Vlag van Frankryk

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Vlag van Frankryk
Vlag van Frankryk
Vlag van Frankryk
Bynaam (fr) Tricolore
Gebruik Nasionale vlag Nasionale vlag
Verhouding 2:3 (algemeen)
Goedgekeur 15 Februarie 1794
5 Maart 1848
Ontwerp vertikale driekleur in blou, wit en rooi van ewe breedte
Ontwerp deur Lafayette, Jacques-Louis David
Wisselvormvlag van Frankryk
Wisselvormvlag van Frankryk
Gebruik Nasionale vlag Nasionale vlag
Verhouding 2:3 (algemeen)
Goedgekeur 15 Februarie 1794
5 Maart 1848
Ontwerp soos bo, maar met donker kleure
Wisselvormvlag van Frankryk
Wisselvormvlag van Frankryk
Gebruik Nasionale vaandel Nasionale vaandel
Verhouding 2:3
Goedgekeur 17 Mei 1853 (voorheen dieselfde as die nasionale vlag)
gebruik in die donker weergawe[1]
Ontwerp soos bo, maar met die verhouding 30:33:37

Die nasionale vlag van Frankryk is op 15 Februarie 1794 vir die eerste keer amptelik aanvaar (met ’n ligter weergawe wat sedert Junie 1976[1] ook in gebruik is). Die vlag vertoon drie ewe wye vertikale bane in blou, wit en rooi.[2] Die vlag se verhouding is “2:3” (twee in hoogte, drie in lengte). Die Franse driekleur (Frans: tricolore) is een van die invloedrykste vlae in die geskiedenis met die driekleurskema wat deur talle ander volkere in Europa en die res van die wêreld aangeneem is, en, volgens die Encyclopædia Britannica, het dit histories “in simboliese teenstand teen die outokratiese en kerklike koninklike standaarde van die verlede” gestaan.

Die koninklike regering het verskeie vlae gebruik, waarvan die bekendste ’n blou skild en goud fleurs-de-lis (die koninklike wapen van Frankryk) op ’n wit agtergrond is. Aan die begin van die Franse Rewolusie het die Paryse milisie, wat ’n sentrale rol in die bestorming van die Bastille gespeel het, ’n kokarde in blou en rooi gedra,[3] dié stad se tradisionele kleure. Volgens die Franse generaal Lafayette was wit die “antieke Franse kleur” en is by die militêre kokarde gevoeg om ’n driekleur (’n Franse nasionale kokarde) te skep.[4]

Dié kokarde het deel geword van die Nasionale Garde se uniforms wat die milisie vervang het en onder bevel van Lafayette was.[5] Die Franse kokarde se kleure en ontwerp vorm die grondslag vir die Franse vlag wat in 1790 aanvaar is.[6] Die enigste verskil is dat die vlag van 1790 se kleure omgekeerd was. Die vlootvaandel – volgens ’n legende op versoek van die Konvensie deur Jacques-Louis David (1748–1825) geteken – is op 27 Pluviôse in die Jaar II, dus 15 Februarie 1794, goedgekeur,[7] maar die oorsprong daarvan is ouer en gaan terug na die drie kleure van vryheid (op 14 Julie 1789), identies aan die drie kleure van die Amerikaanse Rewolusie en die vlag van die Verenigde State, blou en rooi is ontleen aan die kleure van die stad Parys en dié van die Paryse Nasionale Garde, kleure wat die wit van koninklikes sou omring, en dus identies aan die drie kleure wat deur die verskillende Franse vlae van die Ancien Régime gebruik is. Die driekleurvlag is sedert 1794 die amptelike vlootvaandel van Frankryk en sedert 1812 die amptelike vlag van die leërs, met uitsondering van die monargiese herstelperiodes van 1814–1815 en 1815–1830. Sedert 1830 (met uitsondering van enkele dae tydens die Franse Rewolusie in 1848) is dit deurlopend die vlag van Frankryk en word in artikel 2 van die Franse Grondwet uit 1958 genoem.

Gebruik van die drie kleure onder koninklikes[wysig | wysig bron]

Die verduideliking hieronder oor die kleure volg die chronologiese volgorde van hul voorkoms.

Die gebruikte embleme weerspieël die drie tradisionele ordes van die samelewing, naamlik:

  • ’n Godsdienstige vaandel wat eers die vaandel van Sint Denis was, dan die vaandel van Johanna van Arkel en toe Sint Migael;
  • ’n koninklike of herskaplike standaard, in hierdie geval die fleur-de-lis op ’n blou agtergrond, dan die wit horing (ook deur die vloot aangeneem);
  • ’n embleem vir die infanterie, wat eers die rooi kruis op ’n wit agtergrond was, dan die wit kruis op ’n dikwels blou agtergrond (soos op die vlag van die handelsvloot).

Rooi[wysig | wysig bron]

Die Oriflamme van Sint Denis[wysig | wysig bron]

Rooi is die kleur van die abdy van Saint-Denis se vaandel wat in 1124 ontwerp is deur Suger, “vader van die land”. Hierdie rooi simboliseer die marteldood van Sint Denis, die eerste biskop van Parys.[8] Die grawwe van Vexin het oorlog gevoer as prokureurs van hierdie koninklike abdy wat deur Dagobert I gestig is. Toe Filips I van Frankryk in 1077 die Franse Vexin met die koninklike besit verenig het, het die koning hierdie amp as vaandeldraer en militêre verdediger van die abdy geërf. Die rooi gonfalon, gebruik deur die dapifer, sou nou langs Frankryk se eie vaandel verskyn. Die Engelse aanspraakmaker op die Franse troon is oorval en koning Karel VII het met die vaandel van Saint-Denis ten gunste van die standaard van Sint Migael weggedoen.[9]

Die vaandel van Saint-Denis is vanaf ongeveer 1170 Oriflamme (“goudvuur”) genoem, afgelei van die standaard se naam wat in die Rolandslied aan Karel die Grote oorhandig word. Die Oriflamme was meer ’n teiken van legitimiteit om die Karolingers op te volg en dit het die teken van die Capetinger-konings se goddelike missie geword. In ’n begrafnisrede[10] wat in 1350 geskryf en aan die begin van die vyftiende eeu in die Chronique universelle opgeneem is, word die legende genoem dat Clovis I dit van God ontvang het.[11]

Die “ware kruis” van Sint Joris[wysig | wysig bron]

Die Franse het tydens die kruistogte ’n rooi kruis op ’n wit agtergrond gedra. Die vlag is in 1283 deur die Walliesers gekonfiskeer en toe deur die Engelse gehys
Genuaanse denarius, uitgegee vanaf 1139. Die voorkant, soos op die genovino, toon die insignia cruxata comunis Janue, wat vanaf 1218 in rooi op die wit veld van die stadsvlag verskyn het

Op 13 Januarie 1188 het die Latynse aartsbiskop van Tirus tydens ’n vergadering in Gisors die Franse koning Filips II, die Engelse koning Hendrik II en die Vlaamse graaf Filips I vernaam om die Heilige Land te red. Vervolgens het ’n nuwe kruistog plaasgevind. Hulle het ooreengekom dat die Franse ’n rooi kruis op ’n wit agtergrond, die Engelse ’n wit kruis op ’n rooi agtergrond en die Vlaminge ’n groen kruis op ’n wit agtergrond dra.[12]

Geen van hierdie baniere het destyds enige nasionale betekenis gehad nie. Die rooi kruis is ’n kenteken van Christus en ’n missie wat tradisie heg aan die nagedagtenis van pous Gelasius I wat die stede teen die Oos-Gotiese indringer, die Arian Theodorik, bewapen het.[13] Die dra daarvan was ’n eer waarop elke soldaat deur ’n wens aanspraak kon maak. Dit word geïdentifiseer met Sint Joris wat die draak bestry het en is reeds in Junie 1063 gebruik om die troepe van Roger de Hauteville aan te moedig tydens die slag van Cerami teen die Sisiliaanse Sarasene.[14] Die vaandel van Sint Joris het weer verskyn in Desember 1096 tydens die slag van Alcoraz teen die More van Al-Andalus en twee jaar later tydens die beleg van Antiogië.

Die vaandel van Sint Joris is deur verskeie munisipaliteite wat in die Cisalpine-vlakte ontstaan het goedgekeur as ’n teken van hul openhartigheid teenoor die keiser.[15] Milaan het dit as een van sy baniere goedgekeur, Vexillum publicum genoem, wat in die carroccio van 1160 vertoon is.[16] Toe die pous dit in Gisors aan koning Filips oorhandig het, was die bedoeling van eersgenoemde duidelik om laasgenoemde in te sluit by die Welfen-party. Om vir die kruistog te wees, het ook beteken om vir die pous te wees. Die Genuaanse skepe wat die kruisvaarders vervoer het, het die kruis van Sint Joris vertoon. In 1218 is die insignia cruxata comunis Janue (embleem aan die kruis van die gemeente Genua) in die verowerde stad Ventimiglia gehys en dit het die embleem van dié Maritieme Republiek geword.

Vervolgens was dit ’n eer om die vaandel van Sint Joris te dra. Nadat hy op 22 Junie 1283 in die moeras by die berg Bera die laaste onafhanklike prins van Wallis (David ab Gruvuz wat sedert sy nederlaag by die brug oor die Irvonrivier op vlug was) gevange geneem en hom op 3 Oktober op Shrewsbury opgehang, getrek en gevierdeel het, is in Mei 1285 vir die Engelse koning Eduard I en sy gesin ’n triomf in Londen gereël. Tydens die seremonies in die Westminster-abdy is onder andere regaliërs van die ontslape Walliese koning Llywelyn ap Gruffydd wat die abt van Cymer, Huw ab Izhel, twee jaar tevore oorwen het, die “kroon van koning Arthur” en die kruis, glo gemaak uit die hout van die ware kruis, vertoon. Vervolgens is die rooi kruis, die simbool van die hele Ware Kruis, op sy beurt deur Engeland as sy embleem gekies.[17] Die Orde van die Kousband,[18] gestig teen 1348, het dit as die embleem van sy uitgebreide mag versprei oor Wallis en Skotland, nadat dié gebiede met die slag van Dunbar oorwin en die Stone of Destiny na die Westminster-abdy geneem is.

Hierdie twee lande het egter stukke geword in die politieke spel van Frankryk in die stryd teen sy “oorerflike vyand”. In 1326 het die Franse koning Karel IV, wat nogtans twee jaar tevore aan ’n ekspedisie teen Skotland deelgeneem het, in die Verdrag van Corbeil die Auld Alliance met Skotland hernu. In 1335 het sy opvolger, Filips VI, vir sy bondgenoot ’n leër onder bevel van Rudolf II de Brienne gestuur. Op grond van die verdrag van 1213 wat tussen Filips II en Llywelyn ab Iorwerth onderteken is, het die Franse koning Karel V vanaf 1372 tot in 1378 die aansprake van Owain Lawgoch op die Walliese koninkryk ondersteun. Vanaf die begin van die Honderdjarige Oorlog het die stede in Akwitanië waar die Swart Prins sy troepe saamgetrek het die Sint Joriskruis getoon. 22 jaar later, op 1 Desember 1420, toe die Engelse Parys, Saint-Denis en sy vaandel in beslag geneem het, het die rooi van die Sint Joriskruis, wat die Franse twee en ’n half eeue vroeër gedra het, eindelik die kleur van die Dauphin se vyande geword. Nadat hulle uit Bourges onttrek het, het hulle gekies om ’n wit kruis te dra en Sint Migael het hul beskermheer geword.

Galeie[wysig | wysig bron]

Die fleur-de-lys se rooi is gekies as die standaard van die koninklike galeie, terwyl die koninklike skepe wit of soms wit fleurs-de-lys gebruik het.

Blou[wysig | wysig bron]

Die Christelike Pallium[wysig | wysig bron]

Maria in rou in haar asmantel – Spoleto, laat 12de eeu
Maria bedek die getroues met haar nou blou jas. Die tuniek is tradisioneel in rooi. Lippo Memmi, Orvieto, Middel-14de eeu

Sedert die Oudheid verwys die verwerping van die toga vir die pallium (“’n Toga-dekmantel”) na die gelofte om van die wêreld te onttrek. Tertullianus van Pallio het hierdie gebruik in die Christelike tradisie gevestig. Vanaf die twaalfde eeu het nuwe pigmente verskyn, waaronder pastel vir klere en egte ultramaryn vir skilderye, waarvan die gebruik weens sy duur vervaardiging ’n teken van rykdom was. Eers later is kosmiese blou geassosieer met die mantel van die heiliges, dalk in teenstelling met die pers kleur van die keiserlike toga. Vervolgens het blou ’n simbool van geestelike grootheid geword.

Blou is die kleur van die Maagd Maria se mantel wat haar donker rouklere, geverf in swart of donkergrys, vervang het.[8] Blou is ook die kleur van Sint Maarten se koorkap.

In die Karolingiese tydperk was die tradisie reeds gevestig om hierdie relikwie, waarvan geen direkte bron voor die 12de eeu die kleur spesifiseer nie, deur Clovis I as ’n palladium te gebruik.[19] Terwyl die Merowingiese konings dit tydens oorloë amper soos ’n towertoestel gedra het,[20] is dit deur die Capetingers tydens hul kroningseremonieë gedra. Dit was die rede waarom hulle tydens dié seremonie ’n blou gekleurde jas gedra het.

Die blou van Frankryk[wysig | wysig bron]

Aan die begin van die Capetingers se bewind is die koorkap van Sint Maarten in blou gekleur. Vervolgens was blou nou verbonde aan die Franse konings en het baie vroeg in hul fleurs-de-lis-wapen verskyn,[21] en vanaf die twaalfde eeu is dit in die militêre gebruik.[22] Die dra van die koorkap van Sint Maarten was die simbool van legitimiteit wat die Rooms-Katolieke Kerk aan die koning verleen het, veral ten tye van die kroning, en wederkerig van die beleid van die Frankryk onder die Capetingers, “die oudste dogter van die kerk”, wat na die biskoppe en die pous verwys het.

Die blou kleur is veral dié van die wapens van die koninklike dinastie se jonger takke, byvoorbeeld dié van Rudolf I van Vermandois, “geruite goud en blou”, tussen 1135 en 1145.[23]

Wit[wysig | wysig bron]

Kruis van Sint Migael[wysig | wysig bron]

Die wit kruis van Sint Migael, oorkant die rooi kruis van die Engelse, op ’n blou agtergrond, kleur van Sint Migael se koorkap en die Capetingers. Tydens die Honderdjarige Oorlog het dit as die militêre vlag van Frankryk gevestig

Tydens die kruistogte het die gebruik gevestig om mekaar in gevegte te onderskei deur kruise van verskillende kleure te vertoon en dié kruise is om praktiese redes dikwels tot dubbele kettings verminder. Sint Migael is met die krygskruis geassosieer en “kaptein van die hemelse leërs” genoem. Om die aartsengel aan te roep wat dan Satan vir sy kamp beveg is ’n manier om sy vyand te beledig en hom simbolies na die duiwel te stuur. Vanaf 1300, tydens die Vlaamse veldtogte, het in die koninklike leërs die gewoonte verskyn om tydens die aanroeping van Sint Migael ’n wit kruis te vertoon, aanvanklik as ’n band of ’n Latynse kruis.[24] Tydens die slag van Mons-en-Pévèle in 1304 was taktiek belangriker as simbole en kleure belangriker as vorms, en die Franse ridders het hulself gegord wat as ’n saamtrekteiken net voor die slag gedien het voordat hulle met wit ontmoetingsdoeke die stryd aangesê het.

Tydens die Honderdjarige Oorlog is die wit kruis teenoor die Engelse rooi kruis vertoon. In 1355 het Jan I van Armagnac daarop aangedring dat sy soldate ’n wit kruis op die grens van Guyenne moet dra.[25] Gedurende die somer van 1417, gekonfronteer met die bedreiging deur die Engelse troepe onder Hendrik V wat onder die embleem van die rooi kruis geveg het, is vir die inwoners van Orléans opdrag gegee om hul wapens te vat en hulle is beveel om ’n blou tunika met ’n wit kruis op die borskas te dra.[26]

In 1418 het die laaste seun van Karel VI, wat die vorige jaar die Dauphin geword het, die beeld van die gewapende Sint Migael wat die draak doodmaak aangeneem en dié aartsengel die beskermheer van Frankryk gemaak.[27] Vervolgens het die wit kruis van Sint Migael die embleem van die Franse soldate geword (’n simbool van lig in teenstelling met bloedrooi) en aan die anderkant is die aartsengel met hierdie kruis voorgestel.[28] Hierdie teenoorstelling van die Engelse rooi kruis met die Franse wit kruis het ook in sykonflikte verskyn, soos dié tussen Armagnacs en Boergondiërs: laasgenoemde, bondgenote van die Engelse, het die rooi gespikkelde halssnoer op ’n wit agtergrond gedra, terwyl eersgenoemdes, sterk gekant teenoor die Engelse, ’n wit kruis en die bypassende serp gedra het.[27] In 1449 is Mauléon deur die Plantagenêt-ondersteuners verower en sy verdedigers moes tydens die oorgawe hul rooi kruise met wit kruise vervang.[29] Volgens ’n legende het op 20 Augustus 1451 – die dag ná die geveg – die wit kruis van Sint Migael oor die verowerde Bayonne verskyn,[30][31] en die oorwinnaars oortuig om hul kleure te verander en by die Valois-party aan te sluit.

Simbool van heiligheid[wysig | wysig bron]

Die Maagd se standaard tydens die kroning van die “vriendelike dauphin”. Il avoit esté a la peine, c'estoit bien raison qu'il fust a l'honneur. (“Hy het pyn ervaar, sy verering was geregverdig”.)[32]

Aan die begin van die heraldiek teen die einde van die Hoog-Middeleeue het die metaalkleur silwer met die staal van die skild saamgegaan en die afwesigheid van kleur verteenwoordig. Lancelot is die “ridder met wit arms” omdat sy vader onbekend is. Sy geboorte plaas hom buite die familietwis van die ordaliese geveg en maak hom ’n kandidaat vir die titel “kampioen van God”, wat uiteindelik deur Parsival gewen is. Net God se oordeel kan aan hom die oorwinning besorg, wat hy elke keer wen, solank hy nie optree uit passie vir ’n aardse belang nie.

Die uitdrukking van hoogte bo die menslike toestand word verteenwoordig deur hermelienpels wat vir die geestelikes voorbehou was.[33] Dit is op die wapen van die Koninkryk Jerusalem vertoon wat die tradisionele reëls oortree het deur ’n goue motief op silwer te plaas.

Wit was die kleur wat Johanna van Arkel in 1429 vir haar vaandel gekies het. Op grond van stemme wat sy toegeskryf het aan Sint Margaretha en Sint Catharina laat sy ’n skilder van Tours ’n wit standaard maak waarop God in die middel verskyn wat die bol omring het deur twee engele, die standaard van die “Koning van die hemel” genoem.[32] Op advies van geestelikes is die Franciskaanse leuse “Jesus Maria” aan die kant aangebring.[34] Aangesien God veronderstel is om die Franse party te ondersteun, is sy fleurs-de-lys in goud daargestel.[34]

Koninklike bevelteken[wysig | wysig bron]

Gedurende die Honderdjarige Oorlog het Franse soldate wit kruise begin gebruik om hulle van die Engelse met hul rooi kruise te onderskei

Tot die Franse Rewolusie was die wit kruis van Sint Migael op die tunieke en die standaarde die simbool van die Franse leër en sy onderafdelings.

Op 1 Oktober 1544 het Frans I lesse uit die slag van Cérisoles getrek en die infanterie hervorm deur die pos van kolonel-generaal te skep wat die uitsluitlike bevel oor al die Franse kompanies gehad het,[35] wat, saam met die Honderd Switserse en die garnisoentroepe, die enigste infanterie-eenhede was (die Skotse wag en die gewone kompanies was berede). Hulle het bestaan uit dienspligtiges wat deur die munisipale milisies ingeroep en aan die koning beskikbaar gestel is in ruil vir ’n aansienlike vrystelling vir sy soldate. As sulks het hierdie “bands” hul eie standaarde gedra.

Gaspard de Coligny het sy funksie van kolonel-generaal, wat koning Hendrik II op 29 April 1547 aan hom toevertrou het, by sy aanstelling as kaptein van die kompanies toegevoeg.[35] Daarna het hy twee “kolonelkompanies” geskep wat geheel en al deur sy luitenante gewerf en gelei is.[35] In 1552 het Andelot sy ouderling as admiral opgevolg en voortgegaan met ’n reorganisasie wat tot gevolg gehad het dat teen 1558, deur middel van ’n tussentydse uitoefening deur Montluc, die regimente tot stand gebring is.[35] Dit was administratiewe reserwe-eenhede wat versamel was onder ’n kolonelkompanie onder bevel van ’n luitenantkolonel,[35] met ’n aantal bandes wat gewissel het volgens die omstandighede en waarvolgens die gevegsorde aangepas is. Die bandes het hul vaandels by die oorspronklike ordonnansievlae van die regimente en die kolonelkompanie, oftewel eerste kompanies, gehou en volgens die wet ’n wit vlag vertoon: die kolonelvlag.[35]

In teenstelling met die ruiterregimente, wat meestal ’n goue sonmotief onder Lodewyk XIV sou aanneem, het die lyntroepe se regimente almal die wit kruis aangeneem, wat, met die heeltemal wit vlag van hul kolonels, hul enigste ooreenstemmende punt was.

Wit pluim[wysig | wysig bron]

Wit is die kleur wat tradisioneel met die Franse monargie geassosieer word, net só het dit die tradisionele monargisme ná die Franse Rewolusie verteenwoordig. Hierdie assosiasie het egter eers aan die einde van die sestiende eeu ontstaan, hoewel dit ’n reeks ouer tradisies voortsit. Dit is afkomstig van die die wit serp (die beroemde wit pluim) se aanvaarding deur Hendrik IV as ’n kenmerkende teken van die koninklike leërs in teenstelling met die Spanjaarde en Lotaringe se rooi of groen serp. Dit was in werklikheid die kleur van die Hugenote-fraksie, waartoe hy behoort het voor sy troonbestyging. Sy opvolgers het die Protestantse oorsprong laat verdwyn en sy Rooms-Katolieke karakter beklemtoon.[36]

Ná die Hugenote-oorloë en die besluit van Hendrik IV om die Hugenote-wit as die saamtrekkleur aan te neem, het die serp en daarna die wit vlag die embleem van die Koninkryk Frankryk geword. Wit was veral die kleur van militêre bevel, aangesien offisiere helderder serpe gedra het sodat hulle deur hul mans herken kon word. Die regimente se kolonels het wit vlae met wit kruise gehad (dit was ’n aanpassing van hul eenheid se ordonnansievlae waar die gekleurde kwartiere deur wit kwarte vervang is). Die koning was die opperbevelhebber van die leërs en hy is op die slagvelde deur ’n wit vlag gekenmerk. Wit was dus van Hendrik IV tot in 1790 die kleur van die koninklike vlag.[37] Die opvolgers van Hendrik IV, wat teen die godsdienstige partikularisme van die Protestante geveg het, het hierdie oorsprong onderdruk en aan wit ’n nuwe betekenis besorg. Die nederige en suiwer kleur van die Hugenote is dus vervang deur dié van die Maagd Maria, onder wie se beskerming Lodewyk XIII die koninkryk geplaas het.[36]

Moderne vlootvlag[wysig | wysig bron]

Die militêre kleur wit was vanaf 1638 voorbehou aan oorlogskepe van die koninklike vloot, terwyl die galeie rooi vlae gebruik het. Die handelskepe moes tevrede wees met die blou vlae met die wit kruis op wat toe die bynaam “ou vlag van Frankryk” verkry het. Dit was een van hierdie ou vlae, gehys op Samuel de Champlain se boot, waarvan die vlag van Quebec ontleen is.

Ontstaan van die vlag: die vereniging van die drie kleure[wysig | wysig bron]

Die gewoonte om ’n nasie soos Frankryk met ’n vlag te verteenwoordig het eers in die 19de eeu ontstaan.

Daar was baniere wat gedien het as versamelingstekens vir ridderleërs en wapens van dieselfde verbond (soos vir ’n territoriale distrik van militêre inroeping in ’n graafskap, baronie, stad, bisdom of abdy). Hulle het ’n vorm en kleure gehad wat ontleen was aan die wapen van die graafskap of die stad.

Paryse kleure[wysig | wysig bron]

In die middel van die veertiende eeu het Étienne Marcel (’n ryk kleedmaker wat provos geword het van die Paryse handelaars) blou en rooi as sy kleure aangeneem, wat toe die kenteken van sy ondersteuners en van die Echevinage geword het.[38] As heerser oor die hoofstad het hy die gevangenskap van koning Jan benut om eensydig hervormings teen die Dauphin Karel te probeer afdwing. Op 22 Februarie 1358 het hy saam met sy manne, wat onder sy oë twee moordenaars van die dauphin afgeslag het, die koninklike paleis van die Ile de la Cité binnegestorm; daarna het Marcel sy blou en rooi kappie op die kop van die jong regent wat sy gyselaar geword het opgesit. Ná die dood van die provos is blou en rooi saamgevoeg met die kleure van die deur die koning aangepaste Paryse wapen (in 1426 is die fleurs-de-lys eindelik bo die silwer skip uit die seël geplaas).[38]

Handelsmerk van die Ile-de-France in die 14de eeu[wysig | wysig bron]

Kroning van Filips II in die Grandes Chroniques de France deur Karel V, 14de eeu, wat die geskiedenis van die Franse konings weergee. Die uitbeeldings het ’n driekleurraam

Baie manuskripte bevat miniature met ’n driekleurige raam wat ’n handelsmerk van die Ile-de-France in die 14de eeu was. Die drie gepaardgaande kleure was ook sedert die Middeleeue die Franse koning se kleure.

Die perkament Les Décades de Tite-Live[39] vertaal deur Pierre Bersuire en geïllustreer deur die Maître des boqueteaux se werkswinkel in die middel van die 14de eeu, vertel die Antieke Rome se geskiedenis. Dit is die vertaling van Titus Livius wat Jan van Frankryk toevertrou het aan Bersuire, prior van Saint-Éloi de Paris, wat hy van 1352 tot 1359 gedoen het. Dié manuskrip bevat 109 miniatures, met die driekleur-fraiing as die Ile-de-France se handelsmerk in die 14de eeu. Hulle hou min of meer goed verband met die teks en verteenwoordig in werklikheid ’n beeld van die Franse samelewing in daardie tyd. Die soort klere en wapenrusting is as ’t ware ’n kenmerk van Karel V se bewind (1364–1380).

Kleure van die Franse koning sedert die Middeleeue[wysig | wysig bron]

Die wapen van die Koninkryk Frankryk tot die Franse Rewolusie. Sedert Hendrik, koning van Navarra, ook koning van Frankryk geword het onder die naam Hendik IV, is die wapen van Navarra bygevoeg

Verskeie Franse konings het die gepaardgaande blou, wit en rooi as hul kleure gebruik. Dit is byvoorbeeld die geval by Karel V of Karel IX. Ander konings, soos Karel VII, het soortgelyke kombinasies gebruik waar groen blou vervang het. Vanaf Hendrik IV se bewind (1589–1610) was huishoudelike personeel onder die gesag van die Franse koning geklee in ’n wit kleur versier met blou en rooi. Die Franse wagte, wat ingeroep is om die veiligheid van die koning te verseker, het inderdaad die drie kleure op hul uniform en die embleem van hul regiment gebruik. Hulle het ná die Franse Rewolusie hul kleure behou en die Nasionale Garde geword.

Hendrik IV het selfs die drie kleure aanbeveel aan die ambassadeurs van die Verenigde Provinsies, ’n nuwe onafhanklike staat, wat dit sy nasionale vlag gemaak het. Die rooi is aanvanklik vervang met oranje, die kleur van die Huis van Oranje, voordat dit weer een van die Nederlandse kleure geword het.

Vanaf Hendrik IV het elke soewerein van die Bourbon-dinastie die titel “Koning van Frankryk en Navarra” gedra en ’n deels blou en rooi skild gebruik met die wapens van die twee koninkryke op.

Die kleure in oorsese gebiede[wysig | wysig bron]

Die kleure van Nieu-Frankryk in Noord-Amerika[wysig | wysig bron]

Teen die einde van die 18de eeu het Britse soldate en Amerikaanse militêr swart kokardes gedra, veral in gevegte teen die Franse verdedigers van Kanada gedurende die Sewejarige Oorlog. Met die onafhanklikheidsverklaring van die Verenigde State het die opstandelinge die kokarde behou, maar met die aankoms van Rochambeau se troepe in 1780 wat die wit kokarde gebruik het, is met George Washington ooreengekom dat die geallieerde troepe ’n swart-wit uniekokarde sou dra.

Volgens Michel Pastoureau het blou en rooi tot in 1789 net in ’n mindere mate die stad Parys verteenwoordig, waarvoor rooi en bruin (rooi-bruin) aansienlik meer gebruik is. Die kombinasie van blou, wit en rooi het opnuut gewild geword nadat Frankryk die Verenigde State gehelp het om sy onafhanklikheid te verkry (met die kleure van die nuwe nasie wat aan dié van Groot-Brittanje ontleen is). Vanaf die 1770’s het in beide Frankryk en Europa alle ondersteuners van vryheid die driekleur getoon, net soos by die hof.

’n Eeu later is die kokardes van Britse vliegtuie vir die Franse kokardes aangepas (deur die kleure om te keer), terwyl die vlae van New York[40] en sekere Amerikaanse deelstate geïnspireer is deur die Franse driekleur.

Die ontstaan van die Franse vlag bly egter ’n min bestudeerde en omstrede onderwerp.[41]

Grondwetlike monargie, Republiek, Eerste Keiserryk[wysig | wysig bron]

Rewolusionêre kokardes[wysig | wysig bron]

Die groen blare van die kastaiingbruin was op 12 Julie 1789 ’n rewolusionêre simbool van die Franse

Op Sondag, 12 Julie 1789, het Camille Desmoulins in die tuin van die koninklike paleis ’n groen blaar geneem en dit op sy hoed geplaas. Hy het die skare aangemoedig om dieselfde te doen: hierdie gebaar het na ’n algemene mobilisasie verwys. Hulle het vinnig besef dat groen die kleur van die baie ongewilde Comte d’Artois was (die toekomstige Karel X) en hulle het gehaas om die groen kokardes met verskillende kleure te vervang, dikwels wit of rooi. Ná die bestorming van die Bastille het die blou en rooi kokarde gewild geword omdat dit dié van die Paryse munisipale wag was. Daar is ook gesê dat twee Franse Gardes in triomf deur die hele Parys gedra is omdat hulle die eerstes was wat die Bastille binnegegaan het: hul uniforms was driekleurig.

Tydens die rewolusie het die vegters van Parys dus ’n blou en rooi kokarde gedra, die kleure van die stad. Enkele dae ná die bestorming van die Bastille het La Fayette die idee gehad om wit (simbool van die Koninkryk Frankryk) in hierdie kokarde te integreer wat onmiddellik ’n groot sukses was. Dit is moontlik dat La Fayette, wat pas saam met die Amerikaanse opstandelinge geveg het, deur die drie kleure aan die Amerikaanse kokardes, waaronder hy geveg het, herinner is. Op Vrydag, 17 Julie 1789, is Lodewyk XVI na die stadsaal van Parys waar hy die driekleurkokarde tydens die gewapende rewolusie ontvang het. Dit is moontlik dat die vereniging van blou, rooi en wit op hierdie dag deur die koning vir die Paryse munisipale wag as ’n amptelik erkende eenheid van die Franse weermag goedgekeur is.

Die kleure blou, wit en rooi is al lank saam of afsonderlik as ’n simbool van staatsowerheid in Frankryk gebruik. ’n Kokarde was egter net ’n kenteken van ’n militêre eenheid: dit was nog nie ’n nasionale embleem nie.

Die drie kleure blou, wit en rooi was die dominante kleure op die meeste vlae van die Paryse Nasionale Garde in 1789.[42]

Die Nasionale Vergadering het op 20 Maart 1790 besluit “wanneer die munisipale beamptes aan diens is, sal hulle ’n serp in die drie kleure van die land as ’n kenmerk dra: blou, rooi en wit”.[43]

Die driekleurige baniere[wysig | wysig bron]

Die kokarde het spontaan aanleiding gegee tot driekleurvlae, meestal met horisontale strepe, soos dié wit-rooi-blou wat op 14 Julie 1790 bo die platform van die Fête de la Fédération geïnstalleer is.

Die eerste twee driekleurige vlootvaandels[wysig | wysig bron]

Selfportret van Jacques-Louis David (1794) – Louvre, Parys

In 1765 het burgerlike reders amptelik die reg verkry om die koning se wit vlag (dié van oorlogskepe) op hul skepe te laat wapper pleks van hul talle blou en wit vlae; dus kon die stande van dieselfde land vir die eerste keer in die geskiedenis, hetsy handelaar of militêr, dieselfde nasionale vlag vertoon.[44]

Die driekleur het uit ’n voorval ontstaan. Op 16 September 1790 moes ’n eskader Brest op pad na Saint-Domingue verlaat om ’n slaweopstand vir vryheid te onderdruk. Die matrose het in ’n rewolusionêre gees egter geweier om gehoorsaam te wees en het so ver gegaan om die wit vlag wat op hul skepe gewapper het, te betwis en gedreig om in opstand te kom omdat die nasionale vlag van 1790 te veel ruimte gegee het aan die uniform van hul offisiere (die wit een) en te min aan hulle s’n (die blou uitrusting met ’n rooi gordel). Die Nasionale Grondwetlike Vergadering is ingeroep en het oorweeg om ’n nuwe nasionale vlag te skep al dan nie. Die tradisionaliste wou die wit vlag weens die ryk vlootgeskiedenis behou en het geweier om die Nederlandse driekleur met drie driekleurige, maar horisontale bane aan te pas.

Baron Jacques-Francois de Menou (die toekomstige generaal Abdallah Menou) het die idee verdedig om ’n nuwe driekleurvlag aan te neem, en die Marques de Mirabeau het in beginsel die keuse van wat beskou is as die nuwe nasionale kleure en dié van die vryheid ondersteun.

Die driekleurige vlag het by die leërs op inisiatief van graaf Henri de Virieu, verteenwoordiger van die adelstand Dauphiné by die Estates General verskyn. Hy het voorgestel dat die Nasionale Vergadering op 20 Oktober 1790 die maritieme vlag met ’n blou, wit, rooi vlag vervang “omdat die kleur wat dié van die pluim van Hendrik IV was, aangesluit het by dié van die herwonne vryheid”; in sy nasleep het die hertog van Choiseul-Praslin voorgestel dat ’n soortgelyke das aan die vlag van die leër geheg word.[45]

Op 21 Oktober het die Vergadering besluit dat die nasionale vlag wit met ’n driekleurige kwartaal sou wees (besonderhede is na die vlootkomitee verwys). Die ordonnansie van 24 Oktober 1790 het die volgende bepaal: ’n boogspruitvlag (vir amptelike seremonies, aan die voorkant van oorlogskepe) met drie vertikale bane in rooi, wit en blou; ’n gewone vaandel; laasgenoemde was wit, in die kleur van Frankryk, en dit het ’n kanton met drie vertikale bane in rooi, wit en blou getoon. Die reghoekige kanton is omring deur ’n wit rand aan die binnekant en begrens aan die buitekant deur ’n blou rand aan die skag en rooi na die drywende deel; hierdie tweede grens was bedoel om die twee wit dele van mekaar te skei.[44] Dit was die eerste driekleurige nasionale embleem.

Vir ’n tweede nasionale driekleurvlag wat op 15 Februarie 1794 goedgekeur is (besluit van 27 Pluviôse in die Jaar II), lui die huidige bepaling “blou aan die mas, wit in die middel en rooi aan die wapperkant”. Die vergadering het die bekende nasionale skilder Jacques-Louis David gevra om “die tekeninge van die nuwe vlag aan die land te verskaf”. Hierdie vlagverandering het vanaf 20 Mei 1794 op die skepe in werking getree (1 Prairial).[46]

Die vlootvaandel is toe aangeneem as die nasionale vlag; dit is in die Tuileries-paleis vertoon toe die eerste konsul Napoleon Bonaparte op 19 Februarie 1800 daar ingetrek het.[48]

Militêre vlae en die Napoleontiese standaardisering[wysig | wysig bron]

Die vlae van die weermag vanaf 1791, soos dié van die nasionale wag vanaf 1789 (aangebied deur die Paryse distrikte), bevat al die drie kleure, maar in verskeie denkbeeldige maniere volgens die destydse gebruik. Tydens die slag van Pont d’Arcole het Napoleon Bonaparte ’n wit standaard met ’n goue liktorbalk in die middel en vier blou en rooi diamante in die hoeke vertoon. Hierdie variëteit het aan die tradisie van vlae voldoen. Dit was vanaf die begin sigbaar (’n kokarde, waarvan die kleure op verskillende maniere bo-op mekaar geplaas is en nie by ’n eenvormige volgorde gevoeg is nie).

Onder Napoleon Bonaparte het die vlae van die regimente dikwels ’n wit kruis met fraiings in rooi, blou of groen gehad. Die ontwerpe het gewissel van regiment tot regiment.

Die eerste standaardisering van regimentele vlae dateer uit 1804: ’n wit vierkant in die middel en afwisselende blou en rooi driehoeke in die hoeke met goue inskripsies in die middel. Hulle het die naam van arende gedra, met verwysing na dié wat nageboots is uit die Romeinse Ryk wat die paal bekroon het.

Die vertikale streepontwerp van die vlae is in 1812 vir die vlae van die leër aangeneem, met goue inskripsies op die wit velde.

Instelling van die driekleurvaandel[wysig | wysig bron]

Wapen van Frankryk onder die Juliemonargie

Ondanks die onwilligheid van die leër en ’n groot deel van die land om die driekleur te laat vaar,[49] is in 1814 met die Restourasie die wit vlag weer ingestel.

In 1793 het die sogenaamde nasionale kleure (donkerblou, wit en rooi) die kleure van die lyninfanterie vervang. Aangesien hy wou wegdoen met die herinneringe aan Napoleon, het Lodewyk XVIII op 15 Julie 1815 die regimente en diensplig afgeskaf, en departementele legioene geskep wat hy in wit uniforms geklee het. Die ordonnansie van 23 Oktober 1820 het die legioene in 60 lynregimente en 20 ligte regimente omgeskep en aan die infanteriste die blou jas gegee. Met ’n blou broek het die infanterie in Spanje en Morea geveg. In 1829 is die rooi broek aangeneem en in 1830 het hulle in Algiers voet aan wal gesit.

Lodewyk Filips I, wat in Valmy en Jemmapes geveg het, het in 1830 die driekleurvlag (sowel as die kokarde) onder die Juliemonargie herstel. Die skag is met ’n haan versier.

Die rewolusie van 1848 het vir ’n oomblik geleun na die rooi vlag, met verwysing na die rooi vlag wat die Nasionale Garde tydens die instelling van krygswet, ’n uitvinding van die Franse Rewolusie, gehys het. Die rooi vlag, ’n teken van krygswet, is op 17 Julie 1791 gebruik toe die Nasionale Garde op ’n betoging op die Champ-de-Mars losgebrand het. Die vlag wat die onderdrukking van die opstandige mense gesimboliseer het, is deur hulle as ’n embleem opgeneem. Hierdie omkeer van die rooi vlag se betekenis was deel van ’n klassieke proses om eie simbole te skep en toe te pas, waarby die betrokke groep of bevolking die simbool van sy onderdrukking as ’n embleem oorneem. Die rooi vlag is vervolgens deur die versetstryders in die staatsgreep van 1851, daarna deur die Paryse Kommune van 1871 en deur die Bolsjewiste tydens die Russiese Rewolusie van 1917 gehys.

Die digter Lamartine (gebore op die dag van die aanneming van die nuwe vlag) het egter die driekleur voorgestel as die vlag van die Tweede Republiek wat ná die Rewolusie van 1848 gestig is. In ’n toespraak aan die skare in 1848 het die digter die blou-wit-rooi vlag verdedig en aangevoer dat dit “saam met die Republiek en die Ryk die wêreld vol gegaan het, terwyl die rooi vlag net die Champ-de-Mars in die bloed van die mense omring het”. Die haan wat die skag versier het, is vervang deur die spiespunt wat sedertdien gebruik word.

In 1873 het die terugkeer na die monargie misluk as gevolg van die kompromislose weiering van die legitieme Franse troonopvolger, Henri d’Artois, graaf van Chambord, om die driekleur te aanvaar. Hy het egter vereis dat Frankryk na die wit vlag van die Ancien Régime terugkeer. In sy manifes van die wit vlag van 5 Julie 1871, herhaal deur ’n brief op 23 Oktober 1873, het hy geweier om die wit vlag te laat vaar ten gunste van die driekleurvlag, ’n nalatenskap van die Franse Rewolusie, wat die hoop op ’n vinnige monargiese herstel vernietig het (“Hendrik V kan nie afstand doen van die wit vlag van Hendrik IV nie”). Charles Maurras het later geskryf: “hy was meer ’n koninklike priester en ’n pous as ’n koning”.

In Vendée, ’n streek met ’n monargiese (legitimistiese) tradisie, is die driekleur eers in 1916 binne kerke toegelaat.

Ontwikkeling van die vlag[wysig | wysig bron]

Politieke stelsel Tydperk Nasionale vlag Nasionale vaandel Skag Grondwette en wette
Monargie 12de–17de eeu Daar was geen nasionale vlag nie, maar koninklike wapens wat as merke op alles wat koninklik was gedien het (geboue, publikasies, seëls, munte, ens.). ’n Vlag in ’n moderne vorm het drie fleurs-de-lis op ’n blou agtergrond getoon. Elke regiment het sy eie baniere, vaandels en gedrukte afwerkings gehad wat hul kleure getoon het.
verskeie
17de eeu–1790 In die weermag is die wit vlag algemeen gebruik. Die kolonels van die regimente het wit vlae met ’n wit kruis gebruik. Die vloot het ’n vlag gehad wat bestaan het uit die koninklike wapen wat deur twee engele gedra is, anders as dié van die handelsvloot.
Grondwetlike monargie 1790–10 Augustus 1792 Die gebruik van ’n nasionale vlag het nog nie bestaan nie Eerste nasionale vaandel:
Goedgekeur op 24 Oktober 1790
Boegspriet:
Besluit van 21–23 Oktober 1790: “Volgens die bepalings en die vorm wat die Nasionale Vergadering aan sy Vlootkomitee voorgegee het, sal die vlootvaandel die drie nasionale kleure toon.”


Besluit van die Grondwetlike Vergadering op 24–31 Oktober 1790: “die rangskikking van kleure in die verskillende vlae van oorlogskepe en handelsvaartuie is soos volg: rooi aan die vlagpaalkant, wit in die middel en blou aan die wapperkant”


Besluit van 5 Julie 1792: “Artikel 16 vereis dat alle mans wat in Frankryk woon of reis, die nasionale kokarde moet dra; enige ander kokarde word as ’n teken van rebellie beskou, en elke individu wat doelbewus ’n teken van rebellie gebruik, word die doodstraf opgelê.”

Eerste Republiek 22 September 1792 – 18 Mei 1804 Daar was geen nasionale vlag nie Besluit van 27 Pluviôse Jaar II (15 Februarie 1794): “die nasionale vlag sal bestaan uit die drie nasionale kleure, gerangskik in vertikale bane, sodat blou aan die vlagpaalkant is, wit in die middel en rooi aan die wapperkant.”
Eerste Keiserryk 18 Mei 1804–1812 Die eerste nasionale vlag toon ’n groot wit vierkant in die middel met blou en rooi aan weerskante Die nasionale vaandel bly identies aan die 1794-model
Arend 1804, keiserlike ordonnansie wat die vlae van al die regimente standaardiseer.
Eerste Keiserryk 1812–6 April 1814 Arend Keiserlike ordonnansie van 1812 wat, vir die vlae van die regimente, die model van die nasionale vlag van 1794 goedkeur.
Eerste Restourasie 6 April 1814 – 1 Maart 1815 Wit vlag Fleur-de-lis Wet van die voorlopige regering van 13 April 1814: “Die voorlopige regering, wat die verslag van die voorlopige kommissaris van die vlootafdeling aanhoor, het besluit, dat die wit vlag en die wit kokarde op oorlogs- en handelskepe vertoon moet word.”
Honderd dae 1 Maart 1815 – 18 Junie 1815 Arend Besluit van 9 Maart 1815: “herbevestiging van die driekleurvlag.”


Besluit van 13–21 Maart 1815: “Afskaffing van die wit kokarde, die versiering van die lelie, die bevele van Saint-Louis, Saint-Esprit en Saint-Michel. Beveel om die nasionale kokarde en die driekleurvlag te vertoon.”


Besluit van 9–12 Mei 1815: “Enige persoon wat skuldig bevind word daarvan dat hy die driekleur van ’n openbare gebou verwyder het, word ooreenkomstig Artikel 257 c. pen. (Artikel 4) vervolg, en die munisipaliteite wat nie hierdie verwydering teëgestaan het nie, sal vervolg word ter uitvoering van die wet van 10 vend. jaar 4, met betrekking oor die verantwoordelikheid van munisipaliteite (Artikel 5).”

Tweede Restourasie (grondwetlike monargie) 8 Julie 1815 – 2 Augustus 1830 Wit vlag Fleur-de-lis Wet van 9 November 1815: “Verklaar die verwydering van die wit vlag en die dra van kokardes wat nie deur die koning gemagtig is nie, as opruiend.”
Juliemonargie (parlementêre monargie) 9 Augustus 1830 – 24 Februarie 1848 Galliese haan Ordonnansie van 1 Augustus 1830: “herstel van nasionale kleure.”


Artikel 67 van die Grondwetlike Handves van 14 Augustus 1830: “Frankryk hervat sy kleure. In die toekoms sal geen ander kokarde gedra word as die driekleurkokarde nie.”

Tweede Republiek 24 Februarie 1848 – 5 Maart 1848 In gebruik vanaf Februarie tot Maart 1848 Spiespunt Besluit van 26 Februarie 1848: “Die driekleurvlag is die nasionale vlag en die kleure sal herstel word in die volgorde van die Franse Republiek.”


Besluit van 28 Februarie 1848, onderteken deur die afgevaardigde van die Republiek by die Polisiedepartement, Marc Caussidière: “Die blou-rooi-wit-vlag moet sonder versuim op monumente en openbare instellings gehys word”. Hierdie volgorde van kleure is dié van die fees van die Federasie en die kokardes van die Ryk.

Tweede Republiek 5 Maart 1848 – 2 Desember 1852 Herstel van 5 Maart 1848 Herstel van 5 Maart 1848 Spiespunt Besluit van 5 Maart 1848: “Die vaandel sowel as die nasionale vlag word herstel aangesien dit vasgestel is deur die besluit van die Nasionale Konvensie op 27 Pluviôse in die Jaar II … Gevolglik sal die drie nasionale kleure, gerangskik in drie gelyke bane, in die toekoms in die volgende volgorde wees: blou aan die vlagpaalkant, wit in die middel en rooi aan die wapperkant.”
Tweede Keiserryk 2 Desember 1852 – 1 Maart 1871 Afmetings 1/1/1 – Verhouding 2:3 Afmetings 30/33/37 – Verhouding 2:3 Arend
Derde Republiek 4 September 1870 – 10 Julie 1940 Afmetings 1/1/1 – Verhouding 2:3 Afmetings 30/33/37 – Verhouding 2:3 Spiespunt
Vichy-Frankryk[52] 10 Julie 1940 – 20 Augustus 1944 Afmetings 1/1/1 – Verhouding 2:3 Afmetings 30/33/37 – Verhouding 2:3 Spiespunt
Voorlopige regering van die Franse Republiek 2 Junie 1944 – 13 Oktober 1946 Afmetings 1/1/1 – Verhouding 2:3 Afmetings 30/33/37 – Verhouding 2:3 Spiespunt
Vierde Republiek 13 Oktober 1946 – 27 September 1958 Afmetings 1/1/1 – Verhouding 2:3 Afmetings 30/33/37 – Verhouding 2:3 Spiespunt Artikel 2 van die Grondwet: “Die nasionale embleem is die driekleurige blou, wit, rooi vlag met vertikale bane van ewe wye.”
Vyfde Republiek Sedert 28 September 1958 Afmetings 1/1/1 – Verhouding 2:3 Afmetings 30/33/37 – Verhouding 2:3 Spiespunt Artikel 2 van die Grondwet: “Die nasionale embleem is die driekleurige vlag in blou, wit en rooi.”

Ontwerp en protokol[wysig | wysig bron]

Afmetings en kleure[wysig | wysig bron]

’n Vergelyking van die ligte en donker weergawes van die vlag
’n Wapperende vlag van Frankryk

Die Franse grondwet van 1958, spesifiek artikel 2, verklaar dat “die nasionale embleem van die driekleurvlag blou, wit en rooi is”.[53]

Die vlag is vir die eerste keer omskryf deur die Grondwetgewende Vergadering, daarna deur die besluit van die Nasionale Konvensie op 27 Pluviôse in die jaar II (15 Februarie 1794): “wat die vlag wat deur die Grondwetlike Vergadering goedgekeur is, afskaf en die vorme van die nuwe nasionale vlag bepaal”[54] uit die tekeninge van die skilder Jacques-Louis David,[55] waarvan artikel 2 bepaal dat “Die nasionale vlag sal gevorm word uit drie nasionale kleure wat in drie ewe bane vertikaal geplaas word sodat blou aan die vlagpaalkant is”, en in sy artikel 3 dat “die boogspruitvlae en die gewone agtervlag sou ’n ‘gevestigde gewoonte’ nakom en dat met die vlam aan die bokant van die skeepsmaste ’n mens die drie bane se verhouding wat deur gebruik vasgestel is, sal kan erken, óf met bande wie se breedte “’n vyfde blou, ’n vyfde wit en drie vyfdes rooi” sal wees, óf die oppervlak sodanig dat blou 30% van die oppervlakte beslaan, wit 33% en rooi 37%. Hierdie bepaling is daarna bevestig.[2] Die groot vaandel wat by die voormalige Hôtel de la Marine op Place de la Concorde gehys is, dien as ’n maatstaf vir ander openbare geboue.

Alhoewel alle wette die kleure van die vlag definieer, spesifiseer dit nie die skaduwee nie; gewoontes is geneem en ingestel vir amptelike vlae. Die blou vlag word dus soms vervang deur ’n helderder blou, identies aan dié van die Europese vlag, en deur ’n ligter rooi, veral deur die protokoldienste. Aan die ander kant word raadsale, kasernes en openbare geboue normaalweg versier met ‘donkerblou’ vlae soos dit op vlootvlae te vinde is. Volgens die Album des pavillons nationaux et des marques distinctives, uitgegee deur die Hidrografiese en oseanografiese diens van die vloot, is die amptelike kleure van die Franse vlag donkerblou en helderrooi.

Kleurskema Blou Wit Rooi
RGB-kleursisteem[56] 0-85-164 255-255-255 239-65-53
CMYK[56] 100-80-0-0 0-80-0-0 0-100-100-0
Heksadesimaal[56] 0055A4 FFFFFF EF4135
Pantone[56] Refleksblou Veilig Rooi 032
AFNOR[57] A 503 A 665 An 805
NCS S 2565 R80B basiskleur S 0580 Y80R

Vir eenhede en liggame van die Ministerie van Verdediging word die kleure van die nasionale simbool in die dokument Couleurs de la Défense nationale NORMDEF 001 (Uitgawe van 1 Maart 2009) bepaal: donkerblou-violet (A503); wit (A665); helder oranje-rooi (A805), wat aansienlik van die amptelike kleure verskil, alhoewel die vlag by die Arc de Triomphe die amptelike skakerings van die Franse vlag gebruik. Hierdie kleure verwys na die NF X 08-000-standaard.

Tans moet die vlag 50% langer wees (klepel) as hoog (lug) met ’n verhouding van 3:2 en die bane van al drie kleure is ewe wyd. Seremoniële vlae is vierkantig, met die bane van die drie kleure wat ook ewe wyd is.

Die vlag se wydte is tans een en ’n half keer die hoogte (dus in die verhouding 2:3) en, behalwe vir die Franse Vloot, gebruik alle instellings bane wat ewe wyd is. Aanvanklik was die bane van die vlag nie gelyk in wydte nie, maar in die verhouding 30:33:37 (van die vlagpaalkant af) volgens die oorspronklike tekeninge deur die skilder Jacques-Louis David. Onder Napoleon I is die bane se verhouding verander na gelyke wydte, en deur ’n besluit van die Admiraal Duperré, minister van die vloot, in 1836, het die vlootvaandel, as dit in die wind wapper, ewe groot geblyk. Volgens ’n regulasie wat op 17 Mei 1853 uitgevaardig is, het die vloot teruggekeer na die gebruik van die ongelyke wydtes vir die vlag – dit word vandag nog só gebruik – omdat die wappering van die vlag die verhouding van die bane wat verder van die vlagtou is, kleiner laat verskyn.

Die vlag onder die Arc de Triomphe in Parys is die grootste: dit is grootte een, d.w.s. 9 m by die takel en 13,50 m by die blad. ’n Vlag van grootte twee is twee keer kleiner, terwyl ’n vlag van grootte 13 dertien keer kleiner is: dit is die algemeenste grootte wat in administrasies en leërs gebruik word. Sestien groottes aan vlae word deur die vloot gebruik.

Vlag wat dikwels vir televisie-beeldsendings gebruik word

In moderne voorstellings is twee weergawes in gebruik, een in donkerder skakerings en een in ligter skakerings: albei word in ’n gelyke mate gebruik, maar die ligter weergawe is baie meer algemeen in digitale gebruik. Die ligte weergawe is in 1976 deur president Valéry Giscard d’Estaing bekendgestel vir gebruik in regeringstoesprake wat gebeeldsend word. Dit word soms selfs op amptelike staatsgeboue gebruik terwyl stadsale, openbare geboue en barakke met die donkerder weergawe van die vlag pryk.[1] Soms is die wit streep van die vlag agter ’n spreker op die Franse televisie aansienlik smaller as die gekleurde bane. Dit word gedoen om die stywe raamwerk te kompenseer wat andersins net wit op die skerm sal vertoon (byvoorbeeld tydens toesprake van die Franse Republiek se president).[58][59]

Daar is dikwels verwarring tussen vlag en vaandel. Die vaandel, ’n vlootterm, word altyd op ’n halyard “geslaan” en die drie bane is nie ewe wyd nie; die vlag kan permanent aan ’n paal gehys of op ’n halyard geslaan word en die drie bane is ewe wyd.

Na die kleure van nasionale vlae word soms soos volg verwys: blou = mielieblom, wit = madeliefie en rooi = papawer.

Regsraamwerk[wysig | wysig bron]

Huidige bepalings[wysig | wysig bron]

Beide die grondwette uit 1946 en 1958 (artikel 2) formaliseer die driekleur as die nasionale embleem van die Republiek.

Minagting[wysig | wysig bron]

Sedert die 2003-wet vir interne veiligheid word die openbare belediging van die volkslied of die driekleurvlag tydens ’n demonstrasie wat deur die openbare owerhede georganiseer of gereguleer is met ’n boete van 7 500 € gestraf. Tydens ’n vergadering kan hierdie minagting met ses maande gevangenisstraf en ’n boete van 7 500 € gestraf word.[60]

Sedert 2010 word oortredings van die vyfde klas, wanneer dit gepleeg word in omstandighede wat die openbare orde kan versteur en met die bedoeling om die driekleurvlag te oortree gestraf met die boete vir:

  • Om dit op ’n openbare plek te vernietig, te beskadig of op ’n vernederende manier te gebruik;
  • Vir die uitvoerder van sulke handelinge, selfs op ’n privaat plek, om die opname van beelde met betrekking tot hul opdrag uit te saai of te laat uitsaai.[61]

Artikel L322-17 van die Wet op Militêre Geregtigheid straf minagting van die vlag of die leër; maar dit het slegs betrekking op die militêre wese.[62]

Etiket[wysig | wysig bron]

Hierdie reëls is internasionaal algemeen aanvaar. Die driekleurvlag is op alle openbare geboue gehys. Dit wapper tradisioneel op die gevels van groot Franse stadsale langs die Europese en streeksvlag. Dit word volgens ’n baie presiese seremonie eerbiedig. Wanneer die president van die Republiek in die openbaar praat, word die Franse vlag dikwels agter hom geplaas. Afhangende van die omstandighede word ook die Europese vlag of die vlag van ’n ander land vertoon. In Januarie 2007 het Jean-Louis Debré, die destydse president van die Nasionale Vergadering, die Franse vlag in die halfrond, agter die president se sitplek, ingevoer. In die daaropvolgende maande het sy opvolger, Bernard Accoyer, die Europese vlag by die kantoor gevoeg, wat verdeeldheid veroorsaak het.[63] Nicolas Sarkozy is die eerste Franse president wat vir sy amptelike foto met die Europese vlag poseer het.[63]

Gebruik tydens amptelike seremonies[wysig | wysig bron]

Die vlag word tydens die meeste amptelike seremonies, hetsy burgerlik of militêr, en nasionale herdenkings vertoon. Die Amerikaanse sopraan Jessye Mae Norman, wat gereeld gevra is om by openbare geleenthede of seremonies op te tree, het in Julie 1989 tydens die tweehonderdjarige herdenking van die Franse Rewolusie op die Place de la Concorde in Parys die Marseillaise gesing. Sy was geklee in ’n rok met die kleure van die Franse vlag op, wat deur die avant-garde-ontwerper Jean-Paul Goude ontwerp is.

Begrafniseerbewyse[wysig | wysig bron]

Vlae op halfmas[wysig | wysig bron]

Die vlag word na die bokant van die paal gehys en dan een vlaghoogte laat sak (asof die onsigbare vlag van die oorledene bo die vlag vasgemaak is); wanneer die vlag gelig word, word dieselfde gedoen, dit wil sê: die vlag word na bo gehys voordat dit gestryk word. Binne, as die skag te kort is om ’n hys op halfmas toe te laat, of as die vlag gedra word, word ’n swart kreupelus – ’n das – aan die bokant van die skag geheg, waarvan die ruffels op die grond val.

Artikel 47 van dekreet 89-655 van 13 September 1989 omtrent openbare seremonies, voorrang, burgerlike en militêre eerbewyse bepaal die volgende:[64] “Wanneer die president van die Republiek sterf, treur die vlae en standaarde van die leërs; vlootvaartuie sit hul vlae halfmas.”

Kisdoek[wysig | wysig bron]

Die vlagpaalkant is aan die kop van die kis en die eerkanton is bo die linkerskouer van die oorledene.

Volgens die Ministerie van Binnelandse Sake se omsendbriewe nr. 338 van 17 September 1965, nr. 423 van 10 Oktober 1957 en nr. 77530 van 3 Augustus 1977, geniet net soldate wat in besit is van die vegterskaart of die verset se vrywillige vegterskaart die voorreg om ’n kis met ’n driekleedlaken pleks van die swart doek te laat bedek indien hulle gesin dit wil hê.

In Junie 1999 is ’n ooreenkoms deur die Minister van Binnelandse Sake, Jean-Pierre Chevènement, gesluit vir die uitbreiding van hierdie voorreg tot houers van die Médaille de reconnaissance de la Nation (“Medalje vir die Erkenning deur die Nasie”); voorheen TRN.[65] Daarbenewens is besluit om aan die voormalige werkers van die Service du travail obligatoire (STO, “Verpligte arbeidsdiens”) dieselfde eer toe te ken.

Die familie van die oorledene moet dit aanmeld by die begrafnisondernemer wat die driekleur en moontlik die kussing vir die versierings sal voorsien en op die kis plaas. Hulle moet ook kontak maak met die vereniging, waarvan die oorledene ’n lid was, sodat dit ’n afvaardiging en ’n vlagdraer kan stuur.

Vertoning[wysig | wysig bron]

Ingang na die Palais des Nations in Genève, die Europese hoofkwartier van die Verenigde Nasies

Om die vlag onderstebo te hys is ’n teken van nood (byvoorbeeld op see) of selfs ’n teken van minagting.

Saam met ander vlae

Op gekruiste pale is die vlag op die ereplek regs (links van die waarnemer). Die ander vlag is aan die linkerkant (regs van die waarnemer).

Drie vlae

Die ereplek is in die middel.

Meer as drie vlae

hulle word in een enkele lêer op verskillende aparte pale op ewe hoogte gehys. Die ereplek is aan die einde van die reël, links van die waarnemer, en dan verskyn die ander vlae in alfabetiese volgorde van hul landsnaam as hulle dieselfde rang het (sien hieronder die volgorde van voorrang). As die pale so gerangskik is dat die middelpaal hoër is, sal die eervlag daar gehys word. Dieselfde geld vir ’n gevel, ’n dak, ens.

Twee vlae word nooit op dieselfde paal bo mekaar gehys nie.[66]

Rangorde[wysig | wysig bron]

Die nasionale driekleurvlag geniet voorrang bo alle ander vlae op die grondgebied van die Franse Republiek.

Groot groepe het nie noodwendig voorrang nie: vlae van dieselfde rang geniet dieselfde eerbewyse. Hulle moet dieselfde afmetings hê en in dieselfde hoogte gehys word.

Huidige vlae geniet altyd voorkeur bo historiese vlae, selfs op ’n spesifieke historiese plek.

Afhangende van die plek[wysig | wysig bron]

Die koor van die Katedraal van Straatsburg se vaandel tydens die herdenking van die stad se bevryding
  • In ’n kamer of tydens ’n vergadering: Binne of buite, moet die vlag op ’n geskikte hoogte teen die muur gehys word, hetsy agter of bokant die voorsitter, spreker of teen die muur. Die vlagpaalkant is links of bo die waarnemer; die eerkanton is links van die waarnemer, hetsy die vlag horisontaal of vertikaal vertoon word.
  • Aan ’n paal gehys: Binnenshuis word die vlag meestal aan ’n paal wat op ’n voetstuk geplaas is op voldoende hoogte gehys om te verhoed dat dit die grond raak. Dit geld ook vir vertonings tydens parades.
  • Oorkant ’n straat of ’n saal: Bo ’n straat hang die vlag in die middel. Die kant wat aan die halterrein geheg is, is aan die bokant, die eerkant wat noord wys na strate wat oos na wes gaan, en oos na strate wat noord na suid gaan. Bokant ’n sypaadjie moet die eerkanton die straat in die gesig staar.
  • Op voertuie: Die vlag moet aan die regterkant van die voertuig geplaas word.
  • Op die romp: Die agterkant moet aan die stuurboordkant verskyn, en die voorkant aan die bakboordkant, asof dit die kruis van die middelbord is wat as die as dien.
  • Op klere: As die vlag aan die moue vasgewerk is, moet die lap op die regtermou verskyn, en die voorkant aan die linkermou (asof dit die voorkant van die liggaam is wat as die paal dien).

Vlagdraers[wysig | wysig bron]

Die vlagdraers van veterane en patriotiese verenigings in Straatsburg tydens ’n seremonie ter herdenking van die oorwinning oor Nazi-Duitsland op 8 Mei 1945

Deur ’n besluit op 30 Januarie 2003 is ’n ere-standaarddraer-diploma geskep.[67][68]

Die vlag mag slegs deur die vlagdraer gekantel word (horisontaal geplaas word) tydens die “luitoon aan die dooies”", voor die president van die Republiek en tydens ’n Rooms-Katolieke mis voor die Nagmaal.

Vlagverwante gebeure en voorvalle[wysig | wysig bron]

Tydens ’n sokkerwedstryd tussen Frankryk en Algerië op 6 Oktober 2001 op die Stade de France in teenwoordigheid van die eerste minister Lionel Jospin is die Marseillaise uitgejou. As gevolg van dié voorval is die oortreding van minagting van die driekleur of die volkslied in artikel 433-5-1 van die strafwet deur ’n wet op 18 Maart 2003 ingevoer met betrekking op “interne veiligheid”.

In Toulouse is ná die Algerynse oorwinning teen Egipte in ’n sokkerwedstryd in Soedan tydens die kwalifisering vir die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010 die driekleurvlag van die stadsaal afgeruk en met die Algerynse vlag vervang.[69]

In Maart 2010 het die koerant Metro daagliks ’n foto uitgesaai wat wys hoe ’n jong man sy boude met die driekleur afvee. Die regering het toe besluit om die wette wat die minagting van die Franse vlag verbied, te voltooi: dit het daartoe gelei dat die besluit van 21 Julie 2010 (sien hierbo) selfs private dade gestraf het as hul uitvoerder hulle in die openbaar versprei het.

Ná die aanvalle op 13 November 2015 in Frankryk het die regering burgers gevra om ter geleentheid van die huldeblyk wat op 27 November aan die slagoffers by die Invalides gebring is hul huise te versier.

Variasies van die driekleurvlag: spesiale gevalle[wysig | wysig bron]

Die vaandels van die presidente van die Republiek[wysig | wysig bron]

Nicolas Sarkozy se presidensiële C6

Onder tekens word die vaandels op see en die motorvlae van die presidente van die Republiek verstaan.

Vaandels op see[wysig | wysig bron]

Die spesifieke vaandel[70] het vir die eerste keer verskyn met die besluit van 20 Mei 1885 wat bepaal: “By die president van die Republiek se hoofkantoor word op die grootmas die vierkantige vaandel in die nasionale kleure, met sy geborduurde voorletters in goud in die middel, gehys. Enige ander vaandel word daarna gehys. Die skeep wat die president van die Republiek vervoer dra dieselfde vlag aan die voorkant en die nasionale vlag aan die agterkant.”

Gedurende die Tweede Wêreldoorlog het Philippe Pétain die wit van sy persoonlike vlag laat versier met sy marskalkstokkie, ’n Francisque en sy sewe maarskalksterre.[70] Die Franse vlag tydens die Vichy-Regime was egter die driekleur sonder enige besondere kenmerk.[52]

Generaal de Gaulle het besluit om die Franse vlag met ’n kruis van Lotaringe as ’n simbool van die vrye Frankryk te aanvaar. Hierdie vlag is die simbool van die Franse Weerstand (Résistance) en sy Bevryding. Charles de Gaulle het dit tydens sy bewind as president van die Republik as ’n motorwimpel gebruik.

Die geborduurde “RF”-vlag[wysig | wysig bron]

Die geborduurde “RF”-vlag

Die Grondwetlike Raad en die presidentskap van die Nasionale Vergadering gebruik ’n driekleurige vlag wat geborduur is met die letters “RF” vir “Franse Republiek”, omring deur ’n olyftakkie en ’n eikehouttak.[71][72]

Die vlag van die Franse leër[wysig | wysig bron]

Die volgende amptelike dokumente omskryf sekere gebruike wat verband hou met vlae in die Franse leër:

  • Die omsendbrief 249/DEF/CEMM van 13 Mei 2004 definieer vir die vloot, met verwysing na gesamentlike tekste, die eenhede waaraan ’n vlag toegeken kan word;[73]
  • Die besluit no12350/SGA/DPMA/SHD/DAT van 14 September 2007 hou verband met die inskripsies van strydname op die vlae en standaarde van die weermagkorps, die weermaggesondheidsdiens en die weermagdiens;[74]
  • '’n Besluit van 19 November 2004 hou verband met die toeskrywing van die inskripsie “AFN 1952–1962” op die vlae en standaarde van die leërs en dienste se formasies.[75]

Landmag[wysig | wysig bron]

Die 90 cm syvlag is die kenteken van al die Franse tradisionele regimente of eenhede (infanterie, ingenieurs, seine, militêre skole). Die “gemonteerde wapens” (gepantserde wapens, kavallerie, artillerie, vervoer- en materiaaldienste) sowel as die ligte lugvaart van die leër gebruik ’n standaard van 64 cm.

Die vlag is saamgestel uit ’n syskort van 90 cm aan die kant, verdeel in drie driekleurige bane; dit is omring met ’n goue fraiing van 5 cm aan drie kante, die vierde rand word aan ’n houtpaal van 2,11 m en 32 mm in deursnee geheg. Aan die bokant word ’n patroon met die letters “RF” aangebring en daaroorheen ’n 38 cm vergulde bronsspiespunt. Die vlag toon, in goud ingeskryf, op die voorkant République française (“Franse Republiek”) en die naam van die regiment, en op die agterkant die leuse Honneur et patrie (“Eer en vaderland”). Aan die boonste en onderste hoeke word die nommer van die regiment omring deur ’n krans eikeblare. Aan die bokant van die skag is twee driekleurige bande van 90 cm en 24 cm (omring deur ’n goue fraiing van 8 cm) wat die kroon en die nommer van die regiment toon, die sogenaamde das. Hieraan hang die versierings en ornamente wat die vlag in die naam van die hele regiment vir die optrede van sy manne ontvang. Afhangende van die aantal wat toegeken word, mag die personeel die ornamente in die lint se kleur van die medaljes toeken (soos by die ornamente in die kleure van die oorlogskruislint van 1914–1918). Buitelandse versierings word nie op die das gedra nie, maar op die kussing. Op die agterkant, onder die leuse “Honneur et Patrie” (die vlag van die Vreemdelegioen is die enigste wat die opskrif “Honneur et Fidélité” [Eer en lojaliteit] dra), toon die vlag, aanvanklik in wit, die geskiedenis van die regiment oor die groot gevegte waaraan hulle deelgeneem het. Hierdie herinnering op die voorkant aan die rol wat die regiment gespeel het, dwing die soldate se respek af.

  • Die regiment met die meeste inskripsies op sy vlag is dié van die Tweede Mariene infanterieregiment. Dit noem 15 slagte op sy vlag, asook die Algerynse Oorlog.
  • Die enigste vlag wat met die ontsnappingsmedalje versier is, is dié van die Tweede Dragoon-regiment.
  • Die vlag van die infanterietenksregiment (RICM) is die mees versierde van die Franse leër, met altesaam 18 aanhalings in die orde van die leër (insluitend een sonder toeskrywing van versiering). Die tweede is dié van die Derde buitelandse infanterieregiment (3e REI) met 16 aanhalings in die orde van die leër.
  • Slegs die corps des Chasseurs à Pied – wat ooreenstem met die 21ste eeuse regimente, maar die tradisionele naam “bataljon” behou – het tradisioneel net een vlag vir al sy eenhede. Hierdie bataljons het egter elkeen ’n reghoekige wimpel van 50 cm breed en 40 cm hoog. Die toesig oor die jagters se vlag word vir ’n tydperk van een jaar afwisselend aan elke bataljon toevertrou.

Vloot[wysig | wysig bron]

Vlootvaandel Vlootvaandel. Afmetings 30/33/37 – Verhouding 2:3

Sedert die Tweede Keiserryk het Franse skepe op see, hetsy burgerlik of militêr, ’n vaandel vertoon wat effens van die nasionale vlag verskil het. Die verhoudings van die Franse vlag se bane is dan: 30/33/37. Die blou baan is effens smaller as die wit baan en die wit baan effens smaller as die rooi baan. Vervolgens lyk die bane, as die vlag wapper, ewe wyd.[76] Hierdie tipe ontwerp, wat ’n optiese effek regstel as gevolg van die vlag of vaandel se beweging, kom voor in Skandinawië, Finland (verskuifde kruis), Japan (ou vlae en vlootvaandel), Portugal, Bangladesj, Palau en Groenland.

Vlagseremonie[wysig | wysig bron]

Op see word die nasionale vlag permanent op die vlagpaal aan die agterkant of aan die grootste agterste hoek gehys. Voor anker in die skoonveld of aan die kaai word die nasionale vlag aan die agterkant van die vlagpaal gehys. Aan die boog word ’n kleiner vlag of ’n kenmerkende karakter aan die boogspruit gehys. Die vlag word met sonop (afhangende van die plek die vroegste om 08:00) gehys en met sononder (op die laaste om 20:00) gestryk. Die vlag word die oggend ná die vergadering gehys in teenwoordigheid van al die bemanning wat aan diens is, in teenstelling met ander leërs waar ’n mens salueer. In die aand word die vlag in die teenwoordigheid van die dienspersoneel gestryk.

Vaandels van die Franse vloot[wysig | wysig bron]
Vaandel van die Vrye Franse vlootmagte

Nes die weermag beskik die vloot oor sy eie vlae, altesaam nege:

  • 1ste mariene pantserregiment (permanente kern vir eerbewyse in Parys)
  • Demi-brigade van mariniers (mariniersskool)
  • Mariene skutters (Saint-Mandrier vlootskool)
  • Vlootskool
  • Militêre Vlootskool
  • Vlootopleidingsentrum Brest
  • École des mousses
  • Leerlingskool vir vlootwerktuigkundiges (Saint-Mandrier Vlootopleidingsentrum)
  • Brandweerbataljon Marseille

Oriflamme[wysig | wysig bron]

Die onderste deel van die vaandel kan reguit of in die vorm van ’n eksterstert wees.

Aan die driekleurvlag ontleende kentekens[wysig | wysig bron]

In ander amptelike simbole van die Franse Republiek[wysig | wysig bron]

Wapen[wysig | wysig bron]

Frankryk beskik nie oor ’n amptelike wapen nie, aangesien dit as ’n kenteken van koninklikes beskou word. In die vensters en balkonne van openbare geboue, soos stads- of prefektuursale, word die vlag dikwels begelei deur ’n vlagdraer, gewoonlik versier met ’n driekleurwapen met die voorletters “RF” en palms.

Driekleurige kokarde[wysig | wysig bron]

Dit bestaan uit die vlag van Frankryk se drie kleure met blou in die middel, asook wit en rooi aan die twee buitekante. Britse vliegtuigkokades is ontwerp met behulp van die Franse kleure wat onderstebo was: rooi-wit-blou.

Net soos die opstandelinge van 1789 wat driekleurige kokardes gedra het, het die FFI van 1944 blou-wit-rooi armbande gedra.

Driekleurige serp[wysig | wysig bron]

In Frankryk is die driekleurige serp ’n simbool van verkose afgevaardigdes, senatore, burgemeesters en in sommige gevalle, afgevaardigdes en munisipale raadslede. Die dra en gebruik van die driekleurserp word bepaal deur besluit nr. 2000-1250 van 18 Desember 2000 (Staatskoerant van 23 Desember 2000).

Die serp word deur al die uitverkorenes van die regterskouer tot die linkerkant gedra. Vir parlementslede moet die rooi baan naby die kraag wees (dit vorm, gelees van links na regs, die kleure blou-wit-rooi). Daarteenoor dra verkose munisipale amptenare (burgemeesters, hul adjunkte en munisipale raadslede) die serp met die blou baan naby die kraag. Hierdie onderskeiding het die voordeel dat dit in ’n enkele oogopslag ’n parlementslid van ’n burgemeester onderskei, aangesien só verstaan word dat in die geval van meervoudige mandate (onderburgemeester, senatorburgemeester) die nasionale mandaat voorrang geniet.

Twee ander kategorieë dra tydens die uitvoering van sommige van hul voorregte ’n driekleurige serp: polisiekommissarisse in hul hoedanigheid as burgerlike landdroste en regterlike polisiebeamptes, veral op die gebied van wet en orde.

Driekleurige lint[wysig | wysig bron]

Tydens die inwyding van openbare geboue sny ’n verkose amptenaar ’n driekleurige lint met ’n skêr.

Logotipe[wysig | wysig bron]

In September 1999 het die Franse regering onder die eerste minister Lionel Jospin ’n kenteken goedgekeur wat herinner aan die land se vlag in die vorm van ’n langwerpige reghoek waar die wit baan die vorm aanneem van Marianne se profiel wat na die regterkant kyk met die blou baan links en die rooi baan regs. Onder die reghoek staan die leuse van die Republiek Liberté • Égalité • Fraternité (“Vryheid, Gelykheid, Broederskap”) en daaronder word in ’n tweede reël die Franse Republiek (République Française) genoem (in Frans is die hoofletter hier nie geregverdig nie).

Uniforms[wysig | wysig bron]

Toekennings[wysig | wysig bron]

Die kleure blou, wit en rooi word gereeld vir die linte van Franse toekennings soos die eerpenning vir moed en toewyding gebruik.

Openbare uitsaaidienste[wysig | wysig bron]

Kentekens van openbare instellings[wysig | wysig bron]

Die openbare instellings en die gewapende magte van Frankryk het kentekens wat die kleure van die Franse vlag gebruik:

  • die Senaat;
  • die Nasionale Vergadering;
  • die Grondwetlike Raad;
  • die Vloot;
  • die Landmag;
  • die Polisiediens;
  • die Nasionale Gendarmerie;
  • die handelsmerk Frankryk.

Soortgelyke vlae[wysig | wysig bron]

Nasionale vlae[wysig | wysig bron]

Lande wat die vertikale driekleurmodel goedgekeur het[wysig | wysig bron]

Baie lande (soos voormalige Afrikakolonies) het die vertikale driekleurmodel goedgekeur (voorheen was die horisontale vlagmodel algemeen).[78]

Die Italiaanse skiereiland het vanaf 1796 ’n Italiaanse driekleur gehad, toe die Transpadaanse Republiek uitgeroep is, wat dit tot in 1802 gebruik het. Dit was Napoleon Bonaparte wat dit aan die republiek opgelê en groen bo blou verkies het, want groen was die komplementêre kleur tot rooi in die skilderkuns en het die keiserlike kleur geword. Dit het in 1861 die amptelike vlag van die Koninkryk Italië geword.

In 1831 het België ná sy onafhanklikheid van Nederland die vertikale gestreepte rangskikking in verwysing na die kleure van die Hertogdom Brabant goedgekeur. Volgens die Belgiese patriotiese mitologie was hierdie driekleur, wat in 1830 goedgekeur is, reeds dié van die Brabantse Rewolusie van 1787–1790. Vanaf 1830 tot 1831 was die bane horisontaal.

Die Ierse Vrystaat het vanaf sy stigting in 1922 amptelik gebruik gemaak van die driekleurmodel. Dit is as die amptelike vlag in die grondwet van Desember 1937 bevestig. Die gebruik van die drie kleure is sedert 1830 gedokumenteer, toe Ierse patriotte na die Julierewolusie die terugkeer van die driekleur in Frankryk vier. Die vlag in sy huidige reëling is vir die eerste keer met sekerheid in 1848 deur die beweging “Jong Ierland” gebruik; dit is moontlik dat dit reeds ’n paar jaar vroeër gebruik is. Dit het gewapper op die Sentrale Poskantoor van Dublin en die posisies wat die Republikeinse troepe tydens die Paasopstand in 1916 beset het, toe die Ierse Republiek uitgeroep is. Dit het die amptelike vlag gebly wanneer Ierland in 1949 ’n onafhanklike republiek geword het. Dit was in die noordelike ses grafskappe onder Britse soewereiniteit vir ’n lank tydperk verbied.

Die drie kleure blou, geel en rooi van die vlag van Andorra wat in 1866 goedgekeur is, herinner aan dié van die vlae van Katalonië en Frankryk.

Die vlae van Roemenië en Moldawië gebruik die historiese kleure van die ou vorstedomme (gebruik lank voor die Franse Rewolusie), maar in ’n vertikale reëling wat in 1848/1866 goedgekeur en miskien beïnvloed is deur die Franse model.

Afrikadriekleure[wysig | wysig bron]

Die vlae van Guinee, Ivoorkus, Kameroen, Mali en Senegal is aan die Franse vlag ontleen. Die kleure van die vlag van Tsjad is deur die laaste Franse goewerneur volgens die Franse vlag se model gekies.

Lande wat die kleure van Frankryk oorgeneem het[wysig | wysig bron]

Die vlag van die Sentraal-Afrikaanse Republiek met ’n rooi horisontale baan in sy middel, meng die kleure van die Franse vlag, ter nagedagtenis aan die voormalige koloniale moondheid, en die algemene Afrikakleure (rooi, geel en groen).[79]

Die vlag van Thailand, wat in 1917 deur die Thaise koning Rama VI goedgekeur is, is beïnvloed deur die moderne ontwerp van Europese vlae wat byna almal uit horisontale of vertikale bane bestaan. Die vlag toon rooi, wit en blou bane wat onderskeidelik nasie, godsdiens en monargie verteenwoordig (blou was die kleur van koning Rama VI). Volgens Sylvie Bednar het Flags of the World in hul werke aan kinders verduidelik dat die gekleurde bane ’n huldeblyk aan die Geallieerde Magte is: Frankryk, die Verenigde Koninkryk, die Verenigde State en Rusland wat al vier hierdie kleure op hul onderskeie vlae het.[80]

Die blou kleur van die kruis wat by die Deense Dannebrog gevoeg is, is veral deur die Noorweërs gekies om na die Franse (en Amerikaanse) kleure te verwys, ’n destydse simbool van vryheid.[verwysing benodig]

Die kleure van die vlag van Kuba simboliseer die rewolusie en die waardes van vryheid, gelykheid, broederskap met verwysing na die kleure van die Franse vlag.[81] Die vlag van Puerto Rico is op sy beurt op die vlag van Kuba geskoei.

Die vlag van Costa Rica, wat in 1848 goedgekeur is, is geïnspireer deur die Franse kleure en die rewolusie van 1848 wat ’n einde aan die Restourasie gemaak het.

Die vlag van Paraguay is geïnspireer deur die Franse driekleur en sy waardes: vryheid en onafhanklikheid.

Vlae van provinsies, deelstate en stede[wysig | wysig bron]

Die Kanadese provinsie Newfoundland en Labrador het ook ’n nieamptelike pienk, wit en groen driekleur wat histories gebruik is deur nasionaliste wat teen die Kanadese konfederasie gekant was of ontevrede is met die federale regering. Daar is tans ’n gewilde beweging om dit die amptelike vlag van die provinsie te maak.

In Kanada is die Akadiese vlag ook ’n blou-wit-rooi driekleur versier met ’n geel ster in die boonste hoek van die vlagpaalkant (ter ere van die Maagd Maria, beskermer van matrose). Teen die einde van die 19de eeu het die Franse driekleur inderdaad die saamtrekmerk geword van ’n groot deel van die Franse Kanadese (uit alle streke) en dit is op 15 Augustus 1884 amptelik as die vlag van Akadië goedgekeur, terwyl Quebec uiteindelik na die fleur-de-lis-vlag beweeg het.

Iowa, ’n deelstaat in die sentrale Verenigde State, het ’n driekleur. Die “dogters van die Amerikaanse Rewolusie” is die oorsprong van hierdie vlag wat wys hoe ’n arend in sy snawel ’n vaandel met die deelstaatsleuse dra. Blou en rooi is in 1921 by dié vlag se ontwerp gevoeg, sodat die vlag se kleure dié van die Franse driekleur geword het om Iowa se verlede in Frans-Noord-Amerika te herdenk.

Die vlag van New York wat in 1915 goedgekeur is, gebruik die Franse model, maar met die ou kleure van Nederland omdat dié stad deur Nederlanders gestig is.

Vlae van Franse oorsese gebiede en départements[wysig | wysig bron]

Met uitsondering van Frans-Polinesië beskik geen Franse oorsese gebied oor ’n amptelike vlag nie. Nieu-Kaledonië gebruik die Franse vlag langs die Kanak-vlag, hoewel hierdie gebruik nie deur ’n landswet bepaal word nie. Hoewel Sint Pierre en Miquelon deel van Frankryk uitmaak, inkorporeer die vlag nie die die huidige nasionale vlag nie. Die eiland se vlag is gebaseer op die historiese streeksembleme van Baskeland, Bretagne en Normandië. Hierdie vlag geniet geen amptelike status nie. Die vlag van Wallis en Futuna, ’n eilandgroep in die Stille Oseaan, het geen amptelike status nie. Die driekleur, links bo geplaas en deur ’n dun wit streep van die res van die vlag geskei, is in 1959 bygevoeg toe die eiland besluit het op oorsese gebiedstatus. Die vierkant, gevorm deur vier kongruente gelykbenige driehoeke, verteenwoordig die konings van die drie hoofeilande – Uvea (Wallis), Futuna en Alofi – en Frankryk. Clipperton, Réunion en Saint-Martin beskik oor geen eie vlag nie en gebruik die Franse driekleur as hul vlag.

Voormalige vlae[wysig | wysig bron]

Ander vlae[wysig | wysig bron]

Talle provinsies en gebiede in Kanada asook areas in die Verenigde State van Amerika het noemenswaardige Franssprekende gemeenskappe:

Nieu-Hebride het verskeie vlae gebruik waarin die vlae van Frankryk sowel as die Verenigde Koninkryk geïnkorporeer was.

In die Sjanghai Internasionale Nedersetting bevat die vlag van die Sjanghai Munisipale Raad ’n skild waarop die Franse driekleur geïnkorporeer is.

In die wêreld van sport[wysig | wysig bron]

Franse spanuitrustings[wysig | wysig bron]

Die kleure van die Franse nasionale spanklere in verskillende sportsoorte verwys na die vlag. Weens hul truikleur word na die sportlui van Franse spanne vandag as les Bleus (“die bloues”) verwys. Voorheen is hulle les Tricolores (“die Driekleuriges”) genoem.

Kentekens van Franse sportfederasies[wysig | wysig bron]

Die Franse vlag word, hetsy volledig of gedeeltelik, gereeld gebruik vir kommunikasie- of advertensiedoeleindes of met sy kleure as ’n eenvoudige kenteken. Baie Franse sportfederasies gebruik ’n logo met ’n verwysing na die vlag, byvoorbeeld die Franse ruiterfederasie (FFE, Fédération française d’équitation) of voorheen beide die Franse Rugbyfederasie (FFR, Fédération française de rugby) en die Franse Sokkerfederasie (FFF, Fédération française de football).

Op die gebied van korporatiewe kommunikasie[wysig | wysig bron]

Kommersiële ondernemings[wysig | wysig bron]

Nes die Franse sportfederasies gebruik baie Franse handelsondernemings kentekens met verwysing na die vlag:

  • Air France – die kenteken, gebaseer op die nasionale kleure, wat op die stert en romp van vliegtuie vertoon word, onderstreep “nie net die Franse identiteit nie, maar ook die waardes en geskiedenis van die maatskappy wat sy 75ste bestaansjaar vier: donkerblou, oorheersend sedert die stigting van Air France, is die historiese hoofkleur van die handelsmerk en verwys na die doeltreffendheid van die maatskappy; wit, die kleur van hoë standaarde, dui op welsyn en die kuns van Franse reis; die helderrooi aksent, onderstreep en animeer die handelsmerk met die klem op die Franse chic en die aandag wat Air France-personeel op Air France-klante, op die lughawe en tydens vlugte bestee (Uittreksel uit die persverklaring van Air France, Woensdag 11 Februarie 2009).
  • TF1 – die eerste private Franse televisiekanaal met openbare belang. Die logo wat sedert 1990 gebruik word, toon die afkorting TF1 in ’n reghoek ingeskryf, verdeel in twee kleure: blou en rooi.
  • Française des jeux – Franse openbare onderneming, waarvan 72% in staatsbesit is, wat deur die staat die monopool op lotery-speletjies en sportweddenskappe regdeur die land ontvang het. Die kenteken toon ’n wit vierblaarklawer op ’n blou agtergrond. Een van die blare het ’n rooi vierkant.
  • FRAM – onafhanklike Franse toeroperateur wat in 1949 gestig is. Hul kenteken, bestaande uit drie klapperpalms, is in 2006 vervang.
  • ECF (Franse bestuurskool)
  • Crédit immobilier de France: spesialiseer in onafhanklike huislenings. Die kenteken toon ’n sleutel op ’n vierkantige blou agtergrond. Die sleutel se ring en die steel is wit, die bietjie is rooi.
  • Carrefour

Verenigings[wysig | wysig bron]

Vaandel van die Société française de vexillologie

Van die Franse verenigings wat kentekens met die Franse kleure gebruik:

  • Secours populaire français – die kenteken wat deur Grapus ontwerp is, toon ’n wit hand met ’n rooi en ’n blou vlerk;
  • Association des maires de France (AMF) – die kenteken toon ’n driekleurige serp wat ’n seshoek vorm (een van die verwysings na Frankryk), met die besonderheid om die volgorde van die nasionale vlag te respekteer, en soos ’n parlementêre serp te lyk;
  • Union des Français de l’étranger (UFE) – die oudste Franse vereniging van emigrante;
  • Souvenir français;
  • die Fédération du Scoutisme français het ’n logo gebaseer op die kleure van die driekleur. Die meeste van die nasionale spanne se lidverenigings dra ’n speursjaal in die kleure van die Franse vlag;
  • die Société française de vexillologie (vereniging van vlagentoesiaste, verteenwoordiger van Frankryk binne die Internasionale Federasie van Vlagkundige Verenigings) het ’n vlag wat deur die stigter, Baron Pinoteau, ontwerp volgens die Ancien Régime se model van militêre vlae en sodoende die drie nasionale kleure in ’n historiese rangskikking toon (’n wit kruis afgebaken deur ’n lyn afwisselend in rooi en blou. Hierdie lyne word deur ’n wit lyn geskei van die vierkante in blou en rooi. Die Verhouding is 9-1-1-5-1-1-9).

Op die gebied van politieke kommunikasie[wysig | wysig bron]

Sekere Franse nasionale politieke partye – hoofsaaklik aan die regterkant – gebruik hierdie simbool ook in hul kentekens:

  • Rassemblement pour la République (RPR);
  • Union pour un mouvement populaire (UMP). Die kenteken is ’n wit vryheidsboom wat in die middel van ’n reghoek staan, die reghoek bestaan uit twee velde in blou en rooi;
  • Les Républicains (LR);
  • Mouvement pour la France (MPF) van Philippe de Villiers ;
  • Rassemblement National (RN). Die logo toon ’n vlam bestaande uit drie vonke in verskillende kleure: blou, wit en rooi. Die RN organiseer ook die Fête des Bleu-blanc-rouge met verwysing na die nasionale vlag;
  • Debout la République (DLR): Gaullistiese en republikeinse politieke party, gestig in 1993 en onder voorsitterskap van Nicolas Dupont-Aignan. Die kenteken verwys na die silhoeët van Eugène Delacroix se skildery: La Liberté guidant le peuple;
  • Parti radical, die oudste party in Frankryk (gestig in 1901). Die kenteken toon Marianne in blou en wit voor ’n rooi seshoekige agtergrond met verwysing na Frankryk.
  • Le Forum des républicains sociaux (FRS), politieke party wat in Maart 2001 gestig is deur Christine Boutin en tans deel is van die Christen-Demokratiese Party.

In die samelewing[wysig | wysig bron]

Nasionale eerbewyse[wysig | wysig bron]

  • Miss France se serp bevat ’n driekleurige kokarde.
  • die medalje vir die beste werker in Frankryk wat deur die meilleur ouvrier de France (“Vereniging van die beste werkers in Frankryk”) toegeken word, bestaan uit ’n driekleurige lint. Die werker het die reg om ’n wit baadjie met ’n driekleurige kraag te dra. Die vereerde werker hou sy titel lewenslank met die aanduiding van sy promosie (die jaar van verwerwing).

Internasionale huldeblyke[wysig | wysig bron]

Ná die dodelike aanvalle op Vrydag, 13 November 2015, in Parys is baie bekende geboue in die buiteland verlig in die kleure van die Franse vlag: die One World Trade Center in New York, Christus die Verlosser in Rio de Janeiro, die CN-toring in Toronto, Taipei 101 in Taipei, die Sydney-opera in Sydney, die Oriental Pearl-toring in Sjanghai en die Meksikaanse Senaat.[84]

Literêre, artistieke en tegniese werke[wysig | wysig bron]

Patrouille de France[wysig | wysig bron]

Die Patrouille de France is die amptelike akrobatiese patrollie van die Franse Lugmag. Hulle maak figure met blou, wit en rooi rook.

Skilderye[wysig | wysig bron]

La Liberté guidant le peuple (“Die vryheid lei die volk”), skildery deur Eugène Delacroix (1798–1863) wat die Franse volk se triomf tydens die Julierewolusie in 1830 uitbeeld
  • Eugène Delacroix: La Liberté guidant le peuple (1830), 260 × 325 cm, Louvre, Parys.
  • Henri Félix Emmanuel Philippoteaux, Épisode de la Révolution de 1848: Lamartine repoussant le drapeau rouge à l’hôtel de ville, le 25 février 1848 (1848). olie op doek, 63 × 27,5 cm. Carnavalet-museum, Parys.
  • Henri Félix Emmanuel Philippoteaux, Lamartine faisant acclamer le drapeau tricolore sur le perron de l'Hôtel de ville de Paris.
  • E. Charpentier. Alphonse de Lamartine présentant le drapeau tricolore, à l'hôtel de ville de Paris, 1848. Litografie.
  • Jacques-Louis David, Serment de l'Armée fait à l'Empereur après la Distribution des Aigles au Champ de Mars, 1810.

Muntstukke[wysig | wysig bron]

Die nasionale vlag word baie selde op muntstukke uitgebeeld, aangesien hulle natuurlik eenkleurig is (of sedert 1988 in tweekleurige grysgeel). Die figuur op die nasionale kant vertoon egter prominent op die 10,[85][86] 20[87][88] en 50[89][90] eurosente sowel as die 10 euromuntstuk met die Hercules[91] gegraveer deur Joaquin Jimenez (in silwer, uitgereik in 2012, is ’n wettige betaalmiddel in Frankryk). Soos in heraldiek word die kleure voorgestel deur konvensionele uitbroei; die hele agtergrond, agter die figure, verteenwoordig die drie kleure: horisontale uitbroei vir blou op die linker derde, ’n gewone agtergrond vir wit op die middelste derde en vertikale uitbroei vir rooi op die regte derde.

Aanhalings[wysig | wysig bron]

Alphonse de Lamartine het in sy toespraak van 25 Februarie 1848 verklaar: “Die rooi vlag wat u na ons teruggebring het, het nog altyd die Champ-de-Mars omring, die mense se bloed in 91 en 93 gesleep, en die driekleurige vlag het deur die wêreld gegaan namens glorie en vryheid van die moederland!”

In L’Aiglon het Edmond Rostand na die driekleur verwys:

...Plein de sang dans le bas et de ciel dans le haut,
Puisque le bas trempa dans une horreur féconde,
Et que le haut baigna dans les espoirs du monde...

“Vol bloed aan die onderkant en lug aan die bokant,”
“Aangesien die kouse in vrugbare afgryse deurweek is,”
“En dat dit aan die spits van die wêreld gebad het...”

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Franse koninkryk[wysig | wysig bron]

Gedurende die vroeë middeleeue is die oriflamme, die vlag van Dionysius (Sint Denis) gebruik – ’n rooi hangende banier met twee, drie of vyf punte. Dit was oorspronklik die koninklike banier onder die Capetingers. Dit is bewaar in Saint-Denis-abdy sedert dit daarheen geneem is toe oorlog uitgebreek het. Franse konings het oorloë ingegaan onder Sint Maarten se rooi mantel – wat volgens oorlewering die monarg moes beskerm – of onder die rooi banier van Dionysius.

Later in die Middeleeue het hierdie kleure ’n verbintenis met die regerende koningshuis in Frankryk geword. In 1328 was die Huis van Valois se wapenskild blou met goue fleurs-de-lis wat in rooi omsoom was. Van hierdie tyd af is die konings van Frankryk in vignette en manuskripte voorgestel met ’n rooi toga onder ’n blou jas wat met goue fleurs-de-lis versier was.

Gedurende die Honderdjarige Oorlog is Engeland uitgeken deur ’n rooi kruis; Boergnodië deur ’n rooi Sint Andrieskruis; en Frankryk deur ’n wit kruis. Hierdie kruis was òf op ’n blou òf ’n rooi veld. Die blou veld het mettertyd die standaard vir Franse leërs geword. Die Franse regimente het later die wit kruis as standaard gekry, elk met hul eie kleur in die skildhoek.

Die Franse vlag met ’n wit kruis op ’n blou veld word steeds gesien op sommige vlae wat daarvan afgelei is, soos die vlae van Quebec en Martinique.

Johanna van Arkel se vlag gedurende die Honderdjarige Oorlog is soos volg in haar eie woorde beskryf: “My banier was ’n veld besprinkel met lelies; die wêreld is daar geskilder met ’n engel aan weerskante; dit was wit in die materiaal genaamd ‘boccassin’; daarbo was geskryf Ek glo in ‘JHESUS MARIA’; dit het ’n syfraiing gehad.”[92] Hierdie standaard het gelei tot die prominente gebruik van wit op latere Franse vlae.[92]

Vandat die Bourbons die Franse troon bestyg het, het die groen vaandel van die vloot ’n gewone wit vlag, die simbool van reinheid en koninklike owerheid, geword. Die handelsvloot is “die ou vlag van die Franse volk” toegeken, wat ’n wit kruis op ’n blou veld was.[93] Daar was ook ’n rooi geus vir die Franse galeie. Die vlag van die Koninkryk Frankryk bestaan uit ’n wit banier met 86 fleurs-de-lis met die wapenskild as variant.

Die Tricolore[wysig | wysig bron]

Die Franse vlag by die Arc de Triomphe
Die wit vlag van die monargie omvorm in die Tricolore as gevolg van die Julierewolusie. Skildery deur Léon Cogniet (1830)

Die Driekleurvlag is afgelei van die Franse kokarde wat gedurende die Franse Revolusie gebruik is. Dit was ronde rosetagtige embleme wat op ’n hoed aangebring is. Camille Desmoulins het sy volgers gevra om op 12 Julie 1789 groen kokardes te dra. Die Paryse skuttery wat op 13 Julie gestig is, het ’n blou-en-rooi kokarde gebruik. Blou-en-rooi is die tradisionele kleure van Parys en word ook op die stad se wapenskild gebruik. Kokardes in verskeie kleurskemas is gedurende die Bestorming van die Bastille van 14 Julie gedra.[94][3] Die blou-en-rooi kokarde is op 17 Julie by die Hôtel de Ville aan koning Lodewyk XVI aangebied.[4] Lafayette het geargumenteer vir die toevoeging van ’n wit baan om die ontwerp te “nasionaliseer”.[4] Op 27 Julie is ’n driekleurkokarde as deel van die uniforms van die Nasionale Wag, die polisiemag wat die skuttery opgevolg het en deur generaal Lafayette gelei is, aanvaar.[95][96]

’n Drapeau tricolore met vertikale rooi, wit en blou bane is op 24 Oktober 1790 deur die wetgewende vergadering goedgekeur. Vereenvoudigde ontwerpe is gebruik om uit te beeld hoe die rewolusie met die verlede gebreek het. Dit volgorde is omgekeer na die huidige ontwerp van blou-wit-rooi deur ’n resolusie wat op 15 Februarie 1794 deurgevoer is.

Toe die Bourbon-dinastie na die val van Napoleon in 1815 herstel is, is die tricolore – met sy revolusionêre verbintenis – vervang deur ’n wit vlootvlag van voor die rewolusie. Ná afloop van die Julierewolusie het die “burgerkoning”, Lodewyk Filips die tricolore teruggestel en dit is sedertdien die vlag van Frankryk.

Op 25 Februarie 1848 het Lamartine die volgende in verband met die driekleurvlag gesê tydens die Rewolusie van 1848:

Ek het vroeër as burger gespreek, luister nou na my as u Buitelandse Minister. Indien ek die driekleur verwyder, weet ek sal u my, die halwe eksterne mag van Frankryk, verwyder! Want Europa herken die vlag van sy verliese en van ons oorwinnings in die vlag van die Republiek en van die Ryk. Deur die aanskouing van die Rooi Vlag sal hulle die vlag van ’n party sien! Dit is die vlag van Frankryk, dit is die vlag van ons seëvierende leërs, dit is die vlag van ons triomfe wat voor Europa aangespreek moet word. Frankryk en die driekleur is dieselfde gedagte, dieselfde aansien, selfs terreur, indien nodig, vir ons vyande! Dink net hoeveel bloed gestort sal moet word vir nog ’n beroemde vlag! Burgers, ek self gaan nie die rooi vlag aanvaar nie en ek gaan vir u vertel waarom ek dit met al die krag van my patriotisme sal opponeer. Dit is dat die driekleur die wêreld deurkruis het met die Republiek en die Ryk met u vryhede en u glorie, en die rooi vlag van by die Champs-de-Mars gewapper het, in die volk se bloed gesleep het.[97]

Ná die omverwerping van Napoleon III het kiesers ’n koningsgesinde meerderheid na die Nasionale Vergadering van die nuwe Derde Republiek verkies. Hierdie parlement het die troon aan die Bourbon-aanspraakmaker, Henri d’Artois, gebied. Hy het egter daarop aangedring dat hy slegs die kroon sou aanvaar op voorwaarde dat die driekleur deur die wit vlag vervang word. Aangesien die driekleur ’n gekoesterde nasionale simbool geword het, kon nie aan hierdie vereiste voldoen word nie. Planne om die monargie te herstel is uitgestel en later laat vaar, en Frankryk het sedertdien ’n Republiek gebly met die driekleurvlag as simbool.

Die Vichy-regering wat die woord “republiek” laat vaar het ten gunste van “die Franse staat” het die gebruik van die tricolore volgehou, maar Philippe Pétain het ’n weergawe van die vlag met in die wit baan ’n byl wat met ’n sterbesaaide maarskalkstaf gemaak is, gebruik as sy persoonlike standaard. Hierdie byl is die “Francisque” genoem in verwysing na die antieke franziska (’n Frankiese gooibyl). Gedurende dieselfde tydperk het die Vrye Franse Magte die tricolore met ’n rooi Lotaringekruis in die wit baan gebruik.

Die onderskeie grondwette van 1946 en 1958 het die “blou, wit en rooi” vlag as die nasionale embleem van die republiek bevestig.

Simboliek[wysig | wysig bron]

Die Brandenburgse Poort in Berlyn was een van talle landmerke wêreldwys wat in die kleure van die Franse vlag verlig is na die terroriste-aanval in November 2015
Meerdere Franse vlae soos dikwels aan openbare geboue vertoon word. Let daarop dat hierdie vlae die ligter skakerings van blou en rooi gebruik

Blou en rooi is die tradisionele kleure van Parys wat op die stad se wapenskild gebruik word. Blou word met Martinus van Tours (Sint Maarten) geïdentifiseer, terwyl rooi met Dionysius van Parys (Sint Denis) geïdentifiseer word.[98] Tydens die bestorming van die Bastille het die Paryse skuttery blou en rooi kokardes op hul hoede gedra. Wit het lank reeds ’n prominente plek in Franse vlae gekry en word beskryf as die “antieke Franse kleur”.[4] Wit is by die “rewolusionêre” kleure van die skuttery se kokarde gevoeg om die ontwerp te “nasionaliseer”; sodoende is Frankryk se kokarde geskep.[4] Hoewel Lafayette die wit baan met die volk geïdentifiseer het, het andere dit met die monargie verbind.[99] Lafayette het ontken dat die vlag enige verwysing na die rooi-en-wit livrei van die Hertog van Orléans verwys. Ten spyte hiervan het Orléaniste die driekleur as hul eie aanvaar.

Blou en rooi word ook gekoppel aan die Maagd Maria, die beskermheilige van Frankryk, en was ook die kleure van die oriflamme (’n strydvlag). Die kleure van die Franse vlag kan ook die drie belangrikste stande van die Ancien Régime (wit vir die geestelikes, rooi vir die adellikes en blou vir die bourgeoisie). Blou, as die simbool van klas kom eerste en rooi, wat die adel verteenwoordig, kom laaste. Albei uiterste kleure is aan weerskante van die wit wat na ’n meerdere orde verwys.[100]

Lafayette se kokarde van Frankryk is in Julie 1789 aanvaar, maar dit was ’n oomblik van nasionalisme wat spoedig gekwyn het. Koningsgesindes het begin om wit kokardes te dra en wit vlae te vertoon, terwyl die Jakobyne, en later die sosialiste, die rooi vlag vertoon het. Die driekleur, wat die koningsgesinde wit met republikeinse rooi verenig, is gesien as simbool van matigheid en van ’n nasionalisme wat faksievorming oortref het.

Die webwerf van die Franse regering noem dat die wit baan die kleur van die koning was, terwyl blou en rooi die kleure van Parys was.

Die drie kleure word soms gesien as verteenwoordigend van die drie elemente van die revolusionêre leuse, liberté (vryheid: blou), égalité (gelykheid: wit) en fraternité (broederskap: rooi); in Krzysztof Kieślowski se rolprenttrilogie Trois couleurs (Drie kleure) word byvoorbeeld na hierdie toedigting verwys.

In die nadraai van die terroriste-aanval van November 2015 in Parys, is talle bekende landmerke en stadions in die kleure van die vlag verlig ter ere aan die slagoffers.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 (fr) "Drapeau Français". promo-drapeaux.fr. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Februarie 2019. Besoek op 31 Januarie 2019.
  2. 2,0 2,1 (fr) "Dimension des bandes du drapeau tricolore". Franse Senaat. Besoek op 11 Julie 2021.
  3. 3,0 3,1 (it) "Presa della Bastiglia, il 14 luglio e il rosso della first lady messicana Angelica". Besoek op 9 Maart 2017.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 (en) Marie Joseph Paul Yves Roch Gilbert Du Motier Lafayette (marquis de), Memoirs, correspondence and manuscripts of General Lafayette, vol. 2, bl. 252.
  5. (en) James Gaines (September 2015). "Washington & Lafayette". Smithsonian Magazine. Besoek op 11 Julie 2021.
  6. (it) "La storia del tricolore". Besoek op 5 Oktober 2019.
  7. (fr) "Pourquoi le drapeau français est-il bleu, blanc, rouge ?". Francesoir.fr. 13 April 2015. Besoek op 11 Julie 2021.
  8. 8,0 8,1 (fr) Bernard Richard (2012). CNRS Éditions (red.). Les emblèmes de la République. Parys. p. 430. ISBN 978-2-271-07299-3.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  9. (fr) Cf. Beaune, uitgawe II, afdeling 6, bl. 264–265.
  10. (fr) Manuscrit français de la Bibliothèque nationale de France n°B.N. FR 1371, fol. 10 v°.
  11. (fr) Colette Beaune (1993). Gallimard (red.). Naissance de la nation France – La France et son Histoire. pp. 86–87. ISBN 978-2-07-032808-6. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  12. R. de Hoveden, Chronica.
  13. (it) G. Pagani (1903). Cenno storico dello stemma di Milano. Dedicato all'onorevole consiglio comunale della città di Milano. Milaan: Enrico Reggiani impr. p. 12.
  14. (la) Geoffroi Maleterre (1099). De rebus gestis Rogerii Calabriae et Siciliae comitis et Roberti Guiscardi ducis fratris eius (II, 33 uitg.). Mileto.
  15. (it) G. Bologna (1989). Milano e il suo stemma. p. 16. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  16. (it) G. Bologna (1989). Milano e il suo stemma. p. 18. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  17. (en) W.G. Perrin (1922). British Flags. Cambridge. pp. 37–38.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  18. (en) J. Bengston (1997). Saint George and the formation of English Nationalism. pp. 317–321. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  19. (fr) Jean Rey (1837). Techener (red.). Histoire des drapeaux, des couleurs et des insignes de la monarchie française. Vol. 2. Parys. p. 417.
  20. (fr) Constant Leber (1825). Baudoin Fr (red.). Des cérémonies du sacre, ou Recherches historiques et critiques sur les mœurs... dans l'ancienne monarchie. Parys. p. 145.
  21. (fr) Cf. Beaune, op. cit., IIde uitgawe, Hoofstuk 8, bl. 334–5
  22. (fr) Cf. Beaune, op. cit., IIde uitgawe, Hoofstuk. 8, bl. 322
  23. (fr) Michel Pastoureau (2002). Bleu – Histoire d'une couleur (2 uitg.). Parys. p. 216. ISBN 978-2-02-086991-1.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  24. (fr) Colette Beaune. Gallimard (red.). Naissance de la nation France – La France et Dieu. Vol. II. p. 274.
  25. (fr) Philippe Contamine (1972). EHESS (red.). Guerre, État et société à la fin du Moyen Âge. Parys. pp. 668–670. ISBN 978-2-7132-1816-3.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  26. (fr) Henri Baraude. "Le siège d'Orléans et Jeanne d'Arc 1428–1429". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 April 2009. Besoek op 25 Augustus 2010.
  27. 27,0 27,1 (fr) Charlotte Denoël (2004). Saint André: culte et iconographie en France (ve-xve siècles). École des Chartes. pp. 83, 91–92. Besoek op 25 Augustus 2010.
  28. (fr) Colette Beaune (1986). "Les sanctuaires royaux". Les Lieux de mémoire. La Nation. Besoek op 25 Augustus 2010.[dooie skakel]
  29. (fr) Jean Chartier (1858). Chronique de Charles VII roi de France. Parys: Pierre Jannet. p. 130.
  30. Jean Chartier (1858). Chronique de Charles VII roi de France. Parys: Pierre Jannet. p. 320.
  31. (fr) Ph. Contamine (1991). Prodige et propagande. Vendredi 20 août 1451, de 7 h à 8 h du matin : le ciel de Bayonne. pp. 63–86. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  32. 32,0 32,1 Johanna van Arkel, aangehaal deur die klerk van die Engelse koning (Guillaume Manchon), (fr) BNF, côte ms. lat. 8838., Sesde privaat ondersoek van die verpligte verhoor, Kasteelgevangenis in Rouen, 17 Maart 1431, in E. O'Reilly, Les deux procès de condamnation, les enquêtes et la sentence de réhabilitation de Jeanne d'Arc, t. I, Plon, Parys, 1868.
  33. (fr) Anne (3 Januarie 2017). "L'Hermine symbolisme". Association Luminessens. Besoek op 11 Julie 2021.
  34. 34,0 34,1 Johanna van Arkel, aangehaal deur die klerk van die Engelse koning (Guillaume Manchon), (fr) BNF, côte ms. lat. 8838., Sesde privaat ondersoek van die verpligte verhoor, Kasteelgevangenis in Rouen, 27 Februarie 1431, in E. O'Reilly, Les deux procès de condamnation, les enquêtes et la sentence de réhabilitation de Jeanne d'Arc, t. I, Plon, Parys, 1868.
  35. 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 35,5 (fr) Jean-Joseph Expilly (1764). Dictionnaire géographique, historique et politique des Gaules et de la France. Vol. 2. Amsterdam: Desaint & Saillant. p. 394.
  36. 36,0 36,1 (fr) Denise Turrel (2005). Le blanc de France. La construction des signes identitaires pendant les guerres de Religion (1562–1629). Genève: Droz.
  37. (fr) "Le drapeau français – Présidence de la République". Élysée-paleis. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Junie 2008. Besoek op 20 Junie 2021.
  38. 38,0 38,1 (fr) Robert Louis. "Histoire du blason de Paris". Symboles de Paris. Orange. Besoek op 10 Oktober 2009.
  39. Akwitaanse Museum, Bordeaux. Deposito van Bordeaux se munisipale biblioteek. Inv. Ms 730.
  40. (en) John B. Pine (1915). New York : G. P. Putnam's Sons (red.). "Seal and flag of the city of New York : authorized by the committee appointed by the mayor to commemorate the two hundred and fiftieth anniversary of the installation of the first mayor and board of aldermen of the city of New York on June 24, 1665, and the adoption of the official city flag on June 24, 1915". p. 66. Besoek op 11 Julie 2021.
  41. (fr) Michel Pastoureau (Oktober 2007). Dictionnaire des couleurs de notre temps: symbolique et société. Parys: Christine Bonneton Éditeur. pp. 32–37. ISBN 978-2-86253-416-9. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2014. Besoek op 30 Oktober 2009.
  42. (fr) "Drapeaux de la Garde Nationale de Paris en 1789". BNF Gallica. Besoek op 11 Julie 2021.
  43. "Insignes de fonction des maires et adjoints". Franse senaat. 28 September 1989. Besoek op 21 Desember 2015.
  44. 44,0 44,1 (fr) Amédée Gréhan (1837). La France maritime. pp. 113–120. Besoek op 22 Oktober 2009.
  45. (fr) Daniel de Montplaisir (2008). Le comte de Chambord, dernier roi de France. Parys: Perrin. p. 442.
  46. (fr) Gustave Desjardins (1874). Morel (red.). Recherches sur les drapeaux français. p. 115.
  47. (fr) "Les couleurs du drapeau de 1848". Persée. Besoek op 11 Julie 2021.
  48. "L'histoire du drapeau français". Société française de vexillologie. Besoek op 28 Oktober 2009.
  49. (fr) Emmanuel de Waresquiel (2003). Talleyrand : Le Prince immobile. Fayard. p. 455.
  50. (fr) "La France du Renouveau – Bourbon Royalist design". lafrancedurenouveau. Besoek op 23 Junie 2021.
  51. (en) Whitney Smith (1975). Flags through the ages and cross the world. McGraw-Hill Book Company. p. 75.
  52. 52,0 52,1 (fr) "Voyages du maréchal Pétain – Les Actualités mondiales". INA se argief. ina.fr. 18 Julie 1941. Besoek op 16 Januarie 2009.
  53. (fr) "Constitution du 4 octobre 1958". Légifrance. 20 Junie 2021. Besoek op 11 Julie 2021.
  54. (fr) "Naissance par décret du drapeau bleu, blanc, rouge". Franse regering. 13 Februarie 2017. Besoek op 11 Julie 2021.
  55. (fr) "Drapeau français". Eurodrapeua. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 November 2015. Besoek op 20 Junie 2021.
  56. 56,0 56,1 56,2 56,3 (de) "Die Symbole der französischen Republik". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 November 2011. Besoek op 28 September 2009.
  57. (en) "France". Flags of the World. Besoek op 14 November 2017.
  58. (fr) "Dix choses que vous ignoriez sûrement sur les drapeaux". L'Obs. nouvelobs.com. 18 November 2016. Besoek op 1 Augustus 2020.
  59. (fr) "Le drapeau français à bande blanche étroite". Société française de vexillologie. 15 Mei 2012. Besoek op 11 Julie 2021.
  60. (fr) "Article 433-5-1 du code pénal". Légifrance. 20 Junie 2021. Besoek op 11 Julie 2021.
  61. (fr) "Article R645-15 du code pénal". Légifrance. 20 Junie 2021. Besoek op 11 Julie 2021.
  62. (fr) "Article L322-17 du Code de justice militaire". Légifrance. 20 Junie 2021. Besoek op 11 Julie 2021.
  63. 63,0 63,1 (fr) Tugdual Denis (19 Julie 2007). "Pas de bannière européenne à l'Assemblée nationale". La Croix. Besoek op 21 Junie 2017.
  64. (fr) "Décret n°89-655 du 13 septembre 1989 relatif aux cérémonies publiques, préséances, honneurs civils et militaires". Légifrance. 20 Junie 2021. Besoek op 11 Julie 2021.
  65. (fr) "médaille de la Reconnaissance de la Nation". Departement van Verdediging.
  66. Dit sou ’n teken van oorheersing vir die vlag in die hoër posisie en minderwaardigheid of selfs minagting van die vlag in die laer posisie wees.
  67. (fr) "La déontologie du porte-drapeau". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 September 2008. Besoek op 20 Junie 2021.
  68. (fr) "Arrêté du 30 janvier 2003 relatif au diplôme d'honneur de porte-drapeau". Légifrance. 20 Junie 2021. Besoek op 11 Julie 2021.
  69. (fr) Bernard Davodeau (20 November 2009). "Débordements après le match Algérie-Égypte: le drapeau français arraché au Capitole". La Dépêche. Besoek op 11 Julie 2021.
  70. 70,0 70,1 (fr) "Les marques des présidents de la République depuis 1870". Société française de vexillologie. Besoek op 19 Januarie 2009.
  71. (fr) "Le drapeau tricolore utilisé par le Conseil constitutionnel". Société française de vexillologie. Besoek op 6 Januarie 2016.
  72. (fr) "Un drapeau institutionnel français?". Société française de vexillologie. Besoek op 6 Januarie 2016.
  73. (fr) "CIRCULAIRE N° 249/DEF/CEMM relative à la symbolique militaire" (PDF). Légifrance. 13 Mei 2004. Besoek op 11 Julie 2021.
  74. (fr) Bulletin officiel des armées, no27, 9 November 2007
  75. (fr) (A) NORDEF0452926A de Michèle Alliot-Marie, Minister van Verdediging.
  76. (fr) Michel Pastoureau, Bleu. Histoire d’une couleur
  77. (en) "Royal Air Force Museum". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2009.
  78. (fr) Sylvie Bednar (2008). Les Drapeaux du monde expliqués aux enfants. Parys: Martinière jeunesse. p. 28. ISBN 978-2-7324-3762-0.
  79. (fr) Sylvie Bednar (2008). Les Drapeaux du monde expliqués aux enfants. Parys: Martinière jeunesse. p. 128. ISBN 978-2-7324-3762-0.
  80. (fr) Sylvie Bednar (2008). Les Drapeaux du monde expliqués aux enfants. Parys: Martinière jeunesse. p. 170. ISBN 978-2-7324-3762-0.
  81. (fr) "Drapeau de l'étoile solitaire". Franse ambassade in Kuba. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Oktober 2017. Besoek op 6 Oktober 2017.
  82. 82,0 82,1 (en) "Historiese vlae (Vanuatu)". Flags of the World. 10 Junie 2011. Besoek op 2 Augustus 2014.
  83. (en) Posseël Nieu Hebride Kondominium 1F met 3rde Suidpasifiese Spele Port Moresby 1969 gedateer 1969
  84. (fr) "Attentats à Paris : le monde entier solidaire de la France". Le Figaro. 14 November 2015. Besoek op 21 Desember 2015.
  85. (fr) "10 centimes d'euro – France – 1re carte". Numista.
  86. (fr) "10 centimes d'euro – France – 2e carte". Numista.
  87. (fr) "20 centimes d'euro – France – 1re carte". Numista.
  88. (fr) "20 centimes d'euro – France – 2e carte". Numista.
  89. (fr) "50 centimes d'euro – France – 1re carte". Numista.
  90. (fr) "50 centimes d'euro – France – 2e carte". Numista.
  91. (fr) "10 euros Hercule – France – 2012". Numista.
  92. 92,0 92,1 (en) Smith, Whitney (1975). Flags through the ages and across the world. England: McGraw-Hill. p. 66–67. ISBN 0-07-059093-1. …dit was haar invloed wat bepaal het dat wit moet dien as die hoof- Franse kleur van kort na haar afsterwe in 1431 tot die Franse Revolusie byna 350 jaar later.
  93. *“…die Franse standaard was wit, besprinkel met goue fleurs-de-lis…” (Ripley & Dana 1879, p. 250).
    • Op die keersy van die plaat staan: “Le pavillon royal était véritablement le drapeau national au dix-huitième siecle…Vue du chateau d'arrière d'un vaisseau de guerre de haut rang portant le pavillon royal (blanc, avec les armes de France)” (Vinkhuijzen-versameling 2011).
    • “Die oriflamme en die Chape de St Martin is aan die einde van die 16de eeu, toe Hendrik III, die laaste van die huis van Valois, die troon bestyg het, opgevolg deur die wit standaard waarop die fleur-de-lis was. Dit het op sy beurt plek gemaak vir die beroemde driekleur“(Chisholm 1911, p. 460).
  94. (en) Crowdy, Terry, French Revolutionary Infantry 1789–1802, bl. 42 (2004).
  95. (en) Clifford, Dale, "Can the Uniform Make the Citizen? Paris, 1789–1791," Eighteenth-Century Studies, 2001, bl. 369.
  96. (en) Gaines, James (September 2015). "Washington & Lafayette". Smithsonian Magazine.
  97. (fr) Alphonse de Lamartine, Trois mois au pouvoir, Parys, Michel Lévy, 1848.
  98. (en) "Die drie kleure voor die vlag". Besoek op 5 Oktober 2019.
  99. (fr) "Le drapeau français". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Februarie 2012. Besoek op 29 Februarie 2012.
  100. (en) "Frankryk, die driekleur-banier". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 April 2008. Besoek op 22 Maart 2008.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • (en) Chisholm, Hugh, red. (1911). “Flag” . Encyclopædia Britannica. 10 (11de uitg.). Cambridge University Press. bl. 454–463.
  • (en) Ripley, George; Dana, Charles A., reds. (1879). “Flag”. The American Cyclopædia. 8. bl. 250.
  • (en) "Die Vinkhuijzen-versameling van militêre uniforms: Frankryk, 1750–1757". New York Openbare Biblioteek. 25 Maart 2011 [2004]. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 April 2015.
  • (fr) Michel Pastoureau (1998). Les emblèmes de la France. Parys: Bonneton. p. 224. ISBN 9782862531724.
  • (fr) Pascal Ory, Michel Pastoureau en Jérôme Serri (2016). Les couleurs de la France. Hoëbeke. p. 168.
  • (fr) Bernard Richard (2017). Petite histoire du drapeau français. CNRS éditions. p. 156.
  • (fr) Hervé Pinoteau (1998). Le chaos français et ses signes. Étude sur la symbolique de l'État français depuis la Révolution de 1789. Loudun: PSR. p. 516.
  • (fr) Hervé Pinoteau (2004). La symbolique royale française ve-xviiie siècles. Loudun: PSR. p. 916.
  • (fr) Bernard Richard (2012). Les emblèmes de la République. Parys: CNRS Éditions. p. 169. ISBN 9782271072993.
  • (fr) Jean-Pierre Airut. Drapeau français et sentiment national : le chant du cygne ?. pp. 131–154. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
  • (fr) Denise Turrel, Martin Aurell, Christine Manigand, Jérôme Grévy, Laurent Hablot en Catalina Girbea (2008). Presses universitaires de Rennes (red.). Les trois couleurs nationales en France et en Italie – Signes et couleurs des identités politiques – du Moyen Âge à nos jours. p. 537. ISBN 978-2-7535-0641-1. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link) AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]


Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Franse Wikipedia vertaal.