Vlag van Griekeland
Bynaam | (el) Η Γαλανόλευκη (af) Blou-en-wit (el) Η Κυανόλευκη (af) Siaan-en-wit |
---|---|
Gebruik | Nasionale vlag en vaandel |
Verhouding | 2:3 (en ook 7:12) |
Goedgekeur | 22 Desember 1978[1] (Vlootvaandel sedert 1822, nasionale vlag 1969–70; sedert 1978) |
Ontwerp | Nege horisontale bane in wit en blou afgewissel met ’n wit Griekse kruis op ’n blou agtergrond in die skildhoek. |
Die nasionale vlag van Griekeland, waarna algemeen verwys word as die Blou-en-wit (Grieks: Γαλανόλευκη, Galanólefki) of die Siaan-en-wit (Grieks: Κυανόλευκη, Kyanólefki), is op 22 Desember 1978 amptelik in gebruik geneem. Die vlag vertoon nege horisontale bane in afgewissel in wit en blou, met ’n wit Griekse kruis op ’n blou agtergrond in die skildhoek. Dit is een van die vyf amptelike simbole van dié land en die wit Griekse kruis op ’n blou agtergrond in die skildhoek verteenwoordig die Grieks-Ortodokse Kerk. Die blasoen (heraldiese beskrywing) van die vlag is asuur, vier bane in silwer; in die skildhoek ’n Griekse kruis. Die amptelike vlagverhouding is 2:3.[2] Die vlag se blouskakering het in gebruik verander, insluitende helder- en donkerblou, laasgenoemde word sedert die laat 1960’s meer gebruik. Die vlag is op 13 Januarie 1822 vir die eerste keer deur die Eerste Nasionale Vergadering by Epidaurus in gebruik geneem.
Alhoewel die nege strepe geen amptelike betekenis het nie, verteenwoordig hulle volgens die gewildste interpretasie die lettergrepe van die frase Ελευθερία ή Θάνατος (“Vryheid of die Dood”): die vyf blou bane vir die lettergrepe in Ελευθερία en die vier wit bane vir dié in ή Θάνατος.[3] Daar word ook gesê dat die totaal van nege bane die letters van die woord ελευθερία (“Vryheid”) verteenwoordig.[3] Wit en blou verteenwoordig die Griekse hemel en meer se kleure.[4]
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Daar is onenigheid oor die oorsprong van vandag se nasionale vlag met die wit-en-blou streeppatroon. Elke deel daarvan, insluitend die kleure, kruis en streeppatroon kan na baie ou historiese elemente teruggespoor word; dit is egter moeilik om kontinuïteit te bepaal, veral aangesien daar geen rekord van die presiese rede agter die aanvanklike aanvaarding vroeg in 1822 gevind kan word nie.[verwysing benodig] Die blou kleur is waarskynlik afgelei van die burgerlike vaandel van die Romeine (Ortodoks-Christelik, Grieks) van 1453–1793 in die Ottomaanse Ryk.
Historici het voorgestel dat die huidige vlag afgelei is van ’n vroeëre ontwerp, die byna identiese vlag van die magtige Kretiese Kallergis-familie. Hierdie vlag is gebaseer op hul wapenskild waarvan die patroon na bewering afgelei is van die veldteken van hul voorouers Nikephoros II Phokas (963–969) van die Bisantynse Ryk. Hierdie patroon (volgens moeilik verifieerbare beskrywings) het nege bane in wit-en-blou en ook ’n kruis in die linker boonste hoek ingesluit.[5] Hoewel die gebruik van die afwisselende blou en wit – of silwer – bane op (verskeie eeue-oue) wapenskilde van die Kallergis goed gedokumenteer is, het geen afbeelding van hierdie beskrywing behoue gebly nie.[6]
Die Oudheid en die Bisantynse Ryk
[wysig | wysig bron]Vlae soos in vandag se tyd het nie in die Oudheid bestaan nie. Daar is in plaas van vlae ’n verskeidenheid embleme en simbole gebruik om elke staat aan te dui en is geverf op die hoplietskilde. Die naaste parallel aan moderne vlae was die vexillum-agtige baniere wat deur Griekse leërs gevoer het, soos die sogenaamde phoinikis, ’n rieprooi doek wat bo-aan ’n staf of spies gemonteer is aan ’n horisontale stok. Dit blyk geen patroon of versiering te gehad het nie.
Die Bisantyne het, soos die Romeine voor hulle, ’n verskeidenheid vlae en baniere gebruik hoofsaaklik om verskillende militêre eenhede aan te dui. Dit was gewoonlik vierkantige of reghoekige baniere met ’n aantal banierkoppe aan.[7] Die prominentste onder die vroeë Bisantynse vlae was die labarum. In die afbeeldings van die middel en latere Ryk wat behoue gebly het, hoofsaaklik die Skylitzes, is die oorheersende kleure rooi en blou in horisontale bane met ’n kruis wat gewoonlik in die middel van die vlag geplaas is. Ander algemene simbole wat prominent op seëls vertoon is, was afbeeldings van Christus, die Maagd Maria en heiliges, maar dit het eerder persoonlike as familie- of staatsimbole verteenwoordig. Heraldiek in die Wes-Europese styl was egter nog onbekend tot die laaste eeue van die Ryk.[8]
Nêrens word gepraat van ’n staatsvlag nie, tot die Spaanse atlas Conosçimiento de todos los reynos in die middel 14de eeu die vlag van “die Ryk van Konstantinopel” afbeeld as ’n tetragram-Sint Joriskruis in rooi op wit, van die regerende Palailogos-familie. Daarop is vier betas of pyrekvola (“brandswaarde”) in elke kwart van die vlag aangebring wat die keiserlike leuse van Βασιλεύς Βασιλέων Βασιλεύων Βασιλευόντων (“Koning der Konings Regerend oor die Regeerders”)[9] verteenwoordig. Die tetragramkruisvlag, soos dit in die tweede en derde kwarte van die ontwerp voorkom, is goed gedokumenteer. In dieselfde Spaanse atlas word hierdie “eenvoudige” tetragramvlag aangedui as die “vlag van Salonika en “die ware Griekeland en Ryk van die Grieke (‘la vera Grecia e el imperio de los griegos’)”. Die gevierendeelde rangskikking wat die Sint Joriskruis insluit is slegs in die Spaanse atlas gedokumenteer, en voeg waarskynlik die wapenskild van Genua (wat Galata beset het) en dié van die Bisantynse Ryk saam, en is waarskynlik slegs in Konstantinopel vertoon.[10] Pseudo-Kodinos het die gebruik van die “tetragramkruis” op die banier (phlamoulon) wat deur die vlootvaartuie vertoon is, opgeteken, terwyl die megas doux ’n beeld van die keiser op ’n perd vertoon het.[11]
Ottomaanse tydperk
[wysig | wysig bron]Gedurende die Ottomaanse heerskappy is verskeie nieamptelike vlae deur die Grieke gebruik, wat gewoonlik gebruik gemaak het van die Bisantynse dubbelkoppige adelaar, die kruis, uitbeeldings van heiliges en verskeie leuses.[10] Die Christelike Griekse sipahi-kavallerie wat deur die Ottomaanse Sultan aangestel is mog hul eie, duidelik Christelike, vlag gebruik wanneer hulle in Epirus en Peloponnesos was. Dit het die klassieke blou kruis op ’n wit agtergrond, met ’n prent van Sint Joris wat die draak doodmaak daarop,[verwysing benodig] en is van 1431 tot 1639 gebruik toe hierdie voorreg deur die Sultan ingeperk is.[verwysing benodig] Soortgelyke vlae is deur ander plaaslike leiers gebruik. Die naaste aan ’n Griekse “nasionale” vlag gedurende die Ottomaanse oorheersing was die sogenaamde “Grieks-Ottomaanse vlag” (Γραικοθωμανική παντιέρα), ’n burgerlike vaandel wat Grieks-Ortodokse handelaars (oftewel handelaars van die Grieksoorheersde Ortodokse millet) op hul skepe mog vertoon, met rooi bane (die vir Ottomaanse Ryk) en blou (vir Ortodoksie). Ná die Verdrag van Küçük Kaynarca kon handelskepe in Griekse besit ook die vlag van Rusland vertoon.
Gedurende die Orlovopstand van 1769 is die historiese blou kruis op ’n wit agtergrond weer gebruik deur belangrike militêre leiers, soos Olga III, wat dit tot die opstand van 1821 gebruik het. Die het die gewildste vlag van die opstand geword en daar is gesê dat dit die nasionale vlag moet word. Die “omgekeerde” kleure, ’n wit kruis op ’n blou agtergrond, is ook gedurende die opstand as Griekse vlag gebruik. Hierdie ontwerp is blykbaar vroeër ook gebruik as ’n plaaslike simbool (’n soortgelyke vlag van die 16de of 17de eeu is naby Chania opgemerk).
Giannis Stathas, ’n militêre leier, het sedert 1800 ’n vlag op sy skip gebruik waarop ’n wit kruis op ’n blou agtergrond was. Die eerste vlag met dié ontwerp wat eindelik aanvaar is, is in 1807 in die Evangelistria-klooster in Skiathos ontwerp en gehys. Verskeie militêre leiers (insluitend Theodoros Kolokotronis en Andreas Miaoulis) het daar vergader vir beraadslaging en opstand, en hulle is deur die plaaslike biskop onder die vlag besweer.[3]
Vlae van die rewolusie
[wysig | wysig bron]Voor en gedurende die vroeë dae van die Griekse Onafhanklikheidsoorlog (1821–1829) is verskillende vlae ontwerp, voorgestel en gebruik: deur verskeie Griekse intellektuele in Wes-Europa, en deur plaaslike leiers, opperhoofde en streeksrade. Buiten die kruis het talle van die vlae afbeeldings van heiliges bevat, die feniks (wat die hergeboorte van die Griekse volk simboliseer), leuses soos “Vryheid of die dood” (Ελευθερία ή Θάνατος) of die bylbundelagtige embleme van die Genootskap van Vriende (Filiki Eteria), die geheime organisasie wat die opstand georganiseer het.
Vorige vlae
[wysig | wysig bron]-
Ortodoks-Christelik, Grieks) handelsvlag, 1453 tot 1793
-
Hierdie ontwerp van die 14de eeu gedurende die Palaiologos, is die enigste bewese vlag van die Bisantynse Ryk
-
Vlag wat deur die Griekse sipahi’s van die Ottomaanse leër gebruik is, 1431 tot 1619
-
Burgerlike vaandel vir handelskepe in besit van Ottomaanse onderdane wat ook Grieks-Ortodoks was (Rum) millet, 1453 tot 1793
-
Burgerlike vlag en vaandel van die Prinsdom Samos, 1835 tot 1912
-
Vlag van die Republiek van die Sewe Eilande, 1800 tot 1807, die eerste outonome moderne Griekse staat
Rewolusievlae
[wysig | wysig bron]-
Vlag van Alexander Ypsilantis
-
Die vlag van Andreas Londos
-
Die vlag van Krokodeilos Kladas
-
Vlag van die Grieke van Thracië
-
Vlag van die Maniates
-
Gebruik in Thessalië, geskep deur Anthimos Gazis
-
Vlag van Hydra-eiland
-
Vlag van Spetses-eiland
-
Vlag van Kastellorizo-eiland
-
Vlag van Chalkidiki
-
Vlag van Athanasios Diakos
Ontwerp
[wysig | wysig bron]In 1978 is die seevlag as die enigste nasionale vlag aanvaar. Dit het ’n verhouding van 2:3.[12] Die vlag word as oorlogs- en burgerlike vaandel op see en op land gebruik en het alle ander ontwerpe wat nog tot daardie tyd oorgebly het, vervang. Geen ander ontwerpe en wapens mag op die vlag vertoon word nie. Tot op hede is nog geen presiese spesifikasie vir die blou kleur van die vlag uitgereik nie. Gevolglik kan vlae in die praktyk wissel van ligte tot donkerblou. Die Griekse vlagdag is op 27 Oktober jaarliks.
Die ou landsvlag word nog by die ou parlementsgebou in Athene vertoon, waar die Nasionale Historiese Museum ook gehuisves is, en kan nieamptelik deur landsburgers vertoon word.
Kleure
[wysig | wysig bron]Die Griekse regering het geen amptelike spesifikasie van die blou kleur van die vlag nie. Gevolglik kom vlae van Griekeland in verskeie skakerings van blou voor. In die onlangse wetgewing oor die nasionale vlag word soos volg na die kleure verwys:
Die nasionale vlag van Griekeland is siaan en wit, dit bestaan uit nege (9) bane gelyk in wydte, waarvan vyf (5) siaan en vier (4) wit is sodat die onderste en boonste bane siaan is en die ander om die beur wit is[13]
As gevolg van die gebruik van die woord ‘siaan’ (κυανός, Kyanos), wat ook ‘blou’ in Grieks kan beteken, bly die presiese skakering van blou onseker. Hoewel dit die gebruik van ’n ligter skakering van blou veronderstel, soos op die vlag van die Verenigde Nasies, is die kleure van die Griekse vlag geneig om donkerder te wees, veral gedurende die kolonelsregime van 1967–1974, met die uitsondering van die regeringsjare van koning Otto toe ’n baie ligte skakering van blou gebruik is. Gevolglik lê die besluit van die skakering van blou by die vlagmaker soos gesien kan word in die onderstaande tabel.
Wit | Blou | Bron | Jaar | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Pantone | Heksadesimaal | CMYK | Pantone | Heksadesimaal | CMYK | ||
Wit | #FFFFFF | 0% - 0% - 0% - 0% | 286 C | #005BAE | 100% - 60% - 0% - 5% | Album des Pavillons[14] | 2000 |
Wit | #FFFFFF | 285 | #2175D8 | Olimpiese Somerspele 2008-vlaghandleiding[15] | 2008 | ||
Wit | #FFFFFF | Reflex Blue | #004C98 | Olimpiese Somerspele 2012-vlaghandleiding[16] | 2012 |
Vlagprotokol
[wysig | wysig bron]Die gebruik van die Griekse vlag word gereguleer deur Wet 851.[17] Die wet noem spesifiek die volgende:
- Die vlag moet, wanneer dit by die presidensiële paleis, die parlement, die ministeries, ambassades en konsulate van Griekeland, skole, militêre kampe, en openbare en privaat skepe asook die vloot, vertoon word:
- Van 8:00 tot sonsak vertoon word,
- Aan ’n wit vlagpaal hang met ’n wit kruis op ’n wit sfeer aan die bopunt van die vlagpaal,
- Geensins geskeur of beskadig wees nie. Indien die vlag beskadig is moet dit op eerbiedwaardige wyse verbrand word.
- Die vlag mag op sekere dae wat deur die departement van binnelandse sake gespesifiseer is, deur burgerlikes vertoon word, en ook tydens sport en ander soortgelyke gebeurtenisse.
- Wanneer die vlag vertikaal vertoon word, moet die skildhoek aan die linkerkant van die vlag wees van die aansig van die aanskouer af.
- Die vlag moet nooit:
- Ontsier word deur daarop te skryf of deur beelde of simbole daarop aan te bring nie,
- Gebruik word om ’n standbeeld te bedek nie. In daardie geval moet ’n kleed in die nasionale kleure gebruik word,
- Uit vensters of balkonne vertoon word sonder die gebruik van ’n vlagpaal nie,
- Vir kommersiële doelwitte gebruik word nie,
- Gebruik word as logo vir enide maatskappy of organisasie, selfs nie by verskillende proporsies nie.
Die skildhoek moet altyd, in die geval dat die vlag oor ’n kis gedrapeer is, aan die regterkant van die oorledene se kop wees.
Vlagdae
[wysig | wysig bron]Wet 851/1978 stel die algemene uiteensetting vir die spesifieke dae waarop die vlag gehys moet word.[17] Vir nasionale vakansiedae geld dit landwyd, maar op plaaslike dae is dit slegs van toepassing op die gebiede waar die genoemde vakansiedag gevier word.[17] Daarbenewens kan die vlag ook op dae van nasionale rou halfstok gehys word. Die Departement van Binnelandse Sake het die gesag om vlagdae te proklameer as dit nie reeds geproklameer is nie en die afkondiging van streekvlagdae berus by die verkose hoof van elke periferiedistrikte.[17]
Datum | Naam | Rede |
---|---|---|
25 Maart | 25 March | Herdenking van die datum waarop die Griekse onafhanklikheidsoorlog begin het.[18] |
28 Oktober | Ochi-dag (Geen dag) | Herdenking van die weiering om die Italiaanse ultimatum van 1940 te aanvaar.[18] |
17 November | Politegniese Dag | Herdenking van die politegniese opstand in Athene teen die militêre junta (skoolvakansie).[19] |
Hoewel 17 November nie ’n amptelike nasionale vakansiedag is nie, noem Presidensiële dekreet 201/1998 dat op die spesifieke dag eerbied aan die vlag betoon moet word.[19]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ (en) "Griekeland". Flags of the World. Besoek op 11 Oktober 2024.
- ↑ (en) The Flag, from the site of the Presidency of the Hellenic Republic
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (el) Alexander-Michael Hadjilyra: Η καθιέρωση της ελληνικής σημαίας (“The adoption of the Greek flag”), Hellenic Army General Staff, 2003.
- ↑ (en) The Flag Bulletin, Volumes 14–17, Flag Research Center, 1976, bl. 63: “Greeks wanted this color for their flag because they have always looked at the blue sky and the blue ocean.”
- ↑ (el) N. Zapheiriou, Η Ελληνική Σημαία από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα (Die Griekse vlag van die Oudheid tot huidig), Eleftheri Skepsis, Athene 1995 (herdruk van oorspronklike 1947-publikasie) ISBN 960-7199-60-X.
- ↑ (el) "ΟΙ ΚΑΛΛΕΡΓΗΔΕΣ". Besoek op 1 September 2022.
- ↑ (el) Keiser Mauricius, Strategikon, II.14.
- ↑ (en) Kazhdan, Alexander, red. (1991). Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press. pp. 472, 999. ISBN 978-0-19-504652-6.
- ↑ (en) Bisantynse Heraldiek, van Heraldica.org
- ↑ 10,0 10,1 (en) L. S. Skartsis, Oorsprong en ontwikkeling van die Griekse vlag, Athene 2017 ISBN 978-960-571-242-6.
- ↑ (en) Kazhdan, Alexander, red. (1991). Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press. pp. 472–473. ISBN 978-0-19-504652-6.
- ↑ (el) Wet 851/21-12-1978 Aangaande die nasionale vlag, oorlogsvlag en die onderskeidende vlag van die president van die republiek, Staatskoerant uitgawe A-233/1978.
- ↑ (el) Wet 851/1978, Aangaande die nasionale vlag, Artikel 1, Klousule 1
- ↑ (fr) Album des pavillons nationaux et des marques distinctives. Brest, Frankryk: S.H.O.M. 2000. p. 238.
- ↑ (en) Flag Manual. Beijing, China: Beijing Organizing Committee for the Games of the XXIX Olympiad – Protocol Division. 2008. p. B15.
- ↑ (en) Flags and Anthems Manual. Londen, Verenigde Koninkryk: London Organising Committee of the Olympic Games and Paralympic Games Limited. 2012. p. 47.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 (el) Law 851 Geargiveer 20 Januarie 2013 op Wayback Machine
- ↑ 18,0 18,1 (en) "Prosedurele tydsbeperkings – Griekeland". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Oktober 2019. Besoek op 9 Maart 2011.
- ↑ 19,0 19,1 (el) "Presidensiële dekreet 201/1998" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 Maart 2016. Besoek op 9 Maart 2011.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons bevat media in verband met Vlae van Griekeland. |
- (en) Griekeland op Flags of the World.
- (en) "Flag of Greece". Encyclopædia Britannica. Besoek op 11 Oktober 2024.