Loehansk

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Loehansk
Луга́нськ • Луга́нск

Kaart Wapen
Vlag
 Land Vlag van Oekraïne Oekraïne (de jure)
Vlag van Volksrepubliek Loehansk Volksrepubliek Loehansk (de facto)
 Oblast Loehansk
 Stigting 1795
 Oppervlakte:  
 - Totaal 257 vk km
 Hoogte bo seevlak 105 m
 Bevolking:  
 - Totaal (2004) 445 900
 - Bevolkingsdigtheid 1 802/vk km
 Tydsone EET / UTC +2
 - Somertyd EEST / UTC +3
 Burgemeester Serhiy Ivanovych Kravchenko
 Amptelike Webwerf gorod.lugansk.ua

Loehansk (Oekraïens: Луга́нськ; Russies: Луга́нск) is 'n stad in wat internasionaal as deel van Oekraïne erken word, hoewel dit deur Rusland as "hoofstad" van die voormalige Volksrepubliek Loehansk (LPR) geadministreer word. Vanaf 2021 is die bevolking geskat op 399 559, wat Luhansk die mees bevolkte stad in die streek en die 12de grootste in die Oekraïne maak. In 2001 was byna die helfte van die bevolking etnies Oekraïens, en 47% was etnies Russies. Die stad is sowat 800 km oos van Kijif.

Loehansk was die hoofstad en administratiewe sentrum van Loehansk-oblast, hoewel die Oekraïense administrasie na Sjevjerodonetsk verskuif is toe die Oorlog in Donbas uitgebreek het ná die stigting van LPR.

Etimologie[wysig | wysig bron]

Loehansk is vernoem na die Loehan-rivier, wat deur die stad vloei. Volgens volksetimologie is die naam ook afgelei van die woord "Loe" (Oekraïens: Луг), wat "weide" beteken, wat verwys na die vloedvlaktes rondom die rivier.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

'n Monument vir Charles Gascoigne langs die plaaslike museum.

Die stad voer sy geskiedenis na tot 1795 toe die Britse nyweraar Charles Gascoigne 'n metaalfabriek naby die Zaporizjzja Kosakke-nedersetting Kamianyi Brid gestig het. Die nedersetting rondom die fabriek was bekend as Luganskiy Zavod. In 1882 is die fabrieksnedersetting Luganskiy Zavod met die dorp Kamianyi Brid saamgesmelt tot die stad Loehansk (ook Loehanske, volgens die Charkif-ortografie).

Een van die Mk V-tenks wat deur die Don-leër tydens die Russiese Burgeroorlog gebruik is.

Geleë in die Donets-kom, het Loehansk ontwikkel tot 'n belangrike industriële sentrum van Oos-Europa, veral as 'n tuiste van die groot lokomotiefboumaatskappy Luhanskteplovoz. Die stad is tussen 14 Julie 1942 en 14 Februarie 1943 deur Nazi-Duitsland beset.

Op 5 November 1935 is die stad herdoop na Voroshilovgrad (Russies: Ворошиловград, geromaniseer: Voroshilovgrad; Oekraïens: Ворошиловград, geromaniseer: Voroshylovhrad) ter ere van die Sowjet militêre bevelvoerder en politikus Kliment Vorosjilov. Op 5 Maart 1958, na Nikita Chroesjtsjof se oproep om nie stede na lewende mense te vernoem nie, is die ou naam weer ingestel.[1][2]

Op 5 Januarie 1970, na die dood van Vorosjilov op 2 Desember 1969, het die naam weer na Vorosjilovgrad verander. Op 4 Mei 1990 het 'n dekreet van die Opperste Sowjet van die Oekraïense SSR die stad sy oorspronklike naam teruggegee.

In 1994 het 'n raadplegende referendum in die Donetsk-oblast en die Loehansk-oblast plaasgevind, met ongeveer 90% wat die Russiese taal ondersteun het wat naas Oekraïens status van 'n amptelike taal verkry het, en dat die Russiese taal 'n amptelike taal op 'n streeksvlak.[3]

Pro-Russiese betoging in Loehansk, April 2014.

Tydens die oorlog in Donbas het separatiste op regeringsgeboue in die streek beslag gelê en die Volksrepubliek Loehansk uitgeroep. 'n Onafhanklikheidsreferendum, ongrondwetlik onder die Oekraïense wetgewing, is op 11 Mei 2014 gehou. Hierdie referendum is nie deur enige regering as wettig erken nie.[4][5]

In Augustus 2014 het die Oekraïense regeringsmagte Loehansk heeltemal omsingel.[6] Swaar bombardering het burgerlike ongevalle in die stad veroorsaak.[7][8][9] Op 17 Augustus het Oekraïnse soldate die rebellebeheerde Loehansk binnegegaan en het vir 'n tyd lank beheer oor 'n polisiestasie gehad.[10]

Ná die Ilovaisk-teenoffensief het LPR-magte Lutuhyne en ander Loehansk-voorstede teruggekry. Oekraïnse magte het op 1 September 2014, na hewige gevegte, aan die Loehansk Internasionale Lughawe onttrek.[11]

Loehansk het die hoofstad en die administratiewe sentrum van die rebellestaat van die Volksrepubliek Loehansk geword. Die administrasie van die Loehansk-oblast is deur die regering van Oekraïne na Sievierodonetsk verskuif.

Op 30 September 2022, tydens die Russiese inval in die Oekraïne, het die Russiese president Vladimir Poetin 'n dekreet onderteken wat die anneksasie van vier streke van Oekraïne (Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizjzja-oblasts) deur Rusland verklaar.[12] Die anneksasie was onwettig ingevolge die internasionale reg en is deur die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies veroordeel.

Susterstede[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 'Военная Литература' – Биографии – С.Н. Хрущёв ['Military Literature' – Biographies – S. N. Khrushchev] (in Russies). Militera.lib.ru. Besoek op 30 Oktober 2017.
  2. "Записки из Якирова Посада – Луганск-Ворошиловград-Луганск". Shusek.livejournal.com. 2 November 2009. Besoek op 16 September 2011.
  3. Flynn, M. K. (1996). "Political mobilization in eastern Ukraine: The referendum of 1994 in the Donetsk oblast". The European Legacy. 1 (1): 342–349. doi:10.1080/10848779608579417.
  4. "Ukraine's Eastern Region Of Luhansk May Now Hold Referendum On Joining Russia". Business Insider. Besoek op 12 Mei 2014.
  5. "Ukraine rebels seek to join Russia". 12 Mei 2014. Besoek op 15 April 2019.
  6. "East Ukraine city of Luhansk dying under siege, residents say". The Denver Post. 5 Augustus 2014.
  7. "Ukraine conflict: Under siege in Luhansk". Bbc.com. 13 Augustus 2014. Besoek op 30 Oktober 2017.
  8. "In Shell-Torn Luhansk, Food and Water Is Scarce: 'Welcome to Hell!'". Newsweek. 15 Augustus 2014.
  9. Magnay, Diana; Lister, Tim (3 Junie 2014). "Air attack on pro-Russian separatists in Luhansk kills 8, stuns city". CNN. Besoek op 30 Oktober 2017.
  10. "Ukraine troops claim breakthrough in battle for rebel city Luhansk". The Guardian. Reuters. 17 Augustus 2014. Besoek op 17 Augustus 2014.
  11. "Ukraine crisis: Troops abandon Luhansk airport after clashes". Bbc.com. 1 September 2014. Besoek op 30 Oktober 2017.
  12. "Putin Signs Independence Decrees in Precursor to Seizing Ukrainian Regions".