Kwik(I)chloried

Eienskappe

Algemeen
Naam	Kwik(I)chloried
Struktuurformule van
Chemiese formule	Hg2Cl2
Molêre massa	472,08 [g/mol]
CAS-nommer	10112-91-1
Voorkoms	gebroke wit vastestof
Reuk	Reukloos
Fasegedrag
Selkonstantes	a = 4.4795(5) Å, c = 10.9054(9) Å
Ruimtegroep	I4/mmm
Nommer	139
Strukturbericht	D3₁
Smeltpunt	400 °C
Kookpunt
Digtheid
Oplosbaarheid	onoplosbaar
Ksp	1,9 10-18
Suur-basis eienskappe
pKa
Veiligheid
Flitspunt	nie-brandbaar
LD50	210 [mg/kg] (oraal; rot)
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Kwik(I)chloried is 'n chloried van kwik is sy +1 oksidasietoestand. Dit is molekulêre verbinding met die formule Hg₂Cl₂. Die stof kom in die natuur as die mineraal kalomel voor.

Chemiese eienskappe

Die verbinding kan beskou word as 'n sout van Hg¹⁺. Die kristalstruktuur van Hg(I)verbindings soos die chloried, die bromied, die jodied en die dihidraat-nitraat wys egter dat hierdie ioon as 'n dimeer Hg₂²⁺ voorkom met 'n Hg-Hg-binding van respektiewelik 253pm, 258pm, 269pm en 254pm lengte. Dit kan verklaar word deur die elektronkonfigurasie van die Hg¹⁺-ioon wat as [Xe]4f¹⁴5d¹⁰6s¹ weergegee kan word. Dit het dus 'n ongepaarde s-elektron soos 'n waterstof- of 'n litiumatoom en kan hierdeur 'n dimeer met 'n 6s¹-6s¹-sigmabinding vorm, nes in H₂ of Li₂.

Kwik(I)nitraat HgNO₃ kan verkry word deur kwik met 'n ondermaat salpetersuur te laat reageer. Dit is 'n oplosbare kwik(I)sout. Indien soutsuur bygevoeg word slaan kwik(I)chloried neer:

$(Hg_{2})^{2+}(aq)+2NO_{3}^{-}(aq)+2H^{+}(aq)+2Cl^{+}(aq)\rightarrow 2NO_{3}^{-}(aq)+2H^{+}(aq)+Hg_{2}Cl_{2}\downarrow$

Kwik(I)chloried los nie in soutsuur of salpetersuur op nie, maar koningswater oksideer dit tot kwik(II)chloried wat baie beter oplos. Met ammoniumhidroksied kleur kwik(I)chloried swart deur die vorming van 'n kompleks.

Gebruike

Elektrochemie

Kwik(I)chloried word gebruik in die kalomelelektrode. Vanweë die toksiese eienskappe van kwik en sy verbindings word hierdie elektrode nogtans vervang deur die silwerchloriedelektrode. Solank die elektrodes nie breek nie, is daar min besoedelingsgevaar, maar in die geval van breek is die silwer een minder geneig tot besoedeling aangesien silwer 'n vaste stof is in plaas van 'n vloeistof.

Katalisator

Kwik(I)chloried word in China baie as katalisator gebruik vir die vervaardiging van vinielchloried, die monomeer waaruit PVC vervaardig word. Hulle gebruik 'n proses wat asetileen met waterstofchloried laat reageer. Ongelukkig is Hg₂Cl₂ vlugtig teen dié proses se werkstemperatuur. Dit beteken dat dit ontsnap en die omgewing besoedel. Vanweë die Minimata-konvensie oor kwik van 2013 moet hierdie proses vervang word. Daar word navorsing gedoen op 'n katalisator gebaseer op goud.

Medies

In die verlede is kwik en sy verbindings dikwels in medikasie gebruik. Kwik(i)chloried is as 'n behandeling vir hardlywigheid en as 'n diuretikum aangewend. Dit was suksesvol as behandeling van sifilis, maar die pasiënt het verswakkende newe-effekte daarvan gely. Dit was selfs as tandekrypoeiers vir babas te koop omrede dit oormatige speekselafskeiding veroorsaak. Maar al hierdie gebruike is nou gestaak vanweë sy toksisiteit en om die besoedeling van die omgewing met kwik teen te staan. Die grootste oorsaak daarvan is nogtans die verbranding van steenkool om elektrisiteit op te wek.

Toksisiteit

Soos die meeste kwikverbinding is kwik(I)chloried baie toksies. Daar word veronderstel dat Mohamed se kleinseun, al-Hasan ibn-'Ali, wat in 669 dood is op net 45 jaar, deur vergiftiging met hierde stof vermoor is.