Perseus (mitologie)
| Perseus | |
|---|---|
| Griekse held | |
 Perseus met die kop van Medusa, deur Antonio Canova, (1801).
| |
| Naam | Perseus |
| Blyplek | Argos |
| Simbool | kop van Medusa |
| Vrou | Andromeda |
| Ouers | Zeus en Danaë |
| Broers, susters | Ares, Atena, Apollo, Artemis, Afrodite, Dionisos, Hebe, Hermes, Herakles, Helena van Troje, Hefaistos, Minos, die Muses, die Grasieë |
| Kinders | Perses, Heleus, Alkaios, Stenelos, Elektruon, Mestor, Kunurus, Gorgofone, Autochte |
Perseus (Grieks: Περσεύς) was ’n held in die Griekse mitologie. Hy was die seun van Zeus en is veral bekend daarvoor dat hy die Gorgo Medusa doodgemaak het.
Vroeë jare
[wysig | wysig bron]Perseus was die seun van Danaë, die enigste kind van Akrisios, koning van Argos. Hy was baie teleurgesteld dat hy nie ’n seun gehad het nie en het ’n orakel gaan spreek. Dié het hom gewaarsku dat sy dogter se seun hom eendag sou doodmaak. Danaë het nie kinders gehad nie en om te keer dat sy kinders kry, het Akrisios haar in die binnehof van sy paleis in ’n opelug-bronskamer gevange gehou. Zeus het aan haar verskyn en haar swanger gemaak.[1] Kort daarna is hul seun, Perseus, gebore.
Uit vrees vir sy eie toekoms, maar ook onwillig om hom die wraak van die gode op die hals te haal deur Zeus se kind dood te maak, het hy sy dogter en die kind in ’n houtkis in die see laat gooi. Die twee het op die eiland Serifos uitgespoel, waar die visserman Diktus die seun grootgemaak het. Diktus se broer, Poludektes, was die koning van die eiland.
Perseus en Medusa
[wysig | wysig bron]
Ná ’n ruk het Poludektes verlief geraak op Danaë en wou hy Perseus uit die pad hê. Hy het toe ’n plan beraam om Perseus in oneer weg te stuur.
Poludektes het aangekondig dat hy ’n groot banket gaan hou waar elke gas vir hom ’n perd moes bring. Die visserman se beskermling het nie ’n perd gehad nie, maar het beloof om vir hom ’n ander geskenk te bring. Poludektes het dadelik geëis dat Perseus vir hom die kop bring van Medusa, ’n Gorgo wat so lelik was dat enigiemand wat na haar gekyk het, in klip verander het.
Volgens Hesiodus[2] was Medusa die enigste van die Gorgone wat sterflik was. Ovidius vertel Medusa het slange op haar kop gekry toe sy deur Atena vervloek is. Medusa het met Poseidon omgang gehad in ’n tempel van Atena nadat Poseidon deur die goue kleur van haar hare aangetrek is. Atena het toe die aanloklike goue hare in slange verander.[3]
Vir so ’n dapper daad sou goddelike hulp nodig gewees het en Perseus het lank rondgeloop sonder enige hoop om die Gorgone te vind of sy taak uit te voer. Die gode Hermes, Atena en Hades het toe tot sy redding gekom. Hermes het vir hom ’n antieke swaard gegee asook sandale waarmee hy kon vlieg. Atena het vir hom haar goed gepoleerde bronsskild gegee en Hades sy helm van onsigbaarheid.
Nimfe het vir hom die pad aangewys. Toe hy in die grot kom waar die Gorgone geslaap het, het hy na Medusa se weerkaatsing in Atena se blink skild gekyk. So kon hy veilig tot by haar kom en haar kop afkap. Van die bloed wat uit haar nek gespuit het, het Pegasus, haar seun by Poseidon, ontstaan. Volgens ander bronne het elke druppel bloed in ’n slang verander. Die ander twee Gorgone het hom probeer vang, maar danksy die helm van onsigbaarheid het hy ontsnap.
Huwelik met Andromeda
[wysig | wysig bron]
Op pad terug na Serifos het Perseus die Fenisiese koninkryk Ethiopië van koning Kefeus aangedoen. Sy vrou, Kassiopeia, het gespog dat sy net so mooi soos die Nereïdes was en uit wraak het Poseidon ’n seeslang, Ketos, na die eiland gestuur wat mens en dier verslind het. ’n Orakel het gesê die enigste manier om van die vloek ontslae te raak, was om die koning se dogter, Andromeda, aan die monster bloot te stel. Sy is toe aan ’n rots vasgemaak. Perseus het die monster doodgemaak, Andromeda bevry en haar as sy vrou geneem.
Perseus is met Andromeda getroud ten spyte daarvan dat sy aan Pineus belowe is. Op die troue het ’n rusie tussen die mededingers uitgebreek en Pineus is in klip verander toe hy Medusa se kop sien.[4]
Tuiskoms
[wysig | wysig bron]Perseus het die kop eindelik vir Atena gegee en sy het dit op haar skild gesit. Volgens ander weergawes het óf hy óf Atena die kop gebruik om Atlas in klip te verander, en so het die Atlas-gebergte ontstaan "wat hemel en aarde uitmekaarhou".[5]
Perseus het dit glo daarna gebruik teen Poludektes. Toe hy tuis kom en die koning, wat saam met Danaë op sy troon gesit het, hom vra of hy die kop het, het hy dit uitgehou en almal aanwesig in klip verander.
Vervulling van die orakel
[wysig | wysig bron]Die vervulling van die orakel dat Perseus sy oupa sou doodmaak, word op verskillende maniere vertel. In Apollodorus se weergawe[6] keer Perseus terug na Argos, maar toe hy van die orakel hoor, het hy in gewillige ballingskap na Thessalië gegaan. Daar het Teutamides, die koning van Larissa, begrafnisspele vir sy pa gehou. Perseus het aan die diskusitem deelgeneem. Die diskus het weggeskram en Akrisios getref, waarna hy dood is.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Perseus
Normdata  |
|
|---|