Gaan na inhoud

Oorgangsmetaal

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf D-blok)
Ander reekse
Oorgangsmetale
Hoofgroepmetale
Metaalagtiges
Nie-metale
Lantaniede
Aktiniede

'n Oorgangsmetaal is 'n element uit die d-blok van die periodieke tabel. Daar word onderskei tussen:

Die oorgang

[wysig | wysig bron]

In hierdie blok raak die d-orbitale opgevul. Daar vind 'n oorgang van valenselektrone na kernelektrone plaas: in die blok se eerste kolomme kan alle d-elektrone as valenselektrone optree. 'n Element soos vanadium het daardeur 'n hoogste oksidasietoestand van 5+, hoewel dit ook laer toestande soos 4+, 3+ or 2+ kan vertoon, waar net 'n deel van die d-elektrone as valenselektron optree. Omrede die afskerming van die kernlading deur die d-elektrone wat opgevul raak nie effektief is nie, word die energie van die d-orbitale geleidelik laer. In die tweede helfte van die blok kan nie alle d-elektrone meer as valenselektrone optree nie. Byvoorbeeld osmium wat 6 d-elektrone en 2 s-elektrone het vorm Os(VIII)-verbindings soos OsO4 maar yster wat in dieselfde groep behoort is gewoonlik Fe(II) of Fe(III) hoewel dit soms Fe(VI) kan bereik, maar nie Fe(VIII) nie. Aan die einde van die blok, soos by sink, word die volle d-skil eintlik kernelektrone en die element vorm net Zn(II) deur sy s-elektrone te verloor. By die elemente van die p-blok wat volg, soos gallium ens. kan die d10-skil as kernektrone beskou word en neem nie aan chemiese wisselwerkings deel nie.


21
Sc
22
Ti
23
V
24
Cr
25
Mn
26
Fe
27
Co
28
Ni
29
Cu
30
Zn
39
Y
40
Zr
41
Nb
42
Mo
(43)
Tc
44
Ru
45
Rh
46
Pd
47
Ag
48
Cd
57
La[1]
72
Hf
73
Ta
74
W
75
Re
76
Os
77
Ir
78
Pt
79
Au
80
Hg
89
Ac[2]
(104)
Rf
(105)
Db
(106)
Sg
(107)
Bh
(108)
Hs
(109)
Mt
(110)
Ds
(111)
Rg
(112)
Cn

Legenda

      =Oorgangsmetale

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. soms word Lutesium hier geplaas wat 4f145d1 het, pleks van 4f05d1
  2. soms word Lawrensium hier geplaas wat 5f146d1 het, pleks van 5f06d1

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]


H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
Alkalimetale Aardalkalimetale Lantaniede Aktiniede Oorgangsmetale Hoofgroepmetale Metalloïde Niemetale Halogene Edelgasse Chemie onbekend