders (vry uit die Nederlands vertaal: "Dit spreek vanself dat so 'n vader en moeder nie net sou bid dat hul kinders sendelinge sou word nie. Die inwoners van die pastorie op Hanover asem sekerlik 'n sendingatmosfeer in. In dié gees sien ons die jong Attie, met sy broers en susters, met diepe aandag en luister na die boeiende briewe uit die sendingveld wat hul oom Stephanus Hofmeyr uit die Soutpansberg na De Wekker geskryf het, en wat Sondagaande deur sy moeder aan hul voorgelees is. Of weer by die huisgodsdiens sien ons in ons geestesoog die vader sy kinders uit Gods dierbare Woord, die grootste sendingboek ter wêreld, van die sending vertel en liefde vir die sending inprent."

Opleiding[wysig | wysig bron]

Die Holy Brigade, in 1896 die Victoria-kollege se heel eerste rugbytoerspan, so genoem omdat hulle nooit 'n druppel drank oor hul lippe laat gaan het nie. Agter: D. Kloppers, C.V. Nel, P.A. Bergh, H.D. van Broekhuizen, Paul de Waal, P.K. Albertyn, Attie Hofmeyr, Ebbe Dommisse, C.A. Neethling, H.R. Kemsley. Middel: M.S. Daneel, H.J. Bergh, J.M. Hofmeyr (kaptein), D. Morkel, G. Chapman. Voor: A.M. McGregor, Piet de Vos, C. Gonin, P.A.M. de Vos.

Vir sy voorgraadse studie, en miskien al vroeër, gaan Attie na die Gill-kollege op Somerset-Oos, waar sy oom aan vaderskant ds. J.H. Hofmeyr van 1867 tot sy dood op 25 Augustus 1908 leraar van die plaaslike NG gemeente was. Vyf van sy neefs, die seuns van ds. J.H. Hofmeyr en sy vrou, Isabella (gebore Murray, ’n suster van ds. Andrew Murray), het predikant geword: Andrew, John, Lou, Charles en Georg. Nadat hy enkele jare onderwys gegee het aan Gill-kollege het hy na Stellenbosch gegaan om hom aan die Kweekskool as predikant te bekwaam. Op Stellenbosch het hy met sy opgewekte humorsin, sy verstandelike vermoëns en sy onbaatsugtigheid mense se bewondering afgedwing. Hy was onder meer voorsitter van die pas gestigte Christenstudentevereniging (CSV) en later ’n tyd lank rondreisende sekretaris daarvan. Aan die Kweekskool het hy saam met sy neef John Hofmeyr vir die eerste span rugby gespeel. Attie was van 1896 tot 1899 lid van dié span, in 1896 van die sogenaamde Holy Brigade, Stellenbosch se eerste toerspan, en in 1898 is hy gekies vir die Westelike Provinsie se eerste span.

Loopbaan[wysig | wysig bron]

Ná ’n kort mediese kursus in Londen is Hofmeyr in 1901 na die sendingbeld. Van kinds been af was daar by hom die begeerte om sendeling te word. By sy aankoms in die destydse Njassaland is hy gekies om ’n nuwe sendingstasie onder die trotse Angoni en die meer meegaande Achewa te stig. So het sy geliegfe sendingstasie, Mlanda, in ’n groot distrik langs die Njassameer, tot stand gekom. Spoedig is ’n pastorie en ’n skool hier opgerig. Die werk op Mlanda was geseënd en in 1910 kon ds. Hofmeyr ’n kerkgebou inwy.

In sy werkie, Land langs die meer, het ds. Hofmeyr daarop gewys hoe veelsydig ’n sendingwerker moet wees. Behalwe die verantwoordelikheid as hoof van die sendingpos, moes hy die Sondagdienste waarneem, die doopklas gereeld onderrig, die 20 tot 30 buiteposte kwartaalliks besoek en rondgaande en vrywillige evangeliste oplei en uitstuur. Op sy fiets het hy duisende kilometers afgelê terwyl hy die groot distrik deurkruis het.

Skaars drie jaar ná sy aankoms in Njassaland moes ds. Hofmeyr na Mevra, die hoofstasie, gaan om die bestuur oor te neem by ds. W.H. Murray, wat hom voltyds aan die vertaling van die Bybel in Chichewa sou wy. Later was ds. Hofmeyr ook hoof van die Mkoma-stasie met sy 200 buiteposte. Behalwe sy menigvuldige werksaamhede op allerlei terreine, was sy aandeel aan die Chichewa-vertaling van die Bybel geensins gering nie. Ook het hy die gewilde Kinderbybel van eerw. Blake hersien.

Heengaan[wysig | wysig bron]

In 1918 het dié onvermoeide werker (prof. John du Plessis het hom die "Christelike Simson" genoem) swartwaterkoors opgedoen en is hy oorlede in die ouderdom van 46, terwyl sy vrou agtergelaat is as weduwee met ses kinders. Sy heengaan is allerweë betreur, want "geen kerk het immers ’n edeler seun aan die sendingveld gegee as Attie Hofmeyr nie", aldus eerw. Kitwell van Johannesburg.

In 1921 het sy neef ds. J.W.L. Hofmeyr die boekie Attie van Nyasaland oor hom laat publiseer. Een van ds. Hofmeyr se vier broers, dr. Jan Hofmeyr, was 'n sendelingdokter in Noord-Rhodesië, maar is oorlede aan longkanker in die ouderdom van net 32 jaar.

Gesinslewe[wysig | wysig bron]

Ds. en mev. Hofmeyr met hul oudste twee seuns, Frank en Arend.

Attie Hofmeyr is op 1 Mei 1905 op Mvera met Annie Louisa Durrant (gebore in Surrey, Engeland op 11 Maart 1871 en oorlede op Mosselbaai op 21 Junie 1962) getroud. Ses kinders is uit die huwelik gebore:

  1. Arend Johannes (Mvera, 25 Maart 1906 – Mosselbaai, 13 Januarie 1983), in ’n stadium kurator van die museum op Mosselbaai. Getroud in Njassaland met Anne Helen Murray, ook ’n boorling van Njassaland, op 8 September 1936. Hulle het drie kinders gehad.
  2. Frank Adriaan (Croydon, Engeland, 5 September 1907 – Kaapstad, 6 April 1981). Getroud in Kenilworth, Kaapstad, met Mary Knight Robinson op 19 Desember 1936. Hulle het een kind gehad.
  3. Jan Durrant (Mlanda, Njassaland, 12 Januarie 1911 – ?). Getroud op Wittedrift met Helena Wilhelmina van Huyssteen op 9 Desember 1940. Hulle het twee kinders gehad.
  4. Adriaan Louw (Attie), een van ’n tweeling (Mlanda, 4 Maart 1912 – ?). Getroud op Mosselbaai met Dorothy Pienaar op 16 September 1938. Hulle het vier kinders gehad.
  5. William Murray, een van ’n tweeling (Mlanda, 4 Maart 1912 – ?). Getroud op Oudtshoorn met Cyrene Janse van Rensburg op 9 Mei 1933. Hulle het drie kinders gehad.
  6. Donald Andrew (Portmahomack, Skotland, 13 Mei 1914 – Bellville, 21 Mei 1982). Op Queenstown getroud met Ethnee Rae Scott op 1 Julie 1940. Hulle het een ken gehad.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • (af) (en) Hofmeyr, W. Lou(w); Hofmeyr, Nico J.; Hofmeyr, S.M.; Hofmeyr, George S.; Hofmeyr, Johannes W. (samestellers). 1987. Die Hofmeyrs: 'n Familiegeskiedenis. Lynnwoodrif en Bloemfontein: Die Samestellers.
  • (af) Smit, ds. A.P. 1956. Eeufeesalbum Hanover. 'n Oorsig van die geskiedenis van die Ned. Geref. gemeente, asook een en ander oor die dorp en distrik, 1856–1956. Hanover, NG Kerkraad.
  • (af) Craven, Danie en Jordaan, Piet. 1955. Met die Maties op die rugbyveld 1880–1955. Kaaptad, Bloemfontein, Johannesburg: Nasionale Boekhandel Beperk.
  • (af) Olivier, ds. P.L.. 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ (en) Besonderhede op Geni.com. URL besoek op 7 Oktober 2015.
  2. ↑ (en) Besonderhede op Geni.com. URL besoek op 7 Oktober 2015.
  3. ↑ (en) Besonderhede op Geni.com. URL besoek op 7 Oktober 2015.
  4. ↑ (en) Besonderhede op Geni.com. URL besoek op 7 Oktober 2015.
  5. ↑ (en) Besonderhede op Geni.com. URL besoek op 7 Oktober 2015.
  6. ↑ (en) Besonderhede op Geni.com. URL besoek op 7 Oktober 2015.
  7. ↑ (en) Besonderhede op Geni.com. URL besoek op 7 Oktober 2015.
  8. ↑ (en) Besonderhede op Geni.com. URL besoek op 7 Oktober 2015.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Attie_Hofmeyr&oldid=2212387"