Wit Toring van Londen

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die Wit Toring vanuit die suidooste gesien. Op die voorgrond is die projeksie wat die apsis van St John's Chapel huisves.

Die Wit Toring van Londen is 'n sentrale toring, die ou binneskuiling, by die Londense Tower in Engeland. Dit is in die vroeë 1080's deur Willem die Veroweraar gebou en daarna uitgebrei. Die Wit Toring van Londen was militêr die kasteel se sterkste punt, het akkommodasie vir die koning en sy verteenwoordigers verskaf en 'n kapel gehuisves. Hendrik III van Engeland het beveel dat die toring in 1240 afgewit word. Vandag is die Londense Tower 'n museum en besoekersaantreklikheid. Die Wit Toring van Londen huisves nou die Koniklike wapenuitrusting-versamelings.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Nagskoot van die Wit Toring.

Die kasteel wat later as die Tower van Londen bekend geword het, is in 1066 deur Willem die Veroweraar begin en is gebou as 'n houtvesting wat deur 'n palissade omring is.[1] In die volgende dekade het werk begin aan die Wit Toring, die groot klipbinneskuiling wat vandag nog die kasteel oorheers. Die presiese datum van die Wit Toring se fondasie is onbekend, en dit is ook onseker hoe lank die konstruksie geneem het. Daar word tradisioneel aangeneem dat bouwerk in 1078 begin het. Dit is omdat die Textus Roffensis opteken dat Gundulf, Biskop van Rochester, toesig gehou het oor die bouwerk onder instruksie van Willem die Veroweraar.[2] Dendrochronologiese bewyse dui daarop dat die konstruksie van die Wit Toring in 1075–1079 begin het. Die argeologie van die staande gebou dui daarop dat daar 'n pouse in konstruksie was tussen 1080 en 1090–1093, hoewel dit onbekend is hoekom.[3] Gundulf het meer as net toesig oor werk gedoen en was 'n bekwame argitek. Rochester se kasteel en katedraal is onder sy beskerming herbou.[2] As die hoofkasteel in Engeland se hoofstad, was die Tower van Londen, 'n belangrike koninklike gebou. Die binnevesting wat deur Gundulf gebou is, getuig hiervan, aangesien dit een van die grootstes in die Christendom was.[4]

Die Wit Toring was veeldoelig. Dit was militêr die kasteel se sterkste punt, maar het akkommodasie voorsien wat geskik was vir die koning en sy verteenwoordigers. In Normandiese argitektuur was die wag 'n simbool van 'n heer se mag. Die Wit Toring was waarskynlik op die laatste teen 1100 voltooi, waarna dit gebruik is om Ranulf Flambard, Biskop van Durham, in die tronk te sit.[5] Dit was waarskynlik tydens Hendrik II se bewind (1154–1189) dat 'n voorgebou aan die suidekant van die toring aangebring is om ekstra verdediging na die ingang te verskaf, maar dit het nie oorleef nie.[6] Hendrik III se verhoudings met sy baronne was onrustig, en in die 1220's en 1230's het hy die kasteel se verdediging en huishoudelike geboue verbeter. Alhoewel die werk wat hy begin het dalk nie binne sy leeftyd voltooi is nie, het hy die kasteel na die noorde en ooste uitgebrei en 'n nuwe klipmuur gebou om die kasteel om te sluit.[7] 'n Brattise ('n houtgalery) is aan die bokant van die Wit Toring bygevoeg, wat verby sy mure uitsteek om die basis van die toring beter te verdedig.[8] Henrik het ook instandhouding van die Wit Toring onderneem en dit was tydens sy bewind dat die tradisie begin het om die gebou af te wit. In Maart 1240 is die Bewaarder van die Werke by die Toring van Londen beveel: "om die Groot Toring beide binne en buite te laat wit word". Later daardie jaar het die koning aan die Bewaarder geskryf en beveel dat die Wit Toring se loodgeute verleng moet word met die effek dat "die muur van die toring ... nuut gewit, geen gevaar mag wees om te vergaan of na buite te val deur die druppel van die reën".[7] Henry het nie sy opdrag verduidelik om die waghuis af te wit nie, maar is moontlik deur kontemporêre mode in Europa beïnvloed om gesogte geboue wit te verf. Hy het ook versiering by die kapel in die paleis gevoeg, deur gebrandskilderde glas, standbeelde en skilderye by te voeg.[9]

Die 15de-eeuse toring in 'n manuskrip van gedigte deur Karl, Hertog van Orléans (1394–1465) ter herdenking van sy gevangenskap daar. Die wit voorgebou aan die linkerkant van die hertog is in 1674 gesloop. (Britse Biblioteek).

Aktiwiteit by die kasteel in die vroeë 14de eeu het afgeneem relatief tot vorige tydperke. Alhoewel die Tower van Londen nog af en toe as 'n woning gebruik is, is die kapel in die Wit Toring teen die 1320's gebruik om rekords te stoor. Dit was die begin van die kasteel se afnemende rol as 'n koninklike woning.[10] Die rekords is in 1360 kortstondig van die Wit Toring verwyder om die gevange Franse koning, Jan II, te akkommodeer.[11] Dit was moontlik tydens die bewind van Eduard III van Engeland (1327–1377) dat 'n gebou wat aan die suidekant van die Wit Toring grens, geskep is. Gebou as stoorplek, was dit moontlik deel van Edward se bouprogram by die Tower van Londen wat sy rol as 'n militêre stoor na vore getree het. Die struktuur bestaan nie meer nie, maar is aangeteken op planne van 1597 en 1717.[10]

Richard II van Engeland is gevange geneem in die Tower van Londen en het in 1399 daar geabdikeer; volgens oorlewering het die gebeurtenis in die Wit Toring plaasgevind.[12] In die 1490's is 'n nuwe vloer by die Wit Toring gevoeg, wat ekstra berging geskep het.[13] Argitektonies het feitlik geen spoor van die Wittoring se voorgebou oorgebly nie, hoewel dit in 'n manuskriptekening voorkom van ongeveer 1500 wat die gevangenskap van Charles, Hertog van Orléans uitbeeld en is opgeteken in 'n plan van 1597.[14] Dit is in 1674 gesloop.[15] Op 17 Junie daardie jaar, tydens die sloping, is beendere van twee kinders onder die trappe in die voorgebou ontdek. Daar is aangeneem dat hulle aan die Prinse in die Toring behoort het. Die oorskot is weer in Westminster-abdy begrawe.[16] Die verhaal van die Prinse in die Toring is een van die mees berugte verhale wat met die kasteel verband hou. Ná die dood van Eduard VI van Engeland is sy 12-jarige seun as Eduard V van Engeland as koning verklaar, maar nooit gekroon nie. Richard Hertog van Gloucester is aangewys as Lord Protector terwyl die prins te jonk was om te regeer.[17] Edward was saam met sy jonger broer, Richard van Shrewsbury, tot die Tower van Londen beperk. Die hertog van Gloucester is toe in Julie 1483 tot koning Richard III van Engeland verklaar. Die prinse is laas in Junie 1483 in die openbaar gesien;[15] die mees waarskynlike rede vir hul verdwyning is dat hulle laat in die somer van 1483 vermoor is.[15][17]

Teen die Tudor-tydperk het die wetenskap van fortifikasie verander om kragtige kanonne te hanteer. Die nuwe ontwerpe, met bastions met 'n lae hoek, is nie by die Tower van London nagevolg nie. Tog is 'n paar aanpassings gemaak om kanonne te gebruik; die veranderinge het ingesluit die toevoeging van 'n houtplatform aan die bokant van die Wit Toring vir kanonopstellings.[18] Die gewig van die kanonne het die dak beskadig sodat dit versterk moes word.[19] Die een gedokumenteerde gebruik van hierdie kanonne was tydens Wyatt se rebellie in 1554 en hulle was ondoeltreffend.[18] Die Kantoor van die Ordinansie en Kantoor van die Wapenstoor was tot die 17de eeu by die Tower van Londen se hoofkwartier. Hul teenwoordigheid het aktiwiteit by die kasteel beïnvloed en daartoe gelei dat dit die land se belangrikste militêre stoor geword het. In die 1560's is twee wapenopslagplekke in die Wit Toring geskep en tydens die bewind van Elizabeth I van Engeland (1558–1603) is die meeste van die kruit by die Toring in die Wit Toring van Londen gestoor.[20]Teen die laaste kwart van die 16de eeu was die kasteel 'n toeriste-aantreklikheid met besoekers wat binne toegelaat is ondanks die gebruik daarvan deur die Kantore van Ordenansie en Wapenopslagplekke.[21] Die rol daarvan in die verskaffing van berging het 'n direkte impak op die Wit Toring se struktuur gehad, en pale is bygevoeg om die vloere te ondersteun. In 1636 is 'n gat deur die Wit Toring se noordelike muur geslaan om die beweging van proviand te vergemaklik. In 1639–1640 is die Wit Toring se uiterlike voorkoms verander, met baie van die voorkantmateriaal wat vervang is.[20]

In 1640 het Karel I beveel dat die Tower van Londen voorberei moet word vir konflik. Platforms vir kanonne is gebou en 21 is bo-op die Wit Toring geïnstalleer met drie bykomende mortiere. Ten spyte van die nuwe verdediging het die parlementslede die Tower van Londen verower sonder dat die kanon gebruik is. In Januarie 1642 het Karel I gepoog om vyf parlementslede in hegtenis te neem. Toe dit misluk, het hy uit die stad gevlug, en die parlement het wraak geneem deur sir John Byron, die luitenant van die toring, te verwyder. Die Opgeleide Bande het van kant gewissel en het nou die Parlement ondersteun; saam met die Londense burgery het hulle die toring versper. Met toestemming van die koning het Byron beheer oor die toring prysgegee. Die parlement het Byron vervang met 'n man van hul eie keuse, sir John Conyers. Teen die tyd dat die Engelse Burgeroorlog in November 1642 uitgebreek het, was die Tower van Londen reeds in die Parlement se beheer.[22] Teen 1657 is die hele gebou, afgesien van die kapel, gebruik om buskruit te berg.[20] Die berging van beide buskruit en regeringsrekords in die Wit Toring was nie ideaal nie, en daar was herhaalde voorstelle in 1620, 1718 en 1832 om die kruit na 'n nuwe plek te skuif, hoewel die voorstelle onsuksesvol was.[11]

Teen 1661 is planne voorgestel om 'n gebied van 6 meter rondom die Wit Toring skoon te maak om die gevaarlike materiaal binne te beskerm. Niks is gedoen tot ná die Groot Brand van Londen in 1666 nie. Tydens die brand is gevrees dat die vlamme die kasteel, spesifiek die Wit Toring, kon bereik, wat die behoefte aan veiligheidsmaatreëls beklemtoon. In die daaropvolgende jare is 'n beskermende muur rondom die Wit Toring gebou. In die 1670's is geboue wat rondom die Wit Toring opgerig is om stoorplek vir die Kantore van Ordnansie en Wapenopslagplekke te voorsien, afgebreek. Hierna is herstelwerk aan die voorkant van die Wit Toring uitgevoer. 'n Trap is ook aan die suidekant bygevoeg, wat direkte toegang tot die rekords in die kapel moontlik maak.[23]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Allen Brown & Curnow 1984, pp. 5–9
  2. ↑ 2,0 2,1 Allen Brown & Curnow 1984, p. 9
  3. ↑ Impey & Parnell 2000, p. 17
  4. ↑ Allen Brown 1976, p. 44
  5. ↑ Allen Brown & Curnow 1984, pp. 9–12
  6. ↑ Parnell 1993, pp. 19–23
  7. ↑ 7,0 7,1 Impey & Parnell 2000, pp. 25–27
  8. ↑ Parnell 1993, p. 32
  9. ↑ Impey & Parnell 2000, p. 27
  10. ↑ 10,0 10,1 Impey & Parnell 2000, p. 41
  11. ↑ 11,0 11,1 Impey & Parnell 2000, p. 87
  12. ↑ Impey & Parnell 2000, pp. 41–42
  13. ↑ Impey & Parnell 2000, p. 57
  14. ↑ Allen Brown & Curnow 1984, p. 20
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Impey & Parnell 2000, pp. 46–47
  16. ↑ Parnell 1993, p. 68
  17. ↑ 17,0 17,1 Horrox 2004
  18. ↑ 18,0 18,1 Impey & Parnell 2000, p. 73
  19. ↑ Parnell 1993, p. 58
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Impey & Parnell 2000, p. 58
  21. ↑ Impey & Parnell 2000, p. 97
  22. ↑ Impey & Parnell 2000, p. 74
  23. ↑ Impey & Parnell 2000, pp. 61–62

Bibliografie[wysig | wysig bron]

  • Allen Brown, Reginald (1976), Allen Brown's English Castles, The Boydell Press, ISBN 1-84383-069-8 
  • Allen Brown, Reginald; Curnow, P (1984), Tower of London, Greater London: Department of the Environment Official Handbook, Her Majesty's Stationery Office, ISBN 0-11-671148-5 
  • Friar, Stephen (2003), The Sutton Companion to Castles, Sutton Publishing, ISBN 978-0-7509-3994-2 
  • Impey, Edward; Parnell, Geoffrey (2000), The Tower of London: The Official Illustrated History, Merrell Publishers in association with Historic Royal Palaces, ISBN 1-85894-106-7, https://archive.org/details/toweroflondon00edwa 
  • Parnell, Geoffrey (1993), The Tower of London, Batsford, ISBN 978-0-7134-6864-9 
  • Gower, Ronald C. (1901). The Tower of London. George Bell & Sons.
  • Poyser, Arthur (1908). The Tower of London. Wentworth Press.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Wit_Toring_van_Londen&oldid=2607308"