Gaan na inhoud

Volkstaat

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die Vryburgervlag (Volkstaatvlag).
Beplande gebied van 'n Volkstaat.

'n Volkstaat is die term wat gebruik word vir 'n staat wat deel vorm van 'n federale staatstruktuur (federasie, of konfederasie). Die federale staatsvorm bestaan dan uit verskillende state of volkstate wat saam 'n land vorm. Die oudste en bekendste federale staatsvorm is die kantonstelsel van Switserland. Die bekendste voorbeeld van 'n federale staatsvorm wat gebaseer is op taal en etnisiteit is die Federale staatsvorm van Indië. Voorbeelde van Federale staatsvorme, gebaseer op taal, is die federale staatsvorm van België en die federale staatsvorm van Kanada.

Die idee

[wysig | wysig bron]

Die Afrikaners wat na 'n volkstaat strewe, ondersteun die beginsel dat 'n eie gedefinieerde grondgebied, die basiese vereiste is vir 'n nasie wat sy voortbestaan met sy eie taal, kultuur en geloof wil verseker. Die argument word gestaaf deur die argument te stel dat 'n volk wat nie sy eie grondgebied besit nie, se status verminder word tot die van 'n groep, en in die geval van Afrikaners, 'n minderheidsgroep.

Die idee om Suid-Afrika in verskillende state te verdeel deur partisie, is nie die uitsluitlike gedagtes van hierdie Afrikaners nie. Die prominente Suid-Afrikaanse liberale figuur van die 1930’s en 1940’s, Alfred Hoenlé, het partisie beskou as 'n manier om swartes van wit onderdrukking te beskerm en daardeur die risiko van rassekonflik te verlaag in die land. Die Duitse skrywer en waarnemer, Klaus von der Ropp, het meer onlangs by die 1987 ontmoeting tussen Afrikaner akademici en die ANC by Dakar in Senegal, voorgestel dat Suid-Afrika deur partisie geskei moet word om swartes van ware onafhanklikheid te voorsien, en om blankes die sekuriteit te gee wat 'n onafhanklike gebied sal voorsien.

Redes waarom Afrikaners 'n volkstaat verlang

[wysig | wysig bron]

'n Aantal faktore het bygedra tot 'n gevoel van vervreemding wat baie Afrikaners in die nuwe Suid-Afrika ervaar.

Beperkte politieke mag

[wysig | wysig bron]

Afrikaners vorm 'n baie klein minderheidsgroep in Suid-Afrika en het daarom hul vermoë om regeringsbeleid te beïnvloed verloor na die magsoorhandiging tydens die demokratiese verkiesing van 1994.

Afrikaners as 'n groep het dus baie beperkte seggenskap in basiese regeringsbeleid wat hul daaglikse lewens regeer soos onderwys, belasting, staatsbesteding, ekonomiese modelle, ens. Hierdie tekort aan politieke mag het uitgeloop op 'n strewe na selfbeskikking.

Misdaad

[wysig | wysig bron]

Die verwagting wat baie Afrikaners in 1994 gekoester het, dat misdaad en veral geweldsmisdaad, sal afneem, het nooit gerealiseer nie. Aanhoudende hoë vlakke van misdaad (en die beriggewing daarvan) het 'n wesenlike bydrae tot 'n gevoel van onveiligheid by die publiek gelaat.

Onder plattelandse Afrikaners, het die gewelddadige aanvalle op boere en hul families, bygedra tot 'n verharding van houdings. Tussen 1998 en 2001 (3 jaar) was daar ongeveer 3500 plaasaanvalle aangeteken in Suid-Afrika. Die aanvalle het uitgeloop op die moorde van 541 boere, hul gesinne of hul arbeiders. Daar word gemiddeld meer as twee moorde elke week gepleeg wat met plaasaanvalle verband hou.

Behoudende Afrikaners beskou plaasaanvalle grootliks as 'n rasgedrewe veldtog wat daarop gemik is om Afrikaners van hulle plase af te dwing. In middel-2001 het die Vryheidsfront hom tot die Verenigde Nasies se Kommissie vir Menseregte gewend om druk op die Suid-Afrikaanse regering te plaas, om iets omtrent die plaasmoorde te doen, wat “die afmetings van 'n etniese slagting” begin aanneem het. Die leier van die Vryheidsfront, Pieter Mulder, het dit gestel dat die meeste plaasaanvalle goed georganiseerd voorgekom het en dat die motief vir die moorde nie slegs krimineel van aard is nie. Mulder stel dit verder dat daar 'n “besliste anti-Afrikanerklimaat in Suid-Afrika wortel geskiet het, en dat mense wat daarvan aangekla word dat hulle Afrikaners vermoor het, dikwels deur ondersteuners aangemoedig word deur applous tydens hofsittings”.

Taal en kultuur

[wysig | wysig bron]

Sedert 2002 is 'n aantal dorpe en stede met geskiedkundige Afrikaanse name, wat na die Voortrekkers terugdateer, soos Pietersburg (nou Polokwane) en Potgietersrus (nou Mokopane, wat die naam is van die kaptein wat vir Piet Potgieter, na wie Potgietersrus vernoem is, vermoor het) hernoem, dikwels in weerwil van populêre teenstand tot die verandering. Geen kolonialistiese Engelse dorpsname soos Grahamstown of Harrismith is verander nie. In dieselfde jaar het die regering besluit dat alle staatsdepartemente 'n enkele taal moes kies vir alle kommunikasie, wat effektief alle staatsamptenare gedwing het om slegs in Engels te kommunikeer.

Van die 31 universiteite in Suid-Afrika was slegs vyf histories Afrikaans (Universiteit van die Vrystaat, Potchefstroomse Universiteit, Universiteit van Pretoria, Rand Afrikaanse Universiteit en die Universiteit van Stellenbosch). Gedurende 2002 het die Minister van Onderwys, Kader Asmal, aangekondig dat alle Afrikaansmediumuniversiteite voortaan parallelle klasse in Engels moet aanbied, terwyl al die ander universiteite slegs in Engels klasse hoef aan te bied. Dit ten spyte van 'n regerings-aangestelde kommissie wat aanbeveel het dat twee Afrikaanse universiteite behou moet word om Afrikaans as 'n akademiese taal uit te bou. Volgens die regering se taalbeleid vir hoër onderwys is “die idee van Afrikaanse universiteite teenproduktief vir die doel van 'n getransformeerde hoëronderwysstelsel”.

Werkloosheid en armoede

[wysig | wysig bron]

Wit (waarvan die meerderheid Afrikaners is) werkloosheid is laag volgens Suid-Afrikaanse standaarde: 10% in 2001, vergeleke met die nasionale gemiddeld van 37%. Blanke werkloosheid het egter die grootste verhoging ervaar tussen 1995 en 2001: 197% vergeleke met die nasionale gemiddeld van 27%. In 2001 was ongeveer 228 000 ekonomies aktiewe blankes sonder werk. Dit val saam met die instelling (en word gesien as 'n direkte gevolg van) Regstellende Aksie (ook bekend as Gelyke Indiensneming), wat rassekwotas aan alle werkgewers afdwing. Dit maak dit baie moeilik, volgens wet, vir witmense om aangestel te word in vakante poste. 'n Simptoom hiervan is wat genoem word die “breindrein”, oftewel die grootskaalse emigrasie van vaardige professionele blankes.

Afrikanerreaksie

[wysig | wysig bron]

Die gevolg van bogenoemde faktore is dat baie Afrikaners emigreer. Die Verenigde State, Europa, Australië en Nieu-Seeland is gunstelingbestemmings. Hierdie dreinering van meestal hoogsgekwalifiseerde en vaardige mense is besig om 'n groot impak te maak op beide Suid-Afrika in die algemeen en op Afrikanergemeenskappe spesifiek.

Terwyl sommiges 'n gewelddadige antwoord voorstaan, soos die organisasie bekend as die Boeremag, voel baie van die Afrikanergemeenskap dat die beste manier om hulle kultuur, erfenis en mense te beskerm, is deur selfbeskikking en om minderheidsregte vreedsaam te bekom. Hulle wys ook uit dat minderheidsregte 'n “warm onderwerp” is in die internasionale politiek. Voorbeelde van ander volke wat op selfbeskikking aanspraak maak is die Palestyne van Israel, die Vlaminge van België, die Franssprekende mense van Quebec in Kanada, die Koerde van Turkye, Irak, Sirië en Iran; die Tamils van Indië en Sri Lanka en die Baske in Spanje.

Volkstaatmoontlikhede

[wysig | wysig bron]

Die volgende elemente dra by tot die moontlike verkryging van 'n volkstaat deur Afrikaners:

Wetgewing

[wysig | wysig bron]

Internasionale sowel as nasionale wetgewing beskerm minderhede se reg op selfbeskikking.

Op internasionale vlak is daar die Internasionale gebod op Ekonomiese-, Sosiale- en Kultuurreggte. Op nasionale vlak, laat artikel 235 van die Suid-Afrikaanse Grondwet die reg tot selfbeskikking toe vir enige gemeenskap, wat oor 'n gedeelde kultuur en taal beskik, binne 'n territoriale entiteit in die Republiek.

Vryheidsfront

[wysig | wysig bron]

Die Vryheidsfront is die hoofpolitieke dryfkrag vir die skepping van 'n volkstaat. Hierdie Afrikanergesentreerde politieke party was verantwoordelik vir die toevoeging van Artikel 235 tot die Grondwet, en beskik oor verteenwoordiging in die Nasionale Parlement asook verskeie provinsiale wetgewers in Suid-Afrika. Ondersteuning vir hierdie party het egter wipplank gery gedurende die laaste drie Nasionale verkiesings, met die Demokratiese Alliansie wat die meeste Afrikanerstemme ingepalm het.[verwysing benodig]

Volkstaatgebiede

[wysig | wysig bron]

Een poging om tot die skepping van 'n volkstaat by te dra, is die klein dorpie Orania in die Noord-Kaap. Die grond waarop Orania gebou is, is in privaatbesit, en Afrikaners word aangemoedig om na Orania te verhuis. Nog so 'n poging is die buurt Kleinfontein buite Pretoria.

Volkstaathindernisse

[wysig | wysig bron]

Sekere faktore dreig om die volkstaatideaal skipbreuk te laat lei.

Afrikaneronenigheid

[wysig | wysig bron]

Onenigheid word veroorsaak deur die besluit oor waar die mees geskikte plek vir 'n volkstaat sal wees.

Die Vryheidsfront voer aan dat die droë en onontwikkelde Noord-Kaap, waar Orania te vinde is, die haalbaarste is, aangesien daar geen kompetisie vir grondgebied in hierdie area sal wees nie (weens 'n baie lae bevolking), daar natuurlike hulpbronne is en dat dit oor 'n seefront beskik.

Ander Afrikaners wil graag 'n volkstaat naby aan Pretoria vestig (Kleinfontein), aangesien hierdie gebied alreeds hoogsekonomies aktief is en 'n groot hoeveelheid van Afrikanerkultuur te vinde is in hierdie stad.

'n Groot gedeelte van die Afrikaners hoop egter steeds dat die Nuwe Suid-Afrika soos voorsien deur Nelson Mandela, FW de Klerk, Desmond Tutu en Beyers Naude, te voorskyn sal kom. Dit is 'n Suid-Afrika met rasseversoening en gelyke regte vir almal wat daarin woon. Die ondersteuning wat 'n volkstaat benodig kom dus steeds tekort, maar dit kan groei soos wat Afrikanervervreemding voortduur.

Openbare mening

[wysig | wysig bron]

Ten spyte daarvan dat 'n onafhanklike volkstaat slegs voorsien om rassisme in alle vorme te vermy, of dit nou Apartheid of Swart Ekonomiese Bemagtiging is, beskou die breër swart publiek in Suid-Afrika die volkstaatidee as gebore vanuit rassisme, en dat dit die verregse Afrikaners se laaste poging is om hul ideologie van meerderwaardigheid oor Swart Afrikane te herstel.

Suid-Afrikaanse regering

[wysig | wysig bron]

Op 4 Junie 1998 het minister Valli Moosa (staatkundige ontwikkeling en provinsiale sake) in 'n parlementêre begrotingsdebat gesê dat "die strewe deur sommige Afrikaners na die ontwikkeling van die Noordwes-Kaap as 'n 'tuiste' vir Afrikanertaal en -kultuur binne die raamwerk van die Grondwet en die Handves van Menseregte is na die mening van die regering inderdaad 'n legitieme strewe"

Die Suid-Afrikaanse regering van die “African National Congress”, vertrou nie die Afrikanermotiewe vir die skepping van 'n volkstaat nie, as gevolg van die Suid-Afrikaanse geskiedenis gedurende die vorige eeu (Apartheid). Die regering probeer die huidige orde handhaaf aangesien dit die ANC se magsbasis steun, want dit stel hulle in staat om alle Suid-Afrikaanse hulpbronne aan te wend vir herverdelingsprogramme.

Die regering het oorweeg om Orania se potensiaal vir Afrikanerselfbeskikking te beëindig deur die dorpie in te lyf by die aangrensende, swartbeheerde, munisipaliteit van Hopetown. Die Oraniërs kon egter hul eis om selfbeskikking verdedig aan die hand van 'n hofbevel wat hul status beskerm, gebaseer op artikel 235 van die Grondwet.

Die regering dring ook daarop aan dat hy nie die Afrikaner se taal en kultuur aanval nie, maar dat dit bloot nie meer die beskerming van die regering verkry soos wat met die vorige bedeling die geval was nie.

Ander politieke partye

[wysig | wysig bron]

Die Demokratiese Alliansie, Suid-Afrika se hoofopposisieparty, opponeer die idee van 'n Afrikanervolkstaat, hoofsaaklik omrede hierdie twee redes:

  • 'n Wesenlike hoeveelheid Afrikaners het vir die Demokratiese Alliansie gestem in die verlede, en om hulle steun te verloor indien Afrikaners hulself na 'n volkstaat sou onttrek, sal 'n groot slag vir die Demokratiese Alliansie se strewe om Suid-Afrika te regeer, wees.
  • Die sessie van 'n Afrikanervolkstaat kan moontlike redelike skade aanrig aan Suid-Afrika se ontwikkelende ekonomie indien dit sou veroorsaak dat buitelandse beleggings in Suid-Afrika afneem.

Tekort aan hulpbronne

[wysig | wysig bron]

Om 'n onontwikkelde gebied te vestig, om basiese dienste te bied en om besighede op die been te bring wat werksgeleenthede sal voorsien, verg 'n aansienlike kapitale uitleg. Afrikaners wat 'n volkstaat nastreef het slegs beperkte hulpbronne en Afrikaners dra ook swaar aan die Suid-Afrikaanse belastingslas. Daarby moet ook gedink word aan basiese hulpbronne soos die vervaardiging van brandstof, die beperkte waterbronne (of duur ontsoutingsaanlegte) en verbouing van voedsel.

Om 'n volkstaat lewenskragtig en onafhanklik te maak, kan die voorgestelde konsep nie eenvoudig by 'n landbou-, kultuur- of aftreestaat bly nie. Omrede die voorgestelde gebied van die volkstaat oor min natuurlike hulpbronne beskik, en die nywerhede direk-eweredig verminder, moet daar dan veral op die tersiêre (dienslewering), kwarternêre (inligtingverskaffing en -tegnologie) en kwintenêre (navorsing en ontwikkeling) ekonomiese sektor toegespits word. Soos te verstane is, benodig hierdie sektore hoër of gespesialiseerde formele onderwys en opleiding, wat op sy beurt weer hoë finansiële en sosiale eise stel.

Die verkryging van genoegsame finansiële hulpbronne en entrepreneurs om 'n volkstaat te ontwikkel, bied die grootste vestigingstruikelblok.

Kritiek teen volkstaat as bron vir volksuitwissing

[wysig | wysig bron]

'n Verdere standpunt wat teen die volkstaatkonsep gehuldig word, is dat die verhoogde en digbevolkte konsentrasie homogene Afrikanerdom op een stukkie aarde die proses vergemaklik om 'n hele bevolkingsgroep deur aanvalle of sabotasie met wapens van massavernietiging, wetenskaplike proefnemings of natuurrampe oor 'n klein gebied (byvoorbeeld invalle, terrorisme, kernbomme, dodelike epidemies, moontlike ineenstorting van infrastruktuur, die doelbewuste of spontane vergiftiging van voedsel- en waterbronne) heeltemal uit te wis.

Verstrooiing (diaspora) van 'n volk oor Suid-Afrika en elders in die wêreld heen verlaag egter die konsentrasie en ook so die kanse op ’n eenklapse massauitwissing, wat dus so ook die voortbestaan van 'n volk verseker.

Hierdie argument het egter nie talle minderhede wat as diasporas in ander lande gewoon het in die verlede gevrywaar van volksuitwissing nie, byvoorbeeld Jode in Europa gedurende die Tweede Wêreldoorlog.

Daarbenewens word daar nie met die volkstaatideaal bedoel dat alle Afrikaners in 'n volkstaat moet woon nie en daar sal soos met alle kulturele groepe steeds 'n diaspora oor die wêreld heen woon.

Moontlike sosio-ekonomiese kwessies

[wysig | wysig bron]

'n Volkstaat moet die toekomstige maatskaplike sy in berekening bring. Soos enige land ter wêreld wat Eurosentries neig, is daar enkele keuses:

  • Kapitalisme. Gepaardgaande met kapitalisme kom 'n noodwendige klasseverskil en die samelewing word gestratifiseer. Met ander woorde, daar kom 'n verwydering in lewensgehalte en status tussen ryk en arm tussen die leiers, akademici/denkers/leraars, die ontwikkelaars, die witboordjies, die blouboordjies en die militêre personeel, wat wrywing, murmurering en opstand veroorsaak. Hoewel geld broodnodig is vir ontwikkeling en werkskepping, ondermyn dit volkseenheid en ontstaan 'n ek meneer, jy meneer en wie gaan die wa smeer?-probleem (elitisme) en selfs uitbuiting onder eie volksgeledere.
  • 'n Ander roete is die gebruik van semi-sosialisme, soos in die Skandinawiese lande met redelik klein bevolkingstalle. Dit verseker wel volkseenheid en bied gratis mediese en onderwysfasiliteite, taal- en assimilasieprogramme aan almal, maar die belasting en boetes skiet onvermydelik die hoogte in. Verder moet 'n hele kulturele omwenteling plaasvind: egalitarisme word die norm. Dit maak 'n volkstaat weer onaantreklik, want wie, wat gewoond is aan 'n hoër leefstyl van vroeër, sal homself van luukshede wil stroop, al is die doel hoe edel? Diegene wat die koopkrag, ondervinding, vernuf en kennis het, vind eerder ander heenkome oorsee, met infrastruktuur wat reeds in plek is. Om vir ontwikkeling te sorg, moet die nuwe intrekkers bereid wees om twee of meer werke gelyktydig te doen, teen 'n skraler betaling, al is dit ook net tydens die totstandkoming van die staat. Hierdie arbeidsverdeling moet dan ook regverdig en streng volgens iemand se vermoëns gereguleer word.

Nog 'n kopseer is die bepaling van die morele waardes, etos en denkrigtings. Wie bepaal sensuur en die grense wat gestel word in die diversiteit en uiteenlopende lewensuitkyk van die Afrikaner as sodanig (staatstradisies versus subkulture; liberale intellektualiteit versus populisme, eendersdenkendheid en volkseenheid; 'n staatsbefondsde volkskerk versus ander denominasies, ateïsme en neo-heidene)? Sal iemand wat nie met 'n bepaalde ideologie of politburo saamstem nie, ontban of eenvoudig verduur word? Hoe voorkom 'n mens 'n nanny-staat oor byvoorbeeld 2 miljoen mense?

Soos reeds genoem, kry ons te doen met 'n bevolkingsgroep saamgestel uit die hele stratosfeer van die samelewing. Die lae, ongeskoolde klas en gekultiveerde, hoë klas gaan nou saamgevoeg word onder een dak. In watter mate 'n volk bereid is om homself op te hef binne sy eie gemeenskap en met mekaar se denke te versoen en klasseverskil uit te wis is net so sterk as die bereidwilligheid van die swakste individu. Andersins gaan konflik onvermydelik wees en volkseenheid in sy peetjie.

Demografie

[wysig | wysig bron]

Die bevolkingsgroei van die Afrikanervolk volg 'n tipiese Westerse een: 'n daling in geboortes en daarmee 'n veroudering van 'n volk. Soos dan verwag word, voorspel dit 'n knelpunt waar die minder kinders, as volwassenes, moet uithaal en wys om vir die ouer garde en ouetehuise te onderhou, sowel as die toekoms van die volkstaat. Kinderkortings om geboortes aan te spoor vereis weer selfs nog hoër belastings.

Een oplossing kan wel wees dat 'n onafhanklike volkstaat wat werk meer immigrante van regoor die wêreld sal lok om die bevolkingsdaling te stuit, wat daarmee ook die gespekuleerde ondertrouery-probleem uitskakel.

Moontlike massa-immigrasie

[wysig | wysig bron]

Sou 'n volkstaat inderdaad 'n sukses uitdraai, is daar die moontlikheid dat 'n feller breinbloeding (braindrain) regoor Suid-Afrika veroorsaak word, gepaardgaande met 'n geleidelike ineenstorting van infrastruktuur en toename in werkloosheid, armoede en misdaad. Meer druk sal op die volkstaat uitgeoefen word om kortlyste saam te stel van potensiële Afrikaner-inkommers. Anders sal hierdie massatoesak van mense op een plek op een tyd presies dieselfde uitwerking hê as tydens die Industriële Revolusie in die Europese stede: werkloosheid en haglike lewensomstandighede.

Onwilligheid van plaaslike inwoners

[wysig | wysig bron]

Soos in die geval van Orania, waar grondeise deur die plaaslike inwoners gestel is, sal daar kapsie gemaak word as wonings en erwe teensinnig by die volkstaat ingesluit word of verskuiwings moet plaasvind. Boere kan ook weier dat hul plaasgrond vir ontwikkeling beskikbaar gestel word of om enige assosiasie met die volkstaat te hê. Gentrifikasie, gepaardgaande met stygende erfbelasting, is nie noodwendig eties nie.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]

Verdere verwysings

[wysig | wysig bron]

Beriggewing en aksies in Engels

[wysig | wysig bron]