Gaan na inhoud

Alkoholbedwelming

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Dronkenskap)

Alkoholbedwelming, ook bekend in oordosis as alkoholvergiftiging, wat algemeen beskryf word as dronkenskap of intoksikasie,[1] is die gedrag en fisiese effekte wat veroorsaak word deur 'n onlangse verbruik van alkohol.[2] Benewens die toksisiteit van etanol, die hoof psigo-aktiewe komponent van alkoholiese drank, kan ander fisiologiese simptome voortspruit uit die aktiwiteit van asetaldehied, 'n metaboliet van alkohol. Hierdie effekte mag eers ure na inname ontstaan en kan bydra tot die toestand wat in die volksmond bekend staan as 'n babelaas. Die term dronkenskap word algemeen gebruik wanneer groot hoeveelhede alkohol saam met fisiese simptome en nadelige gesondheidseffekte verbruik word.

Simptome van dronkenskap by laer dosisse kan ligte sedasie en swak koördinasie insluit.[3] By hoër dosisse kan daar onduidelike (sluimerige) spraak, probleme om te loop en braking wees.[3] Uiterste dosisse kan respiratoriese depressie, koma of dood tot gevolg hê.[3] Komplikasies kan aanvalle, longontsteking, lae bloedsuiker en beserings of selfskade soos selfmoord insluit.[3][4] Alkoholbedwelming kan lei tot alkoholverwante misdaad met oortreders wat meer geneig is om dronk te wees as slagoffers.

Alkoholbedwelming begin gewoonlik na twee of meer alkoholiese drankies.[5] Alkohol het die potensiaal vir misbruik. Sosiale situasies waar swaar drinkery algemeen voorkom en persone met 'n impulsiewe persoonlikhede is die grootste risikofaktore vir misbruik.[5] Diagnose word gewoonlik gebaseer op die geskiedenis van gebeure en fisiese ondersoek. Verifikasie van gebeure deur getuies kan nuttig wees.[6] Wetlik word alkoholvergiftiging dikwels gedefinieer as 'n bloedalkoholkonsentrasie (BAK) van meer as 5,4–17,4 mmol/L (25–80 mg/dL of 0,025–0,080%).[7] Dit kan deur bloed- of asemtoetsing gemeet word.[5] Alkohol word in die menslike liggaam afgebreek teen 'n tempo van ongeveer 3,3 mmol/L (15 mg/dL) per uur,[6] afhangende van 'n individu se metaboliese tempo ( metabolisme).[8] Die DSM-5 definieer alkoholvergiftiging as ten minste een van die volgende simptome wat ontwikkel het tydens of naby na alkohol-inname: onduidelike spraak, gebrekkige koördinasie, onstabiele loop/beweging, nistagmus (onbeheerde oogbeweging), aandag of geheue inkorting, of byna bewusteloosheid of koma.

Bestuur van alkoholvergiftiging behels ondersteunende sorg. Tipies sluit dit in om die persoon in die herstelposisie te plaas, die persoon warm te hou en seker te maak dat asemhaling voldoende is.[4] Daar is nie gevind dat maagspoeling en geaktiveerde houtskool nuttig is nie.[6]

Akute dronkenskap is deur die geskiedenis gedokumenteer, en alkohol bly een van die wêreld se mees wydverspreide ontspanningsdwelms. Sommige godsdienstige strominge beskou alkoholvergiftiging as 'n sonde.[5]

Simptome[wysig | wysig bron]

Die wyn is 'n spotter deur Jan Steen c. 1663. Die skrif wat in die skildery bo die deur geskryf is is uit Spreuke 20:1, wat sê: "Die wyn is 'n spotter, en sterk drank 'n lawaaimaker. Elkeen wat daarvan slinger is nie wys nie."

Alkoholbedwelming, wat veroorsaak word deur 'n oormaat alkohol in te neem, se simptone varieer tussen mense. Die hoeveelheid alkohol wat tot dronkenskap lei, verskil van persoon-tot-persoon. Intoksikasie lei tot veranderinge in bewussyn, denke, persepsie, oordeel, emosies, of gedrag, wat van persoon tot persoon kan verskil en in die intensiteit van die intoksikasie kan varieer. Benewens die direkte gevolge van alkohol, hou die komplikasies wat dit veroorsaak, soos ongelukke en geweld, beduidende gesondheidsrisiko's in.

Simptome by gereelde drinkers kan minder voorspelbaar en soms minder sigbaar wees. Vir mense wat nie 'n chroniese alkoholprobleem het nie, hou simptome dikwels verband met hul bloedalkoholkonsentrasie (BAK). Hierdie simptome sluit in:

Ligte dronkenskap:

BAK tussen 0.01 en 0.1 persent

  • Gevoelens van welstand en selfvertroue
  • Ontremming (verlies vvan inhibisie)
  • Drang om te gesels
  • Gevoelens van rustigheid en ontspanning
  • Ligte koördinasieprobleme (onvaste gang, moeilikheid om regop te staan)
  • Effens verminderde aandag, geheue, en oordeel
  • Rooiwording van die vel of bloos in die gesig
  • Effens versnelde hartklop

Matige dronkenskap:

BAK tussen 0.15 en 0.3 persent

  • Buierigheid
  • Beduidende ontremming (verlies aan inhibisie)
  • Onduidelike spraak
  • Groter koördinasie- en psigomotoriese probleme (verhoogde onvastheid, lompheid)
  • Meer verswakte aandag, geheue, en oordeel
  • Verminderde reaksie, waaksaamheid, en reaksietyd
  • Verwardheid
  • Onbeheerde oogbewegings
  • Slaperigheid
  • Duiseligheid
  • Naarheid en braking
  • Verswakte visie en klanklokalisering
  • Geheuegapings

Ernstige dronkenskap (alkoholvergiftiging):

BAK hoër as 0.3 persent

  • Wanpersepsies en hallusinasies
  • Ernstige spraakprobleme
  • Ernstige duiseligheid
  • Groot koördinasie- en psigomotoriese probleme
  • Potensiële hipotermie
  • Potensiële koma (gewoonlik BAK groter as 0.4 persent, bewusteloosheid, gebrek aan verdedigingsreflekse, asemhalingsversaking).

Patofisiologie[wysig | wysig bron]

Stadium Drie van die Vyf stadiums van dronkenskap, c. 1863–1868, deur Charles Percy Pickering

Alkohol word deur 'n normale lewer gemetaboliseer teen 'n tempo van ongeveer 8 gram suiwer etanol per uur. 8 gram of 10 millilitres (0,34 US fl oz) is een Britse standaard eenheid. 'n "Abnormale" lewer met toestande soos hepatitis, sirrose, galblaassiekte en kanker sal waarskynlik lei tot 'n stadiger tempo van metabolisme.[9]

Etanol word tot asetaldehied gemetaboliseer deur alkoholdehidrogenase (ADH), wat in baie weefsels, insluitend die maagslymvlies, aangetref word. Asetaldehied word tot asetaat gemetaboliseer deur asetaldehieddehidrogenase (ALDH), wat hoofsaaklik in lewermitochondria aangetref word. Asetaat word deur die spierselle gebruik om asetiel-CoA te produseer deur die ensiem asetiel-CoA sintetase te gebruik, en die asetiel-CoA word dan in die sitroensuursiklus gebruik.[10]

Soos wat drinkery toeneem, word mense slaperig of verval hulle in 'n versteuring . Na 'n baie hoë vlak van verbruik, die asemhalingstelsel word swakker en die persoon sal ophou asemhaal. Komatose pasiënte kan hul braking aspireer (wat lei tot braking in die longe, wat "verdrinking" en later longontsteking kan veroorsaak as dit oorleef word). SSS-depressie en verswakte motoriese koördinasie tesame met swak oordeel verhoog die waarskynlikheid van toevallige besering. Na raming is ongeveer een derde van alkoholverwante sterftes weens ongelukke en nog 14% is weens opsetlike besering.[11]

Benewens asemhalingsversaking en ongelukke wat veroorsaak word deur die uitwerking daarvan op die sentrale senuweestelsel, veroorsaak alkohol aansienlike metaboliese afwykings. Hipoglukemie kom voor as gevolg van etanol se inhibisie van glukoneogenese, veral by kinders, en kan melksuurdosis, ketoasidose en akute nierbesering veroorsaak. Metaboliese asidose word vererger deur respiratoriese versaking. Pasiënte kan ook met hipotermie presenteer.

Meganisme[wysig | wysig bron]

In die verlede is geglo dat alkohol 'n nie-spesifieke farmakologiese middel is wat baie neuro- oordragstelsels in die brein beïnvloed. Molekulêre farmakologiese studies het egter getoon dat alkohol slegs 'n paar primêre teikens het. In sommige stelsels is hierdie effekte fasiliterende, en in ander inhiberend.

Onder die neurotransmitterstelsels met verbeterde funksies is: GABA A, 5-HT3 reseptor agonisme (verantwoordelik vir GABAergiese (GABA A reseptor PAM), glisinergiese en cholinergiese effekte), nikotien asetielcholien reseptore .

Onder diegene wat geïnhibeer word, is: NMDA, dihidropiridien-sensitiewe L-tipe Ca2+ kanale en G-proteïen-geaktiveerde inwaarts regstellende K+ kanale.

Alkohol word ook deur fosfolipase D2 in fosfatidieletanol ('n lipiedmetaboliet) omgeskakel, en daar is getoon dat hierdie metaboliet direk aan ioonkanale bind en reguleer. Die resultaat van hierdie direkte effekte is 'n vlaag van verdere indirekte effekte wat 'n verskeidenheid ander neurotransmitter- en neuropaptiedstelsels behels, wat uiteindelik lei tot die gedrags- of simptomatiese effekte van alkoholbedwelming.

Die volgorde waarin verskillende soorte alkoholiese drankies verbruik word ("Druiwe of graan, maar nooit die twee saam" en "Bier voor wyn en jy voel piekfyn; wyn voor bier en maak jou suur") het geen effek nie.

GABA A -reseptore[wysig | wysig bron]

Etanol bind aan GABA A reseptor

Baie van die effekte van GABA A -reseptore wat geaktiveer is, het dieselfde effekte as dié van etanolverbruik. Sommige van hierdie effekte sluit in anxiolitiese, antikonvulsiewe, kalmerende en hipnotiese effekte, kognitiewe inkorting en motoriese inkoördinasie. Hierdie korrelasie tussen aktivering van GABA A -reseptore en die effekte van etanolverbruik het gelei tot die studie van etanol en die uitwerking daarvan op GABA A -reseptore. Etanol het positiewe allosteriese bindingseienskappe aan GABA A -reseptore vertoon. Die effekte daarvan is egter beperk tot pentamere wat die δ-subeenheid bevat eerder as die γ-subeenheid.

Daar is getoon dat GABA A -reseptore wat die δ-subeenheid bevat buite die sinaps geleë is en betrokke is by toniese inhibisie eerder as sy γ-subeenheid eweknie, wat betrokke is by fasiese inhibisie. Daar is getoon dat die δ-subeenheid die allosteriese bindingsplek kan vorm wat GABA A -reseptore, wat die δ-subeenheid bevat, meer sensitief maak vir etanolkonsentrasies, selfs tot matige sosiale etanolverbruiksvlakke (30 mM). Terwyl dit getoon is, deur Santhakumar et al., dat GABA A -reseptore, wat die δ-subeenheid bevat, sensitief is vir etanolmodulasie, afhangende van subeenheidkombinasies kan reseptore min of meer sensitief vir etanol wees. GABA A -reseptore wat beide δ en β3-subeenhede bevat toon verhoogde sensitiwiteit vir etanol. Een so 'n reseptor wat etanol-onsensitiwiteit toon, is α3-β6-δ GABAA.[12] Verder is subeenheid kombinasie nie die enigste ding wat bydra tot etanol sensitiwiteit nie. Ligging van GABA A -reseptore binne die sinaps kan ook bydra tot etanol sensitiwiteit.[13]

Diagnose[wysig | wysig bron]

Alkoholdronkenskap word beskryf as 'n geestes- en gedragsversteuring deur die Internasionale Klassifikasie van Siektes (ICD-10).[14] Definitiewe diagnose maak staat op 'n bloedtoets vir alkohol, gewoonlik uitgevoer as deel van 'n toksikologie- skerm. Wetstoepassers in die Verenigde State en ander lande gebruik dikwels asemtoetseenhede en veldnugterheidstoetse as geriefliker en vinniger alternatiewe vir bloedtoetse.[15] Daar is ook verskeie modelle van asemmeter-eenhede wat beskikbaar is vir verbruikersgebruik. Omdat dit verskillende betroubaarheid kan hê en ander resultate kan lewer as die toetse wat vir wetstoepassingsdoeleindes gebruik word, moet die resultate van sulke toestelle konserwatief geïnterpreteer word.

Baie informele dronkenskaptoetse bestaan, wat oor die algemeen onbetroubaar is en nie aanbeveel word as afskrikmiddels vir oormatige dronkenskap of as aanwysers van die veiligheid van aktiwiteite soos motorvoertuigbestuur, gebruik van swaar toerusting, gebruik van masjiengereedskap, ens.

Om te bepaal of iemand op 'n ander manier as 'n bloedalkoholtoets deur alkohol bedwelm is, is dit nodig om ander toestande soos hipoglukemie, beroerte, gebruik van ander bedwelmende middels, geestesgesondheidskwessies, ensovoorts, uit te sluit. Dit is die beste as hul gedrag waargeneem is terwyl die onderwerp nugter is om 'n basislyn te bepaal. Verskeie bekende kriteria kan gebruik word om 'n waarskynlike diagnose vas te stel. Vir 'n dokter in die akute-behandeling-omgewing kan akute alkoholvergiftiging ander akute neurologiese afwykings naboots of word dit dikwels gekombineer met ander ontspanningsmiddels wat diagnose en behandeling bemoeilik.

Bestuur[wysig | wysig bron]

Akute alkoholvergiftiging is 'n mediese noodgeval weens die risiko van dood as gevolg van respiratoriese depressie/staking of aspirasie van braking, as braking plaasvind terwyl die persoon nie reageer nie. Noodbehandeling streef daarna om 'n oop lugweg en voldoende asemhaling te stabiliseer en in stand te hou terwyl daar gewag word vir die alkohol om te metaboliseer. Dit kan gedoen word deur enige braking te verwyder of, indien die persoon bewusteloos is of verswakte stikrefleks (gag reflex) het, intubasie van die tragea.

Ander maatreëls kan insluit

  • Dien die vitamien tiamien toe om Wernicke-Korsakoff-sindroom te voorkom, wat 'n aanval (seizure) kan veroorsaak (meer gewoonlik 'n behandeling vir chroniese alkoholisme, maar in die akute konteks gewoonlik saam toegedien om maksimum voordeel te verseker).
  • Hemodialise as die bloedkonsentrasie baie hoog is by >130 mmol/L (>600 mg/dL)
  • Voorsien suurstofterapie soos nodig via neuskanule of non-rebreather masker.
  • Toediening van binneaarse vloeistowwe in gevalle wat hipoglukemie en elektrolietwanbalans behels.
  • Terwyl die medikasie metadoksien die afbreek van alkohol kan bespoedig, vereis gebruik in alkoholvergiftiging verdere studie vanaf 2017.[16] Dit is goedgekeur in 'n aantal lande in Europa, sowel as Indië en Brasilië.[16]

Bykomende medikasie kan aangedui word vir die behandeling van naarheid, bewing en angs.

Kliniese bevindings[wysig | wysig bron]

Hospitaalopnames[wysig | wysig bron]

Daar is gevind dat alkoholdronkenskap algemeen voorkom in kliniese populasies binne die Verenigde State van Amerika waarby mense betrokke is wat vir trauma behandel is en in die ouderdomsgroep tussen 18 en 24 (in 'n studie van 'n groep vir die jare 1999 - 2004). In die VSA, gedurende die jare 2010 - 2012, is gevind dat akute dronkenskap die direkte oorsaak is van 'n gemiddeld van 2 221 sterftes, in die steekproefgroep van diegene wat binne hul 15de jaar of ouer is. Dieselfde sterfteroete word vermoedelik indirek meer as 30 000 sterftes per jaar veroorsaak.[5]

Prognose[wysig | wysig bron]

Akute verwarrende toestand veroorsaak deur alkoholonttrekking, ook bekend as delirium tremens

'n Normale lewer detoksifiseer die bloed van alkohol oor 'n tydperk wat afhang van die aanvanklike vlak en die pasiënt se algehele fisiese toestand. 'n Abnormale lewer sal langer neem, maar steeds slaag, mits die alkohol nie lewerversaking veroorsaak nie.

Mense wat 'n paar dae of weke lank sterk gedrink het, kan onttrekkingsimptome hê nadat die akute dronkenskap bedaar het.

'n Persoon wat aanhoudend 'n gevaarlike hoeveelheid alkohol inneem, kan geheueverlies en eiesoortige dronkenskap of patologiese dronkenskapsimptome ontwikkel.[17] Langtermyn aanhoudende verbruik van oormatige hoeveelhede alkohol kan lewerskade veroorsaak en ander skadelike gesondheidseffekte hê.

Samelewing en kultuur[wysig | wysig bron]

'n 1936 plakkaat gekant teen alkoholmisbruik, deur Aart van Dobbenburgh

Alkoholbedwelming is 'n risikofaktor in sommige gevalle van katastrofiese besering, veral vir ontspanningsaktiwiteite sonder toesig. ’n Studie in die provinsie van Ontario gebaseer op epidemiologiese data van 1986, 1989, 1992 en 1995 verklaar dat 79,2% van die 2 154 katastrofiese beserings wat vir die studie aangeteken is voorkombaar was, waarvan 346 (17%) alkoholverbruik behels het. Die aktiwiteite wat die algemeenste met alkoholverwante katastrofiese beserings geassosieer word, was sneeumobielry (124), visvang (41), duik (40), bootvaart (31) en kanovaart (7), swem (31), ry 'n alle-terrein voertuig (24), en fietsry (23).[18] Hierdie gebeure word dikwels geassosieer met jong mans sonder toesig, dikwels onervare in die aktiwiteit, en kan tot verdrinking lei.[18] Alkoholgebruik word ook met onveilige seks geassosieer.

Regskwessies[wysig | wysig bron]

’n Dronkbestuursimulator in Montreal

Wette oor dronkenskap verskil. In Suid-Afrika is daar streng wette teen dronkbestuur en die bedryf van swaar masjinerie onder die invloed van alkohol. Hierdie wette word hoofsaaklik beheer deur die Nasionale Padverkeerswet, 1996 (Wet No. 93 van 1996) en ander verwante regulasies. Hier is die sleutelpunte:

Dronkbestuurswette

  1. Bloedalkoholkonsentrasie (BAK) limiete:
  • Vir gewone bestuurders is die wettige BAK-limiet 0,05 gram per 100 milliliter bloed.
  • Vir professionele bestuurders (dié met Professionele Bestuurspermitte, soos vragmotorbestuurders, busbestuurders, en taxibestuurders), is die wettige BAK-limiet 0,02 gram per 100 milliliter bloed.

2. Asemalkoholkonsentrasie Limiete:

  • Vir gewone bestuurders is die limiet 0,24 milligram per 1 000 milliliter asem.
  • Vir professionele bestuurders is die limiet 0,10 milligram per 1 000 milliliter asem.

3. Straf vir Dronkbestuur:

  • Oortreders mag boetes, gevangenisstraf, of beide in die gesig staar. Die erns van die straf hang af van die omstandighede en of dit 'n herhaalde oortreding is.
  • Die howe kan ook die persoon se bestuurderslisensie opskort of kanselleer.

Bedryf van swaar masjinerie onder die invloed

1. Wet op Beroepsgesondheid en -veiligheid, 1993 (Wet No. 85 van 1993):

  • Hierdie wet reguleer die bedryf van swaar masjinerie in die werkplek en bevat bepalings om te verseker dat masjinerie veilig bedryf word.
  • Werkgewers is verplig om maatreëls te implementeer om te verhoed dat werknemers masjinerie bedryf terwyl hulle onder die invloed van alkohol of dwelms is.

2. Regulasies:

  • Spesifieke regulasies onder die Wet op Beroepsgesondheid en -veiligheid kan 'n nulverdraagsaamheidsbeleid vir die bedryf van swaar masjinerie onder die invloed van alkohol stipuleer.
  • Werkgewers moet gereelde opleiding en bewustheidsprogramme aanbied oor die gevare en wetlike gevolge van die bedryf van masjinerie terwyl hulle dronk is.

3. Strawwe:

  • Oortredings kan lei tot dissiplinêre optrede deur die werkgewer, insluitend beëindiging van diens.
  • In gevalle waar oortredings tot ongelukke of beserings lei, kan daar addisionele regskonsekwensies wees, insluitend boetes en gevangenisstraf vir verantwoordelike partye.


In die Verenigde State is dit 'n kriminele oortreding vir 'n persoon om dronk te wees terwyl hy 'n gemotoriseerde voertuig bestuur, behalwe in Wisconsin, waar dit slegs 'n boete is vir die eerste oortreding.[19] Dit is ook 'n kriminele oortreding om 'n vliegtuig te vlieg of (in sommige Amerikaanse state ) om 'n pretparkrit bymekaar te maak of te bedryf terwyl hy dronk is.[20] Soortgelyke wette bestaan ook in die Verenigde Koninkryk en die meeste ander lande.

In sommige lande is dit ook 'n oortreding om alkohol aan 'n reeds besope persoon te bedien,[21] en, dikwels kan alkohol slegs verkoop word deur persone wat gekwalifiseer is om verantwoordelik te bedien deur opleiding in alkoholbedieners .

Die BAK vir wettige werking van 'n voertuig word tipies gemeet as 'n persentasie van 'n eenheidsvolume bloed. Hierdie persentasie wissel van 0,00% in Roemenië en die Verenigde Arabiese Emirate; tot 0,05% in Australië, Duitsland, Skotland en Nieu-Seeland (0,00% vir minderjarige individue); tot 0,08% in Engeland en Wallis, die Verenigde State en Kanada.[22]

Die Federale Lugvaartadministrasie van die Verenigde State verbied bemanningslede om hul pligte uit te voer binne agt uur nadat hulle 'n alkoholiese drank ingeneem het, terwyl hulle onder die invloed van alkohol is, of met 'n BAK groter as 0,04%.[23][24]

In die Verenigde State, die Verenigde Koninkryk en Australië is openbare dronkenskap 'n misdaad (ook bekend as "dronk en wanordelik wees" of "dronk en onbekwaam wees").[25]

In sommige lande is daar spesiale fasiliteite, soms bekend as " dronk tenks ", vir die tydelike aanhouding van persone wat gevind word dat hulle dronk is.

Godsdienstige sienings[wysig | wysig bron]

Christenskap[wysig | wysig bron]

Noag se Dronkenskap deurGiovanni Bellini
Lot en sy dogters deur Hendrick Goltzius

Sommige godsdiensgroepe laat die gebruik van alkohol toe; sommige laat verbruik toe, maar verbied dronkenskap; ander verbied enige hoeveelheid alkoholgebruik heeltemal. Baie denominasies van die Christendom, soos Katolisisme, Ortodoksie en Lutheranisme, gebruik wyn as deel van die Nagmaal en laat die gebruik daarvan toe, maar beskou dit as sondig om dronk te word.

In die Bybel bevat die Boek van Spreuke verskeie hoofstukke wat verband hou met die negatiewe gevolge van dronkenskap en waarsku om weg te bly van bedwelmende drankies. Genesis verwys na die gebruik van wyn deur Lot se dogters om hom te verkrag. Die boek Levitikus vertel die verhaal van Nadab en Abihu, die oudste seuns van Aäron, wat vermoor is omdat hulle in die tempel in Jerusalem gewerk het nadat hulle wyn gedrink het, vermoedelik terwyl hulle dronk was. Dit gaan voort om kloosterdom te bespreek, waarin die drink van wyn verbied word. Die verhaal van Simson in Rigters vertel van 'n nasireër uit die Israelitiese stam van Dan wat verbied word om sy hare te sny en wyn te drink (soos voorgeskryf in Numeri 6:1-20).[26] Romeine 13:13–14,[27] 1 Korintiërs 6:9–11, Galasiërs 5 :19–21[28] en Efesiërs 5:18[29] is onder 'n aantal ander Bybelgedeeltes wat teen dronkenskap praat. Terwyl Spreuke 31:4 waarsku teen konings en ander heersers wat wyn en soortgelyke alkoholiese drankies drink, bevorder Spreuke 31:6–7 die gee van sulke drankies aan die verlorenes en wyn aan diegene wie se lewens bitter is as 'n hanteringsmeganisme teen soos armoede en ander probleme.[30]

Sommige Protestantse Christelike denominasies verbied die verbruik van alkohol[31] gebaseer op Bybelse gedeeltes wat dronkenskap veroordeel,[26] maar ander laat 'n matige verbruik toe.[32]

In die Kerk van Jesus Christus van die Heiliges van die Laaste Dae is alkoholgebruik verbode,[33] en het teetotalisme 'n kenmerkende kenmerk van sy lede geword. Jehovah se Getuies laat matige alkoholverbruik onder sy lede toe.

Islam[wysig | wysig bron]

In die Koran,[34][35][36] is daar 'n verbod op die verbruik van druiwe-gebaseerde alkoholiese drank, en dronkenskap word as 'n gruwel beskou in die hadith van Mohammed . Die denkrigtings van Islamitiese regspraak het dit geïnterpreteer as 'n streng verbod op die verbruik van alle soorte alkohol en dit as haram verklaar (letterlike vertaling: "verbode [in Islam]"), hoewel ander gebruike toegelaat kan word.

Boeddhisme[wysig | wysig bron]

Dronk onsterflike ondersteun en begelei deur 'n demoon, deur Guo Xu, Ming-dinastie China.

In Boeddhisme word die verbruik van bedwelmende middels oor die algemeen vir beide monastieke en leke-volgelinge ontmoedig. Baie Boeddhiste volg 'n basiese etiese kode bekend as die vyf voorskrifte, waarvan die vyfde voorskrif 'n onderneming is om te weerhou van die gebruik van bedwelmende middels (behalwe vir mediese redes ). In die bodhisattva-beloftes van die Brahmajala Sutra, waargeneem deur Mahayana Boeddhistiese gemeenskappe, word die verspreiding van bedwelmende middels eweneens ontmoedig, sowel as verbruik.

Hindoeïsme[wysig | wysig bron]

In die Gaudiya Vaishnavism -tak van Hindoeïsme verbied een van die vier regulatiewe beginsels die neem van bedwelmende middels, insluitend alkohol.

Judaïsme[wysig | wysig bron]

Dronk Lot en sy dogters, uit 'n geïllustreerde Torah

In Judaïsme, in ooreenstemming met die Bybelse standpunt teen drankmisbruik,[26] word wyn drink nie vir priesters of monnike toegelaat nie.[37] Die Bybelse opdrag om die Sabbat en ander vakansiedae te heilig, is geïnterpreteer as om drie seremoniële maaltye met wyn of druiwesap te hê, bekend as Kiddush .[38] 'n Aantal Joodse huwelikseremonies eindig met die bruid en bruidegom wat 'n gedeelde koppie wyn drink nadat hulle sewe seëninge opgesê het; dit gebeur na 'n vasdag in sommige Ashkenazi- tradisies. Dit was gebruiklik en in baie gevalle selfs opdrag om matig te drink om nugter te bly, en eers nadat die gebede verby is.[39]

Tydens die Seder op Pasga is daar 'n verpligting om vier seremoniële bekers wyn te drink terwyl die Haggadah voorgedra word. Dit is aanvaar as die bron van die wyndrinkritueel by die nagmaal in sommige Christelike groepe.[40] Tydens Purim is daar 'n verpligting om dronk te word; egter, soos met baie ander dekrete, is dit in baie gemeenskappe vermy deur slaap gedurende die dag as 'n plaasvervanger toe te laat.[41]

Tydens die Amerikaanse verbodstydperk in die 1920's het 'n rabbi van die Reform Judaism- beweging voorgestel om druiwesap vir die ritueel in plaas van wyn te gebruik. Alhoewel dit aanvanklik weerlê is, is die praktyk ook algemeen deur ortodokse Jode aanvaar.[42]

Diere en intoksikasie[wysig | wysig bron]

In die Suid-Afrikaanse film, Animals Are Beautiful People, deur Jamie Uys, is 'n hele afdeling daaraan gewy om baie verskillende diere te wys, insluitend bobbejane, olifante, varke, kameelperde en volstruise, wat oorryp maroelaboomvrugte eet wat veroorsaak dat hulle swaai en hul voet verloor op 'n manier soortgelyk aan menslike dronkenskap.[43] Voëls kan bedwelm word deur gefermenteerde bessies en sommige sterf wanneer hulle met harde voorwerpe bots wanneer hulle onder die invloed vlieg.[44]

In olifantoorlogvoering, beoefen deur die Grieke tydens die Makkabese opstand en deur Hannibal tydens die Puniese oorloë, is dit opgeteken dat die olifante wyn gegee sou word voor die aanval, en eers dan sou hulle vorentoe storm nadat hulle deur hul bestuurder aangehits is.[45]

Dit is 'n gereelde praktyk om klein hoeveelhede bier aan renperde in Ierland te gee. Herkouer plaasdiere het natuurlike fermentasie wat in hul maag plaasvind, en die toevoeging van alkoholiese drank in klein hoeveelhede by hul drank sal hulle oor die algemeen geen skade berokken nie, en sal nie veroorsaak dat hulle dronk word nie.

Alkoholiese drankies is uiters skadelik vir honde,[46] en dikwels weens bymiddels soos xylitol, 'n kunsmatige versoeter in sommige mengers. Honde kan etielalkohol in gevaarlike hoeveelhede deur hul vel absorbeer sowel as deur die vloeistof te drink of dit in voedsel te gebruik. Selfs fermenterende brooddeeg kan gevaarlik wees vir honde.[47] In 1999 is een van die koninklike voetmanne vir Brittanje se koningin Elizabeth II uit Buckingham-paleis uit sy posisie verlig weens sy “partytjie-truuk” om die etes en drankies van die koningin se troetel-corgi-honde met alkohol op te vul wat weer sou lei dat die honde dronk rondhardloop.[48]

Afrikaanse gesegdes, idiome en segswyse oor dronkenskap[49][wysig | wysig bron]

  • Aan wees: dronk wees. Vgl ook: hoog aan wees: baie dronk - "Dié ou is hoog aan."
  • Aangeklam wees: so effens dronk wees
  • Druiwekar gery: dronk wees.
  • Getee wees: dronk/mal wees.
  • Hoenderkop wees: dronk wees; hoog in die takke wees
  • Die skoot hoogdeur hê: dronk wees
  • Kromhoutsop gedrink het: dronk wees
  • Lekker wees; lekker nat wees; lekkerlyf wees: halfdronk wees
  • Van Noag se sop gedrink het: dronk wees
  • Nuwejaar hou: dronk wees
  • Die hele pad is syne: hy is baie dronk
  • Sy roes uitslaap: slaap tot sy dronkheid oor is
  • Skape aanjaag: dronk wees - "hy ja skape aan"
  • Twee rye spore loop: dronk wees
  • Kwaai stook: baie drink; 'n dronklap wees
  • Die straat meet: dronk wees
  • Stukkend wees: baie dronk wees
  • Hoog in die takke: kwaai dronk wees
  • Sy tee was te sterk: hy is dronk
  • Tiermelk gedrink: dronk wees
  • Hoog en laag trap: dronk wees
  • Hoog veertien wees: dronk wees
  • Vuurwarm wees: lekkerlyf wees; hoog dronk wees; getier wees; baie kwaad wees
  • Buite weste wees: dronk; flou; nie by sy positiewe nie
  • Deur die wind wees: nie by sy volle sinne wees nie; dronk wees; slaapdronk
  • Deur die wingerd geloop: dronk wees
  • Hy is 'n regte wynvlieg: hy is baie agter sterk drank aan; hy is 'n dronklap
  • 'n Bietjie te veel skep: oormatig drink (oorspronklik van 'n persoon wat te veel kere met die dop wyn uit die emmer skep)
  • Baie swawel (swael): baie drink
  • Drink soos 'n vis: oormatig drink
  • Sy arm lig: te veel drink
  • Bloots ry: sterk drank drink sonder om water by te gooi; 'n perd sonder 'n saal ry.
  • 'n Droeë lewer: lus om iets te gaan drink
  • Tande uitspoel: om te gaan drink

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ "Meaning of inebriation in English". dictionary.cambridge.org Cambridge University Press. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2021. Besoek op 24 Junie 2021.
  2. ↑ "Acute intoxication". WHO. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2004. Besoek op 24 Mei 2018.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 "Alcohol Toxicity and Withdrawal". Merck Manuals Professional Edition. Besoek op 24 Mei 2018.
  4. ↑ 4,0 4,1 "Alcohol poisoning". nhs.uk. 17 Oktober 2017. Besoek op 24 Mei 2018. Verwysingfout: Invalid <ref> tag; name "NHS2018" defined multiple times with different content
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.), Arlington: American Psychiatric Publishing, 2013, pp. 497–499, ISBN 978-0890425558, https://archive.org/details/diagnosticstatis0005unse/page/497  Verwysingfout: Invalid <ref> tag; name "DSM5" defined multiple times with different content
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Jun2014
  7. ↑ {{cite journal}}: Leë aanhaling (hulp)
  8. ↑ "Alcohol Alert". pubs.niaaa.nih.gov. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Februarie 2021. Besoek op 24 Junie 2021.
  9. ↑ "How long does alcohol stay in your blood?". NHS Choices. 26 Junie 2018.
  10. ↑ Smith, C., Marks, Allan D., Lieberman, Michael, 2005, Marks' Basic Medical Biochemistry: A Clinical Approach, 2nd ed., Lippincott Williams & Wilkins, USA, p. 458
  11. ↑ The World Health Organization (2007) Alcohol and Injury in Emergency Departments
  12. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named third GABA
  13. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named first GABA
  14. ↑ Drs; Sartorius, Norman; Henderson, A.S.; Strotzka, H.; Lipowski, Z.; Yu-cun, Shen; You-xin, Xu; Strömgren, E.; Glatzel, J.; Kühne, G.-E. "The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders Clinical descriptions and diagnostic guidelines" (PDF). www.who.int World Health Organization. Microsoft Word. p. 65. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 17 Oktober 2004. Besoek op 23 Junie 2021 – via Microsoft Bing.
  15. ↑ "Random breath testing – Data by country". World Health Organization. Besoek op 25 Junie 2018.
  16. ↑ 16,0 16,1 . PMC live. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp); |archive-url= requires |url= (hulp); Check |pmc= value (hulp); Ontbrekende of leë |title= (hulp)
  17. ↑ Gelder, M., Mayou, R. and Geddes, J. 2005. Psychiatry. 3rd ed. New York: Oxford. pp. 186.
  18. ↑ 18,0 18,1 Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Tator
  19. ↑ "Wisconsin Legislature: Chapter 346". wisconsin.gov.
  20. ↑ "Texas Penal Code § 49.065". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 September 2011.
  21. ↑ "Camden Council: Booze license suspended after selling alcohol to drunk customers". camden.gov.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Januarie 2009. Besoek op 8 Januarie 2009.
  22. ↑ "Drinking and Driving". icap.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2008.
  23. ↑ "Federal Aviation Regulation Sec. 1.1 – General definitions". risingup.com.
  24. ↑ "FAR Part 91 Sec. 91.17 effective as of 07/21/2006". faa.gov. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Februarie 2021. Besoek op 3 Julie 2008.
  25. ↑ {{cite news}}: Leë aanhaling (hulp)
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 "Matthew 1". netbible.org (in Engels). Besoek op 31 Desember 2022. Verwysingfout: Invalid <ref> tag; name "biblical" defined multiple times with different content
  27. ↑ "Bible Gateway passage: Romans 13:13-14 - New International Version". Bible Gateway.
  28. ↑ "Bible Gateway passage: Galatians 5:19-21 - New International Version". Bible Gateway.
  29. ↑ "Bible Gateway passage: Ephesians 5:18 - New International Version". Bible Gateway.
  30. ↑ "Proverbs 31: 4–7 NASB—It is not for kings, O Lemuel, It is". Bible Gateway.
  31. ↑ "On Alcohol Use in America". SBC Resolutions. Southern Baptist Convention. Junie 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 November 2013. Besoek op 7 Junie 2013.
  32. ↑ "Frequently Asked Questions: Alcohol". LCMS Views – Contemporary Issues. Lutheran Church–Missouri Synod. p. 3. Besoek op 7 Junie 2013.
  33. ↑ "Doctrine and Covenants 89". churchofjesuschrist.org.
  34. ↑ "Qur'an: 4:43". Usc.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Desember 2010. Besoek op 4 Desember 2010.
  35. ↑ "Qur'an: 2:19". Usc.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Desember 2010. Besoek op 4 Desember 2010.
  36. ↑ "Cmje". usc.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Desember 2010. Besoek op 4 Desember 2010.
  37. ↑ The Talmudic decree set a schedule according to which the priests would take turns staying sober. The practice of becoming a 'biblical' monk, is discussed in a full tractate of the Mishna and Talmud. The Talmud tells of a family 'the sons of Reichab' who never drank wine, although it is not clear if this is considered good or bad.
  38. ↑ "תעלומת הקידוש השלישי | רותי פויכטונגר". מוסף "שבת" - לתורה, הגות ספרות ואמנות (in Hebreeus). 21 Augustus 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Februarie 2023. Besoek op 31 Desember 2022.
  39. ↑ Menachem Posner: What is Judaism's take on alcohol consumption? on Chabad.org
  40. ↑ "Was Jesus' Last Supper a Seder?". Biblical Archaeology Society (in Engels). 15 November 2022. Besoek op 31 Desember 2022.
  41. ↑ The Babylonian Talmud says in Megillah 7b that "Rava said: A person is obligated to become intoxicated on Purim until he is unaware of the difference between 'Cursed be Haman' and 'Blessed be Mordechai.'" This is taken to mean that on the Jewish festival of Purim one is commanded to drink alcohol to the point of intoxication. See Yanki Tauber: Are Jews actually supposed to get drunk on Purim? Chabad.org (referring to the Talmudic tractate Megillah (7b)).
  42. ↑ Using grape juice for Kiddush Geargiveer op Wayback Machine (Torahlab website)
  43. ↑ "- YouTube". Besoek op 31 Desember 2022 – via YouTube.
  44. ↑ {{cite news}}: Leë aanhaling (hulp)
  45. ↑ Lundin, Elizabeth (21 Desember 2021). "Hannibal's Superweapon: The War Elephant". History Things (in Engels (VSA)). Besoek op 31 Desember 2022.
  46. ↑ Klein, Dr Jerry (24 September 2019). "How Harmful Is Alcohol To Dogs? What To Do if Your Dog Drinks Alcohol". akc.org.
  47. ↑ {{cite journal}}: Leë aanhaling (hulp)
  48. ↑ {{cite news}}: Leë aanhaling (hulp)
  49. ↑ Hoogenhout, P.I. & Schoeman, J.J.A. 1942. Afrikaanse idiome, spreekwoorde en segswyse. Kaapstad: Maskew Miller Bpk
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Alkoholbedwelming&oldid=2675621"