Leo III die Isauriër

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Leo III
Keiser van die Bisantynse Ryk
Muntstukke wat Leo III (links) en sy seun, Konstantyn V, uitbeeld.
Muntstukke wat Leo III (links) en sy seun, Konstantyn V, uitbeeld.
Bewind 25 Maart 71718 Junie 741
Ander name Konon
Leo die Isauriër
Dinastie Siriese
Gebore 685
Oorlede 18 Junie 741
Voorganger Theodosius III
Opvolger Konstantyn V
Eggenote Maria
Kinders Konstantyn V
Anna
Irene
Kosmo

Leo III (Grieks: Λέων Γ΄, Leōn III; 685 – 18 Junie 741), ook bekend as Leo die Isauriër, was die Bisantynse keiser van 717 tot met sy dood in 741. Hy het ’n einde gebring aan die 20 jaar van anargie, die ryk suksesvol teen die invallende Omajjadiese Kalifaat verdedig en eerbetoon aan ikone verbied.[1]

Vroeë lewe[wysig | wysig bron]

Leo, wie se naam oorspronklik Konon was, is in die Siriese provinsie Commagene gebore. Sommige historici meen Konon het in Thracië by die leër van keiser Justinianus II aangesluit toe hy in 705 na Konstantinopel op pad was met 100 000 perderuiters wat deur Tervel van Bulgarye verskaf is.

Ná Justinianus se oowinning is Leo op ’n diplomatieke sending na Alanië en Lazica gestuur om ’n verbond te sluit met die Omajjadiese Kalifaat onder Al-Walid I. Hy is aangestel as bevelvoerder van een van die afdelings. Hier het hy en ’n kollega, Artabasdus, saamgesweer om die nuwe keiser, Theodosius III, se bewind omver te werp.

Bewind[wysig | wysig bron]

Voorbeelde van die silwermunte wat Leo laat munt het om die aanstelling van sy seun, Konstanyn V, in 720 as medekeiser te vier.

Leo het op 25 Maart 717 in Konstantinopel aangekom en Theodosius III gedwing om te abdikeer. Hy moes dadelik aandag gee aan die beleg van die stad deur die Omajjadiese Kalifaat in Augustus dié jaar. Hulle het die onrus in die Bisantynse Ryk uitgebuit en met ’n mag van 80 000 tot 150 000 man en ’n enorme vloot na die Bosporus opgeruk.[2]

Danksy sorgvuldige beplanning wat drie jaar tevore onder Anastasius II begin is en die weerstand deur Leo III kon die invallers niks uitrig nie. ’n Belangrike faktor in die Bisantyne se oorwinning was die gebruik van vuur in gevegte[3] en die ondeurdringbaarheid van die mure van Konstantinopel. Verder het Bulgaarse versterkings ook die Arabiere aangeval omdat Leo met die Bulgare saamgewerk het. Eindelik het die Arabiere in Augustus 718 die aftog geblaas ná ’n beleg van twaalf maande.

Hierna het Leo die administrasie, wat ná 20 jaar van anargie in ’n chaos was, reggeruk. In 718 het hy ’n rebellie in Sisilië onderdruk. Hy het ook die ryk se grense versterk deur Slawiërs te nooi om in die verlate gebiede te gaan woon en die leër herstel. Toe die Omajjadiese Kalifaat Konstantinopel weer in 726 en 739 aanval, het die Bisantyne hulle verslaan.

Leo het ook die belastingstelsel verbeter, die lyfeienes se status verhoog en van die wette verander. Laasgenoemde is saamgevat in die wetboek die Ecloga en in 726 gepubliseer.

Edikte teen ikone[wysig | wysig bron]

Een van Leo se wethervormings het gegaan oor die verering van ikone. Hy het ’n reeks edikte uitgeroep teen die aanbidding van beelde (726–729).[4] Dié verbod op ’n gebruik wat al eeue lank bestaan het, spruit waarskynlik uit ’n werklike behoefte om die volk se moraliteit te verhoog. Dit is deur die aristokrasie en ’n deel van die kerklikes gesteun, maar die meeste teoloë en monnike het dit verwerp, en in die westelike dele van die ryk het die mense geweier om die edikte te gehoorsaam.

’n Opstand het in Griekeland uitgebreek en is in 727 onderdruk. Met die aanstelling van ’n nuwe patriarg van Konstantinopel in 730, wat Leo ondersteun het, is die teenstand in die hoofstad uitgewis. Weerstand in Italië is ook onderdruk, maar Leo was minder suksesvol in die eksargaat van Ravenna en dit het van die ryk weggeskeur.

Die keiser is in Junie 741 aan watersug dood.

Gesin[wysig | wysig bron]

Leo en sy vrou, Maria, het sover bekend vier kinders gehad:

Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

  • "Leo III" in The Oxford Dictionary of Byzantium, red. Alexander Kazhdan. New York: Oxford University Press, 1991.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Gero, Stephen (1973). Byzantine Iconoclasm during the Reign of Leo III, with Particular Attention to the Oriental Sources. Louvain: Secrétariat du Corpus SCO. ISBN 90-429-0387-2.
  2. (fr) Guilland, Rodolphe. "L’expédition de Maslama contre Constantinople (717–720)" in Études Byzantines. Parys: Presses universitaires de France, 1959, pp. 109–133.
  3. Treadgold. History of the Byzantine State, p. 347.
  4. Treadgold. History of the Byzantine State, pp. 350, 352–353.