Gaan na inhoud

Filmbedryf in Afrika

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Filmplakkaat in Tunis vir die Egiptiese film Saladin the Victorious (1963).

Die filmbedryf in Afrika verwys na filmproduksie en die filmindustrie in Afrika. Dit dateer uit die vroeë 20ste eeu, toe filmrolle die primêre filmtegnologie was wat gebruik is. Gedurende die koloniale era is die lewe in Afrika oorweging getoon deur die werk van blanke, koloniale, Westerse filmmakers, wat swartes grootliks negatief as eksotiese "anders" uitgebeeld het.[1] Daar is geen enkele Afrika filmbedryf nie; daar is verskille tussen Noord-Afrikaanse en Sub-Sahara bedrywe in die verskillende lande.[1]

Die bioskope van Tunisië en Egipte is van die oudstes ter wêreld. Auguste en Louis Lumière vertoon hul films in Alexandrië, Kaïro, Tunis, Soussa en Hammam-Lif in 1896.[2][3] Albert Samama Chikly word dikwels aangewys as die eerste vervaardiger van inheemse Afrika films, wat al in Desember 1905 hul eie kort dokumentêre in die casino van Tunis vertoon.[4] Saam met hul dogter Haydée Tamzali sou Chikly belangrike vroeë mylpale lewer, soos La fille de Carthage, in 1924. In 1935 begin die MISR-filmstudio in Kaïro meestal formele komedies en musiekblyspeles, maar ook films soos Kamal Selim se The Will (1939). Die Egiptiese filmwese floreer in die 1940's, 1950's en 1960's, beskou as sy goue era.[5] Youssef Chahine se vooraanstaande Kaïrostasie (1958) het Alfred Hitchcock se Psycho voorspel en 'n grondslag gelê vir die Arabiese filmwese.[6]

Die Nigeriese filmbedryf is die grootste in Afrika wat, aantal jaarlikse films vervaardig en totale inkomste betref.[7][8] Dit is ook die tweede grootste filmprodusent ter wêreld.[9] In 2016 het die filmbedryf in Nigerië 2,3% van sy bruto binnelandse produk (BBP) bygedra.[9]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Koloniale era

[wysig | wysig bron]

Gedurende die koloniale era is Afrika grotendeels verteenwoordig deur Westerse rolprentmakers. In die eerste dekades van die twintigste eeu het Westerse rolprentmakers films gemaak wat swart Afrikane as "eksotiese mense", "onderdanige werkers" of as "wild of kannibalisties" voorstel. 'n Voorbeeld is Kings of the Cannibal Islands in 1909, Voodoo Vengeance (1913) en Congorilla (1932).[1] Films uit die koloniale era het Afrika as eksoties uitgebeeld, sonder geskiedenis of kultuur. Voorbeelde is volop en sluit in "oerwoudstories" wat gebaseer is op die Tarzan-karakter wat deur Edgar Rice Burroughs en die avontuurfilm The African Queen (1951) geskep is, en verskillende verwerkings van H. Rider Haggard se roman King Solomon's Mines (1885).[10] Baie vroeë etnografie "het daarop gefokus om die verskille tussen inheemse mense en die blanke beskaafde man te beklemtoon, en sodoende koloniale propaganda te versterk". [11] Marc Allégret se eerste film, Voyage au Congo (1927), het die Masa-mense met respek uitgebeeld, veral 'n jong Afrikaan wat sy boetie vermaak het met 'n krokodil op 'n tou. Tog word die Afrika inwoners uitgebeeld as mense, maar nie as gelykes nie; 'n dialoogkaart verwys byvoorbeeld na die bewegings van 'n tradisionele dans as naïef. Sy minnaar, skrywer André Gide, vergesel Allégret en skryf 'n boek met die titel Voyage au Congo. Allégret het later Zouzou gemaak met Josephine Baker, die eerste bekende rolprent met 'n swart vrou in 'n hoofrol. Baker het 'n sensasie in die kunstetoneel in Parys veroorsaak deur te dans in die Revue Nègre [fr] geklee slegs in 'n string piesangs.

Die Egiptiese akteur Omar Sharif in 1963.
Soad Hosny, een van die gewildste aktrises in die goue era van die Egiptiese rolpentwese

In die Franse kolonies is Afrikane deur die Laval-dekreet van 1934 verbied om hul eie films te maak.[12][13] Die verbod belemmer die groei van film as 'n middel tot Afrikaanse uitdrukking, polities, kultureel en artistiek.[14] Die Kongolese Albert Mongita het in 1951 wel La Leçon de Cinéma (Die filmles) gemaak en in 1953 het Mamadou Touré Mouramani gemaak op grond van 'n volksverhaal oor 'n man en sy hond.[15] In 1955 het Paulin Soumanou Vieyra, oorspronklik uit Benin, maar opgevoed in Senegal-saam met sy kollegas van Le Group Africain du Cinema 'n kortfilm in Parys, Afrique-sur-Seine (1955), gemaak. Vieyra is opgelei in die rolprentwese aan die Institut des hautes études cinématographiques (IDHEC) in Parys, en ondanks die verbod op filmvervaardiging in Afrika, is toestemming verleen om 'n film in Frankryk te maak.[16] Afrique Sur Seine, wat beskou word as die eerste film wat deur 'n swart Afrikaan geregisseer is, ondersoek die probleme om 'n Afrikaan te wees in Frankryk gedurende die 1950's.[17]

Portugese kolonies het tot onafhanklikheid gekom sonder enige filmproduksiefasiliteite, aangesien die koloniale regering daar die filmvervaardiging tot kolonialistiese propaganda beperk het, met die klem op die minderwaardigheid van inheemse bevolkings. Daarom is daar min gedink tot onafhanklikheid om outentieke Afrika stemme te ontwikkel.[18]

In die middel van die dertigerjare is die Bantu Educational Cinema Experiment uitgevoer in 'n poging om "die Bantoe op te voed, meestal oor higiëne. Slegs drie films uit hierdie projek oorleef; dit word by die British Film Institute bewaar.[19]

Voor die onafhanklikheid van die kolonies is 'n paar anti-koloniale films vervaardig. Voorbeelde sluit in Statues Also Die (Les statues meurent aussi) deur Chris Marker en Alain Resnais, oor Europese diefstal van Afrika kuns. Die tweede deel van hierdie film is tien jaar lank in Frankryk verbied.[20] Afrique 50 deur René Vautier, het anti-koloniale onluste in Ivoorkus en in Bo-Volta (nou Burkina Faso) getoon.[21]

Die Franse etnografiese filmmaker Jean Rouch, wat ook in hierdie tyd filmwerk in Afrika doen, was omstrede met die Franse sowel as die Afrika gehore. Filmdokumentêre soos Jaguar (1955), Les maitres fous (1955), Moi, un noir (1958) en La pyramide humaine (1961). Rouch se dokumentêre programme was nie eksplisiet anti-koloniaal nie, maar het wel persepsies van koloniale Afrika uitgedaag en 'n nuwe stem aan Afrika inwoners gegee.[22] Alhoewel Rouch deur Ousmane Sembène en ander[23] daarvan beskuldig word dat hulle Afrikane sien "asof hulle insekte is",[24] was Rouch 'n belangrike figuur in die ontwikkelende veld van Afrika film en was hy die eerste persoon wat saam met Afrikane gewerk het, waarvan baie belangrike loopbane in die Afrikaanse teater (Oumarou Ganda, Safi Faye en Moustapha Alassane, en ander) gehad het.[25]

Omdat die meeste films wat voor onafhanklikheid gemaak is, rassisties van aard was, het Afrikaanse rolprentmakers uit die era van onafhanklikheid - soos Ousmane Sembene en Oumarou Ganda - filmvermaak as 'n belangrike politieke instrument beskou om die foutiewe beeld van Afrikane wat deur Westerse rolprentmakers voorgehou word, reg te sowel as die herwinning van die beeld van Afrika vir die Afrikane.[26]

Na onafhanklikheid en 1970's

[wysig | wysig bron]
Die Ghana Broadcasting Puppet Show ontwikkel deur Beattie Casely-Hayford (1968).

Die eerste Afrika film wat internasionale erkenning verower het, was Sembène Ousmane se La Noire de ... ook bekend as Black Girl. Dit toon die wanhoop van 'n Afrika vrou wat as diensmeisie in Frankryk moet werk. Dit wen die Prix Jean Vigo in 1966.[27] Sembène, wat aanvanklik 'n skrywer was, het sy fokus geskuif na die rolprentwese om 'n groter gehoor te bereik. Hy word steeds beskou as die "vader van die Afrikaanse film".[28] Sembène se geboorteland, Senegal, was vir meer as 'n dekade steeds die belangrikste plek in Afrika se filmproduksie.

Met die stigting van die Afrikaanse filmfees FESPACO in Burkina Faso in 1969, het die Afrika filmwese sy eie forum geskep. FESPACO vind nou elke twee jaar plaas, afwisselend met die Carthago-filmfees in Tunisië.

Die Pan African Federation of Filmmakers (Fédération Panafricaine des Cinéastes, of FEPACI)[29] is in 1969 gestig om die Afrika filmwese te bevorder ten opsigte van produksie, verspreiding en vertoon. FEPACI is van die begin af beskou as 'n kritieke vennootorganisasie vir die Organisasie vir Afrika-eenheid (OAU), nou die Afrika-unie. FEPACI kyk na die rol van film in die politiek-ekonomiese en kulturele ontwikkeling van Afrika-state en die vasteland as geheel.

Die Soleil O van Med Hondo, wat in 1969 verfilm is, is onmiddellik erken. Hy was nie minder polities betrokke as Sembène nie, maar hy het 'n meer omstrede filmtaal gekies om te wys wat dit beteken om 'n vreemdeling in Frankryk te wees met die 'verkeerde' velkleur.

1980s en 1990s

[wysig | wysig bron]

Souleymane Cissé se Yeelen (Mali, 1987) was die eerste film van 'n Swart Afrikaan wat in Cannes-rolprentfees meegeding het.[30] Cheick Oumar Sissoko se Guimba (Mali, 1995) is ook goed ontvang in die Weste. Baie films uit die 1990's, waaronder Quartier Mozart deur Jean-Pierre Bekolo (Kameroen, 1992), is in die geglobaliseerde Afrika-metropool geleë.

Die Nigeriese filmbedryf het in die negentigerjare 'n groot groei beleef met die toenemende beskikbaarheid van tuisvideokameras in Nigerië, en het Nollywood spoedig in die kollig geplaas vir Wes-Afrikaanse Engelstalige films. Nollywood het 1844 rolprente in 2013 vervaardig.[31]

2000s en 2010s

[wysig | wysig bron]

Die laaste bioskoop in Kinshasa is in 2004 gesluit. Baie van die voormalige bioskope is in kerke omskep.[32] In 2009 het die VN-vlugtelingagentskap Breaking the Silence in die Suid-Kivu- en Katanga-provinsie vertoon. Die film gaan oor verkragting in die Kongolese burgeroorloë.[33]

Die African Movie Academy Awards is in 2004 bekendgestel, wat die groei van die plaaslike filmbedrywe soos dié van Nigerië beklemtoon, asook die ontwikkeling en verspreiding van die filmbedryfkultuur in Afrika suid van die Sahara. 'n Eerste Afrika-filmberaad het in 2006 in Suid-Afrika plaasgevind. Dit is gevolg deur FEPACI se 9de Kongres.

Migrasie en betrekkinge tussen Afrika- en Europese lande is 'n algemene tema onder baie Afrika films. Abderrahmane Sissako se film Waiting for Happiness vertoon 'n Mauritaanse stad wat worstel teen buitelandse invloede deur die reis van 'n migrant wat uit Europa huis toe kom.[34] Migrasie is ook 'n belangrike tema in Mahamat Saleh Haroun se film Une Saison en France, wat die reis van 'n gesin uit die Sentraal-Afrikaanse Republiek wat asiel in Frankryk soek, toon.[35] Haroun is deel van die Tsjadiese diaspora in Frankryk, en gebruik die film om aspekte van hierdie diaspora ervaring te ondersoek.[36]

Afrofuturisme en Afrikafuturisme is twee groeiende genres, wat Afrikane insluit, sowel op die vasteland (Afrikafuturisme) as in die diaspora (Afrofuturisme) wat wetenskap- of spekulatiewe fiksieverhale vertel wat Afrika en Afrika mense betrek. Neill Blomkamp se District 9 is 'n bekende voorbeeld van 'n buiteruimtelike inval in Suid-Afrika en word beskou as Afrofuturisme.[37] Wanuri Kahiu se kortfilm Pumzi beeld die futuristiese fiktiewe Maitu-gemeenskap in Afrika uit 35 jaar na die Derde Wêreldoorlog en is deel van Afrikafuturisme.[38]

Regisseurs, waaronder Haroun en Kahiu, het hul kommer uitgespreek oor die gebrek aan bioskoopinfrastruktuur en waardering in verskillende Afrikalande[39] Organisasies soos die Changamoto-kunsfonds bied egter meer hulpbronne en geleenthede aan Afrika rolprentmakers.[40]

2020s

[wysig | wysig bron]

Sommige Afrikalande het geen vryheid van spraak, wat die filmbedryf ondermyn. Dit is veral 'n probleem in Ekwatoriaal-Guinee.[41] Die speelfilm The Writer From a Writer From a Country Without Bookstores[42] is die eerste wat in die land verfilm is en kritiseer die diktatuur van Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, een van die langste diktatorskappe in die wêreld.

'n Bioskoop met 200 sitplekke, MTS Movies House, is egter in 2016 in Brazzaville geopen.[43] In April 2018 begin die bou van 'n nuwe bioskoop in Brazzaville.[44]

Die Afrika filmmaker word dikwels vergelyk met die tradisionele griot (lofsanger en digter). Net soos griots, is rolprentmakers se taak om gemeenskaplike ervarings uit te druk en te weerspieël. Patrone van Afrika mondelinge literatuur kom gereeld voor in Afrika films. Die Afrika film is ook beïnvloed deur tradisies van ander kontinente, soos Italiaanse neorealisme, Brasiliaanse Cinema Novo en die teater van Bertolt Brecht.

In Mauritanië is CINEPARC RIBAT AL BAHR 'n opelug-bioskoop in Nouakchott, uniek in Afrika. Benewens die projeksie-skedule, bied die inry met 'n nuwe toepassing iOS en Android die kliënt die grootste internasionale filmdatabasis waarin inligting gevind kan word soos storielynopsommings, rolspelers, produksiespan, resensies van kritici, beoordelings, bewonderaar trivia , en nog baie meer oor films, reekse en alle beskikbare filmwerk.

Temas

[wysig | wysig bron]
'n Opelug-bioskoop in Johannesburg met 'n opblaasfilmskerm (2010)

Afrika rolprente, soos rolprentwese in ander wêreldstreke, dek 'n wye verskeidenheid onderwerpe. In 1975 in Algiers het die Pan African Federation of Filmmakers (FEPACI) die Charte du cinéaste africain (Manifes van die die Afrika cinéaste) aangeneem, wat die belangrikheid van postkoloniale en neo-koloniale realiteite in die Afrika rolprentwese erken. Die rolprentmakers verwys na die neo-koloniale toestand van die Afrika samelewing. "Die situasie waarin hedendaagse Afrika samelewings leef, is een wat op verskeie vlakke oorheers word op polities, ekonomies en kultureel gebied." Afrika rolprentmaker beklemtoon hul solidariteit met progressiewe filmmakers in ander dele van die wêreld. Die Afrika rolprentwese word dikwels as deel van Third Cinema beskou.

Sommige Afrika rolprentmakers, byvoorbeeld Ousmane Sembène, probeer die Afrika geskiedenis aan Afrika-mense teruggee deur die weerstand teen Europese en Islamitiese oorheersing te onthou.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Hayward, Susan. "Third World Cinemas: African Continent" in Cinema Studies: The Key Concepts (Third Edition). Routledge, 2006. p. 426-442
  2. ↑ Leaman, Oliver (16 Desember 2003). Companion Encyclopedia of Middle Eastern and North African Film (in Engels). Routledge. ISBN 9781134662524.
  3. ↑ "Alexandria, Why? (The Beginnings of the Cinema Industry in Alexandria)". Bibliotheca Alexandrina's AlexCinema.
  4. ↑ "Three Programmes". Cinema Ritrovato. Besoek op 14 Oktober 2020.
  5. ↑ "The Golden Age of Egyptian Cinema – the 1940s to 1960s". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 November 2017. Besoek op 6 Oktober 2017.
  6. ↑ "African Cinema: Invisible Classics". British Film Institute. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Augustus 2012.
  7. ↑ "Nigeria surpasses Hollywood as world's second largest film producer – UN". United Nations. 5 Mei 2009. Besoek op 26 Maart 2013.
  8. ↑ "Nigeria's Nollywood eclipsing Hollywood in Africa". The Independent. 15 Mei 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Mei 2010. Besoek op 24 November 2010.
  9. ↑ 9,0 9,1 "Spotlight: The Nigerian Film Industry" (PDF). Julie 2017.
  10. ↑ Murphskirty, David (2000). "Africans Filming Africa: Questioning Theories of an Authentic African Cinema". Journal of African Cultural Studies. 13 (2): 239–249. doi:10.1080/713674315. JSTOR 1771833. S2CID 55143264.
  11. ↑ "The anti-colonial gaze in ethnographic cinema: "Voyage au Congo" e "Marquis de Wavrin"". Cinefilia ritrovata. 1 Julie 2018. Besoek op 18 Oktober 2018.
  12. ↑ Barlet, Olivier (2012). "The Ambivalence of French Funding". Black Camera. 3 (2): 205–16. doi:10.2979/blackcamera.3.2.205. JSTOR 10.2979/blackcamera.3.2.205. S2CID 143881053.
  13. ↑ Diawara, Manthia (1992). African Cinema: Politics and Culture. Bloomington, Indiana: Indiana University Press, bl 22–23.
  14. ↑ Halhoul, Khalid (2012). "Using African Cinema to Shift Cultural Perceptions." Utne Reader (Junie/Julie 2012 uitgawe). Mixed Media Section, bl. 78–79.
  15. ↑ Wes Felton (Desember 2010). "Caught in the Undertow: African Francophone Cinema in the French New Wave". Senses of Self.
  16. ↑ Diawara (1992), African Cinema, bl. 23.
  17. ↑ Gugler, Josef (2003). African Film: Re-Imagining a Continent. Bloomington, Indiana: Indiana University Press, bl. 3.
  18. ↑ Abiola Irele; Biodun Jeyifo (2010). Abiola Irele; Biodun Jeyifo (reds.). The Oxford Encyclopedia of African Thought. Vol. 1. Oxford University Press. p. 234. ISBN 978-0195334739 – via Google Books.
  19. ↑ Notcutt, L. A., and G. C. Latham, The African and the Cinema: An Account of the Work of the Bantu Educational Cinema Experiment during the Period March 1935 to May 1937, London: Edinburgh House Press, 1937.
  20. ↑ Ukadike, Nwachukwu Frank (1994), Black African Cinema. Berkeley: University of California Press, bl. 49.
  21. ↑ Melissa Thackway (2003). Africa Shoots Back: Alternative Perspectives in Sub-Saharan Francophone African Film. Bloomington, Indiana: Indiana University Press, ISBN 978-0-253-34349-9, bl. 7 en 32.
  22. ↑ Vir meer oor Rouch se werk, sien Steven Feld (ed.), Cine-Ethnography (1994), and Paul Henley, The Adventure of the Real: Jean Rouch and the Craft of Ethnographic Cinema (2010).
  23. ↑ Sien byvoorbeeld Nwachukwu Frank Ukadike, Black African Cinema (1994), bl. 48–58.
  24. ↑ "You look at us like insects". maitres-fous.net. Besoek op 12 Oktober 2021.
  25. ↑ Diawara (1992). African Cinema, pp. 23–24. Sien ook Henley, Paul (2010), The Adventure of the Real: Jean Rouch and the Craft of Ethnographic Cinema, Chicago: University of Chicago Press, bl. 310–337.
  26. ↑ Thackway (2003). Africa Shoots Back, bl. 1–6.
  27. ↑ Bilge Ebiri (5 November 2015). "The Story of Sembene!: How Ousmane Sembene Invented African Cinema". Vulture. Besoek op 28 Oktober 2018.
  28. ↑ Dennis McLellan, "Ousmane Sembene, 84; Senegalese hailed as 'the father of African film'" (obituary), Los Angeles Times, 14 Junie 2007.
  29. ↑ FEPACI. Geargiveer 26 Februarie 2014 op Wayback Machine
  30. ↑ Nadia Neophytou (19 Mei 2018). "In Cannes, African filmmakers are plotting to take back control from European producers". QuartzAfrica.
  31. ↑ Jake Bright (24 Junie 2015). "Meet 'Nollywood': The second largest movie industry in the world". Fortune. Besoek op 28 Oktober 2018.
  32. ↑ Colm McAuliffe (6 November 2015). "The death of cinema in Congo: how churches killed off cowboy films: As the country is left without a single film theatre, a new documentary explores the end of a once thriving movie culture". The Guardian. Besoek op 28 Oktober 2018.
  33. ↑ "DR Congo: UNHCR uses cinema to spread awareness of sexual violence". 30 Julie 2009. Besoek op 28 Oktober 2018.
  34. ↑ Gonzalez, Ed (4 Oktober 2002). "Waiting for Happiness". Slant Magazine. Besoek op 4 Desember 2018.
  35. ↑ "A Season in France (2017)". en.unifrance.org (in Engels). Besoek op 4 Desember 2018.
  36. ↑ "Mahamat-Saleh HAROUN - Festival de Cannes 2018". Festival de Cannes 2018 (in Engels). Besoek op 4 Desember 2018.
  37. ↑ Cousins, Mark (3 September 2012). "African Cinema: ten of the best". The Guardian. Besoek op 4 Desember 2018.
  38. ↑ Pumzi (2009), https://www.imdb.com/title/tt1508328/, besoek op 2018-12-04 
  39. ↑ Kermeliotis, Teo (30 Maart 2010). "Wanuri Kahiu "In Kenya, I'm a hustler"". CNN. Besoek op 4 Desember 2018.
  40. ↑ "Changamoto Arts Fund". Contemporary And. 2018. Besoek op 4 Desember 2018.
  41. ↑ "10 Most Censored Countries". Committee to Protect Journalists (in Engels (VSA)). Besoek op 1 Junie 2021.
  42. ↑ http://www.elescritordeunpais.com/en
  43. ↑ Jean-Sebastien Josset (25 Augustus 2016). "Congo : ouverture d'une salle de cinéma à la pointe de la technologie: La République du Congo s'offre un cinéma de haut standing de 200 places à Brazzaville" [Congo:Opening of a cutting-edge cinema hall: The Republic of the Congo getting a luxury cinema with 200 seats in Brazzaville] (in Frans). JeuneAfrique. Besoek op 28 Oktober 2018.
  44. ↑ "Cinéma : bientôt une salle de projection à Brazzaville" [Cinema: Soon a screen in Brazzaville] (in Frans). 19 April 2018. Besoek op 28 Oktober 2018.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Filmbedryf_in_Afrika&oldid=2553678"