Saturnus se natuurlike satelliete

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Saturnus se natuurlike satelliete is talryk en uiteenlopend.[1] Hulle wissel van klein maantjies van minder as ’n kilometer breed tot die enorme Titaan, wat groter as die planeet Mercurius is. Saturnus het 82 mane met bevestigde wentelbane,[2] waarvan 53 name en net 13 ’n deursnee van meer as 50 km het, sowel as ringe met komplekse wentelbewegings van hulle eie.[3][4][5] Sewe van Saturnus se mane is groot genoeg om die vorm van ’n ellipsoïed te hê, hoewel net twee, Titaan en Rea, tans in hidrostatiese ewewig is.

Tabel van bevestigde mane[wysig | wysig bron]

Saturnus se mane word hier volgens wentelperiode gelys, van die kortste tot die langste. Mane wat so groot is dat hulle rond gedruk is, word met 'n liggroen agtergrond uitgelig. Titaan, wat die grootte van 'n planeet het, is op 'n donkerder agtergrond. Die ongewone (aangetrekte) mane word in grys aangedui: liggrys vir satelliete wat in dieselfde rigting as die planeet wentel en donkergrys vir dié wat in die teenoorgestelde rigting wentel.

Volg-
orde
Naam (sferoïdiese mane vet gedruk) Beeld Deursnee (km) Semihoof-
as (km)
Wentel-
periode (d)
Inklinasie (graad °)
tot Saturnus
se ewenaar
Posisie Ontdekking
1 XVIII Pan
30 (35 × 35 × 23) [6] 133 584 [7] +0,57505 [7] 0,000° In Encke-gaping 1990
2 XXXV Dafnis
6 - 8 136 505 [7] +0,59408 [7] 0,000° In Keeler-gaping 2005
3 XV Atlas
31 (46 × 38 × 19) [6] 137 670 [7] +0,60169 [7] Buitenste A-Ring; herdersmaan 1980
4 XVI Prometeus
86 (119 × 87 × 61) [6] 139 380 [7] +0,61299 [7] 0,000° Binneste F-ring; herdersmaan 1980
*   S/2004 S 6 [8]
~3-5 140 130 [7] +0,61801 [7] *Twyfelagtige voorwerpe
om die F-ring
2004
*   S/2004 S 4 [9] ~3-5 ~140 100 [10] +0,619 [11] 2004
*   S/2004 S 3 [8]
~3-5 ~140 300 [12] ~ +0,62 2004
5 XVII Pandora
81 (103 × 80 × 64) [6] 141 720 [7] +0,62850 [7] Buitenste F-ring; herdersmaan 1980
6 XI Epimeteus 113 (135 × 108 × 105) [6] 151 422 [7] +0,69433 [7] 0,335° Gedeelde wentelbane 1980
7 X Janus
179 (193 × 173 × 137) [6] 151 472 [7] +0,69466 [7] 0,165° 1966
8 I Mimas
397 (415 × 394 × 381) [13] 185 404 [14] +0,942422 [15] 1,566°   1789
9 XXXII Metone
3 194 440 [7] +1,00957 [7]   2004
10 XXXIII Pallene
4 212 280 [7] +1,15375 [7]   2004
11 II Enkelados
504 (513 × 503 × 497) [13] 237 950 [14] +1,370218 [15] 0,010° In die middel van die E-ring 1789
12 III Tetis
1 066 (1 081 × 1 062 × 1 055) [13] 294 619 [14] +1,887802 [15] 0,168°   1684
12a XIII Telesto
24 (29 × 22 × 20) [6] 1,158° Lei Tethis 1980
12b XIV Kalipso
21 (30 × 23 × 14) [6] 1,473° Volg Tethis 1980
15 IV Dione
1 123 (1 128 × 1 122 × 1 121) [13] 377 396 [14] +2,736915 [15] 0,002°   1684
15a XII Helena
33 (36 × 32 × 30) 0,212° Lei Dione 1980
15b XXXIV Polideukes
3,5 [16] Volg Dione 2004
18 V Rea
1 529 (1 535 × 1 525 × 1 526) [13] 527 108 [17] +4,518212 [17] 0,327°   1672
19 VI Titaan
5 151 1 221 930 [14] +15,94542 1,634°   1655
20 VII Huperion
292 (360 × 280 × 225) 1 481 010 [14] +21,27661 0,568°   1848
21 VIII Iapetus
1 472 (1 494 × 1 498 × 1 425) [13] 3 560 820 +79,3215 [11] 7,570°   1671
22 XXIV Kiviuq ~16 11 294 800 [17] +448,16 [17] 49,087° Inuïtiese groep 2000
23 XXII Ijiraq ~12 11 355 316 [17] +451,77 [17] 50,212° 2000
24 IX Foibe
220 (230 × 220 × 210) 12 869 700 -545,09[11][18] 173,047° Noorse groep 1899
25 XX Paaliaq ~22 15 103 400 [17] +692,98 [17] 46,151° Inuïtiese groep 2000
26 XXVII Skathi ~8 15 672 500 [17] -732,52 [15][18] 149,084° Noorse (Skathi)-groep 2000
27 XXVI Albiorix ~32 16 266 700 [17] +774,58 [17] 38,042° Galliese groep 2000
28 XXXVII S/2004 S 11 ~6 17 153 520 [17] +838,77 [17] 40,484° Inuïtiese groep 2004
29 XXVIII Erriapo ~10 17 236 900 [17] +844,89 [17] 38,109° Galliese groep 2000
30 XLVII S/2006 S 8 ~6 17 473 800 [14] -862,37 [17] 155,624° Noorse groep 2006
31 XXIX Siarnaq ~40 17 776 600 [17] +884,88 [17] 45,798° Inuïtiese groep 2000
32   S/2004 S 13 ~6 18 056 300 [17] -905,.85 [15][18] 167,379° Noorse groep 2004
33   S/2006 S 4 ~6 18 065 700 [14] -906,56 [17] 172,666° 2006
34 XLIV S/2004 S 19 ~8 18 168 300 [14] -914,29 [17] 153,272° 2006
35   S/2006 S 6 ~6 18 556 900 [14] -943,78 [17] 162,861° 2006
36 XXI Tarvos ~15 18 562 800 [17] +944,23 [17] 34,679° Galliese groep 2000
37 XXV Mundilfari ~7 18 725 800 [17] -956,70 [15][18] 169,378° Noorse groep 2000
38   S/2006 S 1 ~6 18 930 200 [14] -972,41 [17] 154,232° 2006
39   S/2004 S 17 ~4 19 099 200 [17] -985,45 [15][18] 166,881° 2004
40 XXXVIII S/2004 S 15 ~6 19 104 000 [17] -985,83 [15][18] 157,384° Noorse (Skathi)-groep 2004
41 XXXI Narvi ~7 19 395 200 [17] -1 008,45 [15][18] 137,292° Noorse (Narvi)-groep 2003
42 XXIII Suttungr ~7 19 579 000 [17] -1 022,82 [15][18] 174,321° 2000
43 XLIII S/2004 S 14 ~6 19 709 300 [17] -1 033,05 [15][18] 163,131° 2004
44   S/2004 S 12 ~5 19 905 900 [17] -1 048,54 [15][18] 164,042° 2004
45 XL S/2004 S 9 ~5 19 984 800 [17] -1 054.78 [15][18] 158.361° Noorse (Skathi)-groep 2004
46 XXX Thrymr ~7 20 278 100 [17] -1 078,09 [15][18] 174,524° Noorse groep 2000
47 XXXVI S/2004 S 10 ~6 20 482 900 [17] -1 094,46 [15][18] 167,425° 2004
48 XXXIX S/2004 S 18 ~7 20 570 000 [17] -1 101,45 [15][18] 147,395° Noorse (Narvi)-groep 2004
49   S/2004 S 7 ~6 20 576 700 [17] -1 101,99 [15][18] 165,596° Noorse groep 2004
50   S/2006 S 3 ~6 21 076 300 [14] -1 142,37 [17] 150,817° 2006
51 XLI S/2004 S 16 ~4 21 930 644 [17] -1 212,53 [15][18] 162,832° 2004
52 XLVIII S/2006 S 7 ~6 22 288 916 [14] -1 242,36 [17] 166,918° 2006
53 XLV S/2006 S 2 ~7 22 321 200 [14] -1 245,06 [17] 148,384° 2006
54 XIX Ymir ~18 22 429 673 [17] -1 254,15 [15][18] 172,143° 2000
55 XLVI S/2006 S 5 ~6 22 984 322 [14] -1 300,95 [17] 166,539° 2006
56 XLII S/2004 S 8 ~6 24 504 879 [17] -1 432,16 [15][18] 167,886° 2004

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Corum, Jonathan (18 Desember 2015). "Mapping Saturn's Moons". New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Mei 2020. Besoek op 18 Desember 2015.
  2. https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-49962134
  3. "Solar System Exploration Planets Saturn: Moons: S/2009 S1" (in Engels). Nasa. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Mei 2020. Besoek op 17 Januarie 2010.
  4. Sheppard, Scott S. "The Giant Planet Satellite and Moon Page" (in Engels). Departament of Terrestrial Magnetism at Carniege Institution for science. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 September 2013. Besoek op 28 Augustus 2008.
  5. Porco, C.; the Cassini Imaging Team (2 November 2009). "S/2009 S1". IAU Circular. 9091. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Junie 2011. Besoek op 7 Oktober 2019. {{cite journal}}: Onbekende parameter |lastauthoramp= geïgnoreer (hulp)
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Physical characteristics and possible accretionary origins for Saturn's small satellites deur C.C. Porco. Soos verskyn in die Bulletin of the American Astronomical Society, 2006: 37, bl768.
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 7,17 7,18 7,19 The orbits of Saturn's small satellites derived from combined historic and Cassini imaging observations deur J.N. Spitale et al. Soos verskyn in The Astronomical Journal, 2006:132, bl. 692.
  8. 8,0 8,1 Dit is nog nie bekend of hierdie regte satelliete of net blywende klonte binne-in die F-ring is nie.
  9. S/2004 S4 was heel moontlik slegs 'n verbygaande klont - dit is sedert die eerste waarneming nog nie weer gesien nie.
  10. PGJ Astronomie webpage (Gilbert Javaux) Geargiveer 24 Mei 2006 op Wayback Machine. Die F-ring is in die middel by ~140 180 km
  11. 11,0 11,1 11,2 Bereken vanaf die semi-belangrike as deur middel van die IAU-MPC Natural Satellites Ephemeris Service se µ-waarde
  12. Sien verwysings van S/2004 S 3
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 Source: Shapes of the Saturnian Icy Satellites. deur P.C. Thomas et al. 2006. Soos verskyn in Lunar and Planetary Science XXXVII (2006).]
  14. 14,00 14,01 14,02 14,03 14,04 14,05 14,06 14,07 14,08 14,09 14,10 14,11 14,12 14,13 14,14 Bereken vanaf die periode deur middel van die IAU-MPC Natural Satellites Ephemeris Servicese µ-waarde
  15. 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 15,10 15,11 15,12 15,13 15,14 15,15 15,16 15,17 15,18 15,19 15,20 Bron: NASA Geargiveer 9 Maart 2005 op Wayback Machine
  16. Source: Cassini Imaging Science: Initial Results on Saturn's Rings and Small Satellites deur C.C. Porco et al. Soos verskyn in Science, 25 February 2005: Vol. 307. no. 5713, bl. 1226-1236.
  17. 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 17,11 17,12 17,13 17,14 17,15 17,16 17,17 17,18 17,19 17,20 17,21 17,22 17,23 17,24 17,25 17,26 17,27 17,28 17,29 17,30 17,31 17,32 17,33 17,34 17,35 17,36 17,37 17,38 17,39 17,40 17,41 17,42 17,43 Bron: IAU-MPC Natural Satellites Ephemeris Service by die Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics se webwerf.
  18. 18,00 18,01 18,02 18,03 18,04 18,05 18,06 18,07 18,08 18,09 18,10 18,11 18,12 18,13 18,14 18,15 18,16 18,17 Negatiewe wentelperiode dui op 'n omwentelingsrigting in teenstelling met die planeet se omwenteling.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]