Waldemar II van Denemarke

Waldemar II
Koning van Denemarke
Die seël van Waldemar II.
Periode	1202 – 28 Maart 1241
Voorganger	Knoet VI
Opvolger	Erik IV
Huis	Estridsen
Vrou	Margarethe van Boheme Berengária van Portugal
Kinders	Erik IV van Denemarke Abel van Denemarke Christoffel I van Denemarke
Vader	Waldemar die Grote
Moeder	Sofia van Minsk
Gebore	1170
Oorlede	28 Maart 1241

Waldemar II, Waldemar die Seëvierende of Waldemar die Veroweraar (Deens: Valdemar Sejr; 9 Mei of 28 Junie 1170 – 28 Maart 1241) was van 12 November 1202 tot met sy dood in 1241 koning van Denemarke. Die bynaam Sejr het later ontstaan en is nie in sy leeftyd gebruik nie.

Hertog Waldemar

Hy was die tweede oudste seun van koning Waldemar die Grote en Sofia van Minsk. Hy was net 12 jaar oud toe sy pa dood is. Hy het die Hertog van Suid-Jutland geword, maar was te jonk om te regeer. Biskop Waldemar van Denemarke is aangestel om die seun se regent te wees tot hy meerderjarig was.

Biskop Waldemar was ambisieus en het onder die Duitse adel steun teen die koning begin werf. Onder die voorwendsel dat hy die seun se belange op die hart dra, het hy met graaf Adolph III van Holstein saamgesweer om Waldemar se oudste broer, koning Knoet VI, se bewind omver te werp sodat hy self kon koning word. Die jong Waldemar het in 1192 gevra om die biskop te spreek en toe die magtige biskop arriveer, het die seun hom laat arresteer en hom in kettings vir 13 jaar na Noord-Seeland gestuur.

In 1199 het graaf Adolph in Suid-Denemarke steun teen die jong Waldemar probeer werf en laasgenoemde het toe Adolph se nuwe fort by Rendsburg aangeval. Hy het Adolph se leër verslaan en om sy vryheid te bekom, moes Adolph in 1203 al sy land noord van die Elbe-rivier aan Waldemar afstaan.

Bewind

Koning Knoet VI is op 12 November 1202 op 40-jarige ouderdom sonder erfgename dood en Waldemar is as koning gekies. Tydens sy bewind het hy Denemarke ywerig uitgebrei en groot dele van Duitsland verower. Aan die begin van die 13de eeu het hy ’n kruistog gelei na Estland teen die laaste heidene van Europa. Tydens die Slag van Lyndanisse, in die buurt Reval, het daar volgens ’n legende ’n rooi doek met ’n wit kruis uit die lug geval. ’n Stem is gehoor wat sê: "As hierdie banier hoog gehys word, sal julle seëvier!" Die Dene het vorentoe gestorm en die Estlanders verslaan. Estland is toe by die Deense grondgebied ingelyf en die Estlanders is gedwing om Christene te word.

Waldemar het gelas dat ’n groot fort by die plek van die geveg gebou word. ’n Stad het eindelik om die kasteel ontstaan en dit is genoem "die Stad van die Dene", Tallinn, in Estland. Die rooi doek met die wit kruis is sedert 1219 die nasionale vlag van Denemarke. Dit is Europa se oudste vlagontwerp wat steeds in gebruik is.

In 1223 is Waldemar deur graaf Hendrik van Schwerin gevange geneem. Terwyl hy aangehou is, het die meeste van die verowerde Duitse gebiede weggebreek van Denemarke. In 1226 is Waldemar vrygelaat op voorwaarde dat hy die meeste van die Duitse wegbreekgebied se onafhanklikheid erken. In 1227 het Waldemar Duitsland binnegeval in ’n poging om sy verlore grondgebied terug te kry, maar hy is deur ’n koalisieleër verslaan en moes afstand doen van die Duitse gebiede.

Waldemar het die res van sy tyd gebruik om ’n wetkode vir Jutland, Seeland en Skone saam te stel. Dit was tot in 1683 in gebruik.

Huwelike

Voor sy eerste huwelik was Waldemar verloof aan Rixa van Beiere, die dogter van die Hertog van Sakse. Toe dié reëling nie uitwerk nie, het hy in 1205 getrou met Margarethe van Boheme, ook bekend as koningin Dagmar. Sy was die dogter van Premysl Ottokar, die koning van Boheme en was gewild onder die Dene. Hulle het ’n seun, ook Waldemar, gehad wat hy in 1218 as medekoning aangestel het, maar hy is in 1231 per ongeluk doodgeskiet terwyl hy gejag het. Koningin Dagmar is in 1212 dood terwyl sy gekraam het.

Waldemar het in 1214 met Berengária van Portugal (Deens: Bengerd) getrou in ’n poging om betrekkinge met Vlaandere aan te knoop. Sy was die dogter van koning Sancho I van Portugal en ’n suster van Ferdinand, Graaf van Vlaandere waar sy gewoon het. Sy was beeldskoon, maar so ongenaakbaar dat die Dene haar gehaat het tot met haar vroeë dood in 1221 terwyl sy gekraam het.

Waldemar se twee koninginne speel ’n belangrike rol in Deense mites – Dagmar was die sagte en gewilde een en Berengária die mooi en hooghartige een. By sy tweede vrou het hy die toekomstige Deense konings Erik IV, Abel en Christoffel I gehad.

Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Valdemar II of Denmark

Eksterne skakels

• Artikel "Valdemar II" uit die 1911-Encyclopædia Britannica
• thePeerage.com