Hadj: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Lyn 1: Lyn 1:
[[Beeld:Al-Haram mosque - Flickr - Al Jazeera English.jpg|thumb|300px|Pelgrims in die [[Al-Masdjid al-Haram]] op die hadj van 2008.]]
[[Lêer:Al-Haram mosque - Flickr - Al Jazeera English.jpg|duimnael|300px|Pelgrims in die [[Al-Masdjid al-Haram]] op die hadj van 2008.]]
[[Beeld:Kaaba_at_night.jpg|thumb|300px|Die Kaäba in die nag.]]
[[Lêer:Kaaba at night.jpg|duimnael|300px|Die Kaäba in die nag.]]


Die '''hadj''' (soms gespel '''gadj'''; [[Arabies]]: الحجّ) is ’n jaarlikse [[Islam]]itiese pelgrimstog, of bedevaart, na [[Mekka]] wat elke [[Moslem]] wat fisiek en finansieel daartoe in staat is, minstens een keer in sy of haar leeftyd moet onderneem.<ref name=Marshall86>{{cite book |last=Long |first=Matthew |title=Islamic Beliefs, Practices, and Cultures |url=https://books.google.com/books?id=H_m14NlQQMYC&pg=PA86 |accessdate=2 September 2014 |year=2011 |publisher=Marshall Cavendish Corporation |isbn=978-0-7614-7926-0 |page=86}}</ref><ref>{{cite book |last=Nigosian |first=S. A. |title= Islam: Its History, Teaching, and Practices |url=https://books.google.com/books?id=my7hnALd_NkC&pg=PA110|year=2004 |publisher=Indiana University Press |location=[[Indiana]] |isbn= 0-253-21627-3 |page=110}}</ref><ref>[http://berkleycenter.georgetown.edu/resources/traditions/islam Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs - Islam] Sien "Islamic Practices"</ref> Dit is een van die [[Vyf Pilare van Islam]].
Die '''hadj''' (soms gespel '''gadj'''; [[Arabies]]: الحجّ) is ’n jaarlikse [[Islam]]itiese pelgrimstog, of bedevaart, na [[Mekka]] wat elke [[Moslem]] wat fisiek en finansieel daartoe in staat is, minstens een keer in sy of haar leeftyd moet onderneem.<ref name=Marshall86>{{cite book |last=Long |first=Matthew |title=Islamic Beliefs, Practices, and Cultures |url=https://books.google.com/books?id=H_m14NlQQMYC&pg=PA86 |accessdate=2 September 2014 |year=2011 |publisher=Marshall Cavendish Corporation |isbn=978-0-7614-7926-0 |page=86}}</ref><ref>{{cite book |last=Nigosian |first=S. A. |title= Islam: Its History, Teaching, and Practices |url=https://books.google.com/books?id=my7hnALd_NkC&pg=PA110|year=2004 |publisher=Indiana University Press |location=[[Indiana]] |isbn= 0-253-21627-3 |page=110}}</ref><ref>[http://berkleycenter.georgetown.edu/resources/traditions/islam Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs - Islam] Sien "Islamic Practices"</ref> Dit is een van die [[Vyf Pilare van die Islam]].


Die hadj is een van die grootste jaarlikse byeenkomste van mense in die wêreld.<ref>{{cite book |last=Mosher |first=Lucinda |title=Praying: The Rituals of Faith |url=https://books.google.com/books?id=2b7fmfvpYZYC&pg=PA155 |access-date=18 September 2014 |year=2005 |publisher=Church Publishing, Inc. |isbn=9781596270169 |page=155}}</ref> Dit is ’n demonstrasie van die solidariteit van Moslems en hul aanbidding van een God ([[Allah]]).<ref name=Nigosian111>{{cite book |last=Nigosian |first=S. A. |title= Islam: Its History, Teaching, and Practices |url=https://books.google.com/books?id=my7hnALd_NkC&pg=PA111|year=2004 |publisher=Indiana University Press |location=[[Indiana]] |isbn= 0-253-21627-3 |page=111}}</ref><ref>{{cite book |last=Hooker |first=M. B. |title=Indonesian Syariah: Defining a National School of Islamic Law |url=https://books.google.com/books?id=-a1k57q6GmwC&pg=PT252 |accessdate=6 Oktober 2014 |year=2008 |publisher=Institute of Southeast Asian Studies |isbn=9789812308023 |page=228}}</ref>
Die hadj is een van die grootste jaarlikse byeenkomste van mense in die wêreld.<ref>{{cite book |last=Mosher |first=Lucinda |title=Praying: The Rituals of Faith |url=https://books.google.com/books?id=2b7fmfvpYZYC&pg=PA155 |access-date=18 September 2014 |year=2005 |publisher=Church Publishing, Inc. |isbn=9781596270169 |page=155}}</ref> Dit is ’n demonstrasie van die solidariteit van Moslems en hul aanbidding van een God ([[Allah]]).<ref name=Nigosian111>{{cite book |last=Nigosian |first=S. A. |title= Islam: Its History, Teaching, and Practices |url=https://books.google.com/books?id=my7hnALd_NkC&pg=PA111|year=2004 |publisher=Indiana University Press |location=[[Indiana]] |isbn= 0-253-21627-3 |page=111}}</ref><ref>{{cite book |last=Hooker |first=M. B. |title=Indonesian Syariah: Defining a National School of Islamic Law |url=https://books.google.com/books?id=-a1k57q6GmwC&pg=PT252 |accessdate=6 Oktober 2014 |year=2008 |publisher=Institute of Southeast Asian Studies |isbn=9789812308023 |page=228}}</ref>


Die bedevaart vind plaas van die 8ste tot die 12de (of soms 13de)<ref>{{cite web|url=http://www.hajjpracticalities.heliohost.org/sixdayshajj/13th_of_zil_hajj.html|title=13th of Zil Hajj|work=heliohost.org}}</ref> Dhu'l Hidjdja, die laaste maand van die [[Islamitiese kalender]]. Omdat dit ’n maankalender is in teenstelling met die [[Gregoriaanse kalender]], ’n sonkalender, is die Islamitiese jaar sowat 11 dae korter as ’n Gregoriaanse jaar, en daarom verskil die Gregoriaanse datum van die hadj van jaar tot jaar. [[Ihram]] is die naam van die spesiale spirituele toestand waarin pelgrims twee wit stukke naatlose materiaal dra en hulle van sekere dade weerhou.<ref name=Nigosian111/><ref name=EB-ihram>{{cite encyclopedia |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/282481/ihram |title=ihram |date=2014 |work= Encyclopædia Britannica |accessdate=6 Oktober 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.hajj.org.au/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemid=53 |title=Ihram - Summary |work=Hajj Portal |accessdate=20 November 2013}}</ref>
Die bedevaart vind plaas van die 8ste tot die 12de (of soms 13de)<ref>{{cite web|url=http://www.hajjpracticalities.heliohost.org/sixdayshajj/13th_of_zil_hajj.html|title=13th of Zil Hajj|work=heliohost.org}}</ref> Dhu'l Hidjdja, die laaste maand van die [[Islamitiese kalender]]. Omdat dit ’n maankalender is in teenstelling met die [[Gregoriaanse kalender]], ’n sonkalender, is die Islamitiese jaar sowat 11 dae korter as ’n Gregoriaanse jaar, en daarom verskil die Gregoriaanse datum van die hadj van jaar tot jaar. [[Ihram]] is die naam van die spesiale spirituele toestand waarin pelgrims twee wit stukke naatlose materiaal dra en hulle van sekere dade weerhou.<ref name=Nigosian111/><ref name=EB-ihram>{{cite encyclopedia |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/282481/ihram |title=ihram |date=2014 |work= Encyclopædia Britannica |accessdate=6 Oktober 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.hajj.org.au/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemid=53 |title=Ihram - Summary |work=Hajj Portal |accessdate=20 November 2013}}</ref>
Lyn 12: Lyn 12:
Pelgrims besoek Mekka ook ander tye van die jaar om dié rituele uit te voer. Dit word soms [[oemra]], of ’n "mindere pelgrimstog", genoem. Hulle moet egter steeds die hadj onderneem as hulle kan.
Pelgrims besoek Mekka ook ander tye van die jaar om dié rituele uit te voer. Dit word soms [[oemra]], of ’n "mindere pelgrimstog", genoem. Hulle moet egter steeds die hadj onderneem as hulle kan.


==Geskiedenis==
== Geskiedenis ==
Die huidige patroon van die hadj is deur Mohammed gevestig.<ref name=EB>{{cite encyclopedia |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/252050/hajj |title=Hajj |date=2014 |work= Encyclopædia Britannica |accessdate=12 Augustus 2014}}</ref> Volgens die [[Koran]] kan elemente daarvan teruggespoor word na die tyd van Abraham, omstreeks [[2000 v.C.]] Die Islamitiese tradisie vertel God het Abraham beveel om sy vrou [[Hagar in Islam|Hagar]] en seun [[Ismael in Islam|Ismael]] alleen in die woestyn van antieke Mekka te los. Terwyl Hagar op soek was na water, het sy desperaat sewe keer tussen die twee heuwels Safa en Marwa gehardloop, maar niks gekry nie. Toe sy na Ismael terugkeer, het sy gesien ’n fontein het ontspring op die plek waar die baba se been aan die grond raak.<ref>{{cite book |last=Haykal |first=Muhammad Husayn |authorlink=Muhammad Husayn Haykal |title=The Life of Muhammad |publisher=The Other Press |url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&pg=29 |year=1994 |page=29 |isbn=9789839154177}}</ref>
Die huidige patroon van die hadj is deur Mohammed gevestig.<ref name=EB>{{cite encyclopedia |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/252050/hajj |title=Hajj |date=2014 |work= Encyclopædia Britannica |accessdate=12 Augustus 2014}}</ref> Volgens die [[Koran]] kan elemente daarvan teruggespoor word na die tyd van Abraham, omstreeks [[2000 v.C.]] Die Islamitiese tradisie vertel God het Abraham beveel om sy vrou [[Hagar in Islam|Hagar]] en seun [[Ismael in Islam|Ismael]] alleen in die woestyn van antieke Mekka te los. Terwyl Hagar op soek was na water, het sy desperaat sewe keer tussen die twee heuwels Safa en Marwa gehardloop, maar niks gekry nie. Toe sy na Ismael terugkeer, het sy gesien ’n fontein het ontspring op die plek waar die baba se been aan die grond raak.<ref>{{cite book |last=Haykal |first=Muhammad Husayn |authorlink=Muhammad Husayn Haykal |title=The Life of Muhammad |publisher=The Other Press |url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&pg=29 |year=1994 |page=29 |isbn=9789839154177}}</ref>


Later het Abraham opdrag gekry om die Kaäba te bou (of herbou), wat hy met Ismael se hulp gedoen het, en om mense aan te spoor om ’n bedevaart daarheen te onderneem.<ref name=Peters4-7>{{cite book |last=Peters |first=F. E. |title= The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places|url= https://books.google.com/books?id=EK5MqskDYC0C&pg=PA4|year=1994 |publisher=Princeton University Press |location=[[New Jersey]] |isbn= 0-691-02120-1 |pages=4–7}}</ref> Die Koran verwys in verse 2:124-127 en 22:27-30 daarna:
Later het Abraham opdrag gekry om die Kaäba te bou (of herbou), wat hy met Ismael se hulp gedoen het, en om mense aan te spoor om ’n bedevaart daarheen te onderneem.<ref name=Peters4-7>{{cite book |last=Peters |first=F. E. |title= The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places|url= https://books.google.com/books?id=EK5MqskDYC0C&pg=PA4|year=1994 |publisher=Princeton University Press |location=[[New Jersey]] |isbn= 0-691-02120-1 |pages=4–7}}</ref> Die Koran verwys in verse 2:124-127 en 22:27-30 daarna:
Lyn 21: Lyn 21:
{{cquote|''Verkondig die bedevaart aan die mense. Hulle sal te voet of op elke maer kameel oor lang afstande na u kom: sodat hulle van hulle voordeel mag getuig en die Naam van Allah gedurende die vasgestelde dae uitspreek oor die viervoetige vee waarvan Hy hulle voorsien het. Eet dan daarvan, en voed die behoeftiges, die armes. Laat hulle dan voldoen aan die nodige reinigingshandelinge, en laat hulle hul gelofte nakom en om die ou Huis gaan.''|Koran, Soera 22:27-29}}
{{cquote|''Verkondig die bedevaart aan die mense. Hulle sal te voet of op elke maer kameel oor lang afstande na u kom: sodat hulle van hulle voordeel mag getuig en die Naam van Allah gedurende die vasgestelde dae uitspreek oor die viervoetige vee waarvan Hy hulle voorsien het. Eet dan daarvan, en voed die behoeftiges, die armes. Laat hulle dan voldoen aan die nodige reinigingshandelinge, en laat hulle hul gelofte nakom en om die ou Huis gaan.''|Koran, Soera 22:27-29}}


[[Beeld:Masjid al-Haram 1.jpg|thumb|right|’n Foto uit 1907 van Al-Masdjid al-Haram vol aanbidders.]]
[[Lêer:Masjid al-Haram 1.jpg|duimnael|’n Foto uit 1907 van Al-Masdjid al-Haram vol aanbidders.]]

Daar word gesê die aartsengel [[Gabriël]] het die [[Swart Steen]] uit die hemel gebring om in die Kaäba te lê.<ref name=Peters4-7/>
Daar word gesê die aartsengel [[Gabriël]] het die [[Swart Steen]] uit die hemel gebring om in die Kaäba te lê.<ref name=Peters4-7/>


In voor-Islamitiese Arabië is die Kaäba omring deur heidense afgode.<ref>{{cite book |last= Al Mubarakpuri |first= Safi ur Rahman |chapter=Religions of the Arabs |title=The Sealed Nectar: Biography of the Noble Prophet |chapter-url=https://books.google.com/books?id=r_80rJHIaOMC&pg=PA45|accessdate= 6 October 2014 |year= 2002 |publisher=Darussalam |isbn=9960-899-55-1 |page=45}}</ref> In [[630|630 n.C.]] het Mohammed sy volgelinge van [[Medina]] na Mekka gelei, al die afgode vernietig en die Kaäba weer aan Allah gewy.<ref name=Haykal439>{{cite book |last=Husayn Haykal |first=Muhammad |title=The Life of Muhammad |url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&pg=PA439 |year=2008 |publisher=Islamic Book Trust |location=Selangor |isbn=978-983-9154-17-7 |pages=439–40}}</ref> In [[632|632 n.C.]] het Mohammed sy enigste bedevaart met ’n groot aantal volgelinge onderneem en hulle onderrig in die rituele van die hadj.<ref name=Campo494>{{cite encyclopedia |editor=Juan E. Campo |encyclopedia=Encyclopedia of Islam |url=https://books.google.com/books?id=OZbyz_Hr-eIC&lpg=PP1&dq=isbn%3A1438126964&pg=PA494#v=onepage&q&f=false|publisher=Facts On File |year=2009 |isbn=978-0-8160-5454-1|page=494}}</ref> Van dié oomblik af was die hadj een van die Vyf Pilare van Islam.
In voor-Islamitiese Arabië is die Kaäba omring deur heidense afgode.<ref>{{cite book |last= Al Mubarakpuri |first= Safi ur Rahman |chapter=Religions of the Arabs |title=The Sealed Nectar: Biography of the Noble Prophet |chapter-url=https://books.google.com/books?id=r_80rJHIaOMC&pg=PA45|accessdate= 6 Oktober 2014 |year= 2002 |publisher=Darussalam |isbn=9960-899-55-1 |page=45}}</ref> In [[630|630 n.C.]] het Mohammed sy volgelinge van [[Medina]] na Mekka gelei, al die afgode vernietig en die Kaäba weer aan Allah gewy.<ref name=Haykal439>{{cite book |last=Husayn Haykal |first=Muhammad |title=The Life of Muhammad |url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&pg=PA439 |year=2008 |publisher=Islamic Book Trust |location=Selangor |isbn=978-983-9154-17-7 |pages=439–40}}</ref> In [[632|632 n.C.]] het Mohammed sy enigste bedevaart met ’n groot aantal volgelinge onderneem en hulle onderrig in die rituele van die hadj.<ref name=Campo494>{{cite encyclopedia |editor=Juan E. Campo |encyclopedia=Encyclopedia of Islam |url=https://books.google.com/books?id=OZbyz_Hr-eIC&lpg=PP1&dq=isbn%3A1438126964&pg=PA494#v=onepage&q&f=false|publisher=Facts On File |year=2009 |isbn=978-0-8160-5454-1|page=494}}</ref> Van dié oomblik af was die hadj een van die Vyf Pilare van die Islam.


In die [[Middeleeue]] het pelgrims in die groot stede van [[Sirië]], [[Egipte]] en [[Irak]] byeengekom om in groepe en karavane van tienduisende na Mekka te reis,<ref>{{cite book |last=Peters |first=F. E. |title= The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places |publisher=Princeton University Press |url= https://books.google.com/books?id=EK5MqskDYC0C&pg=PA164|year=1994| page=164 |isbn=9780691026190}}</ref> dikwels onder staatsbeskerming.<ref name=Campo283>{{cite encyclopedia |editor=Juan E. Campo |encyclopedia=Encyclopedia of Islam |url=https://books.google.com/books?id=OZbyz_Hr-eIC&lpg=PP1&dq=isbn%3A1438126964&pg=PA283#v=onepage&q&f=false |publisher=Facts On File |year=2009 |isbn=978-0-8160-5454-1|page=283}}</ref> Hadj-karavane, veral tydens die [[Mameluk|Mameluk-sultanaat]] en sy opvolger, die [[Ottomaanse Ryk]], is deur ’n militêre mag en dokters vergesel.<ref name="Singer141">{{Citation|first=Amy|last=Singer|title=Constructing Ottoman Beneficence: An Imperial Soup Kitchen in Jerusalem|url=https://books.google.com/books?id=zHBHBTNwBQoC&pg=PA141&dq=Amir+al+hajj+Ottoman&hl=en&sa=X&ei=-ruVVb73G4GbNszmgYgG&ved=0CEQQ6AEwBA#v=onepage&q=Amir%20al%20hajj%20Ottoman&f=false|publisher=SUNY Press|year=2002|isbn=9780791453513|page=141}}</ref><ref name="Philipp102-04">{{Citation|first=Thomas|last=Phillipp|title=The Mamluks in Egyptian Politics and Society|url=https://books.google.com/books?id=WoPF9T4ZiWsC&pg=PA102&dq=Amir+al+hajj&hl=en&sa=X&ei=3ruVVZSAN4mnNp_UgpAE&ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&q=Amir%20hajj&f=false|publisher=Cambridge University Press|year=1998|isbn=9780521591157|pages=102–104}}</ref> Dit was om die karavane teen [[Bedoeïene]]-rowers en natuurlike terugslae te beskerm,<ref group="nota">Ibn Jubayr het geraamtes gesien van gelowiges wat op pad van dors omgekom het. In die 17de eeu het ’n groep Egiptiese pelgrims meer as 1&nbsp;500 mense en 900 kamele verloor. In 1924 het sowat ’n vyfde van ’n Siriese groep pelgrims gesterf en twee jaar later het 12&nbsp;000 mense vermoedelik tydens die reis gesterf. [''Islam in the World'' deur Malise Ruthven. Granta Publications, 2006. bl. 2. ISBN 1-86207-906-4.]</ref><ref name="Singer141"/><ref name="Philipp102-04"/> en om te verseker die pelgrims het alles wat hulle nodig het.<ref name="Singer141"/> Moslemreisigers soos die geograaf en digter Ibn Jubayr en die geleerde Ibn Battuta het gedetailleerde beskrywings van hadj-reise in die Middeleeue gegee.<ref>{{cite book |last=Peters |first=F. E. |title= The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places|url= https://books.google.com/books?id=EK5MqskDYC0C&pg=PA71 |publisher=Princeton University Press |year=1994| page=71 |isbn=9780691026190}}</ref> Die karavane het gevestigde roetes soos die [[Koninklike Weg]] gevolg.
In die [[Middeleeue]] het pelgrims in die groot stede van [[Sirië]], [[Egipte]] en [[Irak]] byeengekom om in groepe en karavane van tienduisende na Mekka te reis,<ref>{{cite book |last=Peters |first=F. E. |title= The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places |publisher=Princeton University Press |url= https://books.google.com/books?id=EK5MqskDYC0C&pg=PA164|year=1994| page=164 |isbn=9780691026190}}</ref> dikwels onder staatsbeskerming.<ref name=Campo283>{{cite encyclopedia |editor=Juan E. Campo |encyclopedia=Encyclopedia of Islam |url=https://books.google.com/books?id=OZbyz_Hr-eIC&lpg=PP1&dq=isbn%3A1438126964&pg=PA283#v=onepage&q&f=false |publisher=Facts On File |year=2009 |isbn=978-0-8160-5454-1|page=283}}</ref> Hadj-karavane, veral tydens die [[Mameluk|Mameluk-sultanaat]] en sy opvolger, die [[Ottomaanse Ryk]], is deur ’n militêre mag en dokters vergesel.<ref name="Singer141">{{Citation|first=Amy|last=Singer|title=Constructing Ottoman Beneficence: An Imperial Soup Kitchen in Jerusalem|url=https://books.google.com/books?id=zHBHBTNwBQoC&pg=PA141&dq=Amir+al+hajj+Ottoman&hl=en&sa=X&ei=-ruVVb73G4GbNszmgYgG&ved=0CEQQ6AEwBA#v=onepage&q=Amir%20al%20hajj%20Ottoman&f=false|publisher=SUNY Press|year=2002|isbn=9780791453513|page=141}}</ref><ref name="Philipp102-04">{{Citation|first=Thomas|last=Phillipp|title=The Mamluks in Egyptian Politics and Society|url=https://books.google.com/books?id=WoPF9T4ZiWsC&pg=PA102&dq=Amir+al+hajj&hl=en&sa=X&ei=3ruVVZSAN4mnNp_UgpAE&ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&q=Amir%20hajj&f=false|publisher=Cambridge University Press|year=1998|isbn=9780521591157|pages=102–104}}</ref> Dit was om die karavane teen [[Bedoeïene]]-rowers en natuurlike terugslae te beskerm,<ref group="nota">Ibn Jubayr het geraamtes gesien van gelowiges wat op pad van dors omgekom het. In die 17de eeu het ’n groep Egiptiese pelgrims meer as 1&nbsp;500 mense en 900 kamele verloor. In 1924 het sowat ’n vyfde van ’n Siriese groep pelgrims gesterf en twee jaar later het 12&nbsp;000 mense vermoedelik tydens die reis gesterf. [''Islam in the World'' deur Malise Ruthven. Granta Publications, 2006. bl. 2. ISBN 1-86207-906-4.]</ref><ref name="Singer141"/><ref name="Philipp102-04"/> en om te verseker die pelgrims het alles wat hulle nodig het.<ref name="Singer141"/> Moslemreisigers soos die geograaf en digter Ibn Jubayr en die geleerde Ibn Battuta het gedetailleerde beskrywings van hadj-reise in die Middeleeue gegee.<ref>{{cite book |last=Peters |first=F. E. |title= The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places|url= https://books.google.com/books?id=EK5MqskDYC0C&pg=PA71 |publisher=Princeton University Press |year=1994| page=71 |isbn=9780691026190}}</ref> Die karavane het gevestigde roetes soos die [[Koninklike Weg]] gevolg.


==Tyd van die hadj==
== Tyd van die hadj ==
Die datum van die hadj word bepaal deur die [[Islamitiese kalender]], wat op die maanjaar gebaseer is.<ref name=Harrison156>{{cite book |editor1-first=David |editor1-last=Harrison|title=Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies |url=https://books.google.com/books?id=blJpqa-XApQC&pg=PA156 |accessdate=6 Oktober 2014|year=2001 |publisher=CABI |isbn=9780851994338 |page=156}}</ref><ref name=Reynolds33>{{cite book |last=Reynolds |first=Gabriel Said |authorlink= |title=The Emergence of Islam: Classical Traditions in Contemporary Perspective |url= https://books.google.com/books?id=HWfFX5XDjuIC&lpg=PT33&dq=Gregorian%20date%20of%20Hajj&pg=PT33#v=onepage&q=Gregorian%20date%20of%20Hajj&f=false |accessdate=15 November 2014 |year= 2012 |publisher=Fortress Press |isbn= 9781451408126 |page=33}}</ref> Die gebeure van die hadj vind elke jaar oor vyf dae plaas, wat begin op die 8ste en eindig op die 12de Dhu'l Hidjdja, die laaste maand van die Islamitiese kalender. Van dié vyf dae is die 9de bekend as die Dag van Arafat, en dit is die dag van die hadj. Omdat die Islamitiese kalender ’n maankalender is en die Gregoriaanse kalender ’n sonkalender, is die Islamitiese jaar sowat 11 dae korter as die Gregoriaanse jaar; daarom verskil die Gregoriaanse datum van die hadj van jaar tot jaar. Die bedevaart begin dus elke jaar 11 (soms 10) dae vroeër.<ref name=Reynolds33/><ref>{{cite book |editor1-first=Aziz |editor1-last=Sheikh |title=Caring for Muslim Patients |url=https://books.google.com/books?id=mgwiloFTrKwC&pg=PA95 |accessdate=15 November 2014 |year=2008 |publisher=Radcliffe Publishing |isbn=9781857758122 |page=95}}</ref> Die hadj kan twee keer in een Gregoriaanse jaar voorkom – dit gebeur elke 33 jaar (die laaste keer was in 2006).<ref name=Umm-al-Qura-Calendar>{{cite web |url=http://www.staff.science.uu.nl/~gent0113/islam/ummalqura_principal.htm |title=Principal Islamic Days of Observance according to Umm al-Qura Calendar |date=2014 |work=The Umm al-Qura Calendar of Saudi Arabia |accessdate=24 November 2014}}</ref> Die tabel hier onder toon die datums aan van die hadj die afgelope paar jaar (die datum verwys na 9 Dhu'l Hidjdja):
Die datum van die hadj word bepaal deur die [[Islamitiese kalender]], wat op die maanjaar gebaseer is.<ref name=Harrison156>{{cite book |editor1-first=David |editor1-last=Harrison|title=Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies |url=https://books.google.com/books?id=blJpqa-XApQC&pg=PA156 |accessdate=6 Oktober 2014|year=2001 |publisher=CABI |isbn=9780851994338 |page=156}}</ref><ref name=Reynolds33>{{cite book |last=Reynolds |first=Gabriel Said |authorlink= |title=The Emergence of Islam: Classical Traditions in Contemporary Perspective |url= https://books.google.com/books?id=HWfFX5XDjuIC&lpg=PT33&dq=Gregorian%20date%20of%20Hajj&pg=PT33#v=onepage&q=Gregorian%20date%20of%20Hajj&f=false |accessdate=15 November 2014 |year= 2012 |publisher=Fortress Press |isbn= 9781451408126 |page=33}}</ref> Die gebeure van die hadj vind elke jaar oor vyf dae plaas, wat begin op die 8ste en eindig op die 12de Dhu'l Hidjdja, die laaste maand van die Islamitiese kalender. Van dié vyf dae is die 9de bekend as die Dag van Arafat, en dit is die dag van die hadj. Omdat die Islamitiese kalender ’n maankalender is en die Gregoriaanse kalender ’n sonkalender, is die Islamitiese jaar sowat 11 dae korter as die Gregoriaanse jaar; daarom verskil die Gregoriaanse datum van die hadj van jaar tot jaar. Die bedevaart begin dus elke jaar 11 (soms 10) dae vroeër.<ref name=Reynolds33/><ref>{{cite book |editor1-first=Aziz |editor1-last=Sheikh |title=Caring for Muslim Patients |url=https://books.google.com/books?id=mgwiloFTrKwC&pg=PA95 |accessdate=15 November 2014 |year=2008 |publisher=Radcliffe Publishing |isbn=9781857758122 |page=95}}</ref> Die hadj kan twee keer in een Gregoriaanse jaar voorkom – dit gebeur elke 33 jaar (die laaste keer was in 2006).<ref name=Umm-al-Qura-Calendar>{{cite web |url=http://www.staff.science.uu.nl/~gent0113/islam/ummalqura_principal.htm |title=Principal Islamic Days of Observance according to Umm al-Qura Calendar |date=2014 |work=The Umm al-Qura Calendar of Saudi Arabia |accessdate=24 November 2014}}</ref> Die tabel hier onder toon die datums aan van die hadj die afgelope paar jaar (die datum verwys na 9 Dhu'l Hidjdja):
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
Lyn 37: Lyn 36:
|}
|}


==Rituele==
== Rituele ==
[[Beeld:Hajj locations and rites af.png|thumb|Die terreine van die hadj-rituele.]]
[[Lêer:Hajj locations and rites af.png|duimnael|Die terreine van die hadj-rituele.]]
[[Fikh]] beskryf in besonderhede die manier waarop die hadj-rituele uitgevoer moet word en pelgrims volg gewoonlik handleidings en gidse om dit reg te doen.<ref name=Campo282>{{cite encyclopedia |editor=Juan E. Campo |encyclopedia=Encyclopedia of Islam |url=https://books.google.com/books?id=OZbyz_Hr-eIC&lpg=PP1&dq=isbn%3A1438126964&pg=PA282#v=onepage&q&f=false|publisher=Facts On File |year=2009 |isbn=978-0-8160-5454-1|page=282}}</ref> In die uitvoering van die rituele volg die pelgrims nie net die voorbeeld van Mohammed nie, maar vier hulle ook gebeure wat met Abraham verbind word.<ref name=Neusner178>{{cite book |last=Neusner |first=Jacob |title=World Religions in America: An Introduction |url=https://books.google.com/books?id=jRkRAQAAIAAJ&q=Hajj+muslims+commemorate+events+associate+Abraham&dq=Hajj+muslims+commemorate+events+associate+Abraham&hl=en&sa=X&ei=VpkyVO6QD4uSuQSbj4KIAw&redir_esc=y |accessdate=6 Oktober 2014 |year=2000 |publisher=Westminster John Knox Press |isbn=9780664258399 |page=178}}</ref>
[[Fikh]] beskryf in besonderhede die manier waarop die hadj-rituele uitgevoer moet word en pelgrims volg gewoonlik handleidings en gidse om dit reg te doen.<ref name=Campo282>{{cite encyclopedia |editor=Juan E. Campo |encyclopedia=Encyclopedia of Islam |url=https://books.google.com/books?id=OZbyz_Hr-eIC&lpg=PP1&dq=isbn%3A1438126964&pg=PA282#v=onepage&q&f=false|publisher=Facts On File |year=2009 |isbn=978-0-8160-5454-1|page=282}}</ref> In die uitvoering van die rituele volg die pelgrims nie net die voorbeeld van Mohammed nie, maar vier hulle ook gebeure wat met Abraham verbind word.<ref name=Neusner178>{{cite book |last=Neusner |first=Jacob |title=World Religions in America: An Introduction |url=https://books.google.com/books?id=jRkRAQAAIAAJ&q=Hajj+muslims+commemorate+events+associate+Abraham&dq=Hajj+muslims+commemorate+events+associate+Abraham&hl=en&sa=X&ei=VpkyVO6QD4uSuQSbj4KIAw&redir_esc=y |accessdate=6 Oktober 2014 |year=2000 |publisher=Westminster John Knox Press |isbn=9780664258399 |page=178}}</ref>


===Ihram===
=== Ihram ===
Wanneer die pelgrims die regte [[mikat]] of pelgrimsgrens bereik (afhangend van waar hulle kom), gaan hulle ’n gewyde toestand in. Dit behels die dra van twee wit naatlose stukke materiaal vir mans – met die een om die middel gebind en wat tot onder die knie afhang, en die ander om die linkerskouer gedrapeer en aan die regterkant vasgemaak; die dra van vroueklere wat voldoen aan die Islamitiese kode vir openbare drag, met die hande en gesig onbedek;<ref name=AtoZ/> reiniging; die verklaring van die voorneme om die pelgrimstog af te lê en hom- of haarself te weerhou van sekere dade.
Wanneer die pelgrims die regte [[mikat]] of pelgrimsgrens bereik (afhangend van waar hulle kom), gaan hulle ’n gewyde toestand in. Dit behels die dra van twee wit naatlose stukke materiaal vir mans – met die een om die middel gebind en wat tot onder die knie afhang, en die ander om die linkerskouer gedrapeer en aan die regterkant vasgemaak; die dra van vroueklere wat voldoen aan die Islamitiese kode vir openbare drag, met die hande en gesig onbedek;<ref name=AtoZ/> reiniging; die verklaring van die voorneme om die pelgrimstog af te lê en hom- of haarself te weerhou van sekere dade.


Mans mag nie enige knope of gestikte klere dra nie. Sandale moet ook nie gestik wees nie, en die enkels en agterkant van die voete moet oop wees. Hulle mag nie enige reukmiddels aan die lyf of klere dra of hul naels, hare of baard knip nie. Eersgenoemde sluit gegeurde seep in. Geen seks, rokery of vloekery is toelaatbaar nie. Ander verbode handelinge sluit in die beskadiging van plante, die doodmaak van diere, ’n bakleiery, die aflê van ’n eed, huwelikbevestigings of die dra van wapens.<ref name=Nigosian111>{{cite book |last=Nigosian |first=S. A. |title= Islam: Its History, Teaching, and Practices |url=https://books.google.com/books?id=my7hnALd_NkC&pg=PA111|year=2004 |publisher=Indiana University Press |location=[[Indiana]] |isbn= 0-253-21627-3 |page=111}}</ref><ref name=EB-ihram/>. Mans mag ook nie vir vroue kyk of onedele gedagtes hê nie.
Mans mag nie enige knope of gestikte klere dra nie. Sandale moet ook nie gestik wees nie, en die enkels en agterkant van die voete moet oop wees. Hulle mag nie enige reukmiddels aan die lyf of klere dra of hul naels, hare of baard knip nie. Eersgenoemde sluit gegeurde seep in. Geen seks, rokery of vloekery is toelaatbaar nie. Ander verbode handelinge sluit in die beskadiging van plante, die doodmaak van diere, ’n bakleiery, die aflê van ’n eed, huwelikbevestigings of die dra van wapens.<ref name=Nigosian111>{{cite book |last=Nigosian |first=S. A. |title= Islam: Its History, Teaching, and Practices |url=https://books.google.com/books?id=my7hnALd_NkC&pg=PA111|year=2004 |publisher=Indiana University Press |location=[[Indiana]] |isbn= 0-253-21627-3 |page=111}}</ref><ref name=EB-ihram/> Mans mag ook nie vir vroue kyk of onedele gedagtes hê nie.


Vroue se gesig moet onbedek wees. ’n [[Boerka]] of [[nikab]] is verbode, maar ’n [[hijab]] en [[doepatta]] is verpligtend.<ref>{{cite web|url=http://islamqa.info/en/woman/36619|title=The Muslim Woman - Rulings that apply only to women during Hajj - islamqa.info|work=islamqa.info}}</ref> Hulle moet beskeie lyk en mag nie grimering of parfuum dra nie.
Vroue se gesig moet onbedek wees. ’n [[Boerka]] of [[nikab]] is verbode, maar ’n [[hijab]] en [[doepatta]] is verpligtend.<ref>{{cite web|url=http://islamqa.info/en/woman/36619|title=The Muslim Woman - Rulings that apply only to women during Hajj - islamqa.info|work=islamqa.info}}</ref> Hulle moet beskeie lyk en mag nie grimering of parfuum dra nie.


Die bedoeling van die ihram is dat alle pelgrims gelyk is voor God: daar is geen onderskeid tussen ryk en arm nie.<ref name=Neusner178/>
Die bedoeling van die ihram is dat alle pelgrims gelyk is voor God: daar is geen onderskeid tussen ryk en arm nie.<ref name=Neusner178/>


===Tawaf en saj===
=== Tawaf en saj ===
[[Beeld:Tavaf.jpg|thumb|Die rigting van die tawaf om die Kaäba en die saj tussen Safa en Marwa.]]
[[Lêer:Tavaf.jpg|duimnael|Die rigting van die tawaf om die Kaäba en die saj tussen Safa en Marwa.]]
Die tawaf-ritueel behels dat sewe keer antikloksgewys om die Kaäba geloop word.<ref name=Marshall89>{{cite book |last=Long |first=Matthew |title=Islamic Beliefs, Practices, and Cultures |url=https://books.google.com/books?id=H_m14NlQQMYC&pg=PA89 |accessdate=2 September 2014 |year=2011 |publisher=Marshall Cavendish Corporation |isbn=978-0-7614-7926-0 |page=89}}</ref> Wanneer pelgrims by Al-Masdjid al-Haram aankom, voer hulle ’n eerste tawaf uit as deel van die verwelkomingseremonie.<ref name=Long16>{{cite book |last=Long |first=David E.|title=The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah |url= http://books.google.com./books?id=2Uk3Gh6xrUUC&pg=PA16 |year=1979 |publisher=SUNY Press |isbn= 0-87395-382-7 |page=16}}</ref> Tydens die tawaf sluit pelgrims ook Hateem in: ’n gebied noord van die Kaäba. Elke omsirkeling begin met die soen of aanraking van die Swart Steen (''al-Ḥajar al-Aswad'').<ref name=Long17>{{cite book |last=Long |first=David E.|title=The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah |publisher=SUNY Press |year=1979 |url= http://books.google.com./books?id=2Uk3Gh6xrUUC&pg=PA17 |page=17 |isbn=9780873953825}}</ref> Wanneer dit nie moontlik is nie weens die groot skare, kan daar met elke omsirkeling met die hand na die Swart Steen gewys word. Pelgrims mag nie eet nie, maar wel water drink om dehidrasie te voorkom. Mans word aangemoedig om die eerste drie omsirkelings vinnig af te lê en die laaste vier teen ’n meer gemaklike pas.<ref name=AtoZ>{{cite book | title=Hajj to Umrah: From A to Z | last = Mohamed | first= Mamdouh N. | year = 1996 | publisher=Amana Publications | isbn= 0-915957-54-X}}</ref><ref name=Long17/>
Die tawaf-ritueel behels dat sewe keer antikloksgewys om die Kaäba geloop word.<ref name=Marshall89>{{cite book |last=Long |first=Matthew |title=Islamic Beliefs, Practices, and Cultures |url=https://books.google.com/books?id=H_m14NlQQMYC&pg=PA89 |accessdate=2 September 2014 |year=2011 |publisher=Marshall Cavendish Corporation |isbn=978-0-7614-7926-0 |page=89}}</ref> Wanneer pelgrims by Al-Masdjid al-Haram aankom, voer hulle ’n eerste tawaf uit as deel van die verwelkomingseremonie.<ref name=Long16>{{cite book |last=Long |first=David E.|title=The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah |url= http://books.google.com./books?id=2Uk3Gh6xrUUC&pg=PA16 |year=1979 |publisher=SUNY Press |isbn= 0-87395-382-7 |page=16}}</ref> Tydens die tawaf sluit pelgrims ook Hateem in: ’n gebied noord van die Kaäba. Elke omsirkeling begin met die soen of aanraking van die Swart Steen (''al-Ḥajar al-Aswad'').<ref name=Long17>{{cite book |last=Long |first=David E.|title=The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah |publisher=SUNY Press |year=1979 |url= http://books.google.com./books?id=2Uk3Gh6xrUUC&pg=PA17 |page=17 |isbn=9780873953825}}</ref> Wanneer dit nie moontlik is nie weens die groot skare, kan daar met elke omsirkeling met die hand na die Swart Steen gewys word. Pelgrims mag nie eet nie, maar wel water drink om dehidrasie te voorkom. Mans word aangemoedig om die eerste drie omsirkelings vinnig af te lê en die laaste vier teen ’n meer gemaklike pas.<ref name=AtoZ>{{cite book | title=Hajj to Umrah: From A to Z | last = Mohamed | first= Mamdouh N. | year = 1996 | publisher=Amana Publications | isbn= 0-915957-54-X}}</ref><ref name=Long17/>


Nadat sewe keer om die Kaäba geloop is, volg twee gebede by die Plek van Abraham (''Maqām Ibrāhīm''), ’n plek in die moskee naby die Kaäba.<ref name=Long17/><ref name=Adelowo401>{{cite book | editor1-first=E. Dada |editor1-last=Adelowo |title=Perspectives in Religious Studies: Volume III |url=https://books.google.com/books?id=ma-QBAAAQBAJ&pg=PA401 |year=2014 |publisher=HEBN Publishers Plc |location=Ibadan |isbn=9789780814472 |page=401}}</ref> Die gebede kan egter, weer eens vanweë die groot skare, elders in die moskee plaasvind. Ná die gebede drink pelgrims water uit die Zamzam-put, wat oral in die moskee beskikbaar is.<ref>{{cite news |title=Pilgrims complain of Zamzam water shortage in Makkah|url=http://www.arabnews.com/news/597946 |accessdate=7 September 2014|newspaper=Arab News |date=7 Julie 2014}}</ref>
Nadat sewe keer om die Kaäba geloop is, volg twee gebede by die Plek van Abraham (''Maqām Ibrāhīm''), ’n plek in die [[moskee]] naby die Kaäba.<ref name=Long17/><ref name=Adelowo401>{{cite book | editor1-first=E. Dada |editor1-last=Adelowo |title=Perspectives in Religious Studies: Volume III |url=https://books.google.com/books?id=ma-QBAAAQBAJ&pg=PA401 |year=2014 |publisher=HEBN Publishers Plc |location=Ibadan |isbn=9789780814472 |page=401}}</ref> Die gebede kan egter, weer eens vanweë die groot skare, elders in die moskee plaasvind. Ná die gebede drink pelgrims water uit die Zamzam-put, wat oral in die moskee beskikbaar is.<ref>{{cite news |title=Pilgrims complain of Zamzam water shortage in Makkah|url=http://www.arabnews.com/news/597946 |accessdate=7 September 2014|newspaper=Arab News |date=7 Julie 2014}}</ref>


Hoewel die omsirkeling van die Kaäba tradisioneel op die grondverdieping plaasvind, kan dit ook op die eerste verdieping of die dak van die moskee gedoen word weens die skares.
Hoewel die omsirkeling van die Kaäba tradisioneel op die grondverdieping plaasvind, kan dit ook op die eerste verdieping of die dak van die moskee gedoen word weens die skares.
Lyn 61: Lyn 60:


<gallery widths="200px" heights="200px">
<gallery widths="200px" heights="200px">
Beeld:Sa'yee To Go.jpg|Saj in die rigting van Safa.
Lêer:Sa'yee To Go.jpg|Saj in die rigting van Safa.
Beeld:Sa'yee For older.jpg|Middelste deel vir ouer mense en gestremdes.
Lêer:Sa'yee For older.jpg|Middelste deel vir ouer mense en gestremdes.
Beeld:Sa'yee To return.jpg|Saj terug van Safa af.
Lêer:Sa'yee To return.jpg|Saj terug van Safa af.
</gallery>
</gallery>


===Eerste dag van die hadj: 8 Dhu'l Hidjdja===
=== Eerste dag van die hadj: 8 Dhu'l Hidjdja ===
[[Beeld:Mina Overview.JPG|thumb|Tente by Mina.]]
[[Lêer:Mina Overview.JPG|duimnael|Tente by Mina.]]
Op 8 Dhu'l Hidjdja word die pelgrims aan hul pligte herinner. Hulle gaan die gewyde toestand ihram binne nadat hulle reinigingsrituele ondergaan en die ihram-klere aangetrek het. Dit moet gebeur voordat hulle die mikat betree.
Op 8 Dhu'l Hidjdja word die pelgrims aan hul pligte herinner. Hulle gaan die gewyde toestand ihram binne nadat hulle reinigingsrituele ondergaan en die ihram-klere aangetrek het. Dit moet gebeur voordat hulle die mikat betree.


Die beperkings van ihram begin nou. Pelgrims moet vergeet van studies, besigheid en verhoudings, en op God fokus.
Die beperkings van ihram begin nou. Pelgrims moet vergeet van studies, besigheid en verhoudings, en op God fokus.


;Mina
;Mina
[[Beeld:Arafat pilgrims.jpg|thumb|Pelgrims dra ihram op die vlakte van Arafat op die dag van die hadj.]]
[[Lêer:Arafat pilgrims.jpg|duimnael|Pelgrims dra ihram op die vlakte van Arafat op die dag van die hadj.]]
[[Beeld:Mount Arafah.jpg|thumb|Berg Arafat tydens die hadj.]]
[[Lêer:Mount Arafah.jpg|duimnael|Berg Arafat tydens die hadj.]]

Ná die oggendgebed op 8 Dhu'l Hidjdja beweeg die pelgrims na Mina, waar hulle die hele dag deurbring en noen-, namiddag-, aand- en naggebede doen.<ref name=Adelowo403>{{cite book | editor1-first=E. Dada |editor1-last=Adelowo |title=Perspectives in Religious Studies: Volume III |url=https://books.google.com/books?id=ma-QBAAAQBAJ&pg=PA403 |year=2014 |publisher=HEBN Publishers Plc |location=Ibadan |isbn=9789780814472 |page=403}}</ref> Die volgende dag verlaat hulle Mina ná die oggendgebed en beweeg na Arafat.
Ná die oggendgebed op 8 Dhu'l Hidjdja beweeg die pelgrims na Mina, waar hulle die hele dag deurbring en noen-, namiddag-, aand- en naggebede doen.<ref name=Adelowo403>{{cite book | editor1-first=E. Dada |editor1-last=Adelowo |title=Perspectives in Religious Studies: Volume III |url=https://books.google.com/books?id=ma-QBAAAQBAJ&pg=PA403 |year=2014 |publisher=HEBN Publishers Plc |location=Ibadan |isbn=9789780814472 |page=403}}</ref> Die volgende dag verlaat hulle Mina ná die oggendgebed en beweeg na Arafat.


===Tweede dag: 9 Dhu'l Hidjdja===
=== Tweede dag: 9 Dhu'l Hidjdja ===
Dié dag is die Dag van Arafat; dit is die heiligste dag in die Islam en bekend as die Dag van die Hadj.<ref name="v3502133">{{cite web|url=http://www.voanews.com/a/muslims-mark-most-important-day-of-hajj-in-saudi-arabia/3502133.html|title=Muslims Mark Most Important Day of Hajj in Saudi Arabia|first=Cecily|last=Hilleary|publisher=}}</ref> Dit is sowat 70 dae ná die einde van die maand [[Ramadan]] en ’n dag voor die heilige fees [[Eid-oel-Adha]].<ref>{{cite news|last1=DAVID BENTLEY|title=Eid al-Adha 2016 - What is the Day of Arafah before the Eid celebrations and why is it so important?|url=http://www.birminghammail.co.uk/whats-on/whats-on-news/eid-al-adha-2016-what-11862345|accessdate=11 September 2016|publisher=birminghammail.co.uk}}</ref> Moslems glo ’n deel van die Koran se inhoud wat aangekondig het die godsdiens van Islam is vervolmaak, is op dié dag onthul.
Dié dag is die Dag van Arafat; dit is die heiligste dag in die Islam en bekend as die Dag van die Hadj.<ref name="v3502133">{{cite web|url=http://www.voanews.com/a/muslims-mark-most-important-day-of-hajj-in-saudi-arabia/3502133.html|title=Muslims Mark Most Important Day of Hajj in Saudi Arabia|first=Cecily|last=Hilleary|publisher=}}</ref> Dit is sowat 70 dae ná die einde van die maand [[Ramadan]] en ’n dag voor die heilige fees [[Eid-oel-Adha]].<ref>{{cite news|last1=DAVID BENTLEY|title=Eid al-Adha 2016 - What is the Day of Arafah before the Eid celebrations and why is it so important?|url=http://www.birminghammail.co.uk/whats-on/whats-on-news/eid-al-adha-2016-what-11862345|accessdate=11 September 2016|publisher=birminghammail.co.uk}}</ref> Moslems glo ’n deel van die Koran se inhoud wat aangekondig het die godsdiens van Islam is vervolmaak, is op dié dag onthul.


Lyn 85: Lyn 83:


;Moezdalifa
;Moezdalifa
[[Beeld:Muzdalifah.jpg|thumb|’n Toneel by Moezdalifa.]]
[[Lêer:Muzdalifah.jpg|duimnael|’n Toneel by Moezdalifa.]]

Pelgrims moet na [[Moezdalifa]] vertrek ná sonsondergang, maar sonder om die aandgebed te doen.<ref>Sahih Muslim-Hadith No 2941.2944</ref> Moezdalifa is ’n gebied tussen Arafat en Mina. Wanneer hulle daar aankom, doen pelgrims die aand- en naggebed tegelykertyd en bring die nag daar deur onder die ope lug. Hulle maak ook klippies bymekaar vir die volgende dag se steniging van die duiwel.<ref>Sahih Bukhari Hadith No: 732,733, en 734</ref>
Pelgrims moet na [[Moezdalifa]] vertrek ná sonsondergang, maar sonder om die aandgebed te doen.<ref>Sahih Muslim-Hadith No 2941.2944</ref> Moezdalifa is ’n gebied tussen Arafat en Mina. Wanneer hulle daar aankom, doen pelgrims die aand- en naggebed tegelykertyd en bring die nag daar deur onder die ope lug. Hulle maak ook klippies bymekaar vir die volgende dag se steniging van die duiwel.<ref>Sahih Bukhari Hadith No: 732,733, en 734</ref>


===Derde dag: 10 Dhu'l Hidjdja===
=== Derde dag: 10 Dhu'l Hidjdja ===
Nadat hulle van Moezdalifa af teruggekeer het, bring pelgrims die nag in Mina deur.
Nadat hulle van Moezdalifa af teruggekeer het, bring pelgrims die nag in Mina deur.


;Steniging van die duiwel
;Steniging van die duiwel
[[Beeld:Amellie - Stoning of the devil 2006 Hajj.jpg|thumb|Die steniging van die duiwel in 2006.]]
[[Lêer:Amellie - Stoning of the devil 2006 Hajj.jpg|duimnael|Die steniging van die duiwel in 2006.]]
⚫
Wanneer hulle terug is in Mina, voer die pelgrims ’n simboliese steniging van die duiwel (''Ramī al-djamarāt'') uit deur van sonsopkoms tot sonsondergang sewe klippies na die grootste van die drie pilare (''djamarat'') te gooi.<ref name=ngeo/><ref name=al-Hasani>{{cite book |last=al-Hasani |first=Abu Qanit al-Sharif |title=The Guiding Helper: Main Text and Explanatory Notes |url=https://books.google.com/books?id=wKZJAgAAQBAJ&pg=PA220 |year=2009 |publisher=Lulu.com |isbn=9781445237916 |page=220}}</ref> Hulle gooi nie dié dag klippe na die ander twee pilare nie.<ref>{{cite web|url=http://www.easyhajj.co.uk/throwingpebbles.php |title=easyhajj.co.uk |publisher=easyhajj.co.uk |date= |accessdate=19 Desember 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20110811073422/http://www.easyhajj.co.uk:80/throwingpebbles.php |archivedate=11 Augustus 2011 }}</ref> Die drie pilare verteenwoordig Satan.<ref>{{cite book |author=Nigosian |title= Islam: Its History, Teaching, and Practices |url=https://books.google.com/books?id=my7hnALd_NkC&pg=PA112|year=2004 |isbn= 0-253-21627-3 |page=112}}</ref>

⚫
Wanneer hulle terug is in Mina, voer die pelgrims ’n simboliese steniging van die duiwel (''Ramī al-djamarāt'') uit deur van sonsopkoms tot sonsondergang sewe klippies na die grootste van die drie pilare (''djamarat'') te gooi.<ref name=ngeo/><ref name=al-Hasani>{{cite book |last=al-Hasani |first=Abu Qanit al-Sharif |title=The Guiding Helper: Main Text and Explanatory Notes |url=https://books.google.com/books?id=wKZJAgAAQBAJ&pg=PA220 |year=2009 |publisher=Lulu.com |isbn=9781445237916 |page=220}}</ref> Hulle gooi nie dié dag klippe na die ander twee pilare nie.<ref>{{cite web|url=http://www.easyhajj.co.uk/throwingpebbles.php |title=easyhajj.co.uk |publisher=easyhajj.co.uk |date= |accessdate=2011-12-19 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20110811073422/http://www.easyhajj.co.uk:80/throwingpebbles.php |archivedate=11 August 2011 }}</ref> Die drie pilare verteenwoordig Satan.<ref>{{cite book |author=Nigosian |title= Islam: Its History, Teaching, and Practices |url=https://books.google.com/books?id=my7hnALd_NkC&pg=PA112|year=2004 |isbn= 0-253-21627-3 |page=112}}</ref>


Die ''djamarat'' (enkelvoud: ''djamra'') van oos na wes word genoem:
Die ''djamarat'' (enkelvoud: ''djamra'') van oos na wes word genoem:
Lyn 106: Lyn 102:
Dit verteenwoordig ook die mens se wegbeweeg van sy self en die handeling om sy lae begeertes en wense te verwerp en hom aan God te onderwerp.<ref>Ayatollah al Hajj ash‑Shaikh Husain Mazaheri, ''[http://al-islam.org/secretsofthehajj/5.htm Secret of the Hajj]''.</ref>
Dit verteenwoordig ook die mens se wegbeweeg van sy self en die handeling om sy lae begeertes en wense te verwerp en hom aan God te onderwerp.<ref>Ayatollah al Hajj ash‑Shaikh Husain Mazaheri, ''[http://al-islam.org/secretsofthehajj/5.htm Secret of the Hajj]''.</ref>


Die klippies kan vanaf die veelvlakkige [[Djamarat-brug]] of op die grondvlak gegooi word. Om veiligheidsredes is die pilare in 2004 deur lang mure vervang, waar die klippe opgevang word nadat hulle gegooi is;<ref name=Marshall90>{{cite book |last= |first= |title=Islamic Beliefs, Practices, and Cultures |url=https://books.google.com/books?id=H_m14NlQQMYC&pg=PA90 |accessdate=2 September 2014 |year=2011 |publisher=Marshall Cavendish Corporation |isbn=978-0-7614-7926-0 |page=90}}</ref><ref name=Mohamed54>{{cite book | editor1-first= Mohamed |editor1-last= Gad-el-Hak |title=Large-Scale Disasters: Prediction, Control, and Mitigation |url=https://books.google.com/books?id=nfDs5KWqyzcC&pg=PA54 |accessdate=January 13, 2015 |year=2008 |publisher=Cambridge University Press |isbn=9781139472296 |page=54}}</ref> baie pelgrims het voorheen mense aan die oorkant per ongeluk raakgegooi.
Die klippies kan vanaf die veelvlakkige [[Djamarat-brug]] of op die grondvlak gegooi word. Om veiligheidsredes is die pilare in 2004 deur lang mure vervang, waar die klippe opgevang word nadat hulle gegooi is;<ref name=Marshall90>{{cite book |last= |first= |title=Islamic Beliefs, Practices, and Cultures |url=https://books.google.com/books?id=H_m14NlQQMYC&pg=PA90 |accessdate=2 September 2014 |year=2011 |publisher=Marshall Cavendish Corporation |isbn=978-0-7614-7926-0 |page=90}}</ref><ref name=Mohamed54>{{cite book | editor1-first= Mohamed |editor1-last= Gad-el-Hak |title=Large-Scale Disasters: Prediction, Control, and Mitigation |url=https://books.google.com/books?id=nfDs5KWqyzcC&pg=PA54 |accessdate=13 Januarie 2015 |year=2008 |publisher=Cambridge University Press |isbn=9781139472296 |page=54}}</ref> baie pelgrims het voorheen mense aan die oorkant per ongeluk raakgegooi.


;Diere-offering
;Diere-offering
Lyn 115: Lyn 111:


;Tawaf al-Ifaada
;Tawaf al-Ifaada
[[Beeld:Kaaba 2.JPG|thumb|Pelgrims voer die tawaf om die Kaäba uit.]]
[[Lêer:Kaaba 2.JPG|duimnael|Pelgrims voer die tawaf om die Kaäba uit.]]
Op dieselfde of die volgende dag besoek pelgrims weer Al-Masdjid al-Haram in Mekka vir nog ’n tawaf, bekend as Tawaf al-Ifaada, ’n verpligte deel van die hadj.<ref name=Long21/> Dit simboliseer ’n haas om op God te reageer en liefde teenoor Hom te betoon. Die nag van die 10de word weer in Mina deurgebring.
Op dieselfde of die volgende dag besoek pelgrims weer Al-Masdjid al-Haram in Mekka vir nog ’n tawaf, bekend as Tawaf al-Ifaada, ’n verpligte deel van die hadj.<ref name=Long21/> Dit simboliseer ’n haas om op God te reageer en liefde teenoor Hom te betoon. Die nag van die 10de word weer in Mina deurgebring.


===Vierde dag: 11 Dhu'l Hidjdja===
=== Vierde dag: 11 Dhu'l Hidjdja ===
Van die middag tot met sonsondergang gooi pelgrims weer klippe na elk van die drie pilare in Mina.<ref name=al-Hasani/>
Van die middag tot met sonsondergang gooi pelgrims weer klippe na elk van die drie pilare in Mina.<ref name=al-Hasani/>


===Vyfde dag: 12 Dhu'l Hidjdja===
=== Vyfde dag: 12 Dhu'l Hidjdja ===
Op 12 Dhu'l Hidjdja volg dieselfde prosedure van die steniging van die duiwel.<ref name=al-Hasani/> Pelgrims mag voor sonsondergang van Mina na Mekka reis.
Op 12 Dhu'l Hidjdja volg dieselfde prosedure van die steniging van die duiwel.<ref name=al-Hasani/> Pelgrims mag voor sonsondergang van Mina na Mekka reis.


===Laaste dag by Mina: 13 Dhu'l Hidjdja===
=== Laaste dag by Mina: 13 Dhu'l Hidjdja ===
As hulle nie op die 12de kon vertrek nie of self besluit het om langer te bly, moet die perlgrims weer die steniging van die duiwel uitvoer voordat hulle na Mekka terugkeer.<ref name=al-Hasani/>
As hulle nie op die 12de kon vertrek nie of self besluit het om langer te bly, moet die perlgrims weer die steniging van die duiwel uitvoer voordat hulle na Mekka terugkeer.<ref name=al-Hasani/>


Lyn 130: Lyn 126:
Eindelik, voordat hulle Mekka verlaat, moet pelgrims ’n laaste tawaf, Tawaf al-Wadaa, uitvoer. "Wadaa" beteken "om tot siens te sê". Die pelgrims loop sewe keer antikloksgewys om die Kaäba en as hulle kan, soen hulle die Kaäba of raak daaraan.<ref name=ngeo/>
Eindelik, voordat hulle Mekka verlaat, moet pelgrims ’n laaste tawaf, Tawaf al-Wadaa, uitvoer. "Wadaa" beteken "om tot siens te sê". Die pelgrims loop sewe keer antikloksgewys om die Kaäba en as hulle kan, soen hulle die Kaäba of raak daaraan.<ref name=ngeo/>


===Reis na Medina===
=== Reis na Medina ===
Hoewel dit nie deel van die hadj is nie, kan pelgrims nou na Medina en [[Al-Masdjid an-Nabawi]] (Moskee van die Profeet) reis. Laasgenoemde bevat Mohammed se graftombe.<ref name=RESA/> Die [[Quba-moskee]] en [[Moskee van die Twee Kieblas]] word ook gewoonlik besoek.<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=QlozJ12_C-8C&pg=PA32&dq=Quba+Mosque+Qiblatain&hl=en&ei=QDsdTb6-CZSxhAf21Iy3Dg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q=Quba%20Mosque%20Qiblatain&f=false |title=A life that matters: a spiritual experience |author=Norani Noridin |author2=Nordin Yusof |publisher=The Other Press |page=32 |isbn=9789675062025}}</ref>
Hoewel dit nie deel van die hadj is nie, kan pelgrims nou na Medina en [[Al-Masdjid an-Nabawi]] (Moskee van die Profeet) reis. Laasgenoemde bevat Mohammed se graftombe.<ref name=RESA/> Die [[Quba-moskee]] en [[Moskee van die Twee Kieblas]] word ook gewoonlik besoek.<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=QlozJ12_C-8C&pg=PA32&dq=Quba+Mosque+Qiblatain&hl=en&ei=QDsdTb6-CZSxhAf21Iy3Dg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q=Quba%20Mosque%20Qiblatain&f=false |title=A life that matters: a spiritual experience |author=Norani Noridin |author2=Nordin Yusof |publisher=The Other Press |page=32 |isbn=9789675062025}}</ref>


==Reëlings en geriewe==
== Reëlings en geriewe ==
[[Beeld:Saudi security forces on parade - Flickr - Al Jazeera English (16).jpg|thumb|’n Saoedi-veiligheidswag aan diens tydens die hadj.]]
[[Lêer:Saudi security forces on parade - Flickr - Al Jazeera English (16).jpg|duimnael|’n Saoedi-veiligheidswag aan diens tydens die hadj.]]
⚫
Om elke jaar die nodige reëlings vir die toenemende getal pelgrims te tref is ’n logistieke probleem vir die regering van [[Saoedi-Arabië]], wat sedert die 1950's meer as $100&nbsp;miljard bestee het om geriewe te verbeter.<ref name=Campo283/><ref name=Harrison156>{{cite book |editor1-first=David |editor1-last=Harrison|title=Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies |url=https://books.google.com/books?id=blJpqa-XApQC&pg=PA156 |accessdate=6 Oktober 2014|year=2001 |publisher=CABI |isbn=9780851994338 |page=156}}</ref>


⚫
Belangrike kwessies soos huisvesting, vervoer, sanitasie en gesondheidsorg is grootliks verbeter deur die instelling van verskeie ontwikkelingsprogramme deur die regering, met die gevolg dat daar deesdae moderne geriewe is en verskeie rituele maklik uitgevoer kan word.<ref name=RESA/> Kwotas word dikwels vir verskillende lande vasgestel om die getal besoekers te beheer en veiligheidsmagte en kameras sorg vir algehele veiligheid tydens die hadj.<ref name=Campo283/><ref name=Harrison156/><ref>{{cite news |title=Dhaka seeks reconsidering 20pc cut in Hajj pilgrims quota|url=http://www.thedailystar.net/dhaka-seeks-reconsidering-20pc-cut-in-hajj-pilgrims-quota-12057 |accessdate=2 September 2014|newspaper=The Daily Star|date=19 Februarie 2014}}</ref><ref>{{cite news |title= Hajj pilgrimage 2011: by numbers |url= http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/saudiarabia/8867639/Hajj-pilgrimage-2011-by-numbers.html |accessdate=1 September 2014|newspaper=Telegraph|date= 3 November 2011 }}</ref>
⚫
Om elke jaar die nodige reëlings vir die toenemende getal pelgrims te tref is ’n logistieke probleem vir die regering van [[Saoedi-Arabië]], wat sedert die 1950's meer as $100&nbsp;miljard bestee het om geriewe te verbeter.<ref name=Campo283/><ref name=Harrison156>{{cite book |editor1-first=David |editor1-last=Harrison|title=Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies |url=https://books.google.com/books?id=blJpqa-XApQC&pg=PA156 |accessdate=6 Oktober 2014|year=2001 |publisher=CABI |isbn=9780851994338 |page=156}}</ref>


⚫
Verskeie instellings en regeringsprogramme soos hadj-subsisies help pelgrims hul koste dek.<ref>{{cite web |url=http://uphajcommittee.com/history.htm |title=History of Haj Announcement India |publisher=Government of Uttar Pradesh, India |accessdate=}}</ref>
⚫
Belangrike kwessies soos huisvesting, vervoer, sanitasie en gesondheidsorg is grootliks verbeter deur die instelling van verskeie ontwikkelingsprogramme deur die regering, met die gevolg dat daar deesdae moderne geriewe is en verskeie rituele maklik uitgevoer kan word.<ref name=RESA/> Kwotas word dikwels vir verskillende lande vasgestel om die getal besoekers te beheer en veiligheidsmagte en kameras sorg vir algehele veiligheid tydens die hadj.<ref name=Campo283/><ref name=Harrison156/><ref>{{cite news |title=Dhaka seeks reconsidering 20pc cut in Hajj pilgrims quota|url=http://www.thedailystar.net/dhaka-seeks-reconsidering-20pc-cut-in-hajj-pilgrims-quota-12057 |accessdate=2 September 2014|newspaper=The Daily Star|date=19 Februarie 2014}}</ref><ref>{{cite news |title= Hajj pilgrimage 2011: by numbers |url= http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/saudiarabia/8867639/Hajj-pilgrimage-2011-by-numbers.html |accessdate=1 September 2014|newspaper=Telegraph|date= 3 November 2011 }}</ref>


⚫
== Vervoer ==
⚫
Verskeie instellings en regeringsprogramme soos hadj-subsisies help pelgrims hul koste dek.<ref>{{cite web |url=http://uphajcommittee.com/history.htm |title=History of Haj Announcement India |publisher=Government of Uttar Pradesh, India |accessdate=}}</ref>
⚫
Pelgrims reis gewoonlik in groepe na die hadj. In die vroeë 19de eeu is reise in karavane oor land onderneem, en later het hulle meestal met stoomskepe gereis. Dit het ’n tyd lank geduur<ref>{{cite book |last=Elfenbein |first=Caleb Heart Iyer |title=Differentiating Islam: Colonialism, Sayyid Qutb, and Religious Transformation in Modern Egypt |url=https://books.google.com/books?id=8HPg4dgR5XEC&pg=PA209 |accessdate=29 Augustus 2014 |year=2008 |publisher=ProQuest |isbn=9780549987710 |page=209}}</ref> tot lugvervoer die mees algemene manier van reis geword het; Egipte het in 1937 die eerste lugdiens vir hadj-reisigers ingestel.<ref name=Long48>{{cite book |last=Long |first=David E.|title=The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah |url= https://books.google.com/books?id=2Uk3Gh6xrUUC&pg=PA48 |year=1979 |publisher=SUNY Press |isbn= 0-87395-382-7 |page=48}}</ref><ref name="Miller2006">{{cite journal|last1=Miller|first1=M. B.|title=Pilgrims' Progress: The Business of the Hajj|journal=Past & Present |volume=191 |issue=1 |year=2006 |pages=189–228 |issn=0031-2746 |doi=10.1093/pastj/gtj009}}</ref>


⚫
Vandag bied baie reisagente en lugdienste hadj-pakkette aan wat reisreëlings en huisvesting insluit.<ref>{{cite book |editor1-first=David |editor1-last=Harrison|title=Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies |url=https://books.google.com/books?id=blJpqa-XApQC&pg=PA157 |accessdate=29 Augustus 2014|year=2001 |publisher=CABI |isbn=9780851994338 |page=157}}</ref> Lughawens in [[Djedda]] en [[Medina]] het spesiale terminale vir pelgrims.<ref name=RESA2>{{cite web |url=http://www.saudiembassy.net/about/country-information/transportation_and_communication/air_travel.aspx |title=Air Travel |date=2013 |work=Royal Embassy of Saudi Arabia |accessdate=29 Augustus 2014}}</ref><ref>{{cite news |title=Pilgrims Start Arriving From India, Pakistan as Haj Terminal Is Officially Opened|url=http://www.arabnews.com/node/276926|work=Arab News|accessdate=26 Februarie 2013}}</ref> Baie lughawens in ander lande het ook spesiale terminale wat die vertrek en terugkeer van pelgrims vergemaklik.<ref>{{cite web |url=http://www.world-guides.com/asia/india/delhi/new-delhi/new_delhi_airport.html |title=New Delhi Indira Gandhi International Airport (DEL) Information |date=2014 |work=World Guides |publisher=TravelSmart Ltd |accessdate=29 Augustus 2014}}</ref> Baie lugdienste het ekstra vlugte tydens die hadj om die groot getal pelgrims te akkommodeeer.<ref name=Harrison156/><ref name=RESA2/>
⚫
==Vervoer==
⚫
Pelgrims reis gewoonlik in groepe na die hadj. In die vroeë 19de eeu is reise in karavane oor land onderneem, en later het hulle meestal met stoomskepe gereis. Dit het ’n tyd lank geduur<ref>{{cite book |last=Elfenbein |first=Caleb Heart Iyer |title=Differentiating Islam: Colonialism, Sayyid Qutb, and Religious Transformation in Modern Egypt |url=https://books.google.com/books?id=8HPg4dgR5XEC&pg=PA209 |accessdate=29 Augustus 2014 |year=2008 |publisher=ProQuest |isbn=9780549987710 |page=209}}</ref> tot lugvervoer die mees algemene manier van reis geword het; Egipte het in 1937 die eerste lugdiens vir hadj-reisigers ingestel.<ref name=Long48>{{cite book |last=Long |first=David E.|title=The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah |url= https://books.google.com/books?id=2Uk3Gh6xrUUC&pg=PA48 |year=1979 |publisher=SUNY Press |isbn= 0-87395-382-7 |page=48}}</ref><ref name="Miller2006">{{cite journal|last1=Miller|first1=M. B.|title=Pilgrims' Progress: The Business of the Hajj|journal=Past & Present |volume=191 |issue=1 |year=2006 |pages=189–228 |issn=0031-2746 |doi=10.1093/pastj/gtj009}}</ref>

⚫
Vandag bied baie reisagente en lugdienste hadj-pakkette aan wat reisreëlings en huisvesting insluit.<ref>{{cite book |editor1-first=David |editor1-last=Harrison|title=Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies |url=https://books.google.com/books?id=blJpqa-XApQC&pg=PA157 |accessdate=29 August 2014|year=2001 |publisher=CABI |isbn=9780851994338 |page=157}}</ref> Lughawens in [[Djedda]] en [[Medina]] het spesiale terminale vir pelgrims.<ref name=RESA2>{{cite web |url=http://www.saudiembassy.net/about/country-information/transportation_and_communication/air_travel.aspx |title=Air Travel |date=2013 |work=Royal Embassy of Saudi Arabia |accessdate=29 Augustus 2014}}</ref><ref>{{cite news |title=Pilgrims Start Arriving From India, Pakistan as Haj Terminal Is Officially Opened|url=http://www.arabnews.com/node/276926|work=Arab News|accessdate=26 Februarie 2013}}</ref> Baie lughawens in ander lande het ook spesiale terminale wat die vertrek en terugkeer van pelgrims vergemaklik.<ref>{{cite web |url=http://www.world-guides.com/asia/india/delhi/new-delhi/new_delhi_airport.html |title=New Delhi Indira Gandhi International Airport (DEL) Information |date=2014 |work=World Guides |publisher=TravelSmart Ltd |accessdate=29 Augustus 2014}}</ref> Baie lugdienste het ekstra vlugte tydens die hadj om die groot getal pelgrims te akkommodeeer.<ref name=Harrison156/><ref name=RESA2/>


Tydens die hadj reis pelgrims per bus of te voet tussen die verskillende terreine. Die Saoedi-regering beheer voertuigtoegang tot dié besige gebiede streng. Soms duur ’n reis ure weens die swaar voertuig- of voetgangerverkeer. In 2010 het die Saoedi-regering ’n enkelspoor ingestel tussen Arafat, Moezdalifa en Mina. Dit verkort die reis tydens die kritieke "Nafra" van Arafat na Moezdalifa tot minute. Dit is egter nie toeganklik vir alle pelgrims nie en word streng beheer. Tans kan dit sowat 500&nbsp;000 mense vervoer.
Tydens die hadj reis pelgrims per bus of te voet tussen die verskillende terreine. Die Saoedi-regering beheer voertuigtoegang tot dié besige gebiede streng. Soms duur ’n reis ure weens die swaar voertuig- of voetgangerverkeer. In 2010 het die Saoedi-regering ’n enkelspoor ingestel tussen Arafat, Moezdalifa en Mina. Dit verkort die reis tydens die kritieke "Nafra" van Arafat na Moezdalifa tot minute. Dit is egter nie toeganklik vir alle pelgrims nie en word streng beheer. Tans kan dit sowat 500&nbsp;000 mense vervoer.


==Moderne probleme met skarebeheer==
== Moderne probleme met skarebeheer ==
Die getal pelgrims het die afgelope jare geweldig toegeneem, en dit het gelei tot verskeie ongelukke en sterftes weens verdringing. Die eerste groot ongeluk in moderne tye het in 1990 plaasgevind, toe ’n toeloop in ’n tonnel by Medina die dood van 1&nbsp;462 mense veroorsaak het.<ref>{{cite web | url = http://bigstory.ap.org/article/aa29c2ecc36d4b748fedbb40d36b335f/glance-major-hajj-related-incidents-saudi-arabia | title = Glance at major hajj-related incidents in Saudi Arabia | work= Associated Press| date = 2015-09-11 | accessdate = 2015-10-10 | archiveurl= http://www.webcitation.org/6cAiKZqk6| archivedate= 2015-10-10}}</ref> Daarna is verskeie skarebeheermaatreëls in werking gestel om veiligheid te verseker.
Die getal pelgrims het die afgelope jare geweldig toegeneem, en dit het gelei tot verskeie ongelukke en sterftes weens verdringing. Die eerste groot ongeluk in moderne tye het in 1990 plaasgevind, toe ’n toeloop in ’n tonnel by Medina die dood van 1&nbsp;462 mense veroorsaak het.<ref>{{cite web | url = http://bigstory.ap.org/article/aa29c2ecc36d4b748fedbb40d36b335f/glance-major-hajj-related-incidents-saudi-arabia | title = Glance at major hajj-related incidents in Saudi Arabia | work= Associated Press| date = 11 September 2015 | accessdate = 10 Oktober 2015 | archiveurl= http://www.webcitation.org/6cAiKZqk6| archivedate= 10 Oktober 2015}}</ref> Daarna is verskeie skarebeheermaatreëls in werking gestel om veiligheid te verseker.


Weens die groot skares het party van die rituele meer simbolies geword. Dit is byvoorbeeld nie meer nodig om die Swart Steen te soen nie. Pelgrims kan bloot daarna wys in elke omsirkeling van die Kaäba. Die pilare vir die gooi van klippe is ook in 2004 verander in lang mure met plekke daaronder waar die die klippe opgevang word.<ref name=Marshall90/><ref name=Mohamed54/> Nog ’n voorbeeld is die offering van diere wat nou deur aangewese slagplase hanteer word sonder dat pelgrims self teenwoordig hoef te wees.<ref name=AtoZ/><ref name=CGOIJ>{{cite web |url=http://cgijeddah.mkcl.org/Content.aspx?ID=752&PID=682 |title=Rituals of Haj Sacrifice |author= |date=3 Oktober 2013 |work=Consulate General of India, Jeddah |publisher= |accessdate=24 Oktober 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.adahi.org/adahisite/default.aspx |title=The Saudi Project for Utilization of Hajj Meat |author= |date= |work=ADAHI |publisher= |accessdate=24 Oktober 2015}}</ref>
Weens die groot skares het party van die rituele meer simbolies geword. Dit is byvoorbeeld nie meer nodig om die Swart Steen te soen nie. Pelgrims kan bloot daarna wys in elke omsirkeling van die Kaäba. Die pilare vir die gooi van klippe is ook in 2004 verander in lang mure met plekke daaronder waar die die klippe opgevang word.<ref name=Marshall90/><ref name=Mohamed54/> Nog ’n voorbeeld is die offering van diere wat nou deur aangewese slagplase hanteer word sonder dat pelgrims self teenwoordig hoef te wees.<ref name=AtoZ/><ref name=CGOIJ>{{cite web |url=http://cgijeddah.mkcl.org/Content.aspx?ID=752&PID=682 |title=Rituals of Haj Sacrifice |author= |date=3 Oktober 2013 |work=Consulate General of India, Jeddah |publisher= |accessdate=24 Oktober 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.adahi.org/adahisite/default.aspx |title=The Saudi Project for Utilization of Hajj Meat |author= |date= |work=ADAHI |publisher= |accessdate=24 Oktober 2015}}</ref>


Vir 2016 se hadj het die Saoedi-regering ook elektroniese [[GPS]]-opsporingsarmbande beskikbaar gestel.<ref>{{Cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/06/saudi-arabia-introduces-bracelets-hajj-safety-160630131905794.html|title=Hajj 2016: Saudi Arabia introduces bracelets for safety|website=www.aljazeera.com|access-date=2016-08-15}}</ref>
Vir 2016 se hadj het die Saoedi-regering ook elektroniese [[GPS]]-opsporingsarmbande beskikbaar gestel.<ref>{{Cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/06/saudi-arabia-introduces-bracelets-hajj-safety-160630131905794.html|title=Hajj 2016: Saudi Arabia introduces bracelets for safety|website=www.aljazeera.com|accessdate=15 Augustus 2016}}</ref>


Ondanks dié veiligheidsmaatreëls kan voorvalle steeds voorkom tydens die hadj wanneer daar ’n toeloop is of platforms meegee onder die gewig van die baie besoekers. In 2015 het ’n toeloop die dood van 769 mense en die besering van 934 mense veroorsaak, volgens die Saoedi-owerhede.<ref name="Gambrell" /><ref name="BBC-25SEP">{{cite news|title=Hajj stampede: Saudis face growing criticism over deaths|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-34357383|accessdate=25 September 2015|work=BBC|date=25 September 2015}}</ref> In ’n verslag van Associated Press is die dodetal op 1&nbsp;470 geraam na aanleiding van amptelike verslae van ander lande, en dit maak dit die grootste sodanige ramp tot op datum.<ref name="Gambrell">{{cite news|title=Saudi crush was deadliest hajj tragedy ever|url=http://news.yahoo.com/ap-exclusive-saudi-hajj-disaster-deadliest-ever-strike-111906027.html |accessdate=10 October 2015|work=Associated Press|date=10 Oktober 2015| archiveurl= http://www.webcitation.org/6cAfdtwRo| archivedate= 10 Oktober 2015}}</ref>
Ondanks dié veiligheidsmaatreëls kan voorvalle steeds voorkom tydens die hadj wanneer daar ’n toeloop is of platforms meegee onder die gewig van die baie besoekers. In 2015 het ’n toeloop die dood van 769 mense en die besering van 934 mense veroorsaak, volgens die Saoedi-owerhede.<ref name="Gambrell" /><ref name="BBC-25SEP">{{cite news|title=Hajj stampede: Saudis face growing criticism over deaths|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-34357383|accessdate=25 September 2015|work=BBC|date=25 September 2015}}</ref> In ’n verslag van Associated Press is die dodetal op 1&nbsp;470 geraam na aanleiding van amptelike verslae van ander lande, en dit maak dit die grootste sodanige ramp tot op datum.<ref name="Gambrell">{{cite news|title=Saudi crush was deadliest hajj tragedy ever|url=http://news.yahoo.com/ap-exclusive-saudi-hajj-disaster-deadliest-ever-strike-111906027.html |accessdate=10 Oktober 2015|work=Associated Press|date=10 Oktober 2015| archiveurl= http://www.webcitation.org/6cAfdtwRo| archivedate= 10 Oktober 2015}}</ref>


Kommer is in 2013 en 2014 uitgespreek oor die verspreiding van Midde-Oosterse asemhalingsindroom weens die groot skares.<ref name="time 2013">{{cite news | url=http://science.time.com/2013/10/16/as-the-hajj-unfolds-in-saudi-arabia-a-deep-look-inside-the-battle-against-mers/ | title=As the Hajj Unfolds in Saudi Arabia, A Deep Look Inside the Battle Against MERS | publisher=Time | date=16 Oktober 2013 | accessdate=17 Oktober 2013 | last=Katz |first=Andrew}}</ref><ref>{{cite news |last1=Eaves |first1=Elisabeth |title=WHO's Maurizio Barbeschi Talks About MERS and Mass Events |url=http://thebulletin.org/whos-maurizio-barbeschi-talks-about-mers-and-mass-events7230 |publisher=Bulletin of the Atomic Scientists |date=9 Junie 2014 |accessdate=9 Junie 2014}}</ref> Volgens die Saoedi-minister van gesondheid is geen gevalle van dié siekte nog onder pelgrims bespeur nie.<ref name="vancouversun">{{cite news | url=http://www.vancouversun.com/health/Spain+reports+first+MERS+case+woman+travelled+Saudi+Arabia+Hajj/9133754/story.html | title=Spain reports its first MERS case; woman travelled to Saudi Arabia for Hajj | newspaper=The Vancouver Sun | date=7 November 2013 | accessdate=12 November 2013 | last=Branswell |first=Helen |agency=The Canadian Press}}</ref>
Kommer is in 2013 en 2014 uitgespreek oor die verspreiding van [[Midde-Ooste]]rse asemhalingsindroom weens die groot skares.<ref name="time 2013">{{cite news | url=http://science.time.com/2013/10/16/as-the-hajj-unfolds-in-saudi-arabia-a-deep-look-inside-the-battle-against-mers/ | title=As the Hajj Unfolds in Saudi Arabia, A Deep Look Inside the Battle Against MERS | publisher=Time | date=16 Oktober 2013 | accessdate=17 Oktober 2013 | last=Katz |first=Andrew}}</ref><ref>{{cite news |last1=Eaves |first1=Elisabeth |title=WHO's Maurizio Barbeschi Talks About MERS and Mass Events |url=http://thebulletin.org/whos-maurizio-barbeschi-talks-about-mers-and-mass-events7230 |publisher=Bulletin of the Atomic Scientists |date=9 Junie 2014 |accessdate=9 Junie 2014}}</ref> Volgens die Saoedi-minister van gesondheid is geen gevalle van dié siekte nog onder pelgrims bespeur nie.<ref name="vancouversun">{{cite news | url=http://www.vancouversun.com/health/Spain+reports+first+MERS+case+woman+travelled+Saudi+Arabia+Hajj/9133754/story.html | title=Spain reports its first MERS case; woman travelled to Saudi Arabia for Hajj | newspaper=The Vancouver Sun | date=7 November 2013 | accessdate=12 November 2013 | last=Branswell |first=Helen |agency=The Canadian Press}}</ref>


==Betekenis==
== Betekenis ==
Die hadj het vir Moslems ’n godsdienstige sowel as sosiale betekenis. Buiten dat dit ’n godsdiensplig is, hou dit vir hulle ’n spirituele belang in wat hulle ’n geleentheid tot selfvernuwing gee.<ref>{{cite book |editor1-first=Aziz |editor1-last=Sheikh |title=Caring for Muslim Patients |url=https://books.google.com/books?id=mgwiloFTrKwC&pg=PA96 |accessdate=2 September 2014 |year=2008 |publisher=Radcliffe Publishing |isbn=9781857758122 |page=96}}</ref> Die hadj dien as ’n herinnering aan die Oordeelsdag, wanneer mense voor God te staan sal kom.<ref>{{cite book |last=Powell |first=William |title=Saudi Arabia and Its Royal Family |url=https://books.google.com/books?id=ytVtAAAAMAAJ&pq=PA113 |accessdate=7 Oct 2014 |year=1982 |publisher=Lyle Stuart |isbn=9780818403262 |page=113}}</ref> [[Hadit]]-geskrifte (aanhalings van Mohammed) lê klem op verskeie voordele wat ’n pelgrim geniet as hy die hadj suksesvol afgelê het.<ref group="nota">Volgens een van dié aanhalings het die profeet gesê: ''"Wie ook al die hadj vir Allah voltooi het en nie seksuele omgang met sy vrou gehad en nie booshede of sonde gepleeg het nie, sal (sonder sonde van die hadj af) terugkeer asof hy opnuut gebore is."'' [http://www.usc.edu/org/cmje/religious-texts/hadith/bukhari/026-sbt.php#002.026.596 Sahih al-Bukhari, 2:26:596]</ref> Ná hul terugkeer kan pelgrims die titel "Al-Hadji" voor hul naam skryf en word hulle met respek in die Moslemgemeenskap bejeën.<ref name="Andrea67">{{cite book |author=Andrea Schulte-Peevers |title=Oman, UAE & Arabian Peninsula |url=https://books.google.com/books?id=D8hmZIAaTGQC&pg=PA67 |year=2010 |publisher=Lonely Planet |isbn=9781741791457 |page=67}}</ref>
Die hadj het vir Moslems ’n godsdienstige sowel as sosiale betekenis. Buiten dat dit ’n godsdiensplig is, hou dit vir hulle ’n spirituele belang in wat hulle ’n geleentheid tot selfvernuwing gee.<ref>{{cite book |editor1-first=Aziz |editor1-last=Sheikh |title=Caring for Muslim Patients |url=https://books.google.com/books?id=mgwiloFTrKwC&pg=PA96 |accessdate=2 September 2014 |year=2008 |publisher=Radcliffe Publishing |isbn=9781857758122 |page=96}}</ref> Die hadj dien as ’n herinnering aan die Oordeelsdag, wanneer mense voor God te staan sal kom.<ref>{{cite book |last=Powell |first=William |title=Saudi Arabia and Its Royal Family |url=https://books.google.com/books?id=ytVtAAAAMAAJ&pq=PA113 |accessdate=7 Oktober 2014 |year=1982 |publisher=Lyle Stuart |isbn=9780818403262 |page=113}}</ref> [[Hadit]]-geskrifte (aanhalings van Mohammed) lê klem op verskeie voordele wat ’n pelgrim geniet as hy die hadj suksesvol afgelê het.<ref group="nota">Volgens een van dié aanhalings het die profeet gesê: ''"Wie ook al die hadj vir Allah voltooi het en nie seksuele omgang met sy vrou gehad en nie booshede of sonde gepleeg het nie, sal (sonder sonde van die hadj af) terugkeer asof hy opnuut gebore is."'' [http://www.usc.edu/org/cmje/religious-texts/hadith/bukhari/026-sbt.php#002.026.596 Sahih al-Bukhari, 2:26:596]</ref> Ná hul terugkeer kan pelgrims die titel "Al-Hadji" voor hul naam skryf en word hulle met respek in die Moslemgemeenskap bejeën.<ref name="Andrea67">{{cite book |author=Andrea Schulte-Peevers |title=Oman, UAE & Arabian Peninsula |url=https://books.google.com/books?id=D8hmZIAaTGQC&pg=PA67 |year=2010 |publisher=Lonely Planet |isbn=9781741791457 |page=67}}</ref>


Islam-geleerdes meen egter die hadj behoort ’n aanduiding van ’n persoon se godsdiensverbintenis te wees en nie beskou te word as ’n meting van sy sosiale status nie.<ref name="Andrea67"/> Die hadj bring Moslems van oor die hele wêreld bymekaar en verenig hulle ongeag hul ras, kleur en kultuur, en dit dien as ’n simbool van gelykheid.<ref name=Nigosian111/><ref name=BBC>{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/religion/religions/islam/practices/hajj_1.shtml |title=Hajj: pilgrimage to Mecca |date=8 September 2009 |publisher=BBC |accessdate=6 Oktober 2014}}</ref>
Islam-geleerdes meen egter die hadj behoort ’n aanduiding van ’n persoon se godsdiensverbintenis te wees en nie beskou te word as ’n meting van sy sosiale status nie.<ref name="Andrea67"/> Die hadj bring Moslems van oor die hele wêreld bymekaar en verenig hulle ongeag hul ras, kleur en kultuur, en dit dien as ’n simbool van gelykheid.<ref name=Nigosian111/><ref name=BBC>{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/religion/religions/islam/practices/hajj_1.shtml |title=Hajj: pilgrimage to Mecca |date=8 September 2009 |publisher=BBC |accessdate=6 Oktober 2014}}</ref>


Volgens ’n studie van 2008 oor die uitwerking van die deelname aan die hadj onder Islam-pelgrims word Moslemgemeenskappe positiewer en verdraagsamer ná die hadj. Die studie, met die titel ''Estimating the Impact of the Hajj: Religion and Tolerance in Islam's Global Gathering'', wat in samewerking met die [[Harvard-universiteit]] se John F. Kennedy-regeringskool gedoen is, dui aan die hadj "verhoog die geloof in gelykheid en harmonie onder etniese groepe en Islamitiese seksies en lei tot gunstiger houdings jeens vroue, insluitende ’n groter aanvaarding van hul opvoeding en werkneming", en "hadji's glo meer geredelik in vrede, en in gelykheid en harmonie onder aanhangers van verskillende gelowe".<ref>{{cite web |url=http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1124213 |title=Estimating the Impact of the Hajj: Religion and Tolerance in Islam's Global Gathering |publisher=Papers.ssrn.com |date= |accessdate=2011-12-19}}</ref>
Volgens ’n studie van 2008 oor die uitwerking van die deelname aan die hadj onder Islam-pelgrims word Moslemgemeenskappe positiewer en verdraagsamer ná die hadj. Die studie, met die titel ''Estimating the Impact of the Hajj: Religion and Tolerance in Islam's Global Gathering'', wat in samewerking met die [[Harvard-universiteit]] se John F. Kennedy-regeringskool gedoen is, dui aan die hadj "verhoog die geloof in gelykheid en harmonie onder etniese groepe en Islamitiese seksies en lei tot gunstiger houdings jeens vroue, insluitende ’n groter aanvaarding van hul opvoeding en werkneming", en "hadji's glo meer geredelik in vrede, en in gelykheid en harmonie onder aanhangers van verskillende gelowe".<ref>{{cite web |url=http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1124213 |title=Estimating the Impact of the Hajj: Religion and Tolerance in Islam's Global Gathering |publisher=Papers.ssrn.com |date= |accessdate=19 Desember 2011}}</ref>


Die Amerikaanse menseregte-aktivis [[Malcolm X]] het die sosiologiese atmosfeer wat hy in die 1960's op sy hadj ervaar het, as volg beskryf:
Die Amerikaanse menseregte-aktivis [[Malcolm X]] het die sosiologiese atmosfeer wat hy in die 1960's op sy hadj ervaar het, as volg beskryf:


{{quote|''Daar was tienduisende pelgrims, van oor die hele wêreld. Hulle was van alle kleure, van blonde mense met blou oë tot swart Afrikane. Maar ons het almal aan dieselfde ritueel deelgeneem, en ’n gees van eenheid en broederskap ervaar wat my ondervindings in Amerika my laat glo het nooit kan bestaan tussen wit en nie-wit nie. Amerika behoort Islam te verstaan, want dit is die een geloof wat die rasseprobleem uit sy gemeenskap uitwis. Jy kan geskok wees dat ek dié woorde uiter. Maar wat ek op hierdie pelgrimstog gesien en ervaar het, het my oorreed om baie van my vorige gedagtepatrone te wysig.''<ref name="XHaley1999">{{cite book |author1=Malcolm X |author2=Alex Haley |title=The Autobiography of Malcolm X |url=https://books.google.com/books?id=NlkifTXux_cC |accessdate=26 February 2013 |year=1999 |publisher=Ballantine Books |isbn=978-0-345-35068-8 |page=346}}</ref>}}
{{quote|''Daar was tienduisende pelgrims, van oor die hele wêreld. Hulle was van alle kleure, van blonde mense met blou oë tot swart Afrikane. Maar ons het almal aan dieselfde ritueel deelgeneem, en ’n gees van eenheid en broederskap ervaar wat my ondervindings in Amerika my laat glo het nooit kan bestaan tussen wit en nie-wit nie. Amerika behoort Islam te verstaan, want dit is die een geloof wat die rasseprobleem uit sy gemeenskap uitwis. Jy kan geskok wees dat ek dié woorde uiter. Maar wat ek op hierdie pelgrimstog gesien en ervaar het, het my oorreed om baie van my vorige gedagtepatrone te wysig.''<ref name="XHaley1999">{{cite book |author1=Malcolm X |author2=Alex Haley |title=The Autobiography of Malcolm X |url=https://books.google.com/books?id=NlkifTXux_cC |accessdate=26 Februarie 2013 |year=1999 |publisher=Ballantine Books |isbn=978-0-345-35068-8 |page=346}}</ref>}}


[[Beeld:Masjid al-Haram panorama.JPG|thumb|center|800px|<center>’n Panoroma van Al-Masdjid al-Haram tydens die hadj van 2007.</center>]]
[[Lêer:Masjid al-Haram panorama.JPG|duimnael|senter|800px|<center>’n Panoroma van Al-Masdjid al-Haram tydens die hadj van 2007.</center>]]


==Getal pelgrims per jaar==
== Getal pelgrims per jaar ==
Daar was die afgelope 92 jaar ’n aansienlike toename in die getal pelgrims, en die getal buitelandse pelgrims het met sowat 2&nbsp;824 persent toegeneem, van 58&nbsp;584 in 1920 tot 1&nbsp;752&nbsp;932 in 2012.<ref name=History>[http://www.thenews.com.pk/Todays-News-2-139473-Number-of-foreign-Hajis-grows-by-2824-percent-in-92-years "Increase in Pilgrims"], ''The News International''. URL besoek op 12 Maart 2013.</ref> Vanweë ontwikkelings en uitbreidings by Al-Masdjid al-Haram het die Saoedi-regering die getal pelgrims in 2013 beperk.<ref>{{cite press release | url=http://mea.gov.in/press-releases.htm?dtl/21917/Reduction+in+Hajj+2013+Quota | title=Reduction in Hajj 2013 Quota | publisher=Ministry of External Affairs, Government of India | date=8 Julie 2013 | accessdate=17 September 2014 }}</ref><ref>{{cite news | url=https://ph.news.yahoo.com/saudi-arabia-cuts-hajj-quota-foreign-pilgrims-20-213053607.html | title=Saudi Arabia cuts Hajj Quota for foreign pilgrims by 20 percent | publisher=Yahoo News | date=19 Junie 2013 | accessdate=17 September 2013}}</ref> Die getalle het sedert 1920 soos volg toegeneem:
Daar was die afgelope 92 jaar ’n aansienlike toename in die getal pelgrims, en die getal buitelandse pelgrims het met sowat 2&nbsp;824 persent toegeneem, van 58&nbsp;584 in 1920 tot 1&nbsp;752&nbsp;932 in 2012.<ref name=History>[http://www.thenews.com.pk/Todays-News-2-139473-Number-of-foreign-Hajis-grows-by-2824-percent-in-92-years "Increase in Pilgrims"], ''The News International''. URL besoek op 12 Maart 2013.</ref> Vanweë ontwikkelings en uitbreidings by Al-Masdjid al-Haram het die Saoedi-regering die getal pelgrims in 2013 beperk.<ref>{{cite press release | url=http://mea.gov.in/press-releases.htm?dtl/21917/Reduction+in+Hajj+2013+Quota | title=Reduction in Hajj 2013 Quota | publisher=Ministry of External Affairs, Government of India | date=8 Julie 2013 | accessdate=17 September 2014 }}</ref><ref>{{cite news | url=https://ph.news.yahoo.com/saudi-arabia-cuts-hajj-quota-foreign-pilgrims-20-213053607.html | title=Saudi Arabia cuts Hajj Quota for foreign pilgrims by 20 percent | publisher=Yahoo News | date=19 Junie 2013 | accessdate=17 September 2013}}</ref> Die getalle het sedert 1920 soos volg toegeneem:


Lyn 179: Lyn 174:
! Jaar !! [[Islamitiese kalender|AH]] !! Plaaslik pelgrims!! Buitelandse pelgrims !! Totaal
! Jaar !! [[Islamitiese kalender|AH]] !! Plaaslik pelgrims!! Buitelandse pelgrims !! Totaal
|-
|-
| 1920 || 1338 || || 58 584<ref name=History/> ||
| 1920 || 1338 || || 58&nbsp;584<ref name=History/> ||
|-
|-
| 1921 || 1339 || || 57 255<ref name=History/> ||
| 1921 || 1339 || || 57&nbsp;255<ref name=History/> ||
|-
|-
| 1922 || 1340 || || 56 319<ref name=History/> ||
| 1922 || 1340 || || 56&nbsp;319<ref name=History/> ||
|-
|-
| 1950 || 1369 || || (sowat) 100 000<ref name=Marshall86/> ||
| 1950 || 1369 || || (sowat) 100&nbsp;000<ref name=Marshall86/> ||
|-
|-
| 1995 || 1415 || || 910 157<ref>{{cite web |title=Ministry of Pilgrimage releases Hajj statistics |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=1996-04-19 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/1996/news/page170.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> ||
| 1995 || 1415 || || 910&nbsp;157<ref>{{cite web |title=Ministry of Pilgrimage releases Hajj statistics |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=19 April 1996 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/1996/news/page170.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> ||
|-
|-
| 1996 || 1416 || 784 769 || 1 080,465<ref name=RESA1997>{{cite web |title=Record number of pilgrims arrive for 1417 Hajj |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=1997-04-15 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/1997/news/page208.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> || 1,865,234
| 1996 || 1416 || 784&nbsp;769 || 1&nbsp;080&nbsp;465<ref name=RESA1997>{{cite web |title=Record number of pilgrims arrive for 1417 Hajj |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=15 April 1997 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/1997/news/page208.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> || 1&nbsp;865&nbsp;234
|-
|-
| 1997 || 1417 || 774 260 || 1 168 591<ref name=RESA1997/> || 1 942 851
| 1997 || 1417 || 774&nbsp;260 || 1&nbsp;168&nbsp;591<ref name=RESA1997/> || 1&nbsp;942&nbsp;851
|-
|-
| 1998 || 1418 || 699 770 || 1 132 344 || 1 832 114<ref>{{cite web |title=Final statistics for Hajj 1418 pilgrims |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=1998-04-08 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/1998/news/page352.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
| 1998 || 1418 || 699&nbsp;770 || 1&nbsp;132&nbsp;344 || 1&nbsp;832&nbsp;114<ref>{{cite web |title=Final statistics for Hajj 1418 pilgrims |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=8 April 1998 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/1998/news/page352.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
|-
|-
| 1999 || 1419 || 775 268 || 1 056 730 || 1 831 998
| 1999 || 1419 || 775&nbsp;268 || 1&nbsp;056&nbsp;730 || 1&nbsp;831&nbsp;998
|-
|-
| 2000 || 1420 || 466 430<ref name=RESA2000/> || 1 267 355 || 1 733 785<ref name=RESA2000>{{cite web |title=Ministry of Pilgrimage figures released for 1420 Haj |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2000-03-20 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2000/news/Page460.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
| 2000 || 1420 || 466&nbsp;430<ref name=RESA2000/> || 1&nbsp;267&nbsp;355 || 1&nbsp;733&nbsp;785<ref name=RESA2000>{{cite web |title=Ministry of Pilgrimage figures released for 1420 Haj |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=20 Maart 2000 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2000/news/Page460.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
|-
|-
| 2001 || 1421 || 440 808 || 1 363 992 || 1 804 800<ref>{{cite web |title=Successful culmination of Hajj 1421 |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2001-03-09 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2001/news/page514.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
| 2001 || 1421 || 440&nbsp;808 || 1&nbsp;363&nbsp;992 || 1&nbsp;804&nbsp;800<ref>{{cite web |title=Successful culmination of Hajj 1421 |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=9 Maart 2001 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2001/news/page514.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
|-
|-
| 2002 || 1422 || 590 576 || 1 354 184 || 1 944 760
| 2002 || 1422 || 590&nbsp;576 || 1&nbsp;354&nbsp;184 || 1&nbsp;944&nbsp;760
|-
|-
| 2003 || 1423 || 493 230 || 1 431 012 || 1,924,242<ref>{{cite web |title=Tragic deaths reported in crowding at Mina |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2003-02-11 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2003/news/page499.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
| 2003 || 1423 || 493&nbsp;230 || 1&nbsp;431&nbsp;012 || 1&nbsp;924&nbsp;242<ref>{{cite web |title=Tragic deaths reported in crowding at Mina |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=11 Februarie 2003 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2003/news/page499.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
|-
|-
| 2004 || 1424 || 473 004<ref name=culmination>{{cite web |title=Culmination of 1424 Hajj witnesses stampede deaths |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2004-02-01 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2004/news/page759.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> || 1 419 706<ref>{{cite web |title=Hajj proceeding without incident |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2004-01-30 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2004/news/page764.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> || 1,892,710<ref name=culmination/>
| 2004 || 1424 || 473&nbsp;004<ref name=culmination>{{cite web |title=Culmination of 1424 Hajj witnesses stampede deaths |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=1 Februarie 2004 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2004/news/page759.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> || 1&nbsp;419&nbsp;706<ref>{{cite web |title=Hajj proceeding without incident |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=30 Januarie 2004 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2004/news/page764.aspx |accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> || 1&nbsp;892&nbsp;710<ref name=culmination/>
|-
|-
| 2005 || 1425 || (sowat) 1 030 000 || 1 534 769 || (sowat) 2 560 000<ref>{{cite web |title=Prince Abdulmajeed declares Hajj 1425 a success |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2005-01-25 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2005/news/page806.aspx |accessdate=2009-07-30}}</ref>
| 2005 || 1425 || (sowat) 1&nbsp;030&nbsp;000 || 1&nbsp;534&nbsp;769 || (sowat) 2&nbsp;560&nbsp;000<ref>{{cite web |title=Prince Abdulmajeed declares Hajj 1425 a success |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=25 Januarie 2005 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2005/news/page806.aspx |accessdate=30 Julie 2009}}</ref>
|-
|-
| 2006 || 1426 || 573 147 || 1 557 447 || 2 130 594<ref>{{cite web | url=http://www.saudiembassy.net/archive/2006/news/page919.aspx | title=Number of Hajj pilgrims tops 2 million | publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia | date=10 Januarie 2006 | accessdate=16 Januarie 2015}}</ref>
| 2006 || 1426 || 573&nbsp;147 || 1&nbsp;557&nbsp;447 || 2&nbsp;130&nbsp;594<ref>{{cite web | url=http://www.saudiembassy.net/archive/2006/news/page919.aspx | title=Number of Hajj pilgrims tops 2 million | publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia | date=10 Januarie 2006 | accessdate=16 Januarie 2015}}</ref>
|-
|-
| 2006 || 1427 || 724 229 || 1 654 407 ||2 378 636<ref>{{cite web |title=More than 2.3 million pilgrims perform the Hajj this year |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2006-12-30 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2006/news/page5.aspx |accessdate=2009-07-30}}</ref>
| 2006 || 1427 || 724&nbsp;229 || 1&nbsp;654&nbsp;407 || 2&nbsp;378&nbsp;636<ref>{{cite web |title=More than 2.3 million pilgrims perform the Hajj this year |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=30 Desember 2006 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2006/news/page5.aspx |accessdate=30 Julie 2009}}</ref>
|-
|-
| 2007 || 1428 || 746 511 || 1 707 814 || 2 454 325<ref>{{cite web |title=More than 1.7 million pilgrims have arrived in Saudi Arabia for the Hajj |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2007-12-17 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2007/news/page15.aspx |accessdate=2009-07-30}}</ref>
| 2007 || 1428 || 746&nbsp;511 || 1&nbsp;707&nbsp;814 || 2&nbsp;454&nbsp;325<ref>{{cite web |title=More than 1.7 million pilgrims have arrived in Saudi Arabia for the Hajj |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=17 Desember 2007 |url=http://www.saudiembassy.net/archive/2007/news/page15.aspx |accessdate=30 Julie 2009}}</ref>
|-
|-
| 2008 || 1429 || || 1 729 841<ref>{{cite web |title=Record number of pilgrims arrive for Hajj |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2008-12-06 |url=http://www.saudiembassy.net/affairs/recent-news/news12060801.aspx |accessdate=2009-07-30}}</ref> ||
| 2008 || 1429 || || 1&nbsp;729 841<ref>{{cite web |title=Record number of pilgrims arrive for Hajj |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=6 Desember 2008 |url=http://www.saudiembassy.net/affairs/recent-news/news12060801.aspx |accessdate=30 Julie 2009}}</ref> ||
|-
|-
| 2009 || 1430 || 154 000 || 1 613 000 || 2 521 000<ref>{{cite web |title=2,521,000 million pilgrims participated in Hajj 1430 |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2009-11-29 |url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11290904.aspx |accessdate=2009-12-08}}</ref>
| 2009 || 1430 || 154&nbsp;000 || 1&nbsp;613&nbsp;000 || 2&nbsp;521&nbsp;000<ref>{{cite web |title=2,521,000 million pilgrims participated in Hajj 1430 |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=29 November 2009 |url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11290904.aspx |accessdate=8 Desember 2009}}</ref>
|-
|-
| 2010 || 1431 || 989 798 || 1 799 601 || 2 854 345<ref>{{cite web |title=2.8 million pilgrims participated in Hajj 1431 |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2010-11-18 |url=http://www.saudiembassy.or.jp/En/PressReleases/2010/20101118.htm |accessdate=2010-12-28}}</ref>
| 2010 || 1431 || 989&nbsp;798 || 1&nbsp;799&nbsp;601 || 2&nbsp;854&nbsp;345<ref>{{cite web |title=2.8 million pilgrims participated in Hajj 1431 |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=18 November 2010 |url=http://www.saudiembassy.or.jp/En/PressReleases/2010/20101118.htm |accessdate=28 Desember 2010}}</ref>
|-
|-
| 2011 || 1432 || 1 099 522 || 1 828 195 || 2 927 717<ref>{{cite web |title=2,927,717 pilgrims performed Hajj this year |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2011-11-06 |url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11061102.aspx |accessdate=2012-11-16}}</ref>
| 2011 || 1432 || 1&nbsp;099&nbsp;522 || 1&nbsp;828&nbsp;195 || 2&nbsp;927&nbsp;717<ref>{{cite web |title=2,927,717 pilgrims performed Hajj this year |publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=6 November 2011 |url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11061102.aspx |accessdate=16 November 2012}}</ref>
|-
|-
| 2012 || 1433 || 1 408 641 || 1 752 932 || 3 161 573<ref>{{cite web |title=3,161,573 pilgrims perform Hajj this year| publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=27 October 2012| url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10271201.aspx| accessdate=2013-03-12}}</ref>
| 2012 || 1433 || 1&nbsp;408&nbsp;641 || 1&nbsp;752&nbsp;932 || 3&nbsp;161&nbsp;573<ref>{{cite web |title=3,161,573 pilgrims perform Hajj this year| publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=27 Oktober 2012| url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10271201.aspx| accessdate=12 Maart 2013}}</ref>
|-
|-
| 2013 || 1434 || (sowat) 700 000<ref>{{cite news | title=Two million pilgrims taking place in Hajj |publisher=Euronews |date=14 Oktober 2013| url=http://www.euronews.com/2013/10/14/two-million-pilgrims-taking-part-in-hajj-at-mecca-reach-mount-arafat/| accessdate=2014-02-13}}</ref> || 1 379 531<ref>{{cite web |title=1,379,531 pilgrims from 188 countries arrived for Hajj| publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=13 Oktober 2013| url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10131302.aspx| accessdate=2014-02-13}}</ref> || (sowat) 2 061 573
| 2013 || 1434 || (sowat) 700&nbsp;000<ref>{{cite news | title=Two million pilgrims taking place in Hajj |publisher=Euronews |date=14 Oktober 2013| url=http://www.euronews.com/2013/10/14/two-million-pilgrims-taking-part-in-hajj-at-mecca-reach-mount-arafat/| accessdate=13 Februarie 2014}}</ref> || 1&nbsp;379&nbsp;531<ref>{{cite web |title=1,379,531 pilgrims from 188 countries arrived for Hajj| publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=13 Oktober 2013| url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10131302.aspx| accessdate=13 Februarie 2014}}</ref> || (sowat) 2&nbsp;061&nbsp;573
|-
|-
| 2014 || 1435 || (sowat) 700 000<ref name=AN2014/> || 1 389 053<ref>{{cite web |title=Small increase in foreign pilgrims| publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2 Oktober 2014| url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10021401.aspx| accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> || (sowat) 2 089 053<ref name=AN2014>{{cite news |title=Pilgrims stone 'devil' in last major Haj ritual; Eid Al-Adha begins| publisher=Arab News |date=6 Oktober 2014| url=http://www.arabnews.com/featured/news/639656| accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
| 2014 || 1435 || (sowat) 700&nbsp;000<ref name=AN2014/> || 1&nbsp;389&nbsp;053<ref>{{cite web |title=Small increase in foreign pilgrims| publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=2 Oktober 2014| url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10021401.aspx| accessdate=7 Oktober 2014}}</ref> || (sowat) 2&nbsp;089&nbsp;053<ref name=AN2014>{{cite news |title=Pilgrims stone 'devil' in last major Haj ritual; Eid Al-Adha begins| publisher=Arab News |date=6 Oktober 2014| url=http://www.arabnews.com/featured/news/639656| accessdate=7 Oktober 2014}}</ref>
|-
|-
| 2015 || 1436 || (sowat) 615 059 || 1 384 941<ref>{{cite web |title=1,384,941 foreign pilgrims participated in Hajj| publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=22 September 2015| url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news09221501.aspx| accessdate=26 September 2015}}</ref> || (sowat) 2 000 000<ref name=TheDailyStar2015/>
| 2015 || 1436 || (sowat) 615&nbsp;059 || 1&nbsp;384&nbsp;941<ref>{{cite web |title=1,384,941 foreign pilgrims participated in Hajj| publisher=Royal Embassy of Saudi Arabia |date=22 September 2015| url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news09221501.aspx| accessdate=26 September 2015}}</ref> || (sowat) 2&nbsp;000&nbsp;000<ref name=TheDailyStar2015/>
|-
|-
| 2016 || 1437 || (sowat) 537 537 || 1 325 372 || (sowat) 2 000 000<ref>[http://www.alarabiya.net/ar/saudi-today/2016/09/11/%D9%87%D9%8A%D8%A6%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1-%D8%B9%D8%AF%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%AC-%D9%87%D8%B0%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%AE%D8%B7%D9%89-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%86-%D9%88800-%D8%A3%D9%84%D9%81.html Pilgrims in 1437, ''Saudi Today''] URL besoek op 1 Oktober 2016</ref><ref>[http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/photography/hajj-pilgrimage-in-pictures-saudia-arabia-muslims-mecca-a7311251.html Eid al-Adha: Saudi Arabia's Hajj pilgrimage in pictures, ''The Independent'', 16 September 2016] URL besoek op 1 Oktober 2016</ref>
| 2016 || 1437 || (sowat) 537&nbsp;537 || 1&nbsp;325&nbsp;372 || (sowat) 2&nbsp;000&nbsp;000<ref>[http://www.alarabiya.net/ar/saudi-today/2016/09/11/%D9%87%D9%8A%D8%A6%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1-%D8%B9%D8%AF%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%AC-%D9%87%D8%B0%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%AE%D8%B7%D9%89-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%86-%D9%88800-%D8%A3%D9%84%D9%81.html Pilgrims in 1437, ''Saudi Today''] URL besoek op 1 Oktober 2016</ref><ref>[http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/photography/hajj-pilgrimage-in-pictures-saudia-arabia-muslims-mecca-a7311251.html Eid al-Adha: Saudi Arabia's Hajj pilgrimage in pictures, ''The Independent'', 16 September 2016] URL besoek op 1 Oktober 2016</ref>
|}
|}


==Galery==
== Galery ==
<center>
<center><gallery>
Lêer:Mount Safa Mecca.jpg|Die heuwel Safa in Al-Masdjid al-Haram.
⚫
<gallery>
Beeld:Mount Safa Mecca.jpg|Die heuwel Safa in Al-Masdjid al-Haram.
Lêer:Supplicating Pilgrim at Masjid Al Haram. Mecca, Saudi Arabia.jpg|Al-Masdjid al-Haram.
⚫
Lêer:Aqaba the big one.jpg|Die grootste djamara (pilaar).
Beeld:Supplicating_Pilgrim_at_Masjid_Al_Haram._Mecca,_Saudi_Arabia.jpg|Al-Masdjid al-Haram.
⚫
Lêer:Zamzamwill.JPG|Pelgrims besoek die Zamzam-put.
⚫
Beeld:Aqaba_the_big_one.jpg|Die grootste djamara (pilaar).
⚫
Lêer:Mount Arafat.jpg|Berg Arafat.
⚫
Beeld:Zamzamwill.JPG|Pelgrims besoek die Zamzam-put.
⚫
Lêer:Mecca-1850.jpg|Uitbeelding van Mekka in 1850.
⚫
Beeld:Mount_Arafat.jpg|Berg Arafat.
⚫
</gallery></center>
⚫
Beeld:Mecca-1850.jpg|Uitbeelding van Mekka in 1850.
</gallery>
</center>


==Notas==
== Notas ==
{{Reflist|group=nota}}
{{Reflist|group=nota}}


==Verwysings==
== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}
{{Verwysings|3}}


==Verdere leesstof==
== Verdere leesstof ==
* {{cite book | last = Bianchi | first = Robert R. | year = 2004 | title = Guests of God: Pilgrimage and Politics in the Islamic World | publisher = Oxford University Press | isbn = 978-0-19-517107-5}}
*{{cite book
* {{cite book | last = Hammoudi | first = Abdellah | year = 2006 | title = A Season in Mecca: Narrative of a Pilgrimage | publisher = Hill and Wang | isbn = 978-0-8090-7609-3}}
| last = Bianchi
⚫
* Khan, Qaisra, "Hajj & 'Umra", in ''Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God'' (2 vols.), reds. C. Fitzpatrick en A. Walker, Santa Barbara, ABC-CLIO, 2014, Vol I, bl.&nbsp;239–245.
| first = Robert R.
* {{cite book | last = Trojanow | first = Ilija | year = 2007 | title = Mumbai To Mecca: A Pilgrimage to the Holy Sites of Islam | publisher = Haus Publishing | isbn = 978-1-904950-29-5 | authorlink = }}
| year = 2004
| title = Guests of God: Pilgrimage and Politics in the Islamic World
| publisher = Oxford University Press
| isbn = 978-0-19-517107-5}}
*{{cite book
| last = Hammoudi
| first = Abdellah
| year = 2006
| title = A Season in Mecca: Narrative of a Pilgrimage
| publisher = Hill and Wang
| isbn = 978-0-8090-7609-3}}
⚫
* Khan, Qaisra, "Hajj & 'Umra", in ''Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God'' (2 vols.), reds. C. Fitzpatrick en A. Walker, Santa Barbara, ABC-CLIO, 2014, Vol I, pp.&nbsp;239–245.
*{{cite book
| last = Trojanow
| first = Ilija
| year = 2007
| title = Mumbai To Mecca: A Pilgrimage to the Holy Sites of Islam
| publisher = Haus Publishing
| isbn = 978-1-904950-29-5
| authorlink = }}


==Eksterne skakels==
== Eksterne skakels ==
* [http://www.hajjumrahguide.com/hajj_stepbystep.html Hajj: step by step]
* [http://www.hajjumrahguide.com/hajj_stepbystep.html Hajj: step by step]
* [http://www.islam-globe.com/books/Fisabilillah/12%20Ultimate%20Journey.pdf Hajj & Umrah - Journey of a Lifetime] – ’n e-boek
* [http://www.islam-globe.com/books/Fisabilillah/12%20Ultimate%20Journey.pdf Hajj & Umrah - Journey of a Lifetime] – ’n e-boek
* [http://www.qul.org.au/islamic-occasions/hajj-the-pilgrimage Hajj – ''The Pilgrimage''] – oor die hadj
* [http://www.qul.org.au/islamic-occasions/hajj-the-pilgrimage Hajj – ''The Pilgrimage''] – oor die hadj
* [http://www.islamicity.com/mosque/hajj Hadj-inligtingsentrum] – ’n aanlyn bron by IslamiCity
* [http://www.islamicity.com/mosque/hajj Hadj-inligtingsentrum] – ’n aanlyn bron by IslamiCity
*{{CommonsKategorie-inlyn|Hajj}}
* {{CommonsKategorie-inlyn|Hajj}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Hajj|Engelse Wikipedia]]
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Hajj|Engelse Wikipedia]]

{{Voorbladster}}


[[Kategorie:Hadj| ]]
[[Kategorie:Hadj| ]]

Wysiging soos op 20:32, 30 Oktober 2016

Pelgrims in die Al-Masdjid al-Haram op die hadj van 2008.
Die Kaäba in die nag.

Die hadj (soms gespel gadj; Arabies: الحجّ) is ’n jaarlikse Islamitiese pelgrimstog, of bedevaart, na Mekka wat elke Moslem wat fisiek en finansieel daartoe in staat is, minstens een keer in sy of haar leeftyd moet onderneem.[1][2][3] Dit is een van die Vyf Pilare van die Islam.

Die hadj is een van die grootste jaarlikse byeenkomste van mense in die wêreld.[4] Dit is ’n demonstrasie van die solidariteit van Moslems en hul aanbidding van een God (Allah).[5][6]

Die bedevaart vind plaas van die 8ste tot die 12de (of soms 13de)[7] Dhu'l Hidjdja, die laaste maand van die Islamitiese kalender. Omdat dit ’n maankalender is in teenstelling met die Gregoriaanse kalender, ’n sonkalender, is die Islamitiese jaar sowat 11 dae korter as ’n Gregoriaanse jaar, en daarom verskil die Gregoriaanse datum van die hadj van jaar tot jaar. Ihram is die naam van die spesiale spirituele toestand waarin pelgrims twee wit stukke naatlose materiaal dra en hulle van sekere dade weerhou.[5][8][9]

Die hadj word verbind met die lewe van die profeet Mohammed uit die 7de eeu, maar Moslems glo die pelgrimsritueel na Mekka dateer van duisende jare gelede uit die tyd van Abraham. ’n Paar miljoen mense besoek Mekka vir die week van die hadj en voer ’n aantal rituele uit: Hulle loop sewe keer antikloksgewys om die Kaäba (die vierkantige gebou in die middel van Al-Masdjid al-Haram in Mekka, en die rigting van gebed), loop of hardloop heen en weer tussen die heuwels Safa en Marwa, drink uit die Zamzam-put, gaan vir ’n nagwaak na Berg Arafat, bring ’n nag deur op die vlakte van Moezdalifa en voer ’n simboliese steniging van die duiwel uit deur klippe na drie pilare te gooi. Die pelgrims skeer dan hul hare, doen mee aan ’n ritueel van diereoffering en vier die drie dae lange fees Eid-oel-Adha.[10][11][12]

Pelgrims besoek Mekka ook ander tye van die jaar om dié rituele uit te voer. Dit word soms oemra, of ’n "mindere pelgrimstog", genoem. Hulle moet egter steeds die hadj onderneem as hulle kan.

Geskiedenis

Die huidige patroon van die hadj is deur Mohammed gevestig.[13] Volgens die Koran kan elemente daarvan teruggespoor word na die tyd van Abraham, omstreeks 2000 v.C. Die Islamitiese tradisie vertel God het Abraham beveel om sy vrou Hagar en seun Ismael alleen in die woestyn van antieke Mekka te los. Terwyl Hagar op soek was na water, het sy desperaat sewe keer tussen die twee heuwels Safa en Marwa gehardloop, maar niks gekry nie. Toe sy na Ismael terugkeer, het sy gesien ’n fontein het ontspring op die plek waar die baba se been aan die grond raak.[14]

Later het Abraham opdrag gekry om die Kaäba te bou (of herbou), wat hy met Ismael se hulp gedoen het, en om mense aan te spoor om ’n bedevaart daarheen te onderneem.[15] Die Koran verwys in verse 2:124-127 en 22:27-30 daarna:

En toe sy Heer Abraham met sekere opdragte beproef en hy dit uitgevoer het, het Hy gesê: Voorwaar, Ek sal u ’n leier van mense maak! . . . En toe Ons die Huis ’n vergaderplek van mense en ’n toevlugsoord gemaak het, het Ons gesê: Neem die plek van Abraham as ’n plek van gebed! En Ons het Abraham en Ismael gebied en gesê: Reinig My Huis vir hulle wat daar sal omloop in die bedevaartsbesoek, en hulle wat daar vertoef vir aanbidding, en hulle wat vooroorbuig en hul hoofde op die grond eerbiedig neerlê. . . . Toe het Abraham en Ismael die fondamente van die Huis gelê.
— Koran, Soera 2:124-127
Verkondig die bedevaart aan die mense. Hulle sal te voet of op elke maer kameel oor lang afstande na u kom: sodat hulle van hulle voordeel mag getuig en die Naam van Allah gedurende die vasgestelde dae uitspreek oor die viervoetige vee waarvan Hy hulle voorsien het. Eet dan daarvan, en voed die behoeftiges, die armes. Laat hulle dan voldoen aan die nodige reinigingshandelinge, en laat hulle hul gelofte nakom en om die ou Huis gaan.
— Koran, Soera 22:27-29
’n Foto uit 1907 van Al-Masdjid al-Haram vol aanbidders.

Daar word gesê die aartsengel Gabriël het die Swart Steen uit die hemel gebring om in die Kaäba te lê.[15]

In voor-Islamitiese Arabië is die Kaäba omring deur heidense afgode.[16] In 630 n.C. het Mohammed sy volgelinge van Medina na Mekka gelei, al die afgode vernietig en die Kaäba weer aan Allah gewy.[17] In 632 n.C. het Mohammed sy enigste bedevaart met ’n groot aantal volgelinge onderneem en hulle onderrig in die rituele van die hadj.[18] Van dié oomblik af was die hadj een van die Vyf Pilare van die Islam.

In die Middeleeue het pelgrims in die groot stede van Sirië, Egipte en Irak byeengekom om in groepe en karavane van tienduisende na Mekka te reis,[19] dikwels onder staatsbeskerming.[20] Hadj-karavane, veral tydens die Mameluk-sultanaat en sy opvolger, die Ottomaanse Ryk, is deur ’n militêre mag en dokters vergesel.[21][22] Dit was om die karavane teen Bedoeïene-rowers en natuurlike terugslae te beskerm,[nota 1][21][22] en om te verseker die pelgrims het alles wat hulle nodig het.[21] Moslemreisigers soos die geograaf en digter Ibn Jubayr en die geleerde Ibn Battuta het gedetailleerde beskrywings van hadj-reise in die Middeleeue gegee.[23] Die karavane het gevestigde roetes soos die Koninklike Weg gevolg.

Tyd van die hadj

Die datum van die hadj word bepaal deur die Islamitiese kalender, wat op die maanjaar gebaseer is.[24][25] Die gebeure van die hadj vind elke jaar oor vyf dae plaas, wat begin op die 8ste en eindig op die 12de Dhu'l Hidjdja, die laaste maand van die Islamitiese kalender. Van dié vyf dae is die 9de bekend as die Dag van Arafat, en dit is die dag van die hadj. Omdat die Islamitiese kalender ’n maankalender is en die Gregoriaanse kalender ’n sonkalender, is die Islamitiese jaar sowat 11 dae korter as die Gregoriaanse jaar; daarom verskil die Gregoriaanse datum van die hadj van jaar tot jaar. Die bedevaart begin dus elke jaar 11 (soms 10) dae vroeër.[25][26] Die hadj kan twee keer in een Gregoriaanse jaar voorkom – dit gebeur elke 33 jaar (die laaste keer was in 2006).[27] Die tabel hier onder toon die datums aan van die hadj die afgelope paar jaar (die datum verwys na 9 Dhu'l Hidjdja):

2011 2012 2013 2014 2015 2016
5 November[28] 25 Oktober 14 Oktober[29][30] 3 Oktober[31] 23 September[32] 12 September[33]

Rituele

Die terreine van die hadj-rituele.

Fikh beskryf in besonderhede die manier waarop die hadj-rituele uitgevoer moet word en pelgrims volg gewoonlik handleidings en gidse om dit reg te doen.[34] In die uitvoering van die rituele volg die pelgrims nie net die voorbeeld van Mohammed nie, maar vier hulle ook gebeure wat met Abraham verbind word.[35]

Ihram

Wanneer die pelgrims die regte mikat of pelgrimsgrens bereik (afhangend van waar hulle kom), gaan hulle ’n gewyde toestand in. Dit behels die dra van twee wit naatlose stukke materiaal vir mans – met die een om die middel gebind en wat tot onder die knie afhang, en die ander om die linkerskouer gedrapeer en aan die regterkant vasgemaak; die dra van vroueklere wat voldoen aan die Islamitiese kode vir openbare drag, met die hande en gesig onbedek;[36] reiniging; die verklaring van die voorneme om die pelgrimstog af te lê en hom- of haarself te weerhou van sekere dade.

Mans mag nie enige knope of gestikte klere dra nie. Sandale moet ook nie gestik wees nie, en die enkels en agterkant van die voete moet oop wees. Hulle mag nie enige reukmiddels aan die lyf of klere dra of hul naels, hare of baard knip nie. Eersgenoemde sluit gegeurde seep in. Geen seks, rokery of vloekery is toelaatbaar nie. Ander verbode handelinge sluit in die beskadiging van plante, die doodmaak van diere, ’n bakleiery, die aflê van ’n eed, huwelikbevestigings of die dra van wapens.[5][8] Mans mag ook nie vir vroue kyk of onedele gedagtes hê nie.

Vroue se gesig moet onbedek wees. ’n Boerka of nikab is verbode, maar ’n hijab en doepatta is verpligtend.[37] Hulle moet beskeie lyk en mag nie grimering of parfuum dra nie.

Die bedoeling van die ihram is dat alle pelgrims gelyk is voor God: daar is geen onderskeid tussen ryk en arm nie.[35]

Tawaf en saj

Die rigting van die tawaf om die Kaäba en die saj tussen Safa en Marwa.

Die tawaf-ritueel behels dat sewe keer antikloksgewys om die Kaäba geloop word.[38] Wanneer pelgrims by Al-Masdjid al-Haram aankom, voer hulle ’n eerste tawaf uit as deel van die verwelkomingseremonie.[39] Tydens die tawaf sluit pelgrims ook Hateem in: ’n gebied noord van die Kaäba. Elke omsirkeling begin met die soen of aanraking van die Swart Steen (al-Ḥajar al-Aswad).[40] Wanneer dit nie moontlik is nie weens die groot skare, kan daar met elke omsirkeling met die hand na die Swart Steen gewys word. Pelgrims mag nie eet nie, maar wel water drink om dehidrasie te voorkom. Mans word aangemoedig om die eerste drie omsirkelings vinnig af te lê en die laaste vier teen ’n meer gemaklike pas.[36][40]

Nadat sewe keer om die Kaäba geloop is, volg twee gebede by die Plek van Abraham (Maqām Ibrāhīm), ’n plek in die moskee naby die Kaäba.[40][41] Die gebede kan egter, weer eens vanweë die groot skare, elders in die moskee plaasvind. Ná die gebede drink pelgrims water uit die Zamzam-put, wat oral in die moskee beskikbaar is.[42]

Hoewel die omsirkeling van die Kaäba tradisioneel op die grondverdieping plaasvind, kan dit ook op die eerste verdieping of die dak van die moskee gedoen word weens die skares.

Tawaf word gevolg deur saj, die loop of hardloop (sewe keer) tussen die heuwels Safa en Marwa, wat naby die Kaäba geleë is.[38][41] Dit was voorheen in die ope lug, maar is deesdae heeltemal onderdak.[43] Pelgrims word aangeraai om te loop, maar hulle kan ook hardloop. Daar is ook ’n laan vir gestremdes. Ná saj skeer die mans hul hare en vroue knip gewoonlik ’n stuk van hul hare af. Dit voltooi die oemra.

  • Saj in die rigting van Safa.
    Saj in die rigting van Safa.
  • Middelste deel vir ouer mense en gestremdes.
    Middelste deel vir ouer mense en gestremdes.
  • Saj terug van Safa af.
    Saj terug van Safa af.

Eerste dag van die hadj: 8 Dhu'l Hidjdja

Tente by Mina.

Op 8 Dhu'l Hidjdja word die pelgrims aan hul pligte herinner. Hulle gaan die gewyde toestand ihram binne nadat hulle reinigingsrituele ondergaan en die ihram-klere aangetrek het. Dit moet gebeur voordat hulle die mikat betree.

Die beperkings van ihram begin nou. Pelgrims moet vergeet van studies, besigheid en verhoudings, en op God fokus.

Mina
Pelgrims dra ihram op die vlakte van Arafat op die dag van die hadj.
Berg Arafat tydens die hadj.

Ná die oggendgebed op 8 Dhu'l Hidjdja beweeg die pelgrims na Mina, waar hulle die hele dag deurbring en noen-, namiddag-, aand- en naggebede doen.[44] Die volgende dag verlaat hulle Mina ná die oggendgebed en beweeg na Arafat.

Tweede dag: 9 Dhu'l Hidjdja

Dié dag is die Dag van Arafat; dit is die heiligste dag in die Islam en bekend as die Dag van die Hadj.[45] Dit is sowat 70 dae ná die einde van die maand Ramadan en ’n dag voor die heilige fees Eid-oel-Adha.[46] Moslems glo ’n deel van die Koran se inhoud wat aangekondig het die godsdiens van Islam is vervolmaak, is op dié dag onthul.

Arafat

Op die oggend van 9 Dhu'l Hidjdja kom die pelgrims by Arafat aan – ’n droë stuk grond sowat 20 km oos van Mekka.[47] Hier bid hulle, toon berou en doen boete oor hul sondes van die verlede, en vra genade by Allah. Hulle luister ook na preke deur Islamitiese geleerdes vanaf Berg Arafat (Jabal ‘Arafah),[44] waar Mohammed na berig word sy laaste preek gelewer het. Dit duur van die middag tot met sonsondergang[47] en is een van die belangrikste rituele van die hadj.[5] ’n Pelgrim se hadj word as ongeldig beskou as hy nie die middag op Arafat deurgebring het nie.[11][47] Dit dui op die belangrikheid daarvan om deur Allah vergewe te word.

Moezdalifa
’n Toneel by Moezdalifa.

Pelgrims moet na Moezdalifa vertrek ná sonsondergang, maar sonder om die aandgebed te doen.[48] Moezdalifa is ’n gebied tussen Arafat en Mina. Wanneer hulle daar aankom, doen pelgrims die aand- en naggebed tegelykertyd en bring die nag daar deur onder die ope lug. Hulle maak ook klippies bymekaar vir die volgende dag se steniging van die duiwel.[49]

Derde dag: 10 Dhu'l Hidjdja

Nadat hulle van Moezdalifa af teruggekeer het, bring pelgrims die nag in Mina deur.

Steniging van die duiwel
Die steniging van die duiwel in 2006.

Wanneer hulle terug is in Mina, voer die pelgrims ’n simboliese steniging van die duiwel (Ramī al-djamarāt) uit deur van sonsopkoms tot sonsondergang sewe klippies na die grootste van die drie pilare (djamarat) te gooi.[11][50] Hulle gooi nie dié dag klippe na die ander twee pilare nie.[51] Die drie pilare verteenwoordig Satan.[52]

Die djamarat (enkelvoud: djamra) van oos na wes word genoem:

  • Die kleinste djamra (الجمرة الصغرى, al-jamrah aṣ-ṣughrā);
  • Die middelste djamra (الجمرة الوسطى, al-jamrah al-wusṭā);
  • Die grootste djamrah (الجمرة الكبرى, al-jamrah al-kubrā).

Die steniging is ’n simboliese daad wat Abraham se hadj weerspieël, toe hy klippe na drie pilare gegooi het wat die duiwel verteenwoordig: die grootste pilaar verteenwoordig Abraham se versoeking om Ismael nie te offer nie; die middelste een Hagar se versoeking om hom te keer; en die kleinste een Ismael se versoeking om te keer dat hy geoffer word. Die duiwel is elke keer verslaan.

Dit verteenwoordig ook die mens se wegbeweeg van sy self en die handeling om sy lae begeertes en wense te verwerp en hom aan God te onderwerp.[53]

Die klippies kan vanaf die veelvlakkige Djamarat-brug of op die grondvlak gegooi word. Om veiligheidsredes is die pilare in 2004 deur lang mure vervang, waar die klippe opgevang word nadat hulle gegooi is;[54][55] baie pelgrims het voorheen mense aan die oorkant per ongeluk raakgegooi.

Diere-offering

Ná die steniging word diere geslag om die storie van Abraham en Ismael te gedenk. Tradisioneel het die pelgrims self diere geslag, maar vandag koop hulle ’n bewys in Mekka en die diere word dan op die 10de namens hulle geslag sonder dat hulle teenwoordig hoef te wees. Moderne slagplase verwerk die vleis en dit word na arm mense regoor die wêreld gestuur.[11][43] Terselfdertyd offer Moslems regoor die wêreld diere tydens ’n driedaagse fees, Eid-oel-Adha.[12]

Haarverwydering

Nadat ’n dier geslag is, volg nog ’n belangrike ritueel van die hadj: die skeer of knip van hare. Die mans skeer of knip hul hare op die dag van Eid al-Adha, en vroue knip die punte van hul hare af.[56][57][58]

Tawaf al-Ifaada
Pelgrims voer die tawaf om die Kaäba uit.

Op dieselfde of die volgende dag besoek pelgrims weer Al-Masdjid al-Haram in Mekka vir nog ’n tawaf, bekend as Tawaf al-Ifaada, ’n verpligte deel van die hadj.[57] Dit simboliseer ’n haas om op God te reageer en liefde teenoor Hom te betoon. Die nag van die 10de word weer in Mina deurgebring.

Vierde dag: 11 Dhu'l Hidjdja

Van die middag tot met sonsondergang gooi pelgrims weer klippe na elk van die drie pilare in Mina.[50]

Vyfde dag: 12 Dhu'l Hidjdja

Op 12 Dhu'l Hidjdja volg dieselfde prosedure van die steniging van die duiwel.[50] Pelgrims mag voor sonsondergang van Mina na Mekka reis.

Laaste dag by Mina: 13 Dhu'l Hidjdja

As hulle nie op die 12de kon vertrek nie of self besluit het om langer te bly, moet die perlgrims weer die steniging van die duiwel uitvoer voordat hulle na Mekka terugkeer.[50]

Tawaf al-Wadaa

Eindelik, voordat hulle Mekka verlaat, moet pelgrims ’n laaste tawaf, Tawaf al-Wadaa, uitvoer. "Wadaa" beteken "om tot siens te sê". Die pelgrims loop sewe keer antikloksgewys om die Kaäba en as hulle kan, soen hulle die Kaäba of raak daaraan.[11]

Reis na Medina

Hoewel dit nie deel van die hadj is nie, kan pelgrims nou na Medina en Al-Masdjid an-Nabawi (Moskee van die Profeet) reis. Laasgenoemde bevat Mohammed se graftombe.[43] Die Quba-moskee en Moskee van die Twee Kieblas word ook gewoonlik besoek.[59]

Reëlings en geriewe

’n Saoedi-veiligheidswag aan diens tydens die hadj.

Om elke jaar die nodige reëlings vir die toenemende getal pelgrims te tref is ’n logistieke probleem vir die regering van Saoedi-Arabië, wat sedert die 1950's meer as $100 miljard bestee het om geriewe te verbeter.[20][24]

Belangrike kwessies soos huisvesting, vervoer, sanitasie en gesondheidsorg is grootliks verbeter deur die instelling van verskeie ontwikkelingsprogramme deur die regering, met die gevolg dat daar deesdae moderne geriewe is en verskeie rituele maklik uitgevoer kan word.[43] Kwotas word dikwels vir verskillende lande vasgestel om die getal besoekers te beheer en veiligheidsmagte en kameras sorg vir algehele veiligheid tydens die hadj.[20][24][60][61]

Verskeie instellings en regeringsprogramme soos hadj-subsisies help pelgrims hul koste dek.[62]

Vervoer

Pelgrims reis gewoonlik in groepe na die hadj. In die vroeë 19de eeu is reise in karavane oor land onderneem, en later het hulle meestal met stoomskepe gereis. Dit het ’n tyd lank geduur[63] tot lugvervoer die mees algemene manier van reis geword het; Egipte het in 1937 die eerste lugdiens vir hadj-reisigers ingestel.[64][65]

Vandag bied baie reisagente en lugdienste hadj-pakkette aan wat reisreëlings en huisvesting insluit.[66] Lughawens in Djedda en Medina het spesiale terminale vir pelgrims.[67][68] Baie lughawens in ander lande het ook spesiale terminale wat die vertrek en terugkeer van pelgrims vergemaklik.[69] Baie lugdienste het ekstra vlugte tydens die hadj om die groot getal pelgrims te akkommodeeer.[24][67]

Tydens die hadj reis pelgrims per bus of te voet tussen die verskillende terreine. Die Saoedi-regering beheer voertuigtoegang tot dié besige gebiede streng. Soms duur ’n reis ure weens die swaar voertuig- of voetgangerverkeer. In 2010 het die Saoedi-regering ’n enkelspoor ingestel tussen Arafat, Moezdalifa en Mina. Dit verkort die reis tydens die kritieke "Nafra" van Arafat na Moezdalifa tot minute. Dit is egter nie toeganklik vir alle pelgrims nie en word streng beheer. Tans kan dit sowat 500 000 mense vervoer.

Moderne probleme met skarebeheer

Die getal pelgrims het die afgelope jare geweldig toegeneem, en dit het gelei tot verskeie ongelukke en sterftes weens verdringing. Die eerste groot ongeluk in moderne tye het in 1990 plaasgevind, toe ’n toeloop in ’n tonnel by Medina die dood van 1 462 mense veroorsaak het.[70] Daarna is verskeie skarebeheermaatreëls in werking gestel om veiligheid te verseker.

Weens die groot skares het party van die rituele meer simbolies geword. Dit is byvoorbeeld nie meer nodig om die Swart Steen te soen nie. Pelgrims kan bloot daarna wys in elke omsirkeling van die Kaäba. Die pilare vir die gooi van klippe is ook in 2004 verander in lang mure met plekke daaronder waar die die klippe opgevang word.[54][55] Nog ’n voorbeeld is die offering van diere wat nou deur aangewese slagplase hanteer word sonder dat pelgrims self teenwoordig hoef te wees.[36][71][72]

Vir 2016 se hadj het die Saoedi-regering ook elektroniese GPS-opsporingsarmbande beskikbaar gestel.[73]

Ondanks dié veiligheidsmaatreëls kan voorvalle steeds voorkom tydens die hadj wanneer daar ’n toeloop is of platforms meegee onder die gewig van die baie besoekers. In 2015 het ’n toeloop die dood van 769 mense en die besering van 934 mense veroorsaak, volgens die Saoedi-owerhede.[74][75] In ’n verslag van Associated Press is die dodetal op 1 470 geraam na aanleiding van amptelike verslae van ander lande, en dit maak dit die grootste sodanige ramp tot op datum.[74]

Kommer is in 2013 en 2014 uitgespreek oor die verspreiding van Midde-Oosterse asemhalingsindroom weens die groot skares.[76][77] Volgens die Saoedi-minister van gesondheid is geen gevalle van dié siekte nog onder pelgrims bespeur nie.[78]

Betekenis

Die hadj het vir Moslems ’n godsdienstige sowel as sosiale betekenis. Buiten dat dit ’n godsdiensplig is, hou dit vir hulle ’n spirituele belang in wat hulle ’n geleentheid tot selfvernuwing gee.[79] Die hadj dien as ’n herinnering aan die Oordeelsdag, wanneer mense voor God te staan sal kom.[80] Hadit-geskrifte (aanhalings van Mohammed) lê klem op verskeie voordele wat ’n pelgrim geniet as hy die hadj suksesvol afgelê het.[nota 2] Ná hul terugkeer kan pelgrims die titel "Al-Hadji" voor hul naam skryf en word hulle met respek in die Moslemgemeenskap bejeën.[81]

Islam-geleerdes meen egter die hadj behoort ’n aanduiding van ’n persoon se godsdiensverbintenis te wees en nie beskou te word as ’n meting van sy sosiale status nie.[81] Die hadj bring Moslems van oor die hele wêreld bymekaar en verenig hulle ongeag hul ras, kleur en kultuur, en dit dien as ’n simbool van gelykheid.[5][56]

Volgens ’n studie van 2008 oor die uitwerking van die deelname aan die hadj onder Islam-pelgrims word Moslemgemeenskappe positiewer en verdraagsamer ná die hadj. Die studie, met die titel Estimating the Impact of the Hajj: Religion and Tolerance in Islam's Global Gathering, wat in samewerking met die Harvard-universiteit se John F. Kennedy-regeringskool gedoen is, dui aan die hadj "verhoog die geloof in gelykheid en harmonie onder etniese groepe en Islamitiese seksies en lei tot gunstiger houdings jeens vroue, insluitende ’n groter aanvaarding van hul opvoeding en werkneming", en "hadji's glo meer geredelik in vrede, en in gelykheid en harmonie onder aanhangers van verskillende gelowe".[82]

Die Amerikaanse menseregte-aktivis Malcolm X het die sosiologiese atmosfeer wat hy in die 1960's op sy hadj ervaar het, as volg beskryf:

Daar was tienduisende pelgrims, van oor die hele wêreld. Hulle was van alle kleure, van blonde mense met blou oë tot swart Afrikane. Maar ons het almal aan dieselfde ritueel deelgeneem, en ’n gees van eenheid en broederskap ervaar wat my ondervindings in Amerika my laat glo het nooit kan bestaan tussen wit en nie-wit nie. Amerika behoort Islam te verstaan, want dit is die een geloof wat die rasseprobleem uit sy gemeenskap uitwis. Jy kan geskok wees dat ek dié woorde uiter. Maar wat ek op hierdie pelgrimstog gesien en ervaar het, het my oorreed om baie van my vorige gedagtepatrone te wysig.[83]
’n Panoroma van Al-Masdjid al-Haram tydens die hadj van 2007.

Getal pelgrims per jaar

Daar was die afgelope 92 jaar ’n aansienlike toename in die getal pelgrims, en die getal buitelandse pelgrims het met sowat 2 824 persent toegeneem, van 58 584 in 1920 tot 1 752 932 in 2012.[84] Vanweë ontwikkelings en uitbreidings by Al-Masdjid al-Haram het die Saoedi-regering die getal pelgrims in 2013 beperk.[85][86] Die getalle het sedert 1920 soos volg toegeneem:

Jaar AH Plaaslik pelgrims Buitelandse pelgrims Totaal
1920 1338 58 584[84]
1921 1339 57 255[84]
1922 1340 56 319[84]
1950 1369 (sowat) 100 000[1]
1995 1415 910 157[87]
1996 1416 784 769 1 080 465[88] 1 865 234
1997 1417 774 260 1 168 591[88] 1 942 851
1998 1418 699 770 1 132 344 1 832 114[89]
1999 1419 775 268 1 056 730 1 831 998
2000 1420 466 430[90] 1 267 355 1 733 785[90]
2001 1421 440 808 1 363 992 1 804 800[91]
2002 1422 590 576 1 354 184 1 944 760
2003 1423 493 230 1 431 012 1 924 242[92]
2004 1424 473 004[93] 1 419 706[94] 1 892 710[93]
2005 1425 (sowat) 1 030 000 1 534 769 (sowat) 2 560 000[95]
2006 1426 573 147 1 557 447 2 130 594[96]
2006 1427 724 229 1 654 407 2 378 636[97]
2007 1428 746 511 1 707 814 2 454 325[98]
2008 1429 1 729 841[99]
2009 1430 154 000 1 613 000 2 521 000[100]
2010 1431 989 798 1 799 601 2 854 345[101]
2011 1432 1 099 522 1 828 195 2 927 717[102]
2012 1433 1 408 641 1 752 932 3 161 573[103]
2013 1434 (sowat) 700 000[104] 1 379 531[105] (sowat) 2 061 573
2014 1435 (sowat) 700 000[106] 1 389 053[107] (sowat) 2 089 053[106]
2015 1436 (sowat) 615 059 1 384 941[108] (sowat) 2 000 000[32]
2016 1437 (sowat) 537 537 1 325 372 (sowat) 2 000 000[109][110]

Galery

  • Die heuwel Safa in Al-Masdjid al-Haram.
    Die heuwel Safa in Al-Masdjid al-Haram.
  • Al-Masdjid al-Haram.
    Al-Masdjid al-Haram.
  • Die grootste djamara (pilaar).
    Die grootste djamara (pilaar).
  • Pelgrims besoek die Zamzam-put.
    Pelgrims besoek die Zamzam-put.
  • Berg Arafat.
    Berg Arafat.
  • Uitbeelding van Mekka in 1850.
    Uitbeelding van Mekka in 1850.

Notas

  1. ↑ Ibn Jubayr het geraamtes gesien van gelowiges wat op pad van dors omgekom het. In die 17de eeu het ’n groep Egiptiese pelgrims meer as 1 500 mense en 900 kamele verloor. In 1924 het sowat ’n vyfde van ’n Siriese groep pelgrims gesterf en twee jaar later het 12 000 mense vermoedelik tydens die reis gesterf. [Islam in the World deur Malise Ruthven. Granta Publications, 2006. bl. 2. ISBN 1-86207-906-4.]
  2. ↑ Volgens een van dié aanhalings het die profeet gesê: "Wie ook al die hadj vir Allah voltooi het en nie seksuele omgang met sy vrou gehad en nie booshede of sonde gepleeg het nie, sal (sonder sonde van die hadj af) terugkeer asof hy opnuut gebore is." Sahih al-Bukhari, 2:26:596

Verwysings

  1. ↑ 1,0 1,1 Long, Matthew (2011). Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Marshall Cavendish Corporation. p. 86. ISBN 978-0-7614-7926-0. Besoek op 2 September 2014.
  2. ↑ Nigosian, S. A. (2004). Islam: Its History, Teaching, and Practices. Indiana: Indiana University Press. p. 110. ISBN 0-253-21627-3.
  3. ↑ Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs - Islam Sien "Islamic Practices"
  4. ↑ Mosher, Lucinda (2005). Praying: The Rituals of Faith. Church Publishing, Inc. p. 155. ISBN 9781596270169. Besoek op 18 September 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Nigosian, S. A. (2004). Islam: Its History, Teaching, and Practices. Indiana: Indiana University Press. p. 111. ISBN 0-253-21627-3.
  6. ↑ Hooker, M. B. (2008). Indonesian Syariah: Defining a National School of Islamic Law. Institute of Southeast Asian Studies. p. 228. ISBN 9789812308023. Besoek op 6 Oktober 2014.
  7. ↑ "13th of Zil Hajj". heliohost.org.
  8. ↑ 8,0 8,1 "ihram".. (2014). URL besoek op 6 Oktober 2014. 
  9. ↑ "Ihram - Summary". Hajj Portal. Besoek op 20 November 2013.
  10. ↑ Karen Armstrong (2002). Islam: A Short History. Modern Library Chronicles (Hersien uitg.). Modern Library. pp. 10–12. ISBN 0-8129-6618-X.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Anisa Mehdi; John Bredar (2003). "Inside Makkah" (video documentary). National Geographic Society. {{cite news}}: |format= requires |url= (hulp)
  12. ↑ 12,0 12,1 "Eid ul Adha". BBC. 7 September 2009. Besoek op 30 Desember 2012.
  13. ↑ "Hajj".. (2014). URL besoek op 12 Augustus 2014. 
  14. ↑ Haykal, Muhammad Husayn (1994). The Life of Muhammad. The Other Press. p. 29. ISBN 9789839154177.
  15. ↑ 15,0 15,1 Peters, F. E. (1994). The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places. New Jersey: Princeton University Press. pp. 4–7. ISBN 0-691-02120-1.
  16. ↑ Al Mubarakpuri, Safi ur Rahman (2002). "Religions of the Arabs". The Sealed Nectar: Biography of the Noble Prophet. Darussalam. p. 45. ISBN 9960-899-55-1. Besoek op 6 Oktober 2014.
  17. ↑ Husayn Haykal, Muhammad (2008). The Life of Muhammad. Selangor: Islamic Book Trust. pp. 439–40. ISBN 978-983-9154-17-7.
  18. ↑ "{{{title}}}". Encyclopedia of Islam. (2009). Ed. Juan E. Campo. Facts On File. ISBN 978-0-8160-5454-1. 
  19. ↑ Peters, F. E. (1994). The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places. Princeton University Press. p. 164. ISBN 9780691026190.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 "{{{title}}}". Encyclopedia of Islam. (2009). Ed. Juan E. Campo. Facts On File. ISBN 978-0-8160-5454-1. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 Singer, Amy (2002), Constructing Ottoman Beneficence: An Imperial Soup Kitchen in Jerusalem, SUNY Press, p. 141, ISBN 9780791453513, https://books.google.com/books?id=zHBHBTNwBQoC&pg=PA141&dq=Amir+al+hajj+Ottoman&hl=en&sa=X&ei=-ruVVb73G4GbNszmgYgG&ved=0CEQQ6AEwBA#v=onepage&q=Amir%20al%20hajj%20Ottoman&f=false 
  22. ↑ 22,0 22,1 Phillipp, Thomas (1998), The Mamluks in Egyptian Politics and Society, Cambridge University Press, pp. 102–104, ISBN 9780521591157, https://books.google.com/books?id=WoPF9T4ZiWsC&pg=PA102&dq=Amir+al+hajj&hl=en&sa=X&ei=3ruVVZSAN4mnNp_UgpAE&ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&q=Amir%20hajj&f=false 
  23. ↑ Peters, F. E. (1994). The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places. Princeton University Press. p. 71. ISBN 9780691026190.
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 Harrison, David, red. (2001). Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies. CABI. p. 156. ISBN 9780851994338. Besoek op 6 Oktober 2014.
  25. ↑ 25,0 25,1 Reynolds, Gabriel Said (2012). The Emergence of Islam: Classical Traditions in Contemporary Perspective. Fortress Press. p. 33. ISBN 9781451408126. Besoek op 15 November 2014.
  26. ↑ Sheikh, Aziz, red. (2008). Caring for Muslim Patients. Radcliffe Publishing. p. 95. ISBN 9781857758122. Besoek op 15 November 2014.
  27. ↑ "Principal Islamic Days of Observance according to Umm al-Qura Calendar". The Umm al-Qura Calendar of Saudi Arabia. 2014. Besoek op 24 November 2014.
  28. ↑ Penprase, Bryan E (2010). The Power of Stars: How Celestial Observations Have Shaped Civilization. Springer Science & Business Media. p. 142. ISBN 9781441968036.
  29. ↑ "Hajj celebrated by Muslims in Mecca - video". The Guardian. 15 Oktober 2013. Besoek op 16 November 2014.
  30. ↑ "Hajj today". The Daily Star. 14 Oktober 2013. Besoek op 16 November 2014.
  31. ↑ "Islamic State militants are enemies of humanity: Saudi Grand Mufti". Dawn. 3 Oktober 2014. Besoek op 16 November 2014.
  32. ↑ 32,0 32,1 "Hajj Performed: 2 million pilgrims pray for world peace". The Daily Star. 24 September 2015. Besoek op 26 September 2015.
  33. ↑ http://www.aljazeera.com/news/2016/09/eid-al-adha-2016-160901181404738.html
  34. ↑ "{{{title}}}". Encyclopedia of Islam. (2009). Ed. Juan E. Campo. Facts On File. ISBN 978-0-8160-5454-1. 
  35. ↑ 35,0 35,1 Neusner, Jacob (2000). World Religions in America: An Introduction. Westminster John Knox Press. p. 178. ISBN 9780664258399. Besoek op 6 Oktober 2014.
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 Mohamed, Mamdouh N. (1996). Hajj to Umrah: From A to Z. Amana Publications. ISBN 0-915957-54-X.
  37. ↑ "The Muslim Woman - Rulings that apply only to women during Hajj - islamqa.info". islamqa.info.
  38. ↑ 38,0 38,1 Long, Matthew (2011). Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Marshall Cavendish Corporation. p. 89. ISBN 978-0-7614-7926-0. Besoek op 2 September 2014.
  39. ↑ Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. SUNY Press. p. 16. ISBN 0-87395-382-7.
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. SUNY Press. p. 17. ISBN 9780873953825.
  41. ↑ 41,0 41,1 Adelowo, E. Dada, red. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 401. ISBN 9789780814472.
  42. ↑ "Pilgrims complain of Zamzam water shortage in Makkah". Arab News. 7 Julie 2014. Besoek op 7 September 2014.
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 43,3 "Hajj". Royal Embassy of Saudi Arabia. Besoek op 12 Augustus 2014.
  44. ↑ 44,0 44,1 Adelowo, E. Dada, red. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 403. ISBN 9789780814472.
  45. ↑ Hilleary, Cecily. "Muslims Mark Most Important Day of Hajj in Saudi Arabia".
  46. ↑ DAVID BENTLEY. "Eid al-Adha 2016 - What is the Day of Arafah before the Eid celebrations and why is it so important?". birminghammail.co.uk. Besoek op 11 September 2016.
  47. ↑ 47,0 47,1 47,2 Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. p. 19. ISBN 0-87395-382-7.
  48. ↑ Sahih Muslim-Hadith No 2941.2944
  49. ↑ Sahih Bukhari Hadith No: 732,733, en 734
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 al-Hasani, Abu Qanit al-Sharif (2009). The Guiding Helper: Main Text and Explanatory Notes. Lulu.com. p. 220. ISBN 9781445237916.
  51. ↑ "easyhajj.co.uk". easyhajj.co.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Augustus 2011. Besoek op 19 Desember 2011. {{cite web}}: Onbekende parameter |deadurl= geïgnoreer (hulp)
  52. ↑ Nigosian (2004). Islam: Its History, Teaching, and Practices. p. 112. ISBN 0-253-21627-3.
  53. ↑ Ayatollah al Hajj ash‑Shaikh Husain Mazaheri, Secret of the Hajj.
  54. ↑ 54,0 54,1 Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Marshall Cavendish Corporation. 2011. p. 90. ISBN 978-0-7614-7926-0. Besoek op 2 September 2014.
  55. ↑ 55,0 55,1 Gad-el-Hak, Mohamed, red. (2008). Large-Scale Disasters: Prediction, Control, and Mitigation. Cambridge University Press. p. 54. ISBN 9781139472296. Besoek op 13 Januarie 2015.
  56. ↑ 56,0 56,1 "Hajj: pilgrimage to Mecca". BBC. 8 September 2009. Besoek op 6 Oktober 2014.
  57. ↑ 57,0 57,1 Long (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. p. 21. ISBN 0-87395-382-7.
  58. ↑ Sahih Muslim Hadith no:2985,2994
  59. ↑ Norani Noridin; Nordin Yusof. A life that matters: a spiritual experience. The Other Press. p. 32. ISBN 9789675062025.
  60. ↑ "Dhaka seeks reconsidering 20pc cut in Hajj pilgrims quota". The Daily Star. 19 Februarie 2014. Besoek op 2 September 2014.
  61. ↑ "Hajj pilgrimage 2011: by numbers". Telegraph. 3 November 2011. Besoek op 1 September 2014.
  62. ↑ "History of Haj Announcement India". Government of Uttar Pradesh, India.
  63. ↑ Elfenbein, Caleb Heart Iyer (2008). Differentiating Islam: Colonialism, Sayyid Qutb, and Religious Transformation in Modern Egypt. ProQuest. p. 209. ISBN 9780549987710. Besoek op 29 Augustus 2014.
  64. ↑ Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. SUNY Press. p. 48. ISBN 0-87395-382-7.
  65. ↑ Miller, M. B. (2006). "Pilgrims' Progress: The Business of the Hajj". Past & Present. 191 (1): 189–228. doi:10.1093/pastj/gtj009. ISSN 0031-2746.
  66. ↑ Harrison, David, red. (2001). Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies. CABI. p. 157. ISBN 9780851994338. Besoek op 29 Augustus 2014.
  67. ↑ 67,0 67,1 "Air Travel". Royal Embassy of Saudi Arabia. 2013. Besoek op 29 Augustus 2014.
  68. ↑ "Pilgrims Start Arriving From India, Pakistan as Haj Terminal Is Officially Opened". Arab News. Besoek op 26 Februarie 2013.
  69. ↑ "New Delhi Indira Gandhi International Airport (DEL) Information". World Guides. TravelSmart Ltd. 2014. Besoek op 29 Augustus 2014.
  70. ↑ "Glance at major hajj-related incidents in Saudi Arabia". Associated Press. 11 September 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2015. Besoek op 10 Oktober 2015.
  71. ↑ "Rituals of Haj Sacrifice". Consulate General of India, Jeddah. 3 Oktober 2013. Besoek op 24 Oktober 2015.
  72. ↑ "The Saudi Project for Utilization of Hajj Meat". ADAHI. Besoek op 24 Oktober 2015.
  73. ↑ "Hajj 2016: Saudi Arabia introduces bracelets for safety". www.aljazeera.com. Besoek op 15 Augustus 2016.
  74. ↑ 74,0 74,1 "Saudi crush was deadliest hajj tragedy ever". Associated Press. 10 Oktober 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2015. Besoek op 10 Oktober 2015.
  75. ↑ "Hajj stampede: Saudis face growing criticism over deaths". BBC. 25 September 2015. Besoek op 25 September 2015.
  76. ↑ Katz, Andrew (16 Oktober 2013). "As the Hajj Unfolds in Saudi Arabia, A Deep Look Inside the Battle Against MERS". Time. Besoek op 17 Oktober 2013.
  77. ↑ Eaves, Elisabeth (9 Junie 2014). "WHO's Maurizio Barbeschi Talks About MERS and Mass Events". Bulletin of the Atomic Scientists. Besoek op 9 Junie 2014.
  78. ↑ Branswell, Helen (7 November 2013). "Spain reports its first MERS case; woman travelled to Saudi Arabia for Hajj". The Vancouver Sun. The Canadian Press. Besoek op 12 November 2013.
  79. ↑ Sheikh, Aziz, red. (2008). Caring for Muslim Patients. Radcliffe Publishing. p. 96. ISBN 9781857758122. Besoek op 2 September 2014.
  80. ↑ Powell, William (1982). Saudi Arabia and Its Royal Family. Lyle Stuart. p. 113. ISBN 9780818403262. Besoek op 7 Oktober 2014.
  81. ↑ 81,0 81,1 Andrea Schulte-Peevers (2010). Oman, UAE & Arabian Peninsula. Lonely Planet. p. 67. ISBN 9781741791457.
  82. ↑ "Estimating the Impact of the Hajj: Religion and Tolerance in Islam's Global Gathering". Papers.ssrn.com. Besoek op 19 Desember 2011.
  83. ↑ Malcolm X; Alex Haley (1999). The Autobiography of Malcolm X. Ballantine Books. p. 346. ISBN 978-0-345-35068-8. Besoek op 26 Februarie 2013.
  84. ↑ 84,0 84,1 84,2 84,3 "Increase in Pilgrims", The News International. URL besoek op 12 Maart 2013.
  85. ↑ Ministry of External Affairs, Government of India (8 Julie 2013). "Reduction in Hajj 2013 Quota". Persberig. http://mea.gov.in/press-releases.htm?dtl/21917/Reduction+in+Hajj+2013+Quota. Besoek op 17 September 2014. 
  86. ↑ "Saudi Arabia cuts Hajj Quota for foreign pilgrims by 20 percent". Yahoo News. 19 Junie 2013. Besoek op 17 September 2013.
  87. ↑ "Ministry of Pilgrimage releases Hajj statistics". Royal Embassy of Saudi Arabia. 19 April 1996. Besoek op 7 Oktober 2014.
  88. ↑ 88,0 88,1 "Record number of pilgrims arrive for 1417 Hajj". Royal Embassy of Saudi Arabia. 15 April 1997. Besoek op 7 Oktober 2014.
  89. ↑ "Final statistics for Hajj 1418 pilgrims". Royal Embassy of Saudi Arabia. 8 April 1998. Besoek op 7 Oktober 2014.
  90. ↑ 90,0 90,1 "Ministry of Pilgrimage figures released for 1420 Haj". Royal Embassy of Saudi Arabia. 20 Maart 2000. Besoek op 7 Oktober 2014.
  91. ↑ "Successful culmination of Hajj 1421". Royal Embassy of Saudi Arabia. 9 Maart 2001. Besoek op 7 Oktober 2014.
  92. ↑ "Tragic deaths reported in crowding at Mina". Royal Embassy of Saudi Arabia. 11 Februarie 2003. Besoek op 7 Oktober 2014.
  93. ↑ 93,0 93,1 "Culmination of 1424 Hajj witnesses stampede deaths". Royal Embassy of Saudi Arabia. 1 Februarie 2004. Besoek op 7 Oktober 2014.
  94. ↑ "Hajj proceeding without incident". Royal Embassy of Saudi Arabia. 30 Januarie 2004. Besoek op 7 Oktober 2014.
  95. ↑ "Prince Abdulmajeed declares Hajj 1425 a success". Royal Embassy of Saudi Arabia. 25 Januarie 2005. Besoek op 30 Julie 2009.
  96. ↑ "Number of Hajj pilgrims tops 2 million". Royal Embassy of Saudi Arabia. 10 Januarie 2006. Besoek op 16 Januarie 2015.
  97. ↑ "More than 2.3 million pilgrims perform the Hajj this year". Royal Embassy of Saudi Arabia. 30 Desember 2006. Besoek op 30 Julie 2009.
  98. ↑ "More than 1.7 million pilgrims have arrived in Saudi Arabia for the Hajj". Royal Embassy of Saudi Arabia. 17 Desember 2007. Besoek op 30 Julie 2009.
  99. ↑ "Record number of pilgrims arrive for Hajj". Royal Embassy of Saudi Arabia. 6 Desember 2008. Besoek op 30 Julie 2009.
  100. ↑ "2,521,000 million pilgrims participated in Hajj 1430". Royal Embassy of Saudi Arabia. 29 November 2009. Besoek op 8 Desember 2009.
  101. ↑ "2.8 million pilgrims participated in Hajj 1431". Royal Embassy of Saudi Arabia. 18 November 2010. Besoek op 28 Desember 2010.
  102. ↑ "2,927,717 pilgrims performed Hajj this year". Royal Embassy of Saudi Arabia. 6 November 2011. Besoek op 16 November 2012.
  103. ↑ "3,161,573 pilgrims perform Hajj this year". Royal Embassy of Saudi Arabia. 27 Oktober 2012. Besoek op 12 Maart 2013.
  104. ↑ "Two million pilgrims taking place in Hajj". Euronews. 14 Oktober 2013. Besoek op 13 Februarie 2014.
  105. ↑ "1,379,531 pilgrims from 188 countries arrived for Hajj". Royal Embassy of Saudi Arabia. 13 Oktober 2013. Besoek op 13 Februarie 2014.
  106. ↑ 106,0 106,1 "Pilgrims stone 'devil' in last major Haj ritual; Eid Al-Adha begins". Arab News. 6 Oktober 2014. Besoek op 7 Oktober 2014.
  107. ↑ "Small increase in foreign pilgrims". Royal Embassy of Saudi Arabia. 2 Oktober 2014. Besoek op 7 Oktober 2014.
  108. ↑ "1,384,941 foreign pilgrims participated in Hajj". Royal Embassy of Saudi Arabia. 22 September 2015. Besoek op 26 September 2015.
  109. ↑ Pilgrims in 1437, Saudi Today URL besoek op 1 Oktober 2016
  110. ↑ Eid al-Adha: Saudi Arabia's Hajj pilgrimage in pictures, The Independent, 16 September 2016 URL besoek op 1 Oktober 2016

Verdere leesstof

  • Bianchi, Robert R. (2004). Guests of God: Pilgrimage and Politics in the Islamic World. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-517107-5.
  • Hammoudi, Abdellah (2006). A Season in Mecca: Narrative of a Pilgrimage. Hill and Wang. ISBN 978-0-8090-7609-3.
  • Khan, Qaisra, "Hajj & 'Umra", in Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God (2 vols.), reds. C. Fitzpatrick en A. Walker, Santa Barbara, ABC-CLIO, 2014, Vol I, bl. 239–245.
  • Trojanow, Ilija (2007). Mumbai To Mecca: A Pilgrimage to the Holy Sites of Islam. Haus Publishing. ISBN 978-1-904950-29-5.

Eksterne skakels

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Hadj&oldid=1502843"