Zchinwali

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Zchinwali
ცხინვალი
Цхинвал / Zchinwal

Kaart Vlag
Wapen
 Land Vlag van Georgië Georgië
 Provinsie Vlag van Suid-Ossetië Suid-Ossetië
 Koördinate 42°14′N 43°58′O / 42.233°N 43.967°O / 42.233; 43.967
 Gestig op 1398
 Oppervlakte:  
 - Totaal 17,46 vk km
 Hoogte bo seevlak 860 m
 Bevolking:  
 - Totaal (2015) 30 432
 - Bevolkingsdigtheid 1 743/vk km
 Tydsone UTC +04:00
 Burgemeester Robert Gouliev

Zchinwali (Georgies: ცხინვალი / Zchinwali, Osseties en Russies: Цхинвал / Zchinwal) is die hoofstad van Suid-Ossetië, 'n omstrede gebiede in Georgië. Die stad het 30 432 inwoners in 2015 gehad en 'n oppervlakte van 17,46 km².

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Die gebied rondom die huidige Zchinwali is eers in die Bronstydperk bevolk. Die ontdekte nedersettings en argeologiese artefakte uit daardie tyd is uniek omdat dit invloede weerspieël van beide Iberiese (oos-Georgië) en Colchian (weste van Georgië) kulture met moontlike Sarmatiese elemente.

Zchinwali is die eerste keer in 1398 deur Georgiese bronne as 'n dorpie in Kartli (sentraal Georgië) gekroniseer, hoewel 'n latere weergawe die 3de eeu n.C. Georgiese koning Aspacures II van Iberië met sy stigting as 'n vesting aangedui het. Teen die vroeë 18de eeu was Zchinwali 'n klein 'koninklike stad' wat hoofsaaklik deur kloosterwerkers bevolk is. Zchinwali is in 1801 saam met die res van Oos-Georgië deur die Russiese Ryk geannekseer. Geleë op 'n handelsroete wat die Noord-Kaukasus met Tbilisi en Gori verbind het, het Zchinwali geleidelik ontwikkel tot 'n kommersiële stad met 'n gemengde Joodse, Georgiese, Armeense en Ossetiese bevolking. In 1917 het dit 600 huise met 38,4% Georgiese Jode, 34,4% Georgiërs, 17,7% Armeniërs en 8,8% Ossetiërs, gehad.[1]

In die stad was daar botsings tussen die Georgiese Volkswag en die pro-bolsjewistiese Ossetiese kleinboere gedurende die periode 1918-20, toe Georgië 'n kort onafhanklikheid van Rusland verkry het. Sowjet-bewind is in Maart 1921 deur die inval van die Rooi Leër ingestel, en 'n jaar later, in 1922, word Zchinwali die hoofstad van die Suid-Ossetiese Outonome Oblast in die Georgiese SSR. Uiteindelik het die stad grootliks Osseties geword vanweë die intense verstedeliking en die Sowjet-Korenizatsiya-beleid, wat die invloei van die Ossetiërs uit die nabygeleë landelike gebiede na Zchinwali veroorsaak het. Dit was in wese 'n nywerheidsentrum met houtmeules en vervaardigingsaanlegte, en het ook verskeie kulturele en opvoedkundige instellings gehad, soos die Pedagogiese Instituut (tans die Zchinwali Staatsuniversiteit) en 'n dramateater. Volgens die laaste Sowjet-sensus (in 1989) het Zchinwali 'n bevolking van 42 934 gehad, en volgens die sensus van Republiek van Suid-Ossetië in 2015 was die bevolking 30 432 mense.

Tydens die akute fase van die Georgies-Ossetiese konflik was Zchinwali 'n toneel van etniese spanning en gevolglike gewapende konfrontasie tussen Georgiese en Ossetiese magte. Zchinwali het in 1992 in die hande van Ossetiërs gelaat met die wapenstilstand van Sochi.

Russies-Georgiese oorlog[wysig | wysig bron]

Aan die einde van Junie 2008 het die Russiese militêre kenner Pavel Felgenhauer voorspel dat Vladimir Poetin vermoedelik in Augustus 'n oorlog teen Georgië in Abchasië en Suid-Ossetië sou begin.[2][3] Die Kavkaz-sentrum het vroeg in Julie berig dat Tsjetsjeense separatiste intelligensie inligting beskik dat Rusland 'n militêre operasie teen Georgië in Augustus - September 2008 voorberei, wat hoofsaaklik daarop gemik was om Georgiese magte uit die Kodori-kloof te verdryf; dit sou gevolg word deur die uitdryf van die Georgiese militêre teenwoordigheid en bevolking uit Suid-Ossetië.[4]

Op 1 Augustus om 08:00 is 'n Georgiese polisievoertuig opgeblaas deur 'n geïmproviseerde plofstof op die pad naby Tskhinvali en vyf Georgiese polisiemanne beseer. In reaksie hierop het Georgiese sluipskutters op sommige van die Suid-Ossetiese grens kontrolepunte gesiet, met vier Ossetiërs gedood en sewe beseer.

Ossetiese separatiste het Georgiese dorpies op 1 Augustus intens begin bombardeer, met 'n sporadiese reaksie van Georgiese vredesmagte en ander troepe in die streek.[5][6][7][8] Gedurende die nag van 1/2 Augustus is granate en mortiervuur uitgeruil. Die aantal Ossetiese slagoffers het tot ses gestyg en die aantal beseerdes tot vyftien, waaronder verskeie burgerlikes; die Georgiese slagoffers was ses gewonde burgers en een beseerde polisieman.

Die Russiese adjunkminister van verdediging, Nikolay Pankov, het op 3 Augustus 'n geheime vergadering met die separatistiese owerhede in Zchinwali gehou. 'n Ontruiming van Ossetiese vroue en kinders na Rusland het op dieselfde dag begin.[2] Volgens die navorser Andrey Illarionov het die Suid-Ossetiese separatiste meer as 20 000 burgerlikes ontruim, wat meer as 90 persent van die burgerlike bevolking van die toekomstige gevegsone verteenwoordig.

Op 4 Augustus het die Suid-Ossetiese president Eduard Kokoity gesê dat ongeveer 300 vrywilligers uit Noord-Ossetië aangekom het om teen die Georgiërs te help veg en duisende meer van die Noord-Kaukasus verwag word.[9] Op 5 Augustus het die owerhede in Georgië 'n toer gereël vir joernaliste en diplomate om die skade wat die separatiste aangerig het, aan te toon. Die dag het die Russiese ambassadeur Yuri Popov verklaar dat sy land aan die kant van Suid-Ossetië sou ingryp.[10] Die vernietiging van die dorp Nuli is beveel deur die Suid-Ossetiese minister van binnelandse sake, Mindzaev. Ongeveer 50 Russiese joernaliste het in Zchinwali aangekom. Hulle het gewag vir 'iets om te gebeur'.[2] 'n Pro-regering Russiese koerant het op 6 Augustus berig: "Don Kossakke berei hulle voor om in Suid-Ossetië te veg".[11][12]

Die uitruil van mortier en artillerie vuur tussen die Suid-Ossetiese en Georgiese magte het in die namiddag van 6 Augustus uitgebreek langs byna die hele kontaklyn, wat geduur het tot die dagbreek van 7 Augustus. Die vuur is hervat ná 'n kort breek in die oggend. Om 14:00 op 7 Augustus is twee Georgiese vredesmag soldate in Avnevi dood as gevolg van die Ossetiese skietery.[13] Omstreeks 14:30 het Georgiese tenks, 122 mm howitzers en 203 mm selfaangedrewe artillerie in die rigting van Suid-Ossetië begin om separatiste te ontmoedig van bykomende aanvalle.[14] Gedurende die middag het die Organisasie vir Veiligheid en Samewerking in Europa (OVSE)-monitors Georgiese militêre verkeer, insluitend artillerie, op paaie naby Gori aangeteken. In die namiddag het Georgiese personeel die hoofkantoor van die Joint Peacekeeping Force in Zchinwali verlaat.[15]

Zchinwali is op 8 Augustus 2008 deur die Georgiese regering met BM-21 "Grad" mobiele artillerie vuurpylstelsels gebombardeer in 'n poging om die beheer oor die wegbreekrepubliek van Suid-Ossetië te herwin. Na die bombardering het die Georgiese leër die stad ingeval in 'n poging om beheer daaroor te kry. Die Russiese leër het die volgende dag gereageer deur sy eie magte die stad in te neem en die Georgiese leër teen te staan. Op 10 Augustus trek Georgiese magte uit Zchinwali, wat ná intense gevegte deur die Russiese leër beset is.

'n Aansienlike deel van die bevolking van Suid-Ossetië (ten minste 30 000 uit 70 000) het voor of onmiddellik na die aanvang van die oorlog na Noord-Ossetië – Alania gevlug.[16] Baie burgerlikes is egter tydens die bombardament en die daaropvolgende Slag om Zchinwali dood (162 burgerlike sterftes is deur die Russiese span ondersoekers[17] en 365 gedokumenteer deur die Suid-Ossetiese owerhede[18]).

Die stad is tydens die geveg erg beskadig. Die Joodse kwartier, een van die unieke buurte van die dorp, is ook vernietig.[19] Andrey Illarionov het die stad in Oktober 2008 besoek en berig dat die Joodse kwartier inderdaad in puin gelê het, hoewel hy opgemerk het dat die ruïnes toegegroei is met struike en bome, wat daarop dui dat die vernietiging plaasgevind het gedurende 1991-1992 Suid-Ossetië-oorlog.[20] Maar Mark Ames, wat die laaste oorlog vir The Nation gedek het, het gesê dat Zchinwali se belangrikste woonbuurt, met die bynaam Shanghai, vanweë sy bevolkingsdigtheid (dit is waar die meeste van die stad se hoë woonstelblokke geleë is), en die ou Joodse wyk, is heeltemal vernietig.[21]

Susterstede[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Цхинвали. Электронная еврейская энциклопедия" (in Russies). 4 Julie 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2017. Besoek op 21 Augustus 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 Svante E. Cornell; Johanna Popjanevski; Niklas Nilsson (Augustus 2008). "Russia's War in Georgia: Causes and Implications for Georgia and the World" (PDF). Central Asia-Caucasus Institute & Silk Road Studies Program Policy papers. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 30 Mei 2013.
  3. Россия начнет войну против Грузии предположительно в августе - П. Фельгенгауер (in Russies). Gruziya Online. 20 Junie 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2018.
  4. Чеченцы расписали сценарий войны России против Грузии (in Russies). MIGnews. 5 Julie 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2019.
  5. Brian Whitmore (12 September 2008). "Is The Clock Ticking For Saakashvili?'" (in Engels). Radio Free Europe / Radio Liberty. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Maart 2014.
  6. Marc Champion; Andrew Osborn (16 Augustus 2008). "Smoldering Feud, Then War". The Wall Street Journal.
  7. Luke Harding (19 November 2008). "Georgia calls on EU for independent inquiry into war". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Desember 2019.
  8. Jean-Rodrigue Paré (13 Februarie 2009). "The Conflict Between Russia and Georgia" (in Engels). Parliament of Canada. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Januarie 2016.
  9. В Цхинвали прибыли 300 добровольцев из Северной Осетии (in Russies). Lenta.ru. 4 Augustus 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Maart 2016.
  10. "Russia vows to defend S Ossetia" (in Engels). BBC News. 5 Augustus 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 November 2019. Besoek op 22 Desember 2019.
  11. Martin Malek (Maart 2009). "Georgia & Russia: The 'Unknown' Prelude to the 'Five Day War'". Caucasian Review of International Affairs. 3 (2): 227–232.
  12. Maria Bogdarenko (6 Augustus 2008). Шашки наголо (in Russies). Nezavisimaya Gazeta. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Mei 2009.
  13. Peter Finn (17 Augustus 2008). "A Two-Sided Descent into Full-Scale War". The Washington Post.
  14. "On the eve of war: The Sequence of events on august 7, 2008" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 21 Julie 2011.
  15. "Spot Report: Update on the situation in the zone of the Georgian-Ossetian conflict" (PDF). OSCE. 7 Augustus 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 6 Maart 2009.
  16. United Nations High Commissioner for Refugees. "UNHCR - UNHCR secures safe passage for Georgians fearing further fighting". UNHCR (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2019. Besoek op 21 Augustus 2015.
  17. "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Mei 2011. Besoek op 22 Desember 2019.
  18. "Список погибших жителей Южной Осетии" (in Russies). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 April 2016. Besoek op 21 Augustus 2015.
  19. "Jewish Quarter targeted in Georgian offensive". Russia Today. 21 Augustus 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Augustus 2008.
  20. Илларионов Андрей. "Эхо Москвы :: Разворот Ситуация в Южной Осетии и Грузии: Андрей Илларионов". Эхо Москвы (in Russies). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Julie 2019. Besoek op 21 Augustus 2015.
  21. "How To Screw Up A War Story: The New York Times At Work - By Mark Ames - The eXiled". Besoek op 21 Augustus 2015.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]