Kioesjoe
| Kioesjoe Inheemse naam: 九州 | |
|---|---|
 Kioesjoe-eiland, Japan | |
| Geografie
| |
| Ligging | Oos-Asië |
| Koördinate | 33°N 131°O / 33°N 131°O |
| Argipel | Japanse Argipel
|
| Oppervlakte | 36 782 km² |
| Hoogste punt | Aso 1 791 m |
| Administrasie | |
 Japan
| |
| Prefekture | Fukuoka, Kagoshima, Kumamoto, Miyazaki, Nagasaki, Oita, Saga
|
| Grootste stad | Fukuoka (1 400 000)
|
| Demografie | |
| Bevolking | 12 970 479
|
| Bevolkingsgroepe | Japanners |
Kioesjoe (Japannees: 九州, Kyūshū / Kyūsyū, [kʲɯᵝːꜜɕɯᵝ], , letterlik: "Nege provinsies") is die derde grootste eiland van Japan en die mees suidelike en westelike van die vier hoofeilande. Die eiland se alternatiewe antieke name sluit in Kyūkoku (九国 "Nege lande"), Chinzei (鎮西 "Wes van die Pasifiese gebied") en Tsukushi-no-shima (筑紫島 "Eiland van Tsukushi"). Die historiese streeksnaam Saikaidō (西海道 "Wessee-stroombaan") verwys na Kioesjoe en sy omliggende eilande. Die naam Kioesjoe is afkomstig van die nege antieke provinsies van Saikaidō wat op die eiland geleë was: Chikuzen, Chikugo, Hizen, Higo, Buzen, Bungo, Hyūga, Osumi en Satsuma. Die hedendaagse Kioesjoestreek (九州地方 kyūshū-chihō) is 'n polities gedefinieerde streek wat uit sewe prefekture op Kioesjoe en die Okinawa-prefektuur suid daarvan bestaan.
Kioesjoe is die 37ste grootste eiland ter wêreld. Dit beslaan 'n oppervlak van 36 782 km² en is kleiner as Spitsbergen maar groter as Nieu-Brittanje en Taiwan. Kioesjoe het 'n bevolking van 12 970 479 (2016) en dit is die eiland met die 13de meeste inwoners ter wêreld, minder as Borneo of Sulawesi, maar meer as Salsette of Kuba. Die eiland is bergagtig en Japan se mees aktiewe vulkaan, die berg Aso teen 1 791 m, is op Kioesjoe. Daar is baie ander tekens van tektoniese aktiwiteit, insluitend talle warmwaterbronne. Die bekendste hiervan is in Beppu, aan die oostelike kus en om die berg Aso, in Sentraal-Kioesjoe. Kioesjoe se vulkane behoort tot die Ring van Vuur wat die Stille Oseaan van Nieu-Seeland tot Chili omsirkel.
Volgens bevolking is die grootste stad op die eiland Fukuoka met 1,4 miljoen inwoners; Fukuoka is 'n belangrike sakesentrum met 'n groot internasionale lughawe en een van die vyf effektebeurse in Japan. Kitakyushu is 'n stad en belangrike sentrum vir swaarindustrieë, bevolk deur net minder as een miljoen mense. Kumamoto en Kagoshima is die derde en vierde grootste stede met meer as 'n halfmiljoen mense elk. Nagasaki het een van Japan se oudste internasionale hawens, wat die enigste poort na die buitewêreld was tydens die Edo-tydperk, van die middel van die 16de tot die 18ste eeue. Nagasaki is bekend vir een van die atoombomaanvalle wat die Verenigde State aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog op Japan uitgevoer het.
Dele van Kioesjoe het 'n subtropiese klimaat, veral die Miyazaki- en Kagoshima-prefekture. Die belangrikse landbouprodukte is rys, tee, tabak, patats, en soja; sy word ook geproduseer. Die eiland staan bekend vir verskeie soorte porselein, insluitend Arita, Imari, Satsuma en Karatsu. Swaarnywerhede is gekonsentreerd in die noorde en om Kitakyushu, Nagasaki, en Oita en sluit chemies en metaal verwerking in. Die eiland beskik ook oor 27 universiteite.
Kioesjoe vorm saam met Hokkaido, Honsjoe en Sjikokoe die vier hoofeilande van die Japanse Argipel tussen die See van Japan in die weste en die oop Stille Oseaan in die ooste. Dié eiland grens in die weste aan die Oos-Sjinese See, in die noorde aan die See van Japan, in die noordooste aan die Binnelandse See en in die suidooste aan die Filippynse See.[1]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Kyushu" (in Engels). Encyclopædia Britannica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Februarie 2020. Besoek op 12 Augustus 2017.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kioesjoe.- (en) Toerisme-inligting oor Kioesjoe op Wikivoyage
