Gebruikerbespreking:Jcwf/Argief3
Selfstandige naamwoorde wat werkwoorde word.
[wysig bron]Hallo Prof.
Ek is onseker oor die oorskakeling van "zelfstandige naamwoorden" na "werkwoorden" in Latyn. Ek kry die idee dit is nie sommer moontlik, soos die geval in Engels, Nederlands en Duits is nie. In Nederlands kan jy dit veel maklik doen, en dit is geweldig nuttig om jou sinne kort en kragtig te hou.
Laat ek verduidelik:
- Jy kry in Engels (bike, bicycle), Nederlands (fiets) en Duits (Rad, Fahrrad).
- In Engels kan jy bike, in Nederlands kan jy fiets, in Duits kan jy radelt (infinitief: radeln). In Engels en Duits is bike en radeln duidelik informele taalgebruik, laasgenoemde voorbeeld veral in Suid-Duitsland.
In Afrikaans sal Gebruiker:Morne my gou korrigeer indien ek sou gaan fiets*. Nee, ek het gaan fiets ry. Ek kan in Afrikaans ook nie by iemand gaan tee* soos in Nederlands nie, maar alleen tee drink. Ek kan ook nie Duinrell* nie, ek kan wel na Duinrell gaan / Duinrell geniet. Ek kan ook nie McDonalds* nie, ek kan wel McDonalds bestel, eet, ens.. Is Latyn soos in Afrikaans ook meer "gegiet" met vaste uitdrukkings?
Jy sal byvoorbeeld nie in Latyn kan skryf "They wolf down their food" deur van "wolf" as werkwoord aan te wend nie? Of laat Latyn juis grammatikaal toe dat jy "kunsmatige konstruksies" soos hierdie voortbring, al is dit nie eintlik "natuurlike Latyn" nie? Suidpunt (kontak) 12:05, 5 Desember 2016 (UTC)
- Ek het nie 'n probleem met fiets as werkwoord nie; dis baie soos die huis hoover of iets google. Morne (kontak) 12:15, 5 Desember 2016 (UTC)
- Ek mag dus wel gaan fiets in Afrikaans? Soos om te fliek? OK. Dankie! Suidpunt (kontak) 12:16, 5 Desember 2016 (UTC)
- Ek het nie 'n probleem met fiets as werkwoord nie; dis baie soos die huis hoover of iets google. Morne (kontak) 12:15, 5 Desember 2016 (UTC)
- In Latyn vereis dit glo uitgange soos -ficare: quantum -> quantificare, maar nou moet ek erg diep in my geheuge graaf... Jcwf (kontak) 16:19, 5 Desember 2016 (UTC)
Wat was die pligvakke van die gymnasium-α eksamen?
[wysig bron]Hallo Prof.
Ek het 'n vraag.
Uit die Nederlandse Wikipedia:
- Het examen gymnasium was een vereiste voor het afleggen van universitaire examens: gymnasium-α voor theologie, rechten en letteren, gymnasium-β voor medicijnen en natuurwetenschappen.
- Het gymnasium-β gaf vanaf 1920 ook toelating tot de studie in de rechten.
Vóór de invoering van de Mammoetwet moest iemand die een gymnasium-β examen wilde afleggen examen doen in:
- Grieks, Latijn, Frans, Duits, Engels en Nederlands (bestaande uit drie losse onderdelen mondelinge boekbespreking, schriftelijk opstel, schriftelijk samenvatting);
- Natuurkunde, Scheikunde, Biologie, Wiskunde (bestaande uit drie losse onderdelen analytische meetkunde, goniometrie en stereometrie) (een van deze vakken werd vrijgesteld door loting)
- Geschiedenis en aardrijkskunde waren geen eindexamenvakken, maar werden wel onderwezen tot de laatste klas.
Ek verneem u het die gymnasium-β afgelê, juis omdat u skeikundige wou word.
Ek is nou in die war: Was gymnasium-α slegs 'n kategorie, of was dit die eerste eksamen wat gymnasium-β voorafgegaan het?
Laat ek verduidelik:
A. Gestel gymnasium-α was slegs 'n kategorie, waarna iemand byvoorbeeld 'n letterkunde-professor in die Neerlandistiek wou word, watter ander byvakke moes dan geneem word? Of sou dit beteken jy kon gouer skool verlaat om onmiddellik Oudhebreeus en Koine-Grieks te leer? Maar waar laat dit dan die Nederlandse literator? Goties/Middelnederlands? Hier is 'n gaping van vakke wat vir my onbekend en duister is. Ek maak dus die afleiding die gymnasium-α het slegs die taaleksamens ingesluit: Grieks, Latijn, Frans, Duits, Engels en Nederlands.
B. Gestel gymnasium-β was slegs 'n kategorie, dan hou hierdie kandidaat geen "bedreiging" in vir die kandidaat wat gymnasium-α gevolg het nie. Maar gestel gymnasium-β volg op gymnasium-α, dan dui dit mos op afronding. Dit sou ook mos beteken het iemand soos u kan ter eniger tyd 'n letterkundeprofessor word as die natuurkunde en skeikunde u sou verveel. Die hoofsaak sou dan wees, of jy wil, of nie: diegene met gymnasium-β is beter daaraan toe. Suidpunt (kontak) 08:09, 22 Desember 2016 (UTC)
- Nee , dit was nie net 'n kategorie nie, dit was 'n ander opleiding. Ná gym 4 is die klasse gesplits. Die alfa hulle het hulle eie lesse gekry, apart van ons beta's. Hulle het in die twee laaste jare gym 5 en 6 baie meer Grieks en Latyn gekry as ons. Op die eksamen het ons net Homeros vir Grieks en Livius vir Latyn gedoen. Hulle het byvoorbeeld ook Griekse tragedie en Griekse poësie gedoen en dit is glo ook op hulle eksamen gegee. Ek glo dat hulle drie eksamens vir Grieks en vir Latyn gedoen het, maar ek weet dit nie so presies meer nie. Die alfa's het ook meestal in ander beroepe beland, meer in psigologie, jura ens.Jcwf (kontak) 15:17, 22 Desember 2016 (UTC)
Share your experience and feedback as a Wikimedian in this global survey
[wysig bron]Hello! The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey. We want to know how well we are supporting your work on and off wiki, and how we can change or improve things in the future.[1] The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. You have been randomly selected to take this survey as we would like to hear from your Wikimedia community. To say thank you for your time, we are giving away 20 Wikimedia T-shirts to randomly selected people who take the survey.[2] The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes.
You can find more information about this project. This survey is hosted by a third-party service and governed by this privacy statement. Please visit our frequently asked questions page to find more information about this survey. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email to surveys@wikimedia.org.
Thank you! --EGalvez (WMF) (talk) 23:29, 13 Januarie 2017 (UTC)
- ↑ This survey is primarily meant to get feedback on the Wikimedia Foundation's current work, not long-term strategy.
- ↑ Legal stuff: No purchase necessary. Must be the age of majority to participate. Sponsored by the Wikimedia Foundation located at 149 New Montgomery, San Francisco, CA, USA, 94105. Ends January 31, 2017. Void where prohibited. Click here for contest rules.
Oor Sanskrit, Oud- en Middelpersies en wat is presies nou eintlik die nut daarvan?
[wysig bron]Jammer ek pla. Gebruiker:Voyageur kan ook later antwoord, as Brexit hom nie veel rondjaag om die pond te red van ondergang nie.
- Maar, maar... die Britte gaan sukselvol wees wanneer hulle vry is van die Europese juk!
Ek was die afgelope paar dae 'n bietjie afwesig. 25 Januarie het ek vir my 'n boek oor Sanskrit aangeskaf. En dit het my omtrent besig gehou. Veral met die simbole wat iets soos uit The Matrix lyk. As jy die goed uitdruk op twee A4-bladsye lyk dit nog erger as wat dit reeds is. Wat mens hier sien is 36 medeklinkers maal 36 medeklinkers, dus 1.296 simbole. Ons het nog nie eens die klinkers behandel nie.
- Devanagari is nie so moeilik nie. Ek het 'n bietjie Hindi gedoen toe ek student was (en alles weer vergeet). Dit was in transkipsie, maar ek het ook begin Devanagari te lees en dit is eintlike makliker as byvoorbeeld Arabies.
Waarom Sanskrit? As mens etimologiese boeke raadpleeg, dan merk mens gedurig op hoe daar na Grieks, Persies en uiteindelik Sanskrit verwys word. Aangesien aanvaar word dat Sanskrit een van die oudste tale ter wêreld van die Indogermaanse stamboom is (terwyl Hetities, van die Hetiete, die amptelik oudste tot dusver is), het ek geglo mens kan alles met daardie taal vergelyk.
Jy het byvoorbeeld agni (vuur), wat op 'n druppel water lyk na ignite (ontsteek, aan die brand steek). Jy het byvoorbeeld ceathair in Iers-Gaelies en dan het jy catur in Sanskrit; albei beteken vier (4). Jy kan selfs in (suv)ar(n)am die woord aurum sien - albei die woord vir goud. En tog sal etymologiebank.nl met my verskil - die woord "Goud" is nader aan "híranya". Of, is albei moontlik? En natuurlik met genoeg verbeelding lyk rex na rajah, albei beteken koning. Jy kan selfs ook singh(leeu) in die vokatief, siṃha (seker iets soos sieng-ha), vergelyk met Swahili - simba.
Maar soos mens nou boeke begin aflaai van 1860+, begin jy al meer jou die vraag afvra - waarom het hierdie praktyk by die universiteite gestop? Uiteindelik kry hierdie groep ook 'n naam - ek dink u is reeds bekend met die de:Junggrammatiker. Hierdie Junggrammatiker het skaars enkele eeue na Jones se skrywe oor Sanskrit (1796), en selfs langer na die Hollander, Marcus Zuerius van Boxhorn, vuur en vlam van die nl:Vergelijkende_methode_(taalkunde) gebruik gemaak. Daar was vaste klankreëls met vaste veranderings.
In Afrikaans praat ons lankal in die informele trant van "isso", 'n verkorting van [dit] is so. Onafhanklik van Afrikaans kry jy in Duits gewis ook "isso", van "[es] ist so". Die verskil: laasgenoemde is vir die Jugendwort des Jahres genomineer. Vir 'n Afrikaanssprekende is dit histeries lagwekkend, indien nie grensend aan pateties en belaglik nie. Maar die feit bly staan: Ons kry duidelik hier dieselfde taalpatrone wat op dieselfde merkbare wyse hom in verskillende lande in verskillende tale van dieselfde Wes-Germaanse familie afspeel.
So het jy oheim in Middelhoogduits, wat sterf, terwyl oom in Afrikaans en in Nederlands behoue bly, terwyl in Duits jy die Franse "Onkel" kry, wat weer uit Latyn ontleen is. Moei moet egter ook uit Nederlands uit, om plek te maak vir die Franse tante.
Soos ek deur A.W. de Groot se Inleiding tot de taalwetenschap (1964) se laaste hoofstuk deurblaai, besef ek eintlik hoe ek besig is om presies dieselfde deurgetrapte paadjie te loop soos vele wat voor my in presies dieselfde cul-de-sac beland het. Want gou-gou het mense begin besef woorde, en taal as geheel, volg sy eie kop. Daar is geen klankwet wat bepaal waarom Afrikaans die woord "oomblik" moet hê, terwyl in Duits jy Augenblick en in Nederlands ogenblik het nie. Al die ander Vastelandgermaanse tale behou ook "oog" op een of ander manier. Afrikaans nie. Dit is ook heel toevallig hoe in Middel-Persies (lank na die ervaring met die Grieke) jy ducht(ar) kry, gevolg deur dochtar دختر van die moderne era. Dit is heel toevallig dat die moderne Persies, wat onder veel groter Arabiese invloed is, se "dogter" veel nader vandag staan aan Duits se "Tochter" en selfs die Hollands/Afrikaanse "dogter" as in die verlede. Of is dit 'n patroon wat so bestem was?
Kort voor lank sou daar lateraan mense soos Ferdinand de Saussure opstaan en sê die betekenaar (skrif, klank) en betekende (semantiek) het niks met mekaar te make nie. Ons weet van die derduisende valse vriende tussen Afrikaans en Nederlands alleen, wat as praktiese voorbeelde dien. Elke taal volg dus nou maar sy eie kop en basta met die res. Ander kere kan iets uit die een taal onmoontlik nie die ander taal beïnvloed nie, selfs al kry jy woorde wat baie na aan mekaar lyk, want die geskiedenis verskil.
Om aan te haal:
Net so het jy panter, uit Latyn, weer uit die Grieks, maar waarvan die skriftelike bewyse te min is om te sê dit spruit uit puṇḍārika (tier; tijger); of behoort tot dieselfde taalwortel.
Nou sit ek in 'n effense verknorsing: ek wil iets vir Wikibooks skryf omtrent die rede waarom mens sekere tale moet leer of nie, maar weet nie hoe om dit te stel nie. Watter nut het Sanskrit en Oud/Middel-Persies dan nog in ons moderne Westerse samelewing oor?
- Ek dink daar is belangriker goeters waaroor jy sou kan skryf. 'm Kursus Afrikaans sou my baie gehelp het...
Reeds in 1888 betoog Jacob Samuel Speyer teen die regeringsbesluit dat Sanskrit nie 'n verpligte taal aan Nederlandse universiteite sal word nie. As jy die dokument deurlees, is dit maar dieselfde trant: wat vir Grieks geld, moet vir Sanskrit ook geld.
Die probleem wat ons egter uit 'n tegnokratiese oogpunt kry is die vraag: nou maar as Sanskrit dan so wonderlik is, waarom lyk Indië se beskawing nie so gevorderd soos diegene wat op Latyn/Grieks gebou is, dus die Weste, nie? Wat maak Sanskrit dan beter as Latyn en Grieks? Wat die tegnokraat uit New Jersey en Silicon Valley sal laat vra: Maar my magtig, ek verstaan net logika en Engels en C++, wie het dan nou die simpel mitologie en verouderde inligting uit Latynse en Griekse tekste nodig? (As jy as tegnohistorikus presies wil weet hoe die loop van tegnologiese en wetenskaplike ontwikkeling geloop het, miskien tog?)
As jy gaan kyk na die besoekerkaart van Sanskritdocuments.org kan jy duidelik sien die meeste besoekers kom uit Indië, met hier en daar iemand uit Europa en Amerika, 'n paar siele uit Suid-Afrika (ek ingesluit) en Australië. En natuurlik Indonesië, want dit wemel van die Sanskritwoorde in daardie taal, o, ja!
Het Sanskrit dan nou hoegenaamd geen waarde vir die Westerse filoloog of taalwetenskaplike of iemand-wat-juis-raakpunte-in-ander-tale-soek-om-taalaanleer-makliker-te-maak-as-eselsbruggie nie? Het dit van die begin af nooit enige waarde of nut vir die Weste gehad nie, maar is waarde gegee deur William E. Jones wat wette en verordeninge, soos gelas deur die Britse owerheid, in hierdie dooie taal moes plaas? En toe strompel 'n paar Duitsers en Fransmanne maar net agterna en gaan op loop oor woordeskat wat ooreenstem; om een groot stamboom van woorde op te trek. En miskien 'n paar New Agers wat verligting probeer soek het in oeroue tekste van hierdie en daardie ghoeroe en jogi en ... wel, ja?
Nou hang ons iewers tussen hemel en aarde rond (en dis nie op 'n towertapyt nie):
Die probleem is net - ek kry soms die idee ons begin so stiksiende in ons eie klein wêreldjie word, waar amper alles in Afrikaans byvoorbeeld net eenvoudig teruggevoer kan word na Middelnederlands. Dit beskou ek as uiters gemaksugtig: as mens nie weet nie - dan kom alles uit Middelnederlands. Dit verskyn net so in Taalkruie van wyle Anton Prinsloo, waar die woord "omtrent" eenvoudig teruggevoer word na Middelnederlands. Maar hierdie woord bestaan dan in Deens ook! Presies so gespel! Hoe verklaar jy dit? Net soos weeluis uit Weechluis in Middelnederlands ooreenstem met væggelus in Deens en soortgelyke woorde in Noors en Sweeds. Seer sekerlik kan alle woorde in Afrikaans nie slegs uit Middelnederlands spruit nie!
Aan die een kant kan alles nie teruggevoer word na Latyn nie. Nie alles kan teruggevoer word na Grieks nie. Ook nie Persies of Sanskrit nie. Jy kan feitlik niks doen nie, want orals is daar 'n tekort aan skriftelike bewyse. Is Sanskrit en Persies vir filologiese doeleindes dan uitgedien? Suidpunt (kontak) 13:06, 10 Februarie 2017 (UTC)
- Nee, dit het nie uitgedien nie, maar die filologie het nie in die 19de eeu bly stilstaan nie. Ek dink dit sal altyd 'n klein vakgebied wees, hoewel die meeste vrugte wat laag hang reeds gepluk is. Jy sou eens moet kyk hoeveel inligtings daaroor al op die Engelse wiktionary teenwoordig is... Die taalkunde as uitdrukking van nasionalisme is ook taamlik pre-1940 vir ons. Nou is dit eintlik meer suiwer wetenskaplike belangstelling wat dit dryf en ek dink dit is ook beter.
- As jy lief vir Afrikaans is, sou dit goed wees te besef dat filologie en digkuns hierdie taal nie gaan red nie. It's a bit old hat these days. Jcwf (kontak) 15:02, 10 Februarie 2017 (UTC)
J.C. Steyn het geskryf in Tuiste in eie taal: dit is nie letterkunde wat die taal kan red nie. Dit is sy wetenskaplike artikels en wetenskaplike boeke. Duits verkeer hier egter in 'n totale ander gebied waar ek my eerder nie oor gaan uitspreek nie - hy is ook die taal van geld: iets wat almal na soek. Ek het trouens 'n lelike beriggie op PRAAG geskryf oor die stand van die Afrikaanse letterkunde en meer spesifiek oor die nutteloosheid van die strukturalisme en dekonstruksie en genderpolitiek wat niks vir my of Afrikaans se saligheid beteken nie, maar ons laat dit maar daar. Dat Suidpunt nog nie persona non grata verklaar is nie, is 'n onaangename teken - my brief het nog nie die regte leser gekry nie. Of, dit is ignoreer. Wel, dit is êrens in die argief as iemand dit soek... Dalk sal Suidpunt oor tien jaar 'n veredelde martelaar word.
Nee, ek wil juis die lot se skille van hulle oë af trek om te SIEN daar is ander tale daar buite wat soos 'n onbekende skat op hulle wag. Ek glo in iets soos 'n ruiltransaksie met die kleiner taaltjies. Ja, ek weet, dooie tale het geen sprekers nie, maar hier is daar weer iets anders: jy meng jou outomaties met die intellektuele elite van regoor die wêreld. As daar geen Afrikaanssprekendes teenwoordig is nie, verbaas dit niemand nie. Is daar wel, mag daar dalk 'n asmapompie benodig word. My magtig, daar is nog intelligente mense in Afrika... hulle is leerbaar. Kom ons sluit stewiger bande met hulle.
Vir die ou daar doer onder op die grond, by die betaalpunt, is die saak moontlik anders. Jy stel belang in sy dorp, sy kultuur, sy gewoontes. En omdat jou taal nou nie juis internasionaal strek nie, mag mense dalk net wonder waarom jy spesifiek in hulle taal belangstel. Ek toon belangstelling in jou taal, ek ondersteun jou werke, so waarom jy nie ook in myne nie?
Kom ek gee vir jou 'n goeie idee hoekom ek nog nie 'n taalboek oor Afrikaans geskryf het nie.
Ten eerste verkeer Afrikaans op die oomblik presies in dieselfde toestand as Indonesies. Slaan enige onlangse boek oop oor Indonesies en jy word vriendelik gewaarsku die taal verander vinnig. Dis half asof die professore aan die een kant te bang is om leiding te neem, of gretig wag op die volgende taalverandering waaroor hulle 'n vaktydskrifartikel kan skryf. Hulle verwelkom enige afwyking om tog net 'n nuwe onderwerp te kry om oor te skryf.
In die proses word mense soos ek verwar. In Nederlands praat mens byvoorbeeld van "Op donderdag (werkwoord) ik" (d.w.s. elke liewe Donderdag). "Donderdagen (werkwoord) ik", maar nooit meng mens in Nederlands soos in Afrikaans die woorde "Op Donderdae" nie. NOOIT. Dieselfde met Duits. Maar nie met Engels ("On Thursdays") en Deens nie. So waar laat dit Afrikaans nou eintlik? Wat is die regte reëls? Ek is by geen magte om aan die Standaardafrikaans of Staatsafrikaans te krap nie. Ek wil trouens ook nie my hande daarmee besmet nie. Ek wil my nie eens met die Suid-Afrikaanse owerhede vereenselwig nie. Asseblief tog nie!
Ek verkies daarom eerder die tale wat nie meer kan verander nie. Die dooies. Soos Latyn en soos Sanskrit. As Afrikaans sterf - wat 'n blye dag!, die vreugdevure brand!, die vuurwerke skilder die aand mooi! - hopelik sal daar dan uiteindelik konsensus bereik word. En dan kan dit uiteindelik herleef, met vaste reëls, soos Kornies. En dan sal die geldmaakstorie met taalgidse (meer spesifiek spelvorme wat konstant verander!)ook hopelik nou endkry. Want mens sien dwarsdeur die etters* se geldmaakplanne. Die werklike goed soos taalreëls word konstant ignoreer.
(*Etter het oorspronklik gif beteken. Edderkop, wat die naam vir 'n spinnekop in Deens is, is dus nou verstaanbaar).
Wat doen mens met so 'n handleiding met tale wat nog besig is om te verander, wat nog nie goed genoeg gestandaardiseer is nie? Jy sit hom terug in die boekrak en hy bly vir ewig vergete. Jy soek 'n taal, soos Duits, en selfs Engels, wat in die formele hoedanigheid redelik stadig verander. Jy wil darem nog 'n boek kan lees wat in die 1800's geskrywe is. Iets soos Dracula of The Jungle Book. Dit is 'n vloek wat Nederlands en veral Deens ook getref het - binne 50 jaar raak hierdie tale byna onherkenbaar. Die maklikste Nederlands is vir my dié tussen 1830 tot 1950. Daarna raak dit vir my, met die uitsondering van die skrywes in die Hollandse dialekte (in die verlede), al hoe moeiliker.
Dit is laat in die dag as jy nog die een oomblik "in die lewe gebly/behou/kan bly/te bly/te hou/kan hou" ens. in jou Bybel (1933/1953) en ook in die Statevertaling lees, en uit die predikant se Bybel "aan die lewe ..." (Nuwe Lewende Vertaling) hoor. Wie is dan nou reg? Die Taalkommissie trek net sy skouertjie op en sit rustig in sy hoekie en hookapyp suig. Die slapgat professore speel met hulle monde. "Dit is maar soos die meerderheid praat".
En buitendien, wat verhinder my om 1950's-Afrikaans se voorvoegsels te gebruik? Boonop het die bliksems die vermetelheid om op Facebook te sê die ou blou HAT'S (van die 1980's) is nou feitlik nutteloos - wyle F.F. Odendal, mag jy dit nie gehoor het nie! Mag jy nie uit jou graf opstaan en die lot 'n snotklap kom verkoop nie. Rus in vrede, asseblief. Weet jy hoeveel nuttige ou woorde het hulle so saggies weggelaat wat gebruik kon word? Sogenaamde vergeetwoorde? Nee, wat - ek put meer genot uit my Van Dale en Duden.
Want waarom wil jy nog 'n taalboek skryf as dit môre deur die Taalkommissie die afduimpie kry? En waarom het hierdie einste bliksems nog nooit 'n omvattende taalboek of selfhelpboek self uitgebring nie? EN DAARBY GEHOU NIE?
Ek is klaar met hierdie spel, Jcwf, ek is klaar. Ek is klaar met die Afrikaanse taalkunde. Ek is hééltemal klaar met die Afrikaanse letterkunde. Ek is klaar om deur die staat en al sy splinterorganisasies van bakboord na stuurboord vloere mee gevee te word. Dat daar geen onlangse ruim taalleerboeke uitgegee is nie, verbaas my glad nie. Die Taalkommissie het Afrikaans vernietig. Van nou af praat en skryf ek soos ek wil.
Ten tweede help dit nie jy bou New York met slegs een wolkekrabber nie. Dis 'n bespotting. Dit is waar Nederlands veel beter georganiseerd is. Hy omring hom met elke flippen taal ter wêreld. Soek jy 'n woordeboek - dit is daar. Enigiemand kan Nederlands leer as hy wil. Nederlanders kan ook enige taal leer wat hulle wil. Die woordeboeke word gereeld op datum gebring, die foute word hersien. Ongelukkig het baie van die jonges laks geword - Engels en miskien Duits alleen is vir hulle goed genoeg. Ek wil nie hê my karperde oorkant die water moet dieselfde fout maak as hier onder by ons nie. In Duitsland leer hoeveel mense nog Italiaans, Russies, Spaans, Latyn, Frans - dis 'n kosmopolitiese "middelpunt der aarde" wat kennis betref. Veel beter daaraan toegerus as selfs moedertjie Brittanje.
Ten derde bring dit Afrikaans nie nader aan meer ontwikkelde tale soos Nederlands en Duits nie
In Afrikaans ken ons byvoorbeeld glad nie die woord "-lieerd" nie. "Hy en sy is gelieerd". Ek kon glad nie verstaan waar hierdie woord vandaan kom in Nederlands nie. Tot ek op 'n Duitse artikel afkom met "liert", byvoorbeeld: Hines war mit der irischen Schauspielerin Gemma Craven liert. Das Paar trennte sich und Hines fing eine Beziehung mit der Ski-Weltmeisterin.
Aha, daar slaap die haas! Albei beteken dieselfde: op 'n wettige wyse in die eg verbind, soos in die sin van nl:Gabriëlle Popken: Popken is woonachtig in Den Haag, gelieerd met Marcel de Graaff, en sinds 2015 moeder van een tweeling.
Maar gaan jy na Van Dale staan daar: ge·li·eerd (bijvoeglijk naamwoord) 1 gelieerd aan verwant aan
Gaan jy na die 1983 Van Dale, kry jy by liëren die volgende. (<Fr.), (lieerde, , h. gelieerd), verbinden, verenigen, samenvoegen: aan een familie gelieerd zijn, eraan verwant zijn). Sluit dit aangetroude verwantskap ook in? Suidpunt (kontak) 18:14, 10 Februarie 2017 (UTC)
Oor die Haplogroeptoetse by stamboomnavorsing en die klug van taal
[wysig bron]Hallo Jcwf
Ek weet nou nie of Jcwf al sy DNS laat toets het om uit te vind waar sy voorvaders uit vaderlike linie stam nie, maar iets sê vir my dit is geldmors.
Goed, afgesien waar die voorouers van my moeder nou sou rondgewandel het (dit weet ek nie), weet ek beslis my vader se ouers kom uit Holland in 1951. Dus sal die Y-chromosoom vir my, my kleinneef (my oupa se broer se seun se seun) ook dieselfde Y-erflikheid min of meer dra. Sal dit dus presies dieselfde wees as my vader-se-vader-se-vader-se-vader-se-vader-se-vader-se-vader...?
Kom ons gestel jy stam uit 'n baie... diverse stamboom met 'n Sjinese oupa+Turkse ouma, Keniaanse ouma+Engelse oupa en jou vader is nou die kind van die Sjinees-Turkse egpaar, dan sal jou Y-chromosoom mos oorwegend Sjinees wees. Afgesien van die mutasie waaroor ek my liefs nie wil uitlaat nie, wil dit vir my lyk asof die mediaboodskap simplisties konstant dieselfde bly: ag, weet jy, dit maak nie saak waar jy rondtoer nie, die Y-chromosoom bly dieselfde. Of jy daarna met 'n Indiese vrou trou, jou seun met 'n Japannese vrou, sy seun met 'n Amerikaanse vrou - jou agterkleinseun sal steeds 'n oorwegend Sjinese tipe Y-erflikheid dra. Dis nou hipoteties gesproke. Maar wanneer gaan dit dan nou verander? Eers duisende jare later?
Wat 'n gebied betref, lyk dit my het dit maar altyd te maak met vrywillige of veroweringsvoortplanting of immigrasie. Die hoeveelheid Proto-Germaanse Haplogroep (I1) vind jy, hoewel maar skraal, onder baie volke nog te vinde. Dit sê nie vir ons wanneer hierdie voortplanting plaasgevind het nie.
Maar nou raak die saak vir my kompleks, want duidelik het daar 'n soort "konstante" dan nou êrens ontstaan met die immigrante in Europa. Jy kry mos nou die Proto-Europeërs (volgens party dokumente sommer "Normannen" gedoop) vernaamlik in Ysland / Noorweë / Swede (die meeste). Maar nou kry jy die "Germaanse" groep (R1b-U106) met 'n ander afwyking uit die wetenskaplikes se monde duisende jare later. Hulle genetika wyk vir die een of ander wyse van die Proto-Germaanse stamme heeltemal af. Dit wil sê hierdie "Duitse groep" staan veel nader aan die Franse, die Kelte, die Spanjaarde, maar hulle is net 'n bietjie anders. Die Nederlanders en Duitsers mag dus millennia later tale praat wat baie ooreenstem met dié in Sweeds en Noorweë wat via Denemarke in Noord-Duitsland bereik het, maar eintlik is hulle "deep down" nader aan die Romeine. Eintlik moes hulle 'n soort Latyn/Kelties gepraat het... Julius Caesar sou beslis daarvan gehou het. ;) Maar soos ons weet, het hierdie Suid-Europese nasate, wat hulle reeds in Nederland bevind het, reeds 'n vorm van "Germaans" gepraat, gegewe die Romeinse dorps- en statsname wat 'n Germaanse klankie dra.
Wat my dus nou laat wonder... Gestel in die jaar... 30 000 v.C. (as ons nou die evolusioniste en Culture Shock! The Netherlands se rede glo) het daar immigrante in die vleiland aangekom wat ons vandag Nederland noem. Hierdie groep, in ag genome hulle Y-chromosoom, wat dan uit Asië of via Suid-Europa stam, sou nie 'n Germaanse taal gepraat het nie. Maar vir die een of ander rede het 'n Germaanse taal op 'n manier Nederland bereik, en die inwoners het net eenvoudig hierdie soort Germaanse taal begin praat. My vraag is hoekom? Was die "aankomelinge in Nederland" aanvanklik 'n soort Oer-Italo-Keltiese taal, maar het later geswyk voor die Oergermaanse invallers of reeds gevestigde volksplanters (soos die Friese) uit die noorde?
Kyk, wat ons Franse afstammelinge hier in Suid-Afrika betref, het hulle eenvoudig vernederlands of verafrikaans. Soos die politiek en demografie dit wou hê. En soos dit gedokumenteer staan as 'n feit. Dit lyk ook nie of hulle van plan is om te verfrans nie. Daar is wel gebruikers soos Fritz du Plessis by die Franse Wikipedia wat wel uit 'n Afrikanerfamilie stam, maar verfrans het omdat sy gesin Frankryk toe is. Hy kan slegs met my in Engels en Frans kommunikeer (maar ek kan geen Frans).
Indien my teorie oor die Hollanders waar is, is die hele geskiedenis lagwekkend. Die sogenaamde nl:Taalstrijd in België is 'n klug, aangesien hulle tog almal uit Suid-Europa kom! Dus sou Frans of een of ander vorm van Keltiese taal streng gesproke tot net voor Friesland moes strek. Dis 'n wonder hoe ver die Germaanse tale eintlik deur sy nie-I1 sprekers gepraat word, gegewe dat die bron van die Germaanse tale juis via Denemarke kom, en nie een van hierdie "stamlande" tot in Beiere regeer het nie. Eintlik behoort die Germaanse tale slegs te strek tot hier, sien regs:
.
As mens vandag so na die kaart kyk, dan lyk die inval, rondreise en verkragtings en die nakomelinge se voortplanting deur die Wikings maar na oordrywings deur die geskiedenisboeke... Dit het wel lekker gegaan in Ierland, indien die Engelse en Skotte hulle nie onlangs met die Iere ondertrou het nie. Jy sien wel 'n baie deinserige kolletjie by die Krim rond waar Goties vroeër gepraat is. Dat Iers nog nie uitgemoor is deur voortplanting nie, is 'n raaisel!
Joseph Arthur De Gobineau se projek was 'n vernietiging van hul eie Italo-Keltiese geen! Die Herrenvolkidee was die werklike vernietiging van jou eie Duitse volk op grond van 'n mooi voorkoms! Dis nou volksselfmoord, hoor! Dit laat die woord "rassisme" ook vreeslik snaaks lyk, want net omdat ek blank vertoon, beteken dit nie dat ek soos Gebruiker:Wordscape 'n oeroervader of stamvader uit Afrika kan hê nie.
Die Y-chromosoomooreenkoms tussen iemand in Sarajewo (I2a) en een in Stockholm (I1) is heelwat nader - want dit is miskien heelwat ouer groepe. Wat vir jou presies sê: die moeders van Sarajewo het nie te veel "vreemde" vaders in die verlede beken nie. Of, hulle het nie baie rondgetrek nie. Wat eintlik verbasend is, veral as gevolg van die druk verkeer (traffic) in hierdie Suid-Europese gebiede.
In Holland kry jy uit 'n monster van 94 persone 54% R-M269, 35% R-U106 en 'n aansienlike 2,1% R-U106-1; laasgenoemde is dan ook die hoogste in die hele Europa wat "gevra" is. Almal is van die R-groep, wat baie verlangs, oor die duisende jare heen, uit Asië of Suid-Europa stam.
As jy 'n Brit is wat oorwegend R1b-U106 is, sê dit nie hoe jy dit gekry het nie. Dit kon 'n immigrant in 1847 gewees het, dit kon 'n "Fransman" met 'n Duitse pa gewees het (ag, ja - hy het so Frans gelyk met sy moeder se dominante bruin oë en welige armhare en fake Paryse aksent) tydens 'n "braai en waai" (one night stand) op 'n eiland in die 1700's onder 'n kokospalmboom, dit kon wel 'n Anglo-Sakser gewees het en dit kon 'n Hollandse matroos in die hooimied gewees het.
By die een artikel (de:Haplogruppe_R1b_(Y-DNA)) staan daar: Bei Kamerun-Mandara wurden bis zu 65 % gefunden. Auf São Tomé und Príncipe wurden 8,7 % Träger der Haplogruppe R1b ermittelt, in der Bevölkerungsgruppe der Forros bis zu 17,7 %. Beides ist offenbar ein Erbe der Kolonialzeit durch Deutsche, Franzosen und Engländer.
Wat vir my veral lastig is, is die konstante naamverandering soos nog "nuwe" inligting na vore tree. Jy mag vandag 'n Duitser getoets word, môre is jy 'n Hollander.
En wat sê hierdie toetse nou eintlik? Volgens die doktor in teologie, Gebruiker:Wordscape, is genetika nou duidelik sy alfa en omega. Sy oeroeroervader stam glo uit Afrika. Dit sê vir my niks. Behalwe as jy jou genetika wil beskerm (deur voortplanting by dosyne) wat beslis nie alleen in jou hande is nie, maar in dié van jou nasate (en die sosio-ekonomiese faktore wat hulle nog gaan tref). Ek kry die indruk die geennavorsing het die mensdom werklik begin verdierlik...
Maar nou kan mens lekker kopkrap watter taal vandag in Nederland en Suid-Afrika gepraat sou word as die stamme taaltrou sou gebly het...Suidpunt (kontak) 08:44, 13 Februarie 2017 (UTC)
EN... Ek was reg! Suidpunt (kontak) 10:02, 13 Februarie 2017 (UTC)
- Die stadjie Brielle waar my sus woon het 'n naam wat kom van Brogilo, Kelties vir moeras. Of die Batavi nou Kelties of Germaans gepraat het, is nie regtig duidelik nie. In Gelderland is daar dorpies soos Ens watter naam nie Germaans maar ook nie Kelties is nie. Daar is talle. Voor die Kelte moet daar 'n nie-Indo-Europese taal gepraat wees. Sommige taalkundiges dink dat so'n 15% van Germaans uit hierdie subtraattaal gekom het.
Ons het dit seker sedert '45 geweet dat die ras-bloed-bodem geloof van die Nazis (insluitend die Ossewabradwag-hulle) groot lariekoek gewees het. Dis 'n afgodery gebou op bewysbare onsin. Maar nee dit was nie 'n klug nie. Dit was verskriklik. Jcwf (kontak) 13:19, 13 Februarie 2017 (UTC)
Your feedback matters: Final reminder to take the global Wikimedia survey
[wysig bron](Sorry to write in English)
Hello! This is a final reminder that the Wikimedia Foundation survey will close on 28 February, 2017 (23:59 UTC). The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes. Take the survey now.
If you already took the survey - thank you! We won't bother you again.
About this survey: You can find more information about this project here or you can read the frequently asked questions. This survey is hosted by a third-party service and governed by this privacy statement. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email through EmailUser function to User:EGalvez (WMF). About the Wikimedia Foundation: The Wikimedia Foundation supports you by working on the software and technology to keep the sites fast, secure, and accessible, as well as supports Wikimedia programs and initiatives to expand access and support free knowledge globally. Thank you! --EGalvez (WMF) (talk) 07:38, 23 Februarie 2017 (UTC)
Wikibooks
[wysig bron]Hallo Jcwf
Ek skryf maar liefs hier sodat ander my in die bek kan ruk.
As jy moeilikheid met Afrikaans het, kan jy jou indink hoe moeilik dit hier met ons gaan wat Nederlands wil leer... Die grootste probleem is die gebrek aan dissipline, die onvermoë om 'n Nederlandse taalreël te verstaan, en dit dan maar lukraak toe te pas in Afrikaans soos dit strelend op die oor klink.
Ek het gaan kyk - "die myne" kan jy maar net verander na "myne", "joune", "syne", "hare" . Ek weet die Nederlanders gebruik "de mijne" bv. "Die auto is de mijne", maar ons sê eenvoudig: Die kar/motor is myne.
Ek dink die grootste probleme wat ons gaan kry is die voorsetsels, want absoluut alles het verander.
Gaan mens hierheen... ( http://www.grammatiken.de/niederlaendische-grammatik-online-lernen/niederlaendische-praepositionen-form-unveraenderlich-beispiele-tabelle-uebersicht-an-hinter-unten-aan-achter-beneden.php?id=Grammar01-b2 ), dan kry jy byvoorbeeld die volgende sin:
- (en) Where are the children? - They are playing below in the cellar.
- (nl) Waar zijn de kinderen? – Ze spelen beneden in de kelder.
- (de) Wo sind die Kinder? – Sie spielen unten im Keller.
- (af) Waar is die kinders? - Hulle speel onder in die kelder.
Sê een bliksem weer vir my Duits het geen invloed op Afrikaans gehad nie, dan...
- Lol. Ja, dit vir ons taamlik duidelik. Ek het 'n nuwe bladsy "Duitse invloed" begin war ek dit kan begin versamel
'n Algemene valse vriend wat vreeslik lastig is:
- Ek is beïndruk, ich bin beeindruckt, I am impressed" - Ik ben onder de indruk
- "Ek was onder die indruk / Ek het die indruk gehad / Ek het die indruk gekry...", ich hatte den Eindruck..., I was under the impression/I had the impression/I got the impression..." - Ik kreeg de indruk / Ik heb de indruk gekregen.
Wat uitdrukkings betref, is daar ontelbaar baie. Jy moet soos 'n Nederlander begin dink as jy Nederlands wil skryf.
Dink byvoorbeeld aan die "Continuous": "Ik ben aan het schrijven" (http://www.dutchgrammar.com/en/?n=Verbs.Ot02). Jy kan inderdaad sê "Ek is aan die skryf" / "Ek is aan die skrywe", maar dit is bietjie verouderd in my ore. Ons gebruik meestal uitdrukkings soos:
- Ek is besig om te skryf / skrywe (laasgenoemde is wisselvorm)
- Ek is nou besig om te skryf
- Ek skryf nou
- Ek skryf dit nou neer (bv. 'n nota)
- In Nederlands is daar nog 'n ander metode: ik sta te denken, ik loop te piekeren, ik zit te schrijven. Bestaan dit eintlik in Afrikaans?
By Duolingo is dit die eerste uitsondering wat ek agtergekom het.
Welke het 'n effense formele styfheid, of is in my ore verouderd. Pleks van "welke persoon?" sou ons eerder vra: "Wie?" "Welke persoon het Dr. Verwoerd vermoor?" sou eerder gestel word "Wie het Dr. Verwoerd vermoor?".
- "Watter mens sal so iets doen?" (klem op menslikheid, anders is dit "Wie sou so iets doen?")
- "Watter man praat ons nou van?" / "Van watter man praat ons nou?" (klem op geslag, anders sou dit wees "Van wie praat ons nou?")
Maar om die waarheid te sê weet ek glad nie waar dit gebruik word nie. Ek begin al meer die indruk kry die woordeboekmakers kan nie insien die woord "welke" het betrekking op 'n persoon en 'n saak nie. Ek dink dit is verouderd, of deftig. Hierdie uitdrukkinge kry ek uit die WAT:
- in welke mate
- in welke geval
- op welke wyse
- in welke rigting
- op welke minagtigende manier
Omdat Jan Publiek nie hierdie onderskeid ken nie, gebruik die meeste mense "watter" waar "welke" sou voorkom. Dit sluit bogenoemde lysie in. Op heel lukrake wyse. DIT IS ONKUNDE. Ek het om die waarheid te sê nooit geweet mens kan "welke" gebruik nie. Ek dink glad nie die jonger groep gebruik hierdie woord meer nie.
- (nl) Op welke plaats staat het gedenkteken?
- (de) Auf welchem Platz befindet sich das Denkmal?
- (af) 1. Waar staan die gedenkteken?
- (af) 2. Op watter plek staan die gedenkteken?
- Ek het dit bygevoeg as "ouderwets en deftig". Die probleem hier is dat Nederlanders dit sal gebruik sonder om te weet hoe snaaks dit moet klink.
Besoek asseblief:
- 1. http://dspace.nwu.ac.za/handle/10394/3753 (Africana)
- 2. en meer spesifiek http://dspace.nwu.ac.za/handle/10394/7728 (Afrikaanse taalkundeboeke)
'n Boek wat met veel vrug gelees kan word is: http://dspace.nwu.ac.za/bitstream/handle/10394/15233/Die%20grammatika%20van%20standaard-Afrikaans.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Die grammatika van Standaardafrikaans deur J.L. van Schoor). Die boek is 14 Megagreep groot, maar ek weet in die Verenigde State het julle mos nie iets soos stadige internet nie.
O, nog iets!
Daar heers 'n soort onuitgeklaarde saak oor die "Ek en jy". Wat my betref gebruik ons in Afrikaans ALTYD "Ek en X". Soos in Latyn Ego et tu - "Ek en Ma", "Ek en Juffrou", "Ek en die President", "Ek en God". Maar volgens Wannie Carstens se Norme van Afrikaans sal mens dikwels by toesprake maar die mindere probeer wees met "Dominee en ek". En ek voel - waarom?
Daar's selfs in die WAT 'n ongewone spreekwoord: "Ek en my hondjie" (nie algemeen) — berispend gesê teen iemand wat homself eerste of voor 'n ander noem, veral as die ander persoon ouer as hy of sy meerdere is.
Wel, durf iemand dit teen my slinger - gebruik ek Latyn saam met wywater, knoffel en die Crucifix. Dan sal "Ek en my hondjie" tot as verkrummel... Suidpunt (kontak) 14:38, 8 Maart 2017 (UTC)
- In Nederland word dit kunsmatig deur ouers aan die kinders aangeleer dat dit 'onbeleefd' is om jouself eers te noem.
- Miskien ook Handleiding in het Afrikaans voor Nederlanders / Jacobus Johannes le Roux? Suidpunt (kontak) 14:49, 8 Maart 2017 (UTC)
- Baie dankie vir die skakels en die bydraes, Suidpunt
Jcwf (kontak) 21:13, 8 Maart 2017 (UTC)
- Hallo Jcwf, ek het reeds vanmiddag vir Adriaan geskryf by Wiktionary ek is besig om Woordekeus te digitaliseer, waarna ek die lyste sinonieme en antonieme by Wikisource gaan oplaai, waarna... ja. Die statistiek wys ons besoekers het 'n groot behoefte daaraan. Die persoon is reeds in 1962 oorlede, kort voor sy boekverskyning. Dinsdag val hierdie boek in my hande by ons dorpsbiblioteek. Daardie boek is slegs nog te kry in Kaapstad...
- Gebruik net YouTube en translitereer die tekste. So eenvoudig. Dit is tog vir opvoedkundige doeleindes... Suidpunt (kontak) 21:18, 9 Maart 2017 (UTC)
- Ja dit is 'n moontlikheid, maar my ervarings is nie altyd goed nie. Ek het dit gedoen vir my en.wikibooks Dutch en moet nou reelmatig kyk of die skakels nog lewendig is. Hoe noem ek dit? Skakelrot? Jcwf (kontak) 21:23, 9 Maart 2017 (UTC)
- Kyk, vir Nederlanders is dit darem onsinnig om van voor af te begin leer soos mens Frans sou leer praat.
- YouTube kan vir begripstoetse gebruik word, die nuus kyk na tipiese Suid-Afrikaanse probleme en snaaksighede. Kom ons gebruik plekke soos eNuus, wat Standaardafrikaans gebruik, en waarvan die skakels meestal die afgelope ses jaar nog dieselfde bly... Die ander moontlikhede is lokfilms (film trailers), wat steeds konstant gebly het.
- Anders moet ek maar 'n potgooi, met skriftelike toestemming van Maroela, transkribeer. Dit is veel beter as Duolingo se vervelige robotstemme!
- Terwyl ons dus besig is om 'n klankopname te maak met 'n mooi fluweelsagte stem, wat myne beslis nie is nie, kan ons solank ersatz van hierdie middel gebruik maak. Nie as permanente oplossing nie, maar tydelike oplossing. Suidpunt (kontak) 21:32, 9 Maart 2017 (UTC)
- (en my laaste boodskap vir die aand...)Ek moet bieg... ek het vir Gebruiker:Voyageur een keer 'n volledige RSG-radiodrama transkribeer (as ek nou reg onthou). Terwyl hy die potgooi geluister het, kon hy lees wat daar staan en begryp. Dit het my so drie ure geneem vir 'n 45 minute hoorspel (gratis natuurlik, dis mos privaat tussen "vriende", sonder enige winsbejag, vir opvoedkundige doeleindes), maar een pluspunt: jy hoor die stembuigings, jy hoor die verskillende tipes Afrikaans, jy kry "ruis" (nie-ateljee-toetstande), jy kry karakters wat mekaar onderbreek - alles lastigheidjies wat in die werklikheid geld.
- Dit bou op presies dieselfde beginsel as hoorboeke / luisterboeke. Die Werwölfe via Google Play is 'n uitstekende voorbeeld - al was die hele gesamentlike klankbaan 1 Gigagreep groot. Nederlandse boeke sou my aan die slaap sus (en sien dikwels oneindig lank uit!), was dit nie vir Librivox se voorleser Bart de Leeuw nie. Die hoofstukke word dikwels binne 4 minute klaargelees. Suidpunt (kontak) 22:01, 9 Maart 2017 (UTC)
- Okee, alrait. Ek het sommer 'n poging gedoen. Is dit wat jy bedoel?
Le Landin.
[wysig bron]Dankie Jcwf. I'm trying to create or improve pages about french communes in some wp and I had the idea to try also the one in Afrikaans that has very few articles about them. The sentences you wrote will help me to do it for some others article. On the contrary, if you need any help with French, I'll be glad to help you. Goeie dag. Birdie (kontak) 09:20, 17 Maart 2017 (UTC)
Heelwat vrae, indien die tyd dit toelaat.
[wysig bron]Hallo Jcwf, ek het heelwat vrae en opmerkings te maak. Wees asseblief geduldig en antwoord maar die vrae soos die tyd geleentheid daarvoor gee.
My vaarwelroep aan Deens.
[wysig bron]Dit is vir my 'n groot eer om aan te kondig: Ek beskik nou oor 'n goue voël. Nee, nie die "golden banana" nie, maar die Golden Owl van Duolingo. Op 17 Maart 2017. 371+ oefeninge later. En nou dat ek die voël het met die rooi-en-wit-serp, skeel hierdie taal my nie meer nie. Dit is 'n hoofstuk in my lewe wat ek afgesluit het. Ek kan, wil, het geen lus of motivering meer om hierdie taal aan te leer nie.
Ek was naamlik baie stout. Grootliks omdat ek gekul het. Ek het die vrae en antwoorde op .txt geplak, en oor en weer soos dit nodig myself gehelp. Sodoende kon ek 75 oefeninge binne 'n dag kafdraf.
Maar die eintlike rede hoekom ek net geen gevoel vir Deens het nie is die kultuur en die mense self. Ek het gehoop ek sou baie by hierdie mense kan leer, maar wat my geweldig 'n renons in die Dene gee is hul spottery met spiritualiteit, of om zombies, spoke ens. in dieselfde sin as die Christendom te gebruik en dit vreeslik komies te vind. Nodeloos om te sê was daar 'n ysige stilte by die kommentaarblaaie by Duolingo. Want dit is 'n ingebore taboe in die mens om nie met ander mense se geloofgoed te spot nie. Dit het my uiters ongemaklik gestem. Nee eens by die Hollandse Duolingo sou mens dit vind nie. Jy sou egter by die Deense Duolingo nie 'n woord sien wat verwys na Boeddhisme, Hindoeïsme of, tipies van lafaards na die strokiesprenttekenaarmoordpoging, die Islam nie. Geen volk breek sy eie kultuur af nie. Maar die Dene doen dit wel.
Net omrede mense 'n taal soortgelyk aan joune praat beteken dit nie noodwendig goeie geselskap nie.
Wat my selfs nog meer oortuig het om nie my verder te vermoei met die Deens nie is die gebrek aan goedkoop bronne en hierdie spotprent.
Tog was die taal plek-plek geweldig interessant. Dit kan mens miskien help om Afrikaans beter te verduidelik. Hier is enkele ooreenstemmings:
- I am eating. - Jeg sidder og spiser. - Ek sit en eet.
Een ou het geskryf by die kommentaarblad:
- He is talking with her now. - Han står og taler(!!) med hende nu. - Hy staan en praat met haar.
In my gebroke Engels maak ek toe die opmerking.
Die liefde was egter van korte duur, soos mens nou reeds weet.
Dit is opvallend hoe party Amerikaners en Britte dit glad nie verstaan nie. Veral nie die volgende sin nie:
- Are you sleeping? - Sidder du og sover? - Sit en slaap jy?
- Nee, maar mijn studenten zitten vaak wel te slapen in de klas. Of ze lopen te texten of ze staan met elkaar te praten. En soms lig ik daar wel eens aan te denken voor ik in slaap val, terwijl de was soms buiten te drogen hangt.
Hulle vra: Hoe kan mens sit en slaap? Hoekom dan nie lê nie? Bogenoemde is die Vlaminge duidelik mee goed bekend, so ek neem aan die Nederlanders ook. Dit word gewoonlik gesê in 'n klaskamer aan 'n leerling wie se aandag dwaal, nie konsentreer nie, traag is of vaak (moe...) lyk.
Ek sien ook:
- I am eating. - Jeg er ved at spise. - Ik ben aan het eten. - Ek is aan die eet? (Eintlik: Ek eet nou.)
Daar is net een uitsondering in Afrikaans wat vir die Nederlanders belaglik sal lyk. "Loop sit!" (Hoe kan iemand hardloop en sit?) Hier kan mens egter ook sê "Gaan sit!", net soos in Nederlands: "Ga zitten"!
Nederlands: om lief te hê, of nie?
[wysig bron]Wat my opgeval het by Duolingo is die gretigheid van die Franssprekendes om Nederlands by die Franse Duolingo oop te maak. Natuurlik is dit Franssprekende Belge wat die erns begin insien om hul landgenote se taal te begin leer.
- Ja, er is grote behoefte onder Franstalige Belgen, vooral op de middelbare school, omdat het onderwijs Nederlands nog steeds niet erg goed is in de Franstalige scholen, terwijl het om een baan te krijgen eigenlijk wel nodig is om tweetalig te zijn. Ik heb een tijdje op fr.wikibooks met Yousef Malkran samengewerkt die bezig was om lesmateriaal voor zijn klassen te ontwerpen. Hij was (tijdelijk) leraar Nederlands in Brussel en beklaagde zich daarover. Hij kreeg op een bepaald moment een baan als ingenieur waardoor onze samenwerking helaas afliep, maar er zou nog veel op fr.wikibooks verbeterd moeten worden. In mijn eentje kan ik dat niet, mijn Frans is redelijk maar zeker niet perfect.
Op 9 Maart 2017 het ek vir my moeder se verjaarsdag oor die naweek twee DVD's van haar keuse gekoop. En vir my enkele van die The Lion King-reeks. Op elkeen se omslag staan slegs "English Audio". Maar binne wag daar 'n verrassing. Die eerste DVD van Lion King was in Engels, Nederlands en Zoeloe. Die tweede een was beskikbaar in Engels, Nederlands en Spaans, Portugees. Die derde een in Engels, Esties, Fins, Sweeds en Yslands. En dan het ons The Lion Guard: Unleash the Power beskikbaar in Engels, Russies, Duits, Grieks, Italiaans, Portugees, Spaans en Frans. Dit is tog te koddig om in die middel van 'n sin oor te skakel van Duits na Frans na Italiaans na Russies.
Ek het nogal gemengde gevoelens omtrent Nederlands gehad. Effens bekaf (bek-af), want dit herinner jou aan 'n tydperk toe die Afrikaanse kyker darem nog in ag geneem is - wie Afrikaans is, sal seker Nederlands ook wil hê; 'n taal soortgelyk aan syne.
Die vertaling is knap, maar tog klink die sprekers in my ore tog so lewensmoeg. Of dalk is dit 'n Rorschach-toets. Dalk omdat hulle... hoe sal ek sê... (Net soos die boek deur Jan Huizinga wat my net nie kan boei nie; Ook Fritz Spits van NPO Radio 1 met sy weeklikse taalprogramma (2 ure is nogal erg vermoeiend hoor!)). En tog verstaan mens selfs beter wat in die animasieprent aangaan, die taalgebruik is baie duidelik. Ek dink dit is my groot probleem: ek vereenselwig Nederlands met alles wat oud en verouderend is. My Nederlandse grootouers was oud. En tog, as Nala praat, kon dit netsowel my tante met 'n string pêrels om die nek wees. Statig. Natuurlik nou nie die fiktiewe leeuwyfie nie, maar die stem.
- Tja, dat is wel jouw associatie, hoor. Nederlands is springlevend. Zoek maar eens naar wat Nederlandse muziek op Youtube of zo.
En dan is daar die Vlaamse Timon en Pumbaa wat praat van meisjke, en Rafiki met die duidelik Marokkaanse aksent; wat veel minder moeg klink as die koningshuise aksent.
Oud, vergeelde papier, verkalking van ou geboue, die verval, die dekadensie te vinde op die weeklikse trefferparades wat HipHop blêr uit Rotterdamse agterstate...
Maar dan kyk mens hierdie naweek na Frozen op die televisie. Juis omdat ek Willemijn Verkaik se Laat het los en Lass jetzt los voorheen by Google Play gekoop en afgelaai het, luister ek die eerste maal na die Engelse weergawe. Ek kon miskien in die verlede, maar ek wou nie. Wat jou opval is hoe futloos en plat die Amerikaanse Engelse weergawe werklik klink. Daar ontbreek seggenskrag en emosie.
Ek dink: ek het nog nie werklik die pret van Nederlands ontdek nie. Ek het reeds duisende male die meevoerende uitgelate karnavalpret van Duits beleef (ek weet wat ek misloop), die esoteriese mistiek van Latyn drapeer in 'n rooi habyt in Sadness 1 van Enigma en op die marmertroon van Enya se Miraculum, en selfs ERA se halflatynse Ameno. 'n Taal wat nooit meer kan oud word nie. Maar Nederlands?
Hoe moderniseer of romantiseer mens Nederlands voor jou geestesoog? Dat dit 'n aangenaamheid is? 'n Engelsman of Fransman of Duitser sal nie kan voel hoe "oud" Nederlands is nie. Dis 'n "kop"-ding uit die Afrikaanse oord. Of myne. Ewemin kan 'n Yslander voel hoe oud sy taal is. Maar hy sal vir jou goed kan oortuig waarom sy taal van die modernste op aarde is.
Net so min soos mens seker van die grou, morbiede New York hou, net so begeesterd maak Welcome to New York my van Taylor Swift. Ek dink Nederlands moet tog so iets hê.
Frans
[wysig bron]Ek sien u het onlangs Frans gebruik. En nou kom my groot vraag: hoe nuttig is Frans werklik? Buiten nou die wetenskaplike artikels uit die 1800's? Het u dit heel bruikbaar die afgelope 20 jaar gevind? Het u op skool werklik die taal leer praat, of was dit meestal lees- en skryfwerk, soos die Nederlandse Wikipedia-artikel nl:Franse taal in Nederland dit stel?
- Ik kreeg voor het eerst Frans in de vijfde klas, toen ik 11 was of zo en daarna de hele middelbare school door. Heb ik daarvan Frans leren praten? Ja en nee: talen geleerd heb ik vooral in de vakanties van mijn vriendjes in Oostenrijk en Frankrijk en later van kennissen die Zwitsers waren of Quebequois. Talen leren moet je zelf doen. Ik heb het altijd fijn gevonden dat ik in Europa zo ongeveer overal me kon redden zonder een beroep te moeten doen op Engels. Tot ik >25 jaar was sprak ik ook beter Frans en Duits dan Engels. Iets anders spreken doet vele deuren opengaan die anders dicht blijven. De laatste 20 jaar is voor mij Frans niet meer zo nuttig geweest omdat ik in landen gewoond heb zoals Zuid-Afrika of de Verenigde Staten waar dat niet zo vaak gesproken wordt, maar ik vind het nog altijd fijn om nog eens een krant als Le Monde of Figaro op te slaan op het web om te kijken wat de Fransen nou vinden van de verwikkelingen tussen Nederland en Turkije of van de recente verkiezingen. Ik heb het ook in werk soms gebruikt. Samengewerkt met Franse wetenschappers bijvoorbeeld.' Ik ben blij dat ik het spreek. Het maakt me samen met Duits tot een Europeaan
Ek besef u kom uit 'n ander era. Miskien 10 tot 20 jaar na my Ouma wat in 1926 gebore is, maar in haar jonger jare het Frans (en selfs nog in die 1980's) nog status gehad. Maar nou...
Met hierdie boks vol Franse boeke in my kamer trap ek wel klei met keuses: loon dit om Frans te leer, of nie? Wat my betref is die grootste wraak wat ek op die Suid-Afrikaanse Staat kan neem deur Duits en Latyn te leer wat voor die voet by die kampus uitgesmyt word. Frans, Portugees, Sjinees en Arabies word as deel van die Afrikaniseringsbeleid sterk aangemoedig by die betrokke universiteite, terwyl Spaans, Italiaans en selfs Russies agteruitgaan. En daar het u moontlik self vandag gelees: in Suid-Afrika is die Staat openlik gekant teen Latyn op sertifikate. Wie skryf sulke twak in 'n Staatskoerant, bid ek u? Is dit 'n minderwaardigheidskompleks of ignorance wat hier praat?
Tog: wat as ek my eie put vergiftig omdat ek botweg weier om Frans te leer? You only spite yourself.
Ek weet glad nie wat ek misloop nie, en dit bekommer my. Ek is soos daardie Dene wat 'n Engelsman snaaks aankyk wat 'n buitensporige bedrag geld aanbied vir 'n paar ganse, en dan weier om die ganse te verkoop. Totdat die valk 'n slagting onder die vee gebring het en die mens nou uiteindelik begin insien haar suinigheid het haar niks gebaat nie. Ek dink dit was in Robert Molesworth se An Account of Denmark as it was in the Year 1692 opgeteken; dit staan so op bl. 88. Ek het hierdie verhaal in The Copenhagen Post gelees in 2012 toe die koerantblad nog gratis en toeganklik was.
Ek sou sê om Frans lief te kry is vir my soos om olywe te leer eet. Olywe smaak aaklig aan die begin. Maar sodra jy proe dit smaak soos salm, veral met fetakaas, 'n tamatietjie en met 'n ryke verbeelding, smaak dit vorentoe. Net soos wyn 'n asynsmaak aan die begin het. Suidpunt (kontak) 20:44, 20 Maart 2017 (UTC)
Aan 'n Oudrotterdammer...
[wysig bron]Smelt Rotterdammers die eind -tj-klank saam om 'n [ç]-klank voort te bring? Ek het my vader hieroor geraadpleeg, en hy sê sy twee ouers (Oudrotterdammers) het nooit so gepraat nie.
- 0:09 Een jaargje
- 0:58 sonnegje
Is dit 'n onlangse verskynsel? Suidpunt (kontak) 19:55, 25 Maart 2017 (UTC)
- Ja dit word dikwels 'n palataal, [c] en dit is nie net Rotterdammers nie. Paadje word [pacə], nie [patʲə] nie. Ek weet nie hoe onlangs dit is nie. Hoe is dit in Afrikaans, dit klink amper as [ki] vir my. Jcwf (kontak) 20:05, 25 Maart 2017 (UTC)
- Ja, dit is altyd [ki] ook by "-djie". Windjie en wyntjie klink daarom byna dieselfde. Suidpunt (kontak) 20:07, 25 Maart 2017 (UTC)
- Ja dit word dikwels 'n palataal, [c] en dit is nie net Rotterdammers nie. Paadje word [pacə], nie [patʲə] nie. Ek weet nie hoe onlangs dit is nie. Hoe is dit in Afrikaans, dit klink amper as [ki] vir my. Jcwf (kontak) 20:05, 25 Maart 2017 (UTC)
Atoomkern
[wysig bron]Ek het Atoomkern taalkundig versorg. Sal jy asb. seker maak alles is nog reg?
Net twee goedjies:
- Ek het "juis" na "reg" verander. Is dit wat jy bedoel het? Ek verstaan nie wat jy met "juis" bedoel nie. (In die sin: "Indien die verhouding N:Z nie reg is nie, is die kern nie stabiel nie en sal dit radioaktief wees.")
- ai, weer 'n neerlandisme :-( Baie dankie, Winston!
- Die volgende twee sinne weerspreek mekaar in my onwetenskaplike brein. Is dit reg so?
- Materie van 1 gram sal daardeur altyd amper 1 mol nukleone bevat, ongeag of dit modder, lug of goud is
- Omdat die kern 3717Cl 37 nukleone bevat, sal 1 mol daarvan amper 'n massa van 37 gram hê.
Dankie. Winston (kontak) 15:55, 27 Maart 2017 (UTC)
- Nee dit is nie 'n teenspraak nie. 1 gram 3717Cl bevat 1 mol nukleone. 1 Mol 3717Cl weeg mos 37 gram, nie een gram nie.
Jcwf (kontak) 23:49, 27 Maart 2017 (UTC
Kompass
[wysig bron]Dankie for changing the kompass picture. Have a nice Sunday. Birdie (kontak) 16:59, 2 April 2017 (UTC)
- Montmorillon is finally done, you needed it for the stone? So, now Autun for the autunite? Please look if the spelling and grammar are correct. Have a nice end of week. Birdie (kontak) 00:16, 21 April 2017 (UTC)
- I saw autunite appeared so, I finish improving Montmorillon in other languages then Autun ! Birdie (kontak) 10:09, 21 April 2017 (UTC)
Oor die ondergang van Latyn in Nederland.
[wysig bron]Geskuif na Bespreking:Latynonderrig.
Hoekom het jy dit teruggerol? Jan Anthonisz (kontak) 21:19, 30 April 2017 (UTC)
- Hoekom is dit sonder bespreking gewysig???
Jcwf (kontak) 21:21, 30 April 2017 (UTC)
- Dit is 'n opvallende verbetering. Wat wil jy daaromtrent bespreek? Jan Anthonisz (kontak) 21:23, 30 April 2017 (UTC)
- Dit sou 'n opvallende verbetering wees as jy hier nuttige bydraes sou lewer. Ek wag eintlik liewer tot die gemeenskap hier daaroor hulle mening kan gee. Jcwf (kontak) 21:48, 30 April 2017 (UTC)
Oor Grieks en Bol.com
[wysig bron]Goeienaand Jcwf
Baie dankie vir die nuus. As mens tussen die reëls lees, is die opskrif nog steeds uiters dubbelsinnig. Daar is nog steeds belangstelling, maar ook nog steeds afwatering betrokke.
Ek koop nou die dag in Struisbaai vir my heelwat boeke in hul oorspronklike Grieks. Nie dat ek so lief is vir Grieks nie (die voorlesings wat ek al gehoor het klink eenvoudig te plat - as dit maar soos Tol & Tol se "Sedalia" in Nieugrieks geklink het...), maar ons weet as jy in Latyn belangstel, dan moet jy maar die herkoms gaan soek. Party boeke is in 1897 gedruk, soos Sophoclis tragoediae wat saamgestel is deur Robert Yelverton Tyrrel. Die boek self lyk in die toestand of dit in 1950 gedruk kon wees, dit lyk ongeskonde, miskien effentjies vergeel. Maar maklik die helfte van die boek se blaaie is nog ongeskeurd gelaat, dit wil sê, jy kan onmoontlik die bladsye geblaai kry. Blaai jy een blad, blaai jy vier bladsye saam. Iemand het dus nooit die boek gelees nie. Dan het jy ook 'n dik boek van oom Xenophon wat mooi netjies, maar tog ru, met die hand met leer oorgetrek is. Uit MDCCCLII - 1852. Met 'n fyn swart pen staan daar voorin die naam van die eienaar: James Barclay, Sept. 1855. Ook nooit gelees nie. Verbaas my nie - dis vir heelwat mense "nog steeds" Grieks...
Daar's iets anders waaroor ek nou dink.
Het u ooit van bol.com gebruik gemaak (aangesien hy na die monopoliekoop-en-verspreidingsdiens van Nederland lyk)? Euro's skrik my af - die wagtyd van 10 werkdae+ egter nie, omrede die meeste van ons buitelandse boeke in elk geval eers uit Brittanje deur plekke soos takealot.com ingevoer moet word. Ek besef die chemie vereis seker gereelde Amerikaanse en miskien Duitse vaktydskrifartikels deurlees (meestal natuurlik digitaal en via die universiteit se aanlynkatalogus self bekombaar), maar as mens nou iets spesiaal uit Nederland van agter 'n rekenaar in die Verenigde State wil bestel, watter firmas kan mens wel kontak? Ek is seker 'n dierbare familielid kan seker ook help met die koop en verskeping van 'n boek, maar wat staan 'n Amerikaner sonder kind of kraai te doen? Ankers lig, Holland gaan plunder, die skip vollaai en terugvaar? Kyk, ek het byvoorbeeld gesoek na... wat's sy naam?... Dirk Panhuis se Latijnse grammatica. Op die ou end koop ek toe by Google Play vir my die Duitse vertaling en verwerking in e-boekformaat, want dit werk vir my net vinniger (ek het daardie boek seker 3 maande gelede al gekoop). Suidpunt (kontak) 21:25, 24 Mei 2017 (UTC)
Molibdeniet
[wysig bron]Jaap, sien besprekings van bogenoemde. Groete! Oesjaar (kontak) 05:13, 30 Mei 2017 (UTC)
Enkele taalvrae
[wysig bron]Terwyl ek besig is om die laaste tien bladsye van die sinoniem/antoniemlys klaar te maak, is ek ook besig om 'n lys op te stel van Latynse frases.
Ek wil seker maak die volgende woorde is korrek vertaal:
- Ignominia magna est! Sed quare sermonem latinum loqui nolis?
- Dit is verskriklik! (Letterlik: Die oneer is groot!) Maar hoekom weier (hulle) dan om Latyn te praat?
- Non moneo. Multitudo Europeanorum sermonem Latinum loqui non possunt.
- Ek sal dit nie aanraai nie. Baie (ook: die menigte, d.w.s. die meeste, die deursnit) Europeër(s) kan nie Latyn praat nie.
Ja, ja. Ek soek heel toevallig vandag op Google rond na die wesentlike verskille tussen die Belgiese en Nederlandse lewensuitkyk, en daar tref ek die naam Jaap Folmer aan by Quora, met 'n glansryke Europese vlag as avatar. Ja, ek het elke vraag deurgelees.
Maar eers, nog 'n vraag:
Van die boeke het reeds verskeie herdrukke beleef. In French des is called a partitive article. Dutch does not really have this. You’d have to add something like sommige.
|
Ek het my doodgesoek na 'n Duitse voorbeeld, maar helaas - ek kon niks vind nie. Ek neem aan daar is nie? Sover ek by linguee.de gekyk het gebruik mense ook "Einige dieser Faktoren..." vir "Van hierdie faktore...", en nie "Von dieser Faktoren..." nie. Laasgenoemde sou dus 'n Afrikanerisme wees?
Terwyl ek Frans leer is hierdie "des" vir my eintlik moeilik, omdat hy tydig en ontydig verdwyn. Want "Ek drink 'n glas melk" ("Je bois un verre de lait", net soos "I drink a glass of milk"), "ek drink my melk" ("je bois mon lait"), maar "Ek drink altyd melk voordat ek gaan slaap" (Je bois du lait avant de dormir) (http://context.reverso.net/traduzione/nederlandese-francese/Ik+drink+melk), en "Hy weet ek drink nie melk nie" (Il sait que je ne bois pas de lait). En asof dit nie genoeg is nie: "Vyf-en-twintig jaar, en nou drink ek melk" (Vingt-cinq ans pour finir au lait. - letterlik: 'vyf en twintig jaar vir melk leegmaak'; amper dieselfde sinsbou vir "Vyf en twintig jaar vir niks").
Nog iets - is à ses heures 'n presiese vertaling van "op sy tyd"? Dit lyk my na 'n letterlike vertaling wat regoor Vastelandeuropa gebruik word. Soos op zijn tijd, alles zu seiner Zeit (d.w.s. op sy gemak; soveel tyd soos hy benodig; wanneer dit hom geval; soos hy luskry) wat nie in Engels vertaal kan word nie, behalwe met all in good time, in due course, at will. Die "his" is opmerklik afwesig.
Net so het jy "gee poot!", "geef poot!", "gib Pfötchen!" wat in Amerikaans alleen bekend staan as "shake!". Hier ken Frans lyk dit my slegs "donne!" (gee!), hoewel "pootgee" inderdaad "donner la patte" is.
N.S. Ek dink ek ken u nou veel beter. Dit verklaar u steun aan 'n verenigde Eurosone, u afkeer vir patriotisme, hoe u Duits die eerste maal geleer het (en die rede wat u vader aangevoer het), hoe u vader die Jode gehelp het deur rantsoenkaartjies te steel (nadat die son, maan en sterre belowe is met 'n register), die nadele van libertynse ekonomie (die son gaan op, en die nakomelinge bak eenvoudig in hul voorgangers se suksesse - en die handelaars verkoop Mauritius teen 'n appel en 'n ei met die eerste sikloon). Interessante geskiedenisles. En ek het elke keer hardop gelag as u die Engelse eentaliges op Quora uittrap of rakende sekere vrae verdag gemaak het. En die lof wat u die Brexiteers toegeswaai het - Engeland moes lankal die hasepad gekies het. Vir Europa se onthalwe. :)
Al puntjie waar ons tot die Wederkoms oor sal bly stry is kultuur en kultuurbotsings. Want jy gaan dit kry, of daar nou vaderlandsliefde/patriotisme is, en of jy jou landgenote vir 'n pot lensies uitverkoop. Want ek kan u waarborg: waar twee of meer kulture 'n land deel is daar altyd die een wat bo die ander uittroon. Die een dialek bo 'n ander. Soms subtiel, soms met die swaard. Dit is waarom die hele Europa opgedeel is in volkstate, en vandag nog kleintjies maak. Want niemand kan skynbaar met mekaar oor die weg kom nie. Selfs in die vreedsame Luxemburg word Frans bo Duits gekies. En in Japan is daar geslagtelank sprekers van Spaans, Aino en Portugees. Laasgenoemde tale word eenvoudig doodgedruk en verswyg: Japannees is die taal van Japan, en basta. Die res is of assimileer, of in die verlede heeltemal uitgemoor. Toe ek dus die volgende lees...
... was ek hoegenaamd nie verbaas nie. Ek wil amper sê: Auspicio Regis et Senatua Angliae. (Op las van die koning en parlement van Engeland, 'n baie gepaste leuse vir die Britse Oos-Indiese Kompanjie). As dit nie die een groep mense is wat hul geringer as 'n ander kultuur ag nie, is dit die ander kultuur wat baasspelerig is. As die Friese of immigrante hul minderwaardig teenoor die Nederlandssprekendes voel, is dit nie te sê die Nederlandssprekendes kyk neer op die Friese of immigrante nie. So is ons ook oorbekend met die Vlaminge vs. die Franssprekende Brussel (maar nie die Walloniërs nie, hulle is nog slegter daaraan toe). C'est la vie - ongelykheid is 'n vaste universele natuurwet, net soos die reënval. As die Franssprekendes nie aggressief begin dwarsklappe uitdeel het nie, was Quebec vandag lankal verengels. Sekere volke (of individue) kan eenvoudig nie mee logies geredeneer word of vir wen-wen-situasies beding word nie. En as hulle wel vatbaar is vir die logika en selfs ingestem het tot 'n billike beleid, beteken dit steeds nie die Monopoly-spel word met dieselfde stel reëls gespeel nie. Onthou, in sekere volke se etiket moet jou hande en kaarte altyd op die tafel wees, andere nie. Jy sal tot in alle ewigheid aan die verloorkant wees, en daar is geen strafmaatreëls vir die oortreder nie. Hy kom skotvry daarvan af.
Maar nou ja, nie dat Quora enige bydrae van mý ooit weer sal sien nie - die naam "Suidpunt" is soos 'n brandsiek brak die vlaktes in verjaag oor sy anonimiteit (die brandwond is nog rou en sit baie diep...), en my Engels is gelukkig power genoeg (en skeel my nie). Tant pis, Quora kan sonder my insigte klaarkom. Suidpunt (kontak) 19:13, 22 Junie 2017 (UTC)
Weeskindertjies
[wysig bron]Weeskindertjies is jong kinders wat geen ouers of huis meer het nie. Ek is doodseker u ken dit ook!
Spesifieke swaartekrag Ja jy is reg, ek is rooi in die gesig oor hierdie spesifieke fout. Die regte term is relatiewe digtheid of soortlike gewig. Sal dit regmaak, dankie vir die bewusmaking.
Enkele woorde uit Changuion oor Duitse woorde in Afrikaans.
[wysig bron]De Nederduitsche taal in Zuid-Afrika hersteld: zijnde eene handleiding tot de kennis dier taal, naar de plaatselijke behoefte van het land gewijzigd deur A.N.E. Changuion. Blaai tot die heel laaste bladsye, dit is 275/298 e.v.
- gantsch en gaar > gans en gaar
- een grover Jan > 'n rowwe Jan > Rowwejan
- Lager > laer (ossewaens)
- oorwaks (hoewel Engels ear wax ook 'n rol kon speel?)
- prop
- remketting en remschoen (verouderd), "remskoen" word tans nog in die politiek gebruik vir mense wat in die pad van vooruitgang staan. Dit kan moontlik uit Duits afkomstig wees, maar ek is nie seker nie.
- Schalten en Walten > skalt en walt (verouderd) beteken volgens die HAT rondslenter, en nie meer "na goeddunken handelen".
- Stevels > stewels.
- "Ek het respek vir spinnekoppe" word soms gebruik as iemand bang is, hoewel dit vandag eerder as geringstelling gebruik word. My Ma gebruik wel nog "Ek het respek vir donderweer".
Foute:
- Tres is nie afkomstig uit Duits nie, maar Frans.
- Veels geluk beteken nie "Viel(es) Glück" (sterkte!) in Duits nie, eerder Gratuliere! (knap gedaan!)
Heelwat van die woorde gebruik ons hoegenaamd nie meer nie. Sekeres soos "Ek het skoon vergeet!" "Ek is jammer vir jou" (pleks van "ek het medelye met jou"), en "Ik ben regt" en "'n perd inbreek" is wel in hierdie boek opgeneem. Hier is duidelik sprake van Engelse invloed ("I've clean forgotten", "I am/feel sorry for you", "I am right" "to break in a horse"), maar as die boek nou reeds in 1844 geskryf is, kan mens tog nou nie kom inmeng en sê hierdie verengelsing moet weg nie. Aspris is ook opgeneem pleks van die Franse expres. En dennebol word hier geskryf "danebol". Dominee is wel vandag springlewendig, dit is dus nie meer 'n woord wat als oude munt, geheel buiten circulatie geraakt is. Sekere woorde soos tjakki-tjakki is vervang deur "kamma-kamma". Yster word hier aangegee ijzder. Koegel wat later "koeël" sou word. "Ouwelap" wat "oulap" sou word. "Koorn" wat "koring" sou word. En PADKOS! En mangels. En robbedoe. En uitdrukkings soos "die pen skryf lekker". "Spaansch-spek" sal later "spanspek" word. En "poeskop" sal beslis "poenskop" word, eersgenoemde het 'n skeldwoord geword. "Hy is skeef" het hier nog niks met homoseksualiteit te make nie. "Nog 'n slag" kan ek nie dink kom van die Frans "encore un coup" nie, tensy Van Riebeeck en kie dit hier aangebring het. Die gebruik van sendingstasie is 'n verkorting van zendelings staatsie, wat in Nederlands zendelings post is.
Sekere woorde soos SAFE (E.) het ons deesdae brandkluis, brandkas, bankkluis, ens., so hierdie woorde het soos "rekenaar" ingang gevind en die Engelse een uitgewerk. 'n Woord soos "wulftvertrek" (vault?) in Hollands is vir my vreemd! "Tempel" gebruik niemand meer vir "slaap" van die kop nie. "Theewater" is vervang deur "tee".
'n Mens sou 'n hele tabel kon optrek en sê watter woorde is uitgedien en wat nie. Heelwat van die woorde is net verkeerd gebruik - soos "kat" pleks van "kats" (die gesel), en "klamaat" in stede van "klimaat".
Magtig, dis erg (maar seker te verwagte?) hoe sterk Engels die Kaap-Hollands (in die Kaap) binne 40 jaar so sterk beïnvloed het?
VRAAG 1: Feiten en fabels over Nieuw-Amsterdam. (2:54) Volgens RTL (Westerhuys) is daar nie 'n manier hoe Nederlands kon oorleef nie - daar was te veel Franse en Engelse. U siening? Dit sluit aan by hierdie video: Kennen New Yorkers hun geschiedenis?
VRAAG 2: Revue des Deux Mondes:
- John Mackensie,
- Moe ni grens ni.
- « John Mackenzie, ne te mêle pas de la frontière. »
Ek verneem hierdie vertaling is verkeerd? Die "grens" hier beteken immers tjank, huil, ween! Dit het niks met 'n territorium te make nie! (Soveel meer rede om Frans te leer! Om die arme mense te help!) Suidpunt (kontak) 17:58, 16 Julie 2017 (UTC)
Stikstofmonoksied
[wysig bron]Jaap, kan jy dalk help met so kort artikeltjie? Ek sien dit skakel reeds na vyf artikels! Groete! Oesjaar (kontak) 08:44, 24 Julie 2017 (UTC)
Betastraling vs Beta-emissie
[wysig bron]Jaap, ek neem aan dat beide dieselfde ding is? Groete! Oesjaar (kontak) 10:23, 24 Julie 2017 (UTC)
Bespreking:Natrium
[wysig bron]Jaap, sien bogenoemde asb! Groete! Oesjaar (kontak) 17:17, 3 Augustus 2017 (UTC)
Mineraalkas
[wysig bron]Hallo Jaap. Dankie, ek het jou mineraalkas al baie gebruik. Omdat Afrikaans, soos so baie van die relatiewe jong tale, nie altyd eie terme het vir al die wetenskaplike terme nie, word baie daarvan oorgeneem van ander tale af. Gewoonlik van Nederlands of Duits, maar deesdae ook van Engels af.
Volgens die "Geologiewoordeboek/Dictionary of Geology" 'n Afrikaans/Engels vertalende woordeboek saamgestel deur die "NASIONALE TERMINOLOGIEDIENS van die DEPARTEMENT VAN KUNS EN KULTUUR ens. ....." word die terme soos volg aangegee:
"monocline n." → "monoklien" (soos in Nederlands) MAAR verwys na geologiese plooiïng (Penguin Dictionary of Geology (verklarende woordeboek))
"monoclicic fabric" → "monokliniese maaksel" (soos in Engels)
"monoclinic system" → "monokliniese stelsel"
Dus is die regte term vir kristallografie monoklinies(e) en triklinies(e)
Dankie vir die belangstelling, geniet jou bydrae in en tot Afrikaans! -- voorafgaande ongetekende bydrae geplaas deur gebruiker:FFouche om 09:54, 4 Augustus 2017
Kolaskiereiland
[wysig bron]Jaap, Baltiese Skild ek dink jy bedoel Baltiese plaat. Groete! Oesjaar (kontak) 18:50, 16 Augustus 2017 (UTC)
Nee, dink ek. sien Jcwf (kontak) 19:25, 16 Augustus 2017 (UTC)
- Afrikaanse geografie-skoolboeke bevestig die gebruik van die vakterm as "middelste en stabielste gedeelte" van 'n tektoniese skild ('n skild word ook kraton genoem). Voyageur (kontak) 19:45, 16 Augustus 2017 (UTC)
My blokkering van Gebruiker:MickeyDangerez op 19 Aug 2017
[wysig bron]Geagte Jaap, ek (Aliwal2012) het Gebruiker:MickeyDangerez slegs vir 3 dae geblok om rem aan te draai! Omrede hy skynbaar besig was om gemors te skryf, voordat hy sy motiewe later bekend gemaak het.
Jaap, jy het dan self Mickey dadelik ontblok (ook sonder enige bespreking/ konsensus hier)!! Jy het my aksie nou al 3x op die wiki betreur, kry nou maar end daarmee asseblief! Groete, --Aliwal2012 (kontak) 07:03, 24 Augustus 2017 (UTC)
Moontlik bruikbaar?
[wysig bron]- Afrikaanse Taalkunde: Nederlands/Afrikaans. Ek het toevallig die boek ook in my rak. Suidpunt (kontak) 16:51, 25 Augustus 2017 (UTC)
'Hij klinkt best opgefokt' : 'n duidelike valse vriend?
[wysig bron]Hallo Jcwf
Ek wil net gou seker maak ek het die saak reg:
So luister ek gisteraand na Totally Spies! in Nederlands; Staffel 5, Folge 3. Als gaan heel goed, tot by 11:10 e.v.
- Luister gerus hier.
- 11:10 - 11:11 (Clover) Sorry, de dokter komt zo aan. Ik moet hange!
- 11:12 - 11:15 (Alex) Wow, ik hoop dat hij niet heel boos is. Hij klinkt best opgefokt. [fucked up?]
- Ek moes dié grepie vyf keer oorluister om seker te maak my gehoorsintuig bedrieg my nie.
- Ek gaan toe na die Van Dale, en dis wat hulle sê:
- (oneig. gemeenz.) het verhogen van het prestatievermogen van een motor door kleine wijzigingen, van de wegvastheid* van een auto e.d.
- [So, dis wat hulle cruise control noem?]
- Ek gaan dus aanneem dis 'n vertaling van: "He sounds quite riled up!"
- O, hier is die oorspronklike woorde: "Wow, I hope he's not too mad. Virgil seems pretty hyper!"
Nou hou sou mens dit in Afrikaans stel?
- "Hy klink nogal/ietwat/heelwat/erg/baie/hewig omgekrap"
- "Hy klink [...] opgewerk" [wat 'n anglisistiese klankie?]
- "Hy klink ontsteld".
Suidpunt (kontak) 06:25, 11 Mei 2018 (UTC)
Beeld verander
[wysig bron]Hallo Jcwf
Kan u asseblief die prentjie "ontfrans" by Lewensiklus van die tier? Al sou ek graag wou hê die mense moet Frans leer, verstaan die meerderheid leerlinge dit ongelukkig nou nie.
Die volgende vertalings stel ek voor:
- Courbe de croissance du tigre = "Groeikromme ~" of "Groeitempo van die tier"
- Taille à l'épaule (cm) = Skouerhoogte (cm)
- Âge (mois) = Ouderdom (maande)
S'il vous plaît? Suidpunt (kontak) 17:01, 26 Mei 2018 (UTC) Uitgevoer Jcwf (kontak) 17:21, 4 Junie 2018 (UTC)
- Ek het sowaar vergeet om dankie te sê! Die artikel is nou 'n voorbladartikelkandidaat. Suidpunt (kontak) 08:20, 8 Julie 2018 (UTC)
Hello Jaap! Ek vertrou dit gaan goed! Ek soek hulp asb met bogenoemde. My dogter se aansoek om haar L.L.M. by Erasmus Universiteit te voltooi is aanvaar. Nou is sy vies vir my omrede die Afr. Wiki. se artikel oor die universiteit so klein is. Kan jy help met vertaling uit Nederlands uit? Groete! Oesjaar (kontak) 09:29, 22 Junie 2018 (UTC)
Jaap, kan jy dalk help met bogenoemde? Uit jou geboorteland.... Groete! Oesjaar (kontak) 11:34, 28 Junie 2018 (UTC)
Jaap, dankie vir al jou werk! Kan jy dalk iets bylas by Houtsuiker? Groete! Oesjaar (kontak) 20:25, 3 Julie 2018 (UTC)
Hulle gebruik seldsame aarde in die begin van die artikel. Moet dit dalk seldsame aardmetale wees? Groete! Oesjaar (kontak) 11:51, 6 Julie 2018 (UTC)
- Moontlik. Die (taamlik verouderde) term seldsame aarde(s) word nogtans wel gebruik.[1] Die term wat tans deur IUPAC gepropageer word is lantanoïede. Selfs lantaniede is nou afgedank. Jcwf (kontak) 14:17, 6 Julie 2018 (UTC)
Hulp met vertaling
[wysig bron]Hoe vertaal 'n mens Het skelet van de spons bestaat uit spicula van kiezel na Afrikaans? Sien nl:Acanthascus (Acanthascus) alani. K175 (bespreking | bydraes) 16:08, 20 Julie 2018 (UTC)
- Die spons se skelet bestaan uit spikula van kiesel? of kieselspikula?
Kiesel staan in die HAT. Spikula sien hier byv.
- 👊 K175 (bespreking | bydraes) 20:32, 20 Julie 2018 (UTC)
Oor Latyn in Rusland
[wysig bron]Sien: Bespreking:Latynonderrig.
Net 'n paar bronne, en oor 'n paar taalbronne
[wysig bron]Hallo Prof.
Ek weet nie hoe lanklaas u op Wikibooks (om die Nederlands-Frans-verhouding te verstewig) was nie, maar ek het 'n lekker bron by die Belge gaan uitduik wat kan help:
Dan is daar ook "Russisch voor Russisten":
Ek het wel 'n vraag. Het u dit makliker gevind om 'n vreemdetaal, bv. Russies, via Nederlands [dus, u moedertaal] te leer, via Engels [wat vir my moeilik is, veral met die "you" wat u, jy én julle kan beteken], via Duits te leer [dit gaan nogal beter] of via Frans? Of is 'n taalbad eerder noodsaaklik? Suidpunt (kontak) 20:30, 2 Augustus 2018 (UTC)
En nog iets: Ek het nou elke keer gekyk na die Afrikaanse Woordelys en Spelreëls se transliterasietabelle, maar ook die Nederlandse transliterasietabelle uit Cyrillies. So ook die tabel uit Duden. Dis alles goed en wel. Maar tog - hierdie letters wat verromaniseer word, is heeltemal waardeloos! Dis 'n klug. Die doel van hierdie ontsyfering is juis om die leesbaarheid te vergemaklik - maar dan word klankkorrektheid ingeboet. Behoort die vertaler nie self hierdie (mede)klinkers aan te pas nie? Ek verwys na Quora: Why and when is the letter "г" ("g") in Russian pronounced as /v/ Suidpunt (kontak) 20:43, 2 Augustus 2018 (UTC)
'n Moontlike vraag vir Quora
[wysig bron]Elke wolk het 'n silwer randjie en ek dink iemand gaan dit een of ander tyd by Quora vra [nie ek nie; ek sal eerder Gutefrage.net besoek].
Nou so het die Wehrmacht mos vir Rotterdam gebom. Boem! Nou aangesien Brittanje vandag met rioolpypleiding sit wat meer as twee eeue oud is, het hierdie aanslag op Rotterdam [kom ons vergeet nou maar van menselewens] eintlik vir die Hollanders, in daardie opsig, 'n GUNS bewys? Dit is so - daardie deel van die stad is met die grond gelyk gemaak, monumente en dokumente van onskatbare waarde en al, en daar was nie seep nie, ens. ens. ens., die hele wêreld het stilgestaan... maar nou kon Rotterdam ook weer die Wet van die remmende voorsprong systap. Hallo Tabula Rasa! Soos met rioolwerke en moderne argitektuur. Sloping is mos so duur en ontwrigtend... En pleks daarvan om vir die regering kwaad te wees - daar is nou die Duitsers om jou woede heen te kanaliseer. En was die Rotterdamse hawe nie juis die grootste ter wêreld vanaf 1962 tot 2004 nie?
Kom ek stel dit so: in Suid-Afrika het ons nog altyd vandalistiese stakings en betogings, en treine word elke LIEWE dag uitgebrand. Dit grens aan terreur. Net so word skole, winkels, poskantore en biblioteke elke keer tydens "diensleweringsbetogings" beskadig of uitgebrand. Teen miljoene Rand. Vir vreedsame Europeërs is dit seker onverstaanbaar waarom die hond geskop moet word as jy vir die kat kwaad is, maar feite bly feite.
As jy elke dag 'n trein sou uitbrand, sal dit tot ekonomiese skade lei van miljarde Rand. As jy een so elke 20 tot 50 jaar uitbrand, dwing jy die regering om 'n nuwe een te kry. Want sien, die hoeveelheid geld wat ingepomp word vir die trein wat elke dag uitgebrand word [of geblaas word deur ministers (wat nogal Latyn is vir 'Dienaars') op hoere], kniehalter die treine van ander dele om te moderniseer. Jy sit dus met die stad [waar die meeste euwels uitbreek] waar die meeste nuwe treine te vinde is. En jy kry die ander dele wat met die uitskot en verroeste Saartjie die Lokomotief van 1950 tevrede moet wees - dus, verouderde infrastruktuur. U kan dus sien waarom 'n vandalismekultuur opbloei: dit loon om te verniel. Want jy kry net heeltyd nuwes.
Ek dink ek begin Nero se redenasie verstaan... Suidpunt (kontak) 06:32, 9 Augustus 2018 (UTC)
Valse vriend ("toe maar" in Nederlands geen "toemaar" in Afrikaans)?
[wysig bron]Hallo Jcwf
Ek sien hier 'n klomp frases wat, so lyk dit my, miskien met ander bewoording in Nederlands gebruik word.
(af) Toe maar/toemaar (wat)/toe nou maar = "don't worry" (in sekere konteks ook "hush, hush, now"), bedaar nou, [(Maak je) geen zorgen, maak je niet druk, wees gerust].
- "Toe maar, toe maar, ons is nou-nou weer by die huis."
(nl) Toe [nou] maar = 1) (ag) kom nou [asseblief!], (nl) "kom op!" (en) "come on!" ; 2) gaan jy maar (rustig) voort (waarmee jy besig is).
Vreemd genoeg kan jy "toe maar" in Afrikaans gebruik by 2), maar meer in die sin van "don't worry":
- Sarie (kyk vanaf haar lessenaar op): "Ek is nou by jou, ek wil net gou hierdie brief klaartik".
- Jan (staar na die Pierneef-afdruk in die kantoor): "Toe maar, ek kan wag."
Ons gebruik wel:
- Kom nou/Toe nou! Kom saam, dit gaan pret wees!
Maar wees versigtig, toe nou (indien geïrriteerd uitgespreek) beteken gewoonlik "Genoeg!"
- Toe nou, bedaar!
- Toe nou, beweeg! het 'n meer imperatiewe gebruik.
Dan het ons ook:
(af) Nou (maar) toe! Nou (ja) toe! [Well, then!; well, that's settled then!; allons! discussie gesloten!, Schön!].
Gewoonlik word hierdie uitdrukking gebruik wanneer daar klarigheid oor 'n saak bereik is, en die spreker die gesprek as afgehandel beskou. Gewoonlik impliseer dit 'n handeling gaan volg: die aanhoorder/spreker moet nou aan die werk spring, of loop/vertrek/afskeid neem. Weer speel die konteks 'n rol - as dit 'n geselsie op straat is, maak die spreker gewoonlik aanstaltes om te loop.
- So is die lewe. (pouse) Nou toe. Ek sien jou môreoggend om agtuur.
Indien dit 'n Baas-en-Klaas-situasie is, beteken dit waarskynlik "jy is verskoon", "jy kan maar gaan" [steeds ordentliker as "loop nou!"].
Indien dit 'n debat is, beteken dit waarskynlik: "wel, sien jy nou?" / "Daar het jy dit nou!" / "Nou ja!" / "Ek het mos gesê!"
- 'n Volledige verslag sal hieroor geskryf moet word.
- Nou toe, as jy dit dan reeds weet, waarom doen jy dit nie?
maar ook "Ja, en?"/"Praat!" tydens 'n uittrapsessie ("voor stok kry"):
- Nou toe, wat's jou storie? (Now then, what's your story?)
As dit (af) nou toe nou! is (ook: kan jy nou meer!, wil jy nou meer!), beteken dit: "Well, well, well!", terwyl dit in Nederlands "nou, nou, nou!" en in Duits "so, so so" of "nun, nun, nun" en in Frans "bien, bien, bien" is. Suidpunt (kontak) 08:06, 22 September 2018 (UTC)
Rampog macan [die Frans...]
[wysig bron]Hallo Jcwf
Ek weet nie of ek die Frans so korrek vertaal het nie. Dit gaan oor die "rampog macan". Ek soek nog 'n presieser woord vir die volgende tendens: wanneer iets wat heilig is, geleidelik sy waarde verloor - is dit profanisering of sekularisering?
Kyk, die tendens is eenvoudig te verklaar: in my tweedejaarstudiegids ("Geografie van Toerisme") word byvoorbeeld die nadele en en voordele uitgebeeld van toerisme. So word van TAAL gesê: Groot belangstelling om tradisionele tale te bewaar indien dit as trekpleister vir toeriste dien, vs. gebruik van uitheemse woorde in plaaslike tale / Druk op plaaslike tale indien die toeriste nie daarin kan kommunikeer nie of onwillig is om dit te doen. Net so staan daar onder GODSDIENS: Groei in respek vir die gasheergemeenskap se geloof deur toeriste vs. Verlies aan spiritualiteit by tradisionele plekke van geloof waar toeriste domineer en vermaak soek.
'n Voorbeeld kan byvoorbeeld "reëndanse" en "stamdanse" wees wat slegs vir 'n spesifieke maand heilig was. Maar selfs die gode moet swig voor die almagtige Dollar. Net so in Europa, soos u goed daarmee bekend is, is dit uiters lastig as toeriste die heeltyd met hul kameras flits tydens die erediens. Dit ontheilig die hele seremonie.
Ek hoop my vertaling hieronder is reg. By die eerste paragraaf het ek 'n foto se Nederlandse onderskrif "hertaal", wat die ritueel meer verstaanbaar maak vir die Afrikaanse leser.
Le rampog macan est une cérémonie sacrificielle javanaise ayant cours du XVIIe siècle au début du XXe siècle. À l'origine réalisé dans l'alun-alun des cours royales javanaises, le rampog macan était constitué en deux parties : le sima-maesa, un combat dans une cage entre un buffle domestique (Bubalus bubalis) et un tigreNote 8, et le rampogan-sima, où plusieurs tigres étaient positionnés dans un cercle d'hommes armés de piques, et se tuaient en tentant de s'échapper. | Die rampog macan is ‘n Javaanse offerseremonie wat plaasgevind het deur die loop van die 17de eeu tot met die aanvang van die 20ste eeu. Hierdie gebeurtenis het oorspronklik plaasgevind op die alun-alun (as strydperk) van die Javaanse koninklike hof. In die 19de eeu was daar twee rituele waarby tiere betrokke was. Dit was die tier-buffelgeveg (sima-maesa), waarby die Javaanse vorste ‘n tier en ‘n waterbuffel (karbou, Bubalus bubalis ) teen mekaar laat baklei het, wat meestal deur die waterbuffel gewen is, en die tierstekery of tierrampok (rampogan-sima). By die laasgenoemde ritueel, wat ook deur die regent gereël is, sluit mens ‘n paar tiere en Javaanse luiperds (Panthera pardus melas) in kiste toe om hulle later op die strydperk weer vry te laat, omring deur ‘n carré van Javane slaggereed met spiese, drie rye dik. Sodra die tier uit sy kis gejaag word, sal hy probeer ontsnap, maar hom elke keer vasloop teen ‘n muur van spiese wat hy probeer deurbreek. In verreweg die meeste gevalle sterf die tier aan die wonde wat hy op hierdie wyse opdoen. Tog kon ‘n tier bo-oor die rye spiesdraers na sy vryheid spring. |
Le rituel a évolué au cours des siècles, et entre la fin du XVIIIe siècle et le milieu du XIXe siècle, le rampog macan est amputé du combat entre le tigre et le buffle et son caractère sacré s'amoindrit pour devenir un spectacle mis en scène pour satisfaire les visiteurs européens59. Les félins utilisés, capturés en avance et maintenus en captivité par l'organisateur jusqu'à la réalisation du rituel, étaient en majorité des Tigres de Java ou des Léopard de Java (Panthera pardus melas) lorsque ces premiers devinrent plus rares | Hierdie ritueel het gedurende die loop van die eeue ontwikkel. Tussen die einde van die 18de eeu en omstreeks die 19de eeu het die rampog macan vinnig sy heilige doel begin verloor en in ‘n skouspel ontaard waarmee veral die Europese besoekers vermaak is. Luiperds is al hoe meer ingespan hoe skaarser die tiere geword het. |
Le rampog macan a été perçu par les observateurs européens comme la mise à mort par la communauté du mal, personnifié par le tigre59. Toutefois, une interprétation plus fine voit la lutte victorieuse du pouvoir royal javanais représenté par le buffle contre le chaos et les forces chthoniennes représentés par le tigre60,56, voire comme une purification symbolique contre le chaos du royaume tout entier60. Au XIXe siècle, le rituel est devenu une mise en scène du pouvoir et de la richesse des priyayi sur la noblesse princière déclinante61, puis la représentation d'une lutte politique symbolique entre la compagnie néerlandaise des Indes orientales (le tigre) et les autorités de Java (le buffle) | Uit die oogpunt van die Europese besoeker was die hele skouspel voor hom slegs die versinnebeelding van die stryd tussen goed en kwaad (met die tier as die sondebok). By nadere ondersoek kon die buffel in der waarheid die mag van die Javaanse koninklike versinnebeeld wat seëvier oor die chaos en chtoniese magte wat voorgestel is deur die tier. Die geveg kon ook ‘n simboliese suiwering teen die chaos van die hele koninkryk uitbeeld. Toe die mag van die Javaanse adel onder die Europese heerskappy en die staatsamptenare (priyayi) aansienlik begin taan, verkry die diereslagting in die 19de eeu nuwe betekenis: die politieke stryd tussen die VOC (die tier) teen die Javaanse owerheid (die waterbuffel). |
Le Tigre de Java, à côté des cages. | Die Javaanse tier langs die kiste. |
Fuite du tigre. | Die tier probeer op die vlug slaan. |
Les lances permettent la mise à mort du félin. | Die spiese waarmee die tier doodgesteek kon word. |
En dan het ek vanoggend SIMBOLIEK vertaal. Ek voel dit was nodig om "mearcweard (wolf)" te betrek om die beduidende ooreenkoms tussen die Europese geskiedenis en die Javaanse geskiedenis te belig. Ongelukkig weet ek nie of die Hollanders of Duitsers 'n soortgelyke duidelike begrip/woord of teks het wat presies dieselfde gees adem nie - dan sou ek dit bo die Oudengelse voorbeeld stel.
Ek het ook die "groot aandeel" van Europese jagters as "kultuurinvloed" verander. Kyk, sover ek dit het was die Javane hoofsaaklik arbeiders of "bossiekappers". Die geringe geletterdheid wat hulle gehad het, en die bietjie geld wat hulle verdien het, laat my sterk twyfel of hulle lewensuitkyk deur die letterkunde beïnvloed sou word. Ek hoor gedurig in Suid-Afrika hoe die kringetjie van Stellenbosch selfingenome sê hulle het eiehandig Apartheid tot 'n val gebring. TWAK! Die televisie kon miskien 'n groter rol gespeel het as selfs die koerante of tydskrifte. Dis nou te sê as iemand ooit Afrikaanse programme sou kyk of Afrikaanse boeke, tydskrifte en koerante sou lees!
Le tigre est un animal à la symbolique polysémique dans la culture javanaise. Dans la tradition javanaise, le tigre est très fortement associé à la royauté, sans y être parfaitement assimilé. Historiquement, les priyayi ont cherché à se réapproprier les symboles que sont le rampog macan et les chasses au tigre. Ces initiatives ont amoindri la symbolique uniquement régalienne du tigre. Par ailleurs, les croyances d'Asie du Sud-Est en général, et de Java en particulier, font du tigre un animal ambivalent associé aux esprits et qui vit symboliquement à la lisière entre la civilisation et le monde sauvage62. | Die tier het 'n meerduidige beeld in die Javaanse kultuur. In die Javaanse tradisie is die tier baie sterk met die adel vereenselwig; maar tog nooit heeltemal nie. Histories gesien, het die priyayi gepoog om hierdie simboliek in ere te herstel (of selfs uit te brei) deur die rampog macan en tierjagte weer in te stel of te reël. Slegs die teendeel is hiermee bereik: die unieke koninklike beeld wat die tier sou uitstraal is juis sodoende verswak. Tog moet mens in die eerste plek nie uit die oog verloor dat die tier in Suidoos-Asië, en veral op Java in die besonder, ook met die geeste geassosieer is nie. En, net soos die mearcweard (wolf) in die Angelsaksiese letterkunde, is die tier die grensbewaker of baken waar beskawing eindig en die wildernis begin. |
Le rôle du tigre est également celui du gardien de l'ordre moral. Cette symbolique est particulièrement visible dans les légendes qui impliquent les chamans et les ancêtres, très souvent confondus à Java et garants du bien-être moral de la communauté. Le tigre-esprit ancestral est un gardien de la vertu52. Par ailleurs, le rôle de gardien du lion, traditionnel dans la culture islamique, a été endossé par le tigre sur l'île de Java. | Die tier is ook die bewaker van die morele orde. Die legendes met betrekking tot sjamane en voorouers is dikwels verwar en verruim om die hele Javaanse gemeenskap en sy maatskaplike sedelike welsyn as sodanig in te sluit. Die voorouerlike tiergees is die bewaker van die deug(de). Die wakende rol van die leeuebeskermer wat tradisioneel in die Moslemkultuur voorkom, is egter ook op die eiland Java oorgeplant - daardie rol beklee die tier. |
Lorsque les contacts entre les populations javanaises et le tigre se sont accrus en raison de la disparition des forêts, la symbolique ambivalente du tigre (animal-gardien, mais également animal sauvage, image ni positive ni négative) s'est peu à peu atténuée au profit de la réputation d'un animal dangereux et d'un tueur vicieux39. Cette réputation est largement injustifiée puisqu'à cette époque, l'éléphant, considéré comme bénéfique, tuait plus que le tigre64. Ce changement de mentalités est également imputable à la mise en contact avec les chasseurs Européens, qui sont responsables en grande partie des écrits sur les fauves mangeurs d'hommes | Soos die bosse verdwyn het, het die groeiende bevolking Javane al hoe meer met die tier te doene gekry. Die teengestelde gevoelens (as dierebeskermer, maar ook woeste dier, 'n beeld nóg positief nóg negatief) het geleidelik eenduidig begin word: dié van 'n gevaarlike dier en wrede (mense)moordenaar. Hierdie reputasie is grotendeels ongeregverdig en ongegrond - want die geliefde olifant het juis in hierdie tydperk meer mense omgebring as die tier self. Ook die kontak met die Europese jagters (wat sensasionele geskrifte oor mensvretertiere geskryf het) kon die volkskultuur en -uitkyk verander het. |
En raison de sa disparition, McNeely et Wachtel considèrent qu'« à l'origine symbole du pouvoir de la nature, le Tigre de Java est à présent celui du paradis perdu ». Ce félin est pris comme symbole de la disparition de la nature sauvage d'Asie, plus encore que celle d'une unique espèce. | Na afloop van sy verdwyning glo McNeely en Wachtel dat die Javaanse tier eens die krag van die natuur versinnebeeld het, maar tans deel uitmaak van die "Verlore Paradys". Die Javaanse tier word nou - meer nog as enige ander spesie - tot simbool verhef van die ongerepte natuur wat in Asië aan die verdwyn is. |
By die literatuur het ek verkies om eerder "poppetjie" as "marionet" te gebruik. Daar is nog 'n probleem: 18 voet kan onmoontlik 9 meter lank wees, eerder 6.
Le tigre, avec le buffle, est un animal dont la signification mystique et politique est très forte dans la littérature aristocratique javanaise45. Le thème du tigre-garou est notamment traité dans le long poème du premier tiers du XIXe siècle : la Serat Centhini27. | Die tier is saam met die buffel 'n dier wie se mistieke en politieke betekenis sterk tot uiting kom in die Javaanse hofliteratuur. As tema word die weertier met name in die lang gedig uit die eerste derde van die 19de eeu behandel: die Serat Centhini. |
Le cycle de Sang Kancil est une série de comptines66 qui se retrouve dans l'ensemble du monde malais, y compris à Java. Ce cycle folklorique raconte les aventures de Sang Kancil, un Chevrotain malais (Tragulus javanicus) malicieux et rusé, qui berne de nombreux animaux plus puissants. Il est comparé par Romain Bertrand au Roman de Renart ou aux Fables de La Fontaine. Dans cette littérature populaire, le tigre Si Harimau y est dépeint comme un roi hautain qui maltraite ses sujets, berné par Sang Kancil66. | Die Sang Kancil is 'n versameling rympies wat orals in die Maleise taalgebied gevind kan word, ook op Java. Die werk is opgebou uit 'n siklus verhaaltjies wat handel oor die avonture van 'n ondeunde en uitgeslape kantjil (Tragulus javanicus), wat veel magtiger diere ore aansit. Die Sang Kancil herinner die Franse historikus, Romain Bertrand, aan die Roman de Renart (nl. Van den Vos Reynaerde) en die fabels van La Fontaine. In hierdie volksverhale word die tier, Si Harimau (uitgebeeld as 'n hooghartige koning wat sy onderdane mishandel), deur die slinkse Sang Kancil om die bos gelei. |
Dans la littérature européenne du XVIIe siècle, les écrits sont encore très empreints du mythe de l'Asie sauvage. Le Tigre de Java est souvent décrit comme un animal sanguinaire aussi grand qu'un cheval. En 1628, un écrit relate une histoire d'un félin mesurant neuf mètres de long (18 pieds)67. | In die Europese literatuur van die 17de eeu is die werke nog deurdrenk van die mites rondom die wilde (en ongetemde) Asië. Die tier word dikwels beskryf as bloeddorstig en so groot soos 'n perd. Volgens 'n geskrif uit 1628 was daar 'n kat van glo amper ses meter lank (18 voet). |
Marionnette du tigre Si Harimau pour le théâtre d'ombres wayang. | Die poppetjie van Si Harimau, soos in ‘n skimmespel (wayang) gebruik word. |
En, uiteindelik, die laaste paragraaf, met nuwe beeld opgespoor:
Le Tigre de Java est largement utilisée dans la publicité de Java, où il est associé aux idées de force et de vitesse. Par ailleurs, la présence d'amulettes ou d'emblème de tigre dans les voitures ou aux fenêtres des échoppes est fréquente39. Dans le théâtre d'ombre wayang, très populaire dans les îles de Bali et Java, le tigre figure parmi les rares animaux ayant leur marionnette68. Par ailleurs, chaque représentation s'ouvre et se termine sur une image de l'univers : une montagne surmontée d'un arbre de vie, avec au pied de ceux-ci un tigre et un Banteng qui se font front69 | Die Javaanse tier word nog baie gebruik in die Javaanse reklamebedryf, veral omrede hy vereenselwig word met krag en snelheid. Amulette en tierembleme word dikwels nog in motors of winkelvensters opgehang. In die skimmespel (wayang), wat nog baie gewild is op die eilande Bali en Java, is die tierfiguurtjie een van die min dierekarakters en -poppe. Bowendien open en eindig elke poppekas met die uitbeelding van die heelal in die vorm van 'n spitsberg (die lansetvormige ''Gunungan'') as rekwisiet: die lewensboom, met 'n tier en banteng weerskante aan die voet daarvan. |
Suidpunt (kontak) 05:39, 26 Oktober 2018 (UTC)
Bruinkool (ligniet)
[wysig bron]Jaap, ek vertrou dit gaan goed! Kan jy nie dalk help met bogenoemde nie? Ek dink jy is die beste toegerus daarvoor! Groete! Oesjaar (kontak) 08:56, 29 Oktober 2018 (UTC)
Brekingsindeks
[wysig bron]Prof, uit die Engelse artikel kom die volgende:
The refractive index can be seen as the factor by which the speed and the wavelength of the radiation are reduced with respect to their vacuum values: the speed of light in a medium is v = c/n, and similarly the wavelength in that medium is λ = λ0/n, where λ0 is the wavelength of that light in vacuum. This implies that vacuum has a refractive index of 1, and that the frequency (f = v/λ) of the wave is not affected by the refractive index. As a result, the energy (E = h f) of the photon, and therefore the perceived color of the refracted light to a human eye which depends on photon energy, is not affected by the refraction or the refractive index of the medium.
Die logika oor golflengte maak nie lekker sin nie. Hoe voel jy daaroor? Groete! Oesjaar (kontak) 20:15, 6 November 2018 (UTC)
Kompetisie
[wysig bron]Hallo,
Ek wil 'n kompetisie doen op die Afrikaanse wiki, om onstlae te raak van saadjies, soortgelyk aan The Africa Destubathon. Dit 'n maand lank hou vanaf 15 Desember 2018 tot 15 Januarie 2019. Ek het gereel vir pryse in die vorm van Amazon gift vouchers, vir 1ste, 2de en 3rde plek, asook vir "beste artikel".
Kan jy asseblief help met die reël van so 'n kompetisie? Eerstens benodig ons 'n goeie vertaaling van "destubathon".
Dankie Dumbassman (kontak) 18:58, 8 November 2018 (UTC)
- Waarom so negatief? Hoekom "ontslae raak"? Wiki-artikels is nie los van mekaar nie' (behalwe die weesbladsye). Baie 'saadjies' is eintlik knoppies van een of meer ander artikels wat so groot as bome kan wees. Ek dink hulle moet groei. 'n Groeimaraton? Maar ons moet dan eers weet: wat is eintlik 'n saadjie en wat is nie meer 'n saadjie nie. Trouens daar is ook goeters wat altyd klein sal bly, byvoorbeeld 'n Assiriese koning waaroor ons baie min weet. Dit sal net kan groei indien argeologie meer inligting oplewer en dit sal dalk nooit gebeur nie. Ons het eintlik 'n aparte kategorie hiervoor nodig: hierdie artikels kan klein maar baie kompleet wees. Ek dink daar is baie verwarring, misvattings en vooroordele oor sogenaamde saadjies wat ontstaan het uit die wanbegrip van hoe wikipedia eintlik werk. Mense het nog baie die papierensiklopedie in hulle gedagtes met sy los bladsye. Hulle dink dat hulle die kwaliteit van 'n bladsy aan sy lengte kan aflees en besef nie dat dit selfbedrog is nie. In der waarheid is die hele wikipedia eintlik een groot artikel. Die bladsye is net daar om aan die leser beter toegang tot die inligting te verskaf. Bladsye is 'n kwessie van indeling van inligting, nie van sy kwaliteit nie. Die regte kwaliteit word bepaal deur
- hoeveel inligting voorhande is
- hoe goed dit gepresenteer word
- hoe toegankelik dit aangebied word
Buite die bostaande is die lengte van 'n indiwiduele bladsy onbelangrik, omdat lesers daar nie in geïnteresseer is nie. Hulle wil net maklik die inligting kan vind en begryp. Jcwf (kontak) 20:15, 8 November 2018 (UTC)
- Ek stem saam met jou en is dankbaar vir jou bydrae. Sover het ek nie 'n kriteria wat tel as 'n saadjie nie. My voorstel sal wees enige bladsy onder 5 000 grepe, wat moeilik en bedrieglik kan wees presies vir die redes wat jy gee. Daarvoor gaan ons 'n paar mense benodig om moeilike beoordelings te maak. Ek dink 'n "groeimaraton" kompetisie kan baie positief wees om die huidige 23 221 saadjies te verminder. Dumbassman (kontak) 20:31, 8 November 2018 (UTC)
- As jy dit 5000 grepe maak gaan ek weier om aan hierdie twakmaraton deel te neem. Jcwf (kontak) 20:38, 8 November 2018 (UTC)
Ek het nog iets op die besprekingsbladsy geskryf; dis van 'n Australiese taalgeleerde wat bekend staan vir sy boeke oor Nederlands en Afrikaans. Dit was/is ook verwarrend vir my. --Marcus Schätzle (kontak) 00:46, 15 November 2018 (UTC)
Verarmde uraan
[wysig bron]Prof Jaap, ek vertrou dit gaan goed daar in die Amerika! Dankie vir Veen en Bruinkool, dit maak 'n groot verskil. Terwyl ek so worstel met die vliegtuie, veramrde Uraan kom meer en meer voor! Kan jy help, ek weet ook nie wat dit is nie! Groete! Oesjaar (kontak) 08:48, 16 November 2018 (UTC)
Community Insights Survey
[wysig bron]Share your experience in this survey
Hi Jcwf/Argief3,
The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with Wikipedia and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation.
Please take 15 to 25 minutes to give your feedback through this survey. It is available in various languages.
This survey is hosted by a third-party and governed by this privacy statement (in English).
Find more information about this project. Email us if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.
Sincerely,
RMaung (WMF) 00:49, 7 September 2019 (UTC)
Community Insights Survey
[wysig bron]Share your experience in this survey
Hi Jcwf/Argief3,
The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with Wikipedia and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation.
Please take 15 to 25 minutes to give your feedback through this survey. It is available in various languages.
This survey is hosted by a third-party and governed by this privacy statement (in English).
Find more information about this project. Email us if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.
Sincerely,
RMaung (WMF) 00:50, 7 September 2019 (UTC)
Community Insights Survey
[wysig bron]Share your experience in this survey
Hi Jcwf/Argief3,
The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with Wikipedia and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation.
Please take 15 to 25 minutes to give your feedback through this survey. It is available in various languages.
This survey is hosted by a third-party and governed by this privacy statement (in English).
Find more information about this project. Email us if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.
Sincerely,
RMaung (WMF) 00:56, 7 September 2019 (UTC)
Reminder: Community Insights Survey
[wysig bron]Share your experience in this survey
Hi Jcwf/Argief3,
A couple of weeks ago, we invited you to take the Community Insights Survey. It is the Wikimedia Foundation’s annual survey of our global communities. We want to learn how well we support your work on wiki. We are 10% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! Your voice matters to us.
Please take 15 to 25 minutes to give your feedback through this survey. It is available in various languages.
This survey is hosted by a third-party and governed by this privacy statement (in English).
Find more information about this project. Email us if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.
Sincerely,
RMaung (WMF) 18:57, 20 September 2019 (UTC)
Skryfweek Maandag, 23 September 2019 – Sondag, 29 September 2019
[wysig bron]Hallo, Jcwf, onthou asb. om onderwerpe te nomineer vir volgende week se skryfweek! Namibië loop tans voor, met Indonesië in die tweede plek! – K175 (gesels met my | my bydraes) 16:45, 22 September 2019 (UTC)
Reminder: Community Insights Survey
[wysig bron]Share your experience in this survey
Hi Jcwf/Argief3,
There are only a few weeks left to take the Community Insights Survey! We are 30% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! With this poll, the Wikimedia Foundation gathers feedback on how well we support your work on wiki. It only takes 15-25 minutes to complete, and it has a direct impact on the support we provide.
Please take 15 to 25 minutes to give your feedback through this survey. It is available in various languages.
This survey is hosted by a third-party and governed by this privacy statement (in English).
Find more information about this project. Email us if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.
Sincerely,
RMaung (WMF) 15:28, 4 Oktober 2019 (UTC)
Leef jy nog?
[wysig bron]Gebruiker:Jcwf, leef jy nog? Kontak my asb! Groete! Oesjaar (kontak) 19:27, 21 Mei 2020 (UTC)
- (Leef, lééf hy beslis! Hy begin nou eers werklik leef. Sover ek weet geniet hy rustig sy brugspeel en om so nou en dan op Quora te antwoord. En nee, oom Jaap is nie 'n enkele dag spyt dat sy aftrede aangebreek het nie. Hy het trouens vandag nog geantwoord op Quora, so ja, hy leef nog.) Suidpunt (kontak) 19:46, 21 Mei 2020 (UTC)
- Dit gaan oor sy status as Admin... Oesjaar (kontak) 20:08, 21 Mei 2020 (UTC)
- (Leef, lééf hy beslis! Hy begin nou eers werklik leef. Sover ek weet geniet hy rustig sy brugspeel en om so nou en dan op Quora te antwoord. En nee, oom Jaap is nie 'n enkele dag spyt dat sy aftrede aangebreek het nie. Hy het trouens vandag nog geantwoord op Quora, so ja, hy leef nog.) Suidpunt (kontak) 19:46, 21 Mei 2020 (UTC)
How we will see unregistered users
[wysig bron]Hi!
You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki.
When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed.
Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin will still be able to access the IP. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on better tools to help.
If you have not seen it before, you can read more on Meta. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can subscribe to the weekly technical newsletter.
We have two suggested ways this identity could work. We would appreciate your feedback on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can let us know on the talk page. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January.
Thank you. /Johan (WMF)
18:10, 4 Januarie 2022 (UTC)
Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification?
[wysig bron]Hi! @Jcwf:
The ratification voting process for the revised enforcement guidelines of the Universal Code of Conduct (UCoC) is now open! Voting commenced on SecurePoll on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please read more on the voter information and eligibility details.
Please vote here
Regards, Zuz (WMF) (kontak) 12:42, 11 Maart 2022 (UTC)
Your advanced permissions on afwiki
[wysig bron]Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by community consensus in 2013. According to this policy, the stewards are reviewing activity on wikis with no inactivity policy.
You meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for 2 years) on this wiki. Since this wiki, to the best of our knowledge, does not have its own rights review process, the global one applies.
If you want to keep your advanced permissions, you should inform the community of the wiki about the fact that the stewards have sent you this information about your inactivity. A community notice about this process has been also posted on the local Village Pump of this wiki. If the community has a discussion about it and then wants you to keep your rights, please contact the stewards at the m:Stewards' noticeboard, and link to the discussion of the local community, where they express their wish to continue to maintain the rights.
If you wish to resign your rights, please request removal of your rights on Meta.
If there is no response at all after one month, stewards will proceed to remove your administrator and/or bureaucrat rights. In ambiguous cases, stewards will evaluate the responses and will refer a decision back to the local community for their comment and review. If you have any questions, please contact the stewards.
Yours faithfully.