Byeterapie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie.
Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word.
'n By wat nektar versamel

Byeterapie of Apiterapie (Engels: "Bee Therapy", "Apitherapy") is 'n tak van alternatiewe medisyne wat heuningbyprodukte gebruik, insluitend heuning, stuifmeel, propolis, koninklike jellie en byegif. Voorstanders van byeterapie maak aanspraak op die gesondheidsvoordele wat nie deur bewysgebaseerde medisyne ondersteun word nie. Dit word as 'n skynwetenskapplike behandeling beskou.[1][2]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Verwysings na mediese eienskappe van byprodukte kan in Chinese, Koreaanse, Russiese, Egiptiese en Griekse tradisionele medisyne gevind word[3][4] en byeterapie word beoefen sedert die tyd van Hippokrates.[5][6] Die meer moderne studie van byeterapie, spesifiek diê van byegif, is begin deur die Oostenrykse dokter Philipp Terčin in 1888 toe hy geskryf het oor "'n besondere verbinding tussen die bysteek en die rumatiek."[7] Meer onlangse alternatiewe geneeskundige praktyke word toegeskryf aan die Hongaarse dokter Bodog F. Beck wat in 1935 die uitdrukking "byegifterapie" bedink het,[5] en die byeboer Charles Mraz (1905–1999) in die laaste helfte van die twintigste eeu.[8] In 1957 het die Ministerie van Gesondheid van die USSR die gebruik van byegif goedgekeur om sekere kwale te behandel met die goedkeuring van die Russiese dokter Nikolay Artemov se "Instruksies vir Bysteekgifterapie".[9][10]

Mediese-eise[wysig | wysig bron]

Byeterapie word as alternatiewe medisyne vir verskeie gebruike bevorder,[2][11] maar die gesondheidsaansprake daarvan word nie deur wetenskaplike bewyse ondersteun nie.[2] Byegif of ander heuningbyprodukte is ondoeltreffend vir die behandeling of voorkoming van kanker.[1]

In die algemeen is bewyse vir die gebruik van heuning in wondbehandeling van so 'n lae gehalte dat daar nie vaste gevolgtrekkings gemaak kan word nie. [12][13]

Risiko's[wysig | wysig bron]

Daar is gereeld nadelige reaksies op byegifterapie.[14] Gereelde blootstelling aan die gif kan ook lei tot artropatie (siekte van die gewrigte).[15] In sensitiewe persone kan gifverbindings as allergene optree, wat 'n spektrum van allergiese reaksies kan veroorsaak wat wissel van ligte, plaaslike swelling tot ernstige sistemiese reaksies, anafilaktiese skok, of selfs die dood. Volgens akademici wat akupunktuur met lewende bye bestudeer het, is dit "onveilig en onaanvaarbaar".[16]

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 Ades, Terri B.; Russel, Jill, reds. (2009). "Chapter 9: Pharmacologic and Biologic Therapies". Amerikaanse kankervereniging: Volledige gids vir Aanvullende en Alternatiewe Kankerterapieë (in Engels) (2nd uitg.). Amerikaanse Kankervereniging. pp. 704–708. ISBN 978-0-944235-71-3. Besoek op 6 Augustus 2019.
  2. 2,0 2,1 2,2 Barry R., Cassileth (2011). "Hoofstuk 36: Apitherapie". Die volledige gids vir aanvullende terapieë in kankerversorging: Noodsaaklike inligting vir pasiënte, oorlewendes en gesondheidswerkers (in Engels). World Scientific. pp. 221–224. ISBN 978-981-4335-66-9.
  3. "2". Wêreldgesondheidsorganisasie Wêreldatlas van tradisionele, aanvullende en alternatiewe medisyne (in Engels). Wêreldgesondheidsorganisasie. 2005. p. 136. ISBN 978-9241562867. Besoek op 6 Augustus 2019.
  4. Silva, J.; Monge-Fuentes, V.; Gomes, F.; Lopes, K.; Dos Anjos, L.; Campos, G.; Arenas, C.; Biolchi, A.; Gonçalves, J.; Galante, P.; Campos, L.; Mortari, M. (2015). "Farmakologiese alternatiewe vir die behandeling van neurodegeneratiewe afwykings: Perdeby- en by-gifstowwe en hul komponente as nuwe neuroaktiewe instrumente". Gifstowwe (in Engels). 7 (8): 3179–3209. doi:10.3390/toxins7083179. PMC 4549745. PMID 26295258.
  5. 5,0 5,1 Kim, C.M.H. (4 Junie 2013). "Hoofstuk 4: Byeterapie — Byegifterapie". In Grassberger, Martin; Sherman, Ronald A.; Gileva, Olga S.; Kim, Christopher M.H.; Mumcuoglu, Kosta (reds.). Bioterapie – Geskiedenis, beginsels en praktyk: 'n Praktiese handleiding vir die diagnose en behandeling van siektes met behulp van lewende organismes (in Engels). Springer. pp. 77–78. ISBN 978-94-007-6585-6.
  6. Wilcox, Christie (9 Augustus 2016). Giftig: Hoe die dodelikste wesens van die aarde biochemie bemeester het (in Engels). Farrar, Straus and Giroux. p. 186. ISBN 978-0-374-71221-1.
  7. Terč, Philipp (26 Augustus 1888). "Ueber eine merkwürdige Beziehung des Bienenstichs zum Rheumatismus" [Oor 'n besondere verbinding tussen die bysteek en die rumatiek]. Wiener Medizinische Press (in Duits). 29 (35): 1261–1263.
  8. Geskiedenis van Byeterapie (Engels). Medicineworld.org. URL besoek op 6 Augustus 2019.
  9. Berenbaum, May R. (Januarie 1995). Goggas in die stelsel: Insekte en hul impak op menslike sake (in Engels). Helix Books. p. 175. ISBN 978-0-201-62499-1.
  10. Palmer, D. J. (27 Februarie 1964). "Insameling van byegif vir navorsing". New Scientist (in Engels). Vol. 21, no. 380. London. pp. 546–547. ISSN 0262-4079.[dooie skakel]
  11. Premratanachai, Pongsathon; Chanchao, Chanpen (Mei 2014). "Evaluering van die teenkankeraktiwiteite van byeprodukte". Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine (in Engels). 4 (5): 337–344. doi:10.12980/APJTB.4.2014C1262. PMC 3985046. PMID 25182716.
  12. Jull, Andrew B.; Cullum, Nicky; Dumville, Jo C.; Westby, Maggie J.; Deshpande, Sohan; Walker, Natalie (2015). "Heuning as 'n eksterne behandeling vir wonde". Cochrane Databasis van Sistematiese Oorsigte (in Engels) (3): CD005083. doi:10.1002/14651858.cd005083.pub4. PMID 25742878."Dit lyk asof heuning oppervlakkige brandwonde vinniger genees as die gewone behandeling (wat poliuretaanfilm, paraffiengaas, soframisien-geïmpregneerde gaas, steriele linne en ook die blootstellling van brandwonde insluit), en besmette wonde vinniger genees as antiseptika en gaas."
  13. Majtan, J. (2014). "Heuning: n immuunmodulator in wondgenesing". Wound Repair Regen. (in Engels). 22 (2 Mar–Apr): 187–192. doi:10.1111/wrr.12117. PMID 24612472.
  14. Park, Jeong Hwen; Yim, Bo Kyung; Lee, Jun-Hwan; Lee, Sangun; Kim, Tae-Hun (21 Mei 2015). "Risiko verbonde aan bye-gifterapie". PLOS ONE (in Engels). 10 (5): e0126971. doi:10.1371/journal.pone.0126971. PMC 4440710. PMID 25996493.
  15. Cuende, E.; Fraguas, J.; Pena, J.E.; Pena, F.; Garcia, J.C.; Gonzalez, M. (1999). "Byeboer se artropatie". The Journal of Rheumatology (in Engels). 26 (12): 2684–2690. doi:10.1016/j.reuma.2018.02.012. PMID 29530760. Besoek op 6 Augustus 2019.
  16. Vazquez-Revuelta, Madrigal-Burgaleta. Dood weens lewendige by-akupunktuur-byeterapie (Engels). The Journal of Investigational Allergology and Clinical Immunology. URL besoek op 6 Augustus 2019.