T Tauri-ster
T Tauri-sterre is ’n klas veranderlike sterre. Hulle word aangetref naby molekulêre wolke en word geëien aan hul optiese veranderlikheid en sterk chromosferiese lyne.
Eienskappe
[wysig | wysig bron]T Tauri-sterre is voor-hoofreekssterre – die jongste sigbare vorm van sterre van spektraalklasse F, G, K en M (<2 sonmassas). Hul oppervlaktemperatuur is dieselfde as dié van hoofreekssterre met dieselfde massa, maar hulle is baie helderder omdat hul radiusse groter is. Hul sentrale temperatuur is te laag dat die fusie van waterstof kan plaasvind. Hulle word eerder van krag voorsien deur swaartekragenergie wat vrygestel word terwyl die ster instort en na die hoofreeks beweeg – wat hulle ná sowat 100 miljoen jaar bereik. Hul tipiese rotasieperiode is tussen een en twaalf dae, in vergelyking met die Son se maand, en hulle is baie aktief en veranderlik.
Die prototipe van die sterre is T Tauri, ’n ster van spektraalklas K1, waarvan die skynbare magnitude wissel tussen 9,3 en 13,5. Daar is bewyse van groot gebiede met stervlekke op die sterre, en hulle het intense en veranderlike X-straal- en radio-emissies (sowat 1 000 keer dié van die Son). Baie het uiters sterk sterwinde. ’n Protoplanetêre skyf, wat oorgebly het van die gaswolk waaruit die sterre ontstaan het, kom om hulle voor.
T Tauri-sterre kom steeds voor in gas- en stofgebiede van die Melkweg, soos in die Orion-newel en die donker stofwolke in die sterrebeeld Bul.
Daar is soortgelyke sterre met ’n groter massa (van 2 tot 10 sonmassas), wat Herbig AeBe-sterre genoem word.