Internasionale betrekkinge (1648–1814)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Ná die Vrede van Wesfale in 1648 was Europa se grense grotendeels stabiel. 1708 kaart deur Herman Moll.

Internasionale betrekkinge van 1648 tot 1814 dek die belangrikste interaksies van die nasies van Europa, sowel as die ander kontinente, met die klem op diplomasie, oorlogvoering, migrasie en kulturele interaksies, van die Vrede van Wesfale tot die Kongres van Wene.[1]

Historiese ontwikkelings[wysig | wysig bron]

Magsbalans: Die konsep van die magsbalans het gedurende hierdie tydperk as 'n fundamentele beginsel in internasionale betrekkinge na vore gekom. Groot moondhede het probeer om 'n delikate ewewig te handhaaf om die oorheersing van enige enkele staat of koalisie te voorkom, wat dikwels gelei het tot alliansies, territoriale aanpassings en militêre ingrypings.

Diplomatieke geskiedenis: Die vestiging van formele diplomatieke praktyke en verdragstelsels het meer wydverspreid geword. Groot internasionale ooreenkomste, soos die Vrede van Wesfale (1648) en die Vrede van Utrecht (1713), het territoriale grense herdefinieer, state se soewereiniteit erken en die norme en praktyke van diplomasie gevorm.

Kolonialisme en Imperialisme: Europese moondhede was gedurende hierdie tydperk besig met uitgebreide koloniale uitbreiding, wat gelei het tot af en toe imperiale wedywering. Mededinging oor hulpbronne, handelsroetes en gebiede het konflikte tussen die moondhede aangevuur, veral die Sewejarige Oorlog (1756-1763).

Oorloë oor opvolging en grondgebied: Talle konflikte het uitgebreek as gevolg van opvolggeskille en territoriale eise. Oorloë soos die Oorlog van Spaanse Opvolging (1701-1714) en die Napoleontiese Oorloë (1799-1815) het Europese grense en magsdinamika hervorm, met gevolge wat verder strek as die kontinent.

Opkoms van Britse en Franse vlootmag: Die tydperk het die opkoms van vlootmag gesien as 'n deurslaggewende bepaler van internasionale invloed. Vlootoorheersing, veral deur die Britse Koninklike Vloot en sy groot aartsvyand Frankryk. Die vloote het projeksie van mag, beheer oor handelsroetes en territoriale uitbreiding na oorsese kolonies moontlik gemaak.

Ekonomiese en Kommersiële Belange: Ekonomiese oorwegings het gedurende hierdie tydperk 'n belangrike rol in internasionale betrekkinge gespeel. Uitbreiding van handel, merkantilistiese beleide en die ontwikkeling van globale markte het diplomatieke betrekkinge, oorloë en alliansies beïnvloed, aangesien state probeer het om hul ekonomiese belange te beskerm en uit te brei.

Rewolusie: Die Era van Verligting en daaropvolgende rewolusies, soos die Amerikaanse Rewolusie (1775-1783) en die Franse Rewolusie (1789-1799), het tradisionele monargiese stelsels en aristokratiese voorregte uitgedaag. Hierdie bewegings het diepgaande implikasies vir internasionale betrekkinge gehad, wat ander revolusionêre bewegings geïnspireer het en die bestaande orde uitgedaag het.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. William L. Langer, ed. An encyclopedia of world history (1968) bl. 459–651 online