Koerde

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hierdie artikel handel oor die etniese groep. Vir die taal, sien Koerdies.
Koerde

Totale bevolking: ca. 30–32 miljoen[1][2]
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Turkye Turkye 12–16 miljoen[1][3][4][5]

Vlag van Irak Irak 4–6,5 miljoen[6][1][4][7][8]
Vlag van Iran Iran 3,35–8 miljoen[9][10][1][4]
Vlag van Sirië Sirië 1,3–2,5 miljoen[11][12][13][14][4][15][16][17][18][19]
Vlag van Duitsland Duitsland 800 000[20]
Vlag van Israel Israel 100 000–200 000[21][22][23]
Vlag van Frankryk Frankryk 150 000[24]
Vlag van Swede Swede 83 600[25]
Vlag van België België 80 000[26]
Vlag van Nederland Nederland 70 000[27]
Vlag van Rusland Rusland 63 800[28]
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk 50 000[29][30][31]
Vlag van Kasakstan Kasakstan 42 300[32]
Vlag van Armenië Armenië 37 500[33]
Vlag van Switserland Switserland 35 000[34]
Vlag van Denemarke Denemarke 30 000[35]
Vlag van Jordanië Jordanië 30 000[36]
Vlag van Oostenryk Oostenryk 23 000[37]
Vlag van Griekeland Griekeland 22 000[38]
Vlag van Georgië Georgië 20 800[39]
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 15 400[40]
Vlag van Kirgisië Kirgisië 13 200[41][42]
Vlag van Kanada Kanada 11 685[43]
Vlag van Finland Finland 10 700[44]
Vlag van Australië Australië 7 000[45]
Vlag van Azerbeidjan Azerbeidjan 6 100[46]

Taal: Koerdies en Zaza-Gorani-tale
Geloofsoortuiging: Hoofsaaklik Soennitiese Islam, maar ook Sjiïtiese Islam en Soefisme; Minderhede van Deïsme, Agnostisisme, Jesiede, Zoroastrisme, Christendom en Judaïsme
Verwante etniese groepe: Ander Irannese volke soos Beloetsje, Hasara, Jesiede, Ossetiërs, Pasjtoene, Perse en Tadjiks[47][48][49]

Die Koerde (Koerdies: کورد, Kurd) is 'n Irannese etniese groep inheems aan Irak, Iran, Sirië en Turkye en hulle praat Koerdies, 'n Irannese taal asook Gorani en Zazaki. Koerde leef hoofsaaklik in die streek van Koerdistan wat oor die noorde van Irak, die noordweste van Iran, die noordooste van Sirië en die suidooste van Turkye strek.[50]

Vlag van Koerdistan en die Koerde
Verspreiding van Koerde in die Midde-Ooste volgens die CIA in 1986

Wêreldwyd leef tussen 30 en 32 miljoen Koerde, waarvan tussen 12 en 16 miljoen in Turkye (15–25% van die bevolking), 4 tot 6,5 miljoen in Irak (15–23%), 3,35 tot 8 miljoen in Iran (5–10%) en 1,3 tot 2,5 miljoen in Sirië (6–15%). Hulle vorm die belangrikste etniese minderheid in drie van die vier lande; in Iran vorm Koerde die tweede belangrikste etniese minderheid naas die Azerbeidjanners. Daarbenewens vorm Koerde inheemse minderhede in die drie lande van die Kaukasus: Armenië, Azerbeidjan en Georgië. Behalwe die Turkse suidooste leef belangrike groepe van Koerde nog in groot stede soos Ankara en Istanboel, waar hulle naas Turke die belangrikste bevolkingsgroep vorm.

Die meeste Koerde is aanhangers van die Soennitiese Islam met minderhede van Sjiïsme en Soefisme. Jesiede vorm 'n eie etnies-godsdienstige groep wat soms as Koerde beskou word met hul eie geloof.

As gevolg van politiese konflikte in die Midde-Ooste het 'n Koerdiese diaspora van sowat 2 miljoen in lande van Wes-Europa soos Duitsland, Noord-Amerika en Oseanië gevestig. Koerdiese nasionaliste maak sedert die einde van die Eerste Wêreldoorlog en die ondergang van die Ottomaanse Ryk aanspraak op 'n eie Koerdiese staat in Koerdistan.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 (en) World Factbook (Online uitg.). Langley, Virginia: US Central Intelligence Agency. 2015. ISSN 1553-8133. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 September 2009. Besoek op 2 Augustus 2015.
  2. ↑ (en) Mackey, Sandra (2002). The Reckoning: Iraq and the Legacy of Saddam. W.W. Norton and Co. p. 350.
  3. ↑ (en) "Over 22.5 million Kurds live in Turkey, new Turkish statistics reveal". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 April 2020. Besoek op 26 Julie 2015.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 (en) Yildiz, Kerim; Fryer, Georgina (2004). The Kurds: Culture and Language Rights. Kurdish Human Rights Project.
  5. ↑ (tr) Ağirdir, Bekir (21 Desember 2008). "Kürtlerin nüfusu 11 milyonda İstanbul"da 2 milyon Kürt yaşıyor – Radikal Dizi". Radikal.com.tr. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2012. Besoek op 12 Julie 2013.
  6. ↑ (en) Hoare & Parrish, red. (2010). "Country Factfiles — Iran". Atlas A–Z (4th uitg.). p. 239.
  7. ↑ (en) Dabrowska, Karen; Hann, Geoff (2008). "Ethnic groups and languages". Iraq Then and Now: A Guide to the Country and Its People. Chalfont St Peter, UK: Bradt Travel Guides. pp. 12–13. ISBN 978-1-84162-243-9.
  8. ↑ (en) "Iraq". The World Factbook. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Mei 2020. Besoek op 26 Augustus 2013.
  9. ↑ (en) Volume 2. Dabbagh – Kuwait University. — Iran, page 1111–1112. // Encyclopedia of Modern Middle East & North Africa. Second Edition. Volume 1 — 4. Editor in Chief: Philip Mattar. Associate Editors: Charles E. Butterworth, Neil Caplan, Michael R. Fischbach, Eric Hooglund, Laurie King–Irani, John Ruedy. Farmington Hills: Gale, 2004, 2936 pages. ISBN 978-0-02-865769-1
  10. ↑ (en) Hoare, Ben; Parrish, Margaret, reds. (1 Maart 2010). "Country Factfiles — Iran". Atlas A–Z (Fourth uitg.). London: Dorling Kindersley Publishing. p. 238. ISBN 978-0-7566-5862-5.
  11. ↑ (en) Hoare & Parrish, red. (2010). "Country Factfiles — Syria". Atlas A–Z (4th uitg.). p. 331.
  12. ↑ (en) Jacobs Sparks, Karen, red. (2011). "World Data — Syria". Britannica Book of the Year 2010. Chicago: Encyclopaedia Britannica, Inc. p. 709. ISBN 978-1-61535-366-8.
  13. ↑ (en) Van Bruinessen, Martin (1992). "General Information on Kurdistan — Population". Agha, Shaikh and State: The Social and Political Structures of Kurdistan. London: Zed Books. p. 15. ISBN 978-1-85649-018-4.
  14. ↑ (en) McDowall, David (2004). "Appendix 2. The Kurds of Syria". A Modern History of the Kurds (Third uitg.). London: I.B. Tauris. p. 466. ISBN 978-1-85043-416-0.
  15. ↑ (en) Lowe, Robert. "Studying the Kurds in Syria: Challenges and Opportunities". Syrian Studies Association Bulletin. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 September 2013. Besoek op 12 Julie 2013.
  16. ↑ (en) Henriques, John L. Syria: Issues and Historical Background. Nova Science Publishers. ISBN 978-1-59033-763-9.
  17. ↑ (en) Khasraw Gul, Zana (22 Julie 2013). "Where are the Syrian Kurds heading amidst the civil war in Syria?". openDemocracy.net. openDemocracy. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Julie 2018. Besoek op 4 November 2013.
  18. ↑ (en) "Syria". Central Intelligence Agency. Mei 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Mei 2020. Besoek op 11 Mei 2015.
  19. ↑ (en) "Syria Overview". Minority Rights Group International. Oktober 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 April 2019. Besoek op 14 Januarie 2014.
  20. ↑ (en) "Camps built in Germany, Austria to win new members for PKK, reports reveal". Zaman. 9 Augustus 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Augustus 2012. Besoek op 28 Oktober 2012.
  21. ↑ (en) Berman, Lazar (30 September 2013). "Cultural pride, and unlikely guests, at Kurdish Jewish festival". TimesOfIsrael.com.
  22. ↑ (en) "Kurdish Jewish Community in Israel". JCJCR.org. Jerusalem Center for Jewish–Christian Relations. 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Julie 2013. Besoek op 3 Augustus 2015.
  23. ↑ (en) Zivotofsky, Ari Z. (2002). "What's the Truth about...Aramaic?" (PDF). OU.org. Orthodox Union. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 6 Junie 2011. Besoek op 14 Januarie 2007.
  24. ↑ (en) "3 Kurdish women political activists shot dead in Paris". CNN. 11 Januarie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Januarie 2020. Besoek op 9 Junie 2014.
  25. ↑ (en) "Sweden". Ethnologue. 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2020. Besoek op 14 Januarie 2015.
  26. ↑ (en) "The Kurdish Diaspora". Institut Kurde de Paris. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Mei 2020. Besoek op 9 Junie 2014.
  27. ↑ (nl) "Kurds in Netherlands". WereldJournalisten.nl. 23 Mei 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Augustus 2014. Besoek op 9 Junie 2014.
  28. ↑ (ru) "Всероссийская перепись населения 2010 г. Национальный состав населения Российской Федерации". Demoscope.ru. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 November 2019. Besoek op 4 Julie 2012.
  29. ↑ (en) "QS211EW – Ethnic group (detailed)". NOMISweb.co.uk. UK Office for National Statistics. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Maart 2019. Besoek op 3 Augustus 2013.
  30. ↑ (en) "Ethnic Group – Full Detail_QS201NI". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 September 2019. Besoek op 4 September 2013.
  31. ↑ (en) "Scotland's Census 2011 – National Records of Scotland, Language used at home other than English (detailed)" (PDF). scotlandscensus.gov.uk. Scotland Census. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 15 Februarie 2020. Besoek op 29 September 2013.
  32. ↑ (ru) Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2014 года Geargiveer 28 April 2015 op Wayback Machine ЭТНОДЕМОГРАФИЧЕСКИЙ ЕЖЕГОДНИК КАЗАХСТАНА 2014
  33. ↑ (hy) "Information from the 2011 Armenian National Census" (PDF). Statistics of Armenia. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 3 April 2019. Besoek op 27 Mei 2014.
  34. ↑ (en) "Switzerland". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 September 2019. Besoek op 14 Januarie 2015.
  35. ↑ (da) "Fakta: Kurdere i Danmark". Jyllandsposten. 8 Mei 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 April 2019. Besoek op 24 Desember 2013.
  36. ↑ (en) Al-Khatib, Mahmoud A.; Al-Ali, Mohammed N. "Language and Cultural Shift Among the Kurds of Jordan" (PDF). p. 12. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 1 Oktober 2018. Besoek op 10 November 2012.
  37. ↑ (en) "Austria". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 April 2019. Besoek op 14 Januarie 2015.
  38. ↑ (en) "Greece". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Januarie 2020. Besoek op 14 Januarie 2015.
  39. ↑ (en) "The Human Rights situation of the Yezidi minority in the Transcaucasus" (PDF). United Nations High Commissioner for Refugees. United Nations High Commissioner for Refugees. p. 18. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 3 Oktober 2018.
  40. ↑ (en) "2006–2010 American Community Survey Selected Population Tables". FactFinder2.Census.gov. Washington, DC: US Census Bureau. Besoek op 5 Augustus 2013.
  41. ↑ (en) "Number of resident population by selected nationality" (PDF). UNStats.UN.org. Verenigde Nasies. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 Maart 2016. Besoek op 9 Julie 2012.
  42. ↑ (ru) "Население Кыргызстана". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 September 2012. Besoek op 29 Februarie 2016.
  43. ↑ (en) "2011 National Household Survey: Data tables". StatCan.GC.ca. Statistics Canada. Besoek op 19 Januarie 2013.
  44. ↑ (en) "Language according to age and sex by region 1990–2014". Stat.fi. Statistics Finland. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Februarie 2013. Besoek op 19 Januarie 2013.
  45. ↑ (en) The People of Australia: Statistics from the 2011 census (PDF). Australian Department of Immigration and Border Protection. 2014. ISBN 978-1-920996-23-9. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 29 Mei 2014. Besoek op 29 Mei 2014.
  46. ↑ (en) Statistical Yearbook of Azerbaijan 2014. 2015. p. 80.
  47. ↑ (en) John A. Shoup III (17 Oktober 2011). Ethnic Groups of Africa and the Middle East: An Encyclopedia. ABC-CLIO. p. 159. ISBN 978-1-59884-363-7.
  48. ↑ (en) "Kurds". The Columbia Encyclopedia, 6th ed. Encyclopedia.com. 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 September 2008. Besoek op 29 Desember 2014.
  49. ↑ (en) Izady, Mehrdad R. (1992). The Kurds: A Concise Handbook. Taylor & Francis. p. 198. ISBN 978-0-8448-1727-9.
  50. ↑ (en) Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland, (2014), by Ofra Bengio, University of Texas Press

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Koerde&oldid=2619264"