Nieu-Meksiko: Verskil tussen weergawes
Etiket: 2017-bronwysiging |
kNo edit summary Etiket: 2017-bronwysiging |
||
Lyn 44: | Lyn 44: | ||
'''Nieu-Meksiko''' of '''Nieu-Mexiko''' ([[Engels]]: ''State of New Mexico'', [[Spaans]]: ''Nuevo Mexico'') is 'n [[deelstaat]] in die suidweste van die [[Verenigde State van Amerika]] met 'n bevolking van sowat twee miljoen. Die hoofstad is [[Santa Fe, Nieu-Meksiko|Santa Fe]] en die grootste stad is [[Albuquerque, Nieu-Meksiko|Albuquerque]]. |
'''Nieu-Meksiko''' of '''Nieu-Mexiko''' ([[Engels]]: ''State of New Mexico'', [[Spaans]]: ''Nuevo Mexico'') is 'n [[deelstaat]] in die suidweste van die [[Verenigde State van Amerika]] met 'n bevolking van sowat twee miljoen. Die hoofstad is [[Santa Fe, Nieu-Meksiko|Santa Fe]] en die grootste stad is [[Albuquerque, Nieu-Meksiko|Albuquerque]]. |
||
[[Lêer:Balloon Rally White Sands NM.jpg|duimnael|links|'n [[Warmlugballon]] sweef oor die |
[[Lêer:Balloon Rally White Sands NM.jpg|duimnael|links|'n [[Warmlugballon]] sweef oor die [[duin]]elandskap van die ''White Sands National Park'']] |
||
[[Lêer:-conservationlands15 Social Media Takeover, Jan 15th, Rio Grande Wild and Scenic River in New Mexico (16287782645).jpg|duimnael|links|Rio Grande met canyon]] |
[[Lêer:-conservationlands15 Social Media Takeover, Jan 15th, Rio Grande Wild and Scenic River in New Mexico (16287782645).jpg|duimnael|links|Rio Grande met canyon]] |
||
[[Lêer:Ghost Ranch redrock cliffs, clouds.jpg|duimnael|links|Kranse naby Georgia O'Keeffe se ''Ghost Ranch'' skitter rooi in die sonlig]] |
[[Lêer:Ghost Ranch redrock cliffs, clouds.jpg|duimnael|links|Kranse naby Georgia O'Keeffe se ''Ghost Ranch'' skitter rooi in die sonlig]] |
Wysiging soos op 22:43, 11 Julie 2020
Deelstaat Nieu-Meksiko | |||||
| |||||
Bynaam(e): Land of Enchantment | |||||
Amptelike taal(e) | Geen | ||||
Gesproke taal(e) | Engels 82%, Spaans 29%, Navajo 4% | ||||
Hoofstad | Santa Fe | ||||
Grootste stad | Albuquerque | ||||
Area | 5de in die V.S. | ||||
- Totaal | 315 194 km2 | ||||
- Wydte | 550 km | ||||
- Lengte | 595 km | ||||
- Water | 608 km2 | ||||
- % water | 0,2 % | ||||
- Breedtegraad | 31° 20′ N tot 37° N | ||||
- Lengtegraad | 103° W tot 109° 3′ W | ||||
Bevolking | 36se in die V.S. | ||||
- Totaal | 2 059 179 | ||||
- Digtheid | 6,5/km2 45de in die V.S. | ||||
Hoogte | |||||
- Hoogste punt | Wheeler Peak 4 013 m | ||||
- Gemiddeld | 1 735 m | ||||
- Laagste punt | Red Bluff Reservoir 866 m | ||||
Toetrede tot die Unie | 6 Januarie 1912 (47ste) | ||||
Goewerneur | Michelle Lujan Grisham (D) | ||||
Luitenant-Goewerneur | Howie Morales (D) | ||||
Wetgewer | Nieu-Meksiko Wetgewer | ||||
- Hoërhuis | Senaat | ||||
- Laerhuis | Huis van Verteenwoordigers | ||||
V.S. Senatore | Tom Udall (D) Martin Heinrich (D) | ||||
Tydsone | Mountain: UTC-7/DST-6 | ||||
Afkortings | NM US-NM | ||||
Webblad | www.newmexico.gov |
Nieu-Meksiko of Nieu-Mexiko (Engels: State of New Mexico, Spaans: Nuevo Mexico) is 'n deelstaat in die suidweste van die Verenigde State van Amerika met 'n bevolking van sowat twee miljoen. Die hoofstad is Santa Fe en die grootste stad is Albuquerque.
Nieu-Mexiko is die 47ste deelstaat wat tot die Unie toegelaat is. Dit word in die noorde deur Colorado, in die ooste deur Oklahoma en Texas, in die suide deur Texas en Meksiko (state Sonora en Chihuahua) en in die weste deur Arizona begrens.
Nieu-Meksiko se bynaam is "Die Land van Betowering" (Engels: Land of Enchantment). Alhoewel die deelstaat nie amptelik tweetalig is nie en Engels die status van de facto-ampstaal het, is meer as 'n kwart van die bevolking Spaanssprekend. Sommige sprekers van Spaans is nasate van oorspronklike Spaanse setlaars uit die koloniale tydperk.
Kultuur
Kuns en vermaak
Nieu-Meksiko se geskiedenis was, net soos sy unieke kultuur en landskap, 'n inspirasie vir kunstenaars en skrywers. In September 1922 is die befaamde Engelse skrywer D.H. Lawrence saam met sy Duitse vrou Frieda deur Mabel Dodge Luhan, 'n boorling van New York, bemaarde gasvrou en beskermvrou van die kunste wat haar in Taos gevestig het, uitgenooi om 'n besoek te bring aan haar aangenome tuisdeelstaat. Alhoewel die skrywer tydens hierdie en die volgende twee besoeke net altesaam elf maande in Nieu-Meksiko deurgebring het, het die deelstaat 'n diep indruk op hom gemaak, soos hy later sou skryf:
I think New Mexico was the greatest experience I ever had from the outside world. It certainly changed me forever.[1]
Dele van sy roman The Plumed Serpent en ander werke het tydens sy verblyf op 'n ranch noord van Taos ontstaan wat deur Mabel Dodge Luhan aan die skrywer geskenk is.[2] Taos het tot 'n ware kunstenaarskolonie ontwikkel waar skilders soos Marsden Hartley en die meesterfotograwe Alfred Stieglitz en Ansel Adams hulle 'n tyd lank gevestig het.
Die bekendste Amerikaanse outeur, wie se werk met Nieu-Meksiko verbind word, is moontlik Willa Cather (1873−1947). In haar roman Death Comes for the Archbishop, wat in 1927 gepubliseer is, lewer sy 'n beskrywing van die lewe en werk van Rooms-Katolieke priesters uit Frankryk wat teen die middel van die 19de eeu sendingwerk in Nieu-Meksiko doen.
Tony Hillerman (1925−2008), 'n Amerikaanse skrywer van speurderromans wat op die Navajo-polisiediens in Arizona en Nieu-Meksiko fokus, het sy jeugjare in Nieu-Meksiko deurgebring. Ou Navajo-tradisies vorm die historiese en kulturele agtergrond vir sy geheimsinnige misdaadfiksie met werke soos Skinwalkers en A Thief of Time.
Die bekendste verteenwoordiger van visuele kuns, wat haar permanent op Ghost Ranch, 'n plaas in een van Nieu-Meksiko se mees dramatiese landskappe gevestig het, was Georgia O'Keeffe (1887−1986). O'Keeffe, 'n baanbreker vir moderne kuns in die Verenigde State, het bekendheid verwerf met haar abstrakte skilderye op groot formaat wat natuurlike vorme soos blomme en skedels, wolkekrabbers in New York en argitektoniese en landskapsvorme eie aan Nieu-Meksiko uitgebeeld het.
Verwysings
- ↑ taos.org: D.H. Lawrence Ranch. Besoek op 24 Maart 2020
- ↑ Encyclopædia Britannica - Discover America, Vol. 31: New Mexico - The Land of Enchantment. Chicago • London • New Delhi • Paris • Seoul • Sydney • Taipei • Tokyo: Encyclopædia Britannica 2008, bl. 24
Eksterne skakels
- Toerisme
- Geskiedenis
- Nieu-Meksiko vir sterrekykers
Verenigde State van Amerika | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|