Romanos IV Diogenes
| Romanos IV Diogenes | |
|---|---|
| Keiser van die Bisantynse Ryk | |
 ’n Ivoorgedenkplaat met óf Romanos IV Diogenes en Eudokia óf Romanos II en Eudokia. (Bibliothèque nationale de France), Parys.
| |
| Bewind | 1 Januarie 1068 - 24 Oktober 1071 |
| Dinastie | Doukas |
| Gebore | Omstreeks 1030 |
| Oorlede | 1072 (op 42) |
| Voorganger | Konstantyn X Doukas |
| Opvolger | Michael VII Doukas |
| Vrou | Eudokia Makrembolitissa |
| Vader | Constantine Diogenes |
Romanos IV Diogenes (Grieks: Ρωμανός Δ΄ Διογένης, Rōmanós IV Diogénēs; omstreeks 1030-1072) was van 1 Januarie 1068 tot 24 Oktober 1071 keiser van die Bisantynse Ryk nadat hy met Konstantyn X Doukas se weduwee, Eudokia Makrembolitissa, getrou het.
Hy was lid van die Bisantynse militêre burokrasie en was vasbeslote om die agteruitgang van die leër om te keer.
Opgang
[wysig | wysig bron]Romanos was die seun van Konstantyn Diogenes en lid van ’n magtige Bisantynse Griekse familie van Kappadosië.[1] Hy was verwant aan die meeste van die groot adellikes van Klein-Asië.[2] Sy ma was die dogter van keiser Romanos III se broer, Basil Argyros.[3] Hy is oorreed om die troon van Konstantyn X se seuns in 1067 oor te neem.[1] Eudokia het hom as haar volgende man en haar seuns se voog gekies[4] nadat ’n eed wat Konstantyn haar gedwing het om af te lê dat sy nooit weer sou trou nie, deur patriarg Johannes VIII tersyde gestel is. Sy het dié stap geneem deels omdat sy bekommerd was dat enige edelman haar familie se bewind kon oorneem as sy nie met ’n magtige man trou nie.[1] Haar besluit het min protes ontlok omdat die leër in daardie stadium ’n bekwame aanvoerder nodig gehad het.[2]
Ná goedkeuring deur die senaat is hy op 1 Januarie 1068 met die keiserin getroud en as keiser gekroon.[1]
Bewind
[wysig | wysig bron]In 1067 was die militêre toestand van die Bisantynse Ryk kommerwekkend. Anatolië en dele van Sirië was nog in Bisantynse hande, maar die Arabiere het al hoe meer druk op die Siriese gebiede uitgeoefen en die Turke het die oostelike provinsies geplunder. Weens verwaarlosing deur vorige keisers het die leër grotendeels bestaan uit swak geoefende en georganiseerde huursoldate.
In 1068 het Romanos na Antiogië opgeruk wat deur die Arabiere bedreig is. Op pad daarheen het hy gehoor die Turke het Niksar geplunder. Met ’n betreklik klein mag het hy noodwaarts beweeg en die Turkse leër onderskep. Die Turke het gevlug en daarna het Romanos weer by die hoofmag aangesluit. Die aankomende winter het egter ’n einde gebring aan verdere gevegte en Romanos het na Konstantinopel teruggekeer.
Voor sy 1069-veldtogte het Romanos reeds probleme ondervind. ’n Eenheid Frankiese huursoldate het in opstand gekom omdat hulle blykbaar nie betaal is nie. Hulle het hulle streek geplunder en belastinggaarders aangeval. Intussen het die Turke weer begin om Kappadosië te plunder. Die Turke is verdryf en daarna wou Romanos die stad Ahlat verower. Hy het self na die stad opgeruk en die grootste deel van sy leër agtergelaat om die suidelike grens te beveilig. Die Turke het dié troepe egter verslaan en Konya (Iconium) geplunder. In reaksie hierop het Romanos die Turke na die noorde van Antiogië gedryf, waar hy troepe gestasioneer het. Die Turke het egter na Aleppo gevlug. Ná twee jaar van oorlog kon Romanos nog geen noemenswaardige suksesse behaal nie.
In Konstantinopel het hy ’n streng beleid van besuiniging toegepas. Die hofamptenare is verminder en die salaris van hoë amptenare verlaag. Korrupsie deur amptenare en bevelhebbers is ook aangepak. Die weerstand onder die adel het toegeneem.
In 1071 het Romanos na Manzikert opgeruk, waar Romanos gewond en gevange geneem is. Nadat ’n losprys betaal is, is hy weer vrygelaat.
Intussen het Michael VII Doukas aangekondig dat Romanos van die troon gesit is en Eudokia is na ’n klooster verban. Romanos het ’n veldslag teen die Doukas-familie verloor. Sy oë is uitgesteek en hy is na ’n klooster verban. Sonder mediese sorg het sy wonde ontsteek en hy is kort daarna oorlede.
Verwysings
[wysig | wysig bron]Bronne
[wysig | wysig bron]- Cheynet, J.C.; Vannier, J.F. (2003), "Les Argyroi" (in frans), Zbornik Radova Vizantološkog Instituta, 40, pp. 57–90
- Finlay, George (1854), History of the Byzantine and Greek Empires from 1057–1453, 2, William Blackwood & Sons
- Garland, Lynda (25 Mei 2007), Anna Dalassena, Mother of Alexius I Comnenus (1081–1118), DIR, http://www.roman-emperors.org/annadal.htm
- Kazhdan, Alexander, ed. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-504652-6
- Norwich, John Julius (1993), Byzantium: The Apogee, Penguin, ISBN 0-14-011448-3
- Norwich, John Julius (1993b) [1992], Byzantium: The Apogee, Byzantium, II
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse en Nederlandse Wikipedia
