Charlton Heston

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Charlton Heston
'n Beeld van die betrokke persoonlikheid.
Heston deur Jerry Avenaim, 2001
Geboortenaam John Charles Carter
Geboorte 4 Oktober 1923
Illinois, VSA
Sterfte 5 April 2008
Beverly Hills, Kalifornië, VSA
Nasionaliteit Amerikaans
Beroep(e) Akteur
Aktiewe jare 1941–2003
Internet-rolprentdatabasis-profiel
Rolprentpryse
Prys Jaar Kategorie Prent
Gewen
Oscar 1960 Akteur Ben-Hur
Golden Globe 1962 Henrietta-prys (Wêreldgunsteling)
Golden Globe 1967 Cecil B. DeMille-prys
Benoem
Golden Globe 1957 Akteur The Ten Commandments
Golden Globe 1960 Akteur Ben-Hur
Golden Globe 1963 Akteur The Pigeon That Took Rome

Charlton Heston (4 Oktober 1923 – 5 April 2008) was ’n Amerikaanse akteur van rolprente, TV en die teater[1] en ’n politieke aktivis.

As ’n Hollywood-ster het hy oor 60 jaar in 100 rolprente verskyn. Sy bekendste rolle was in The Ten Commandments (1956); Ben-Hur (1959), waarvoor hy ’n Oscar gekry het; El Cid (1961) en Planet of the Apes (1968). Hy het ook in onder meer The Greatest Show on Earth (1952) en Touch of Evil (1958) gespeel. Van sy tonele wat die beste onthou word, is as Moses wat die Rooisee verdeel in The Ten Commandments en ’n strydwa-tweegeveg in Ben-Hur. Sy hoofrolle het hom ’n ernstige, outoritêre persoonlikheid besorg en het verantwoordelikheid, individualisme en manlikheid uitgebeeld; Hy het rolle wat nie klem op dié eienskappe gelê het nie van die hand gewys. Dit het ook gewig verleen aan sy politieke stem – hy was nou by die politiek betrokke.[2]

Nadat Alzheimer se siekte by hom gediagnoseer is, het Heston in 2003 ophou toneelspeel.[3]

Vroeë jare[wysig | wysig bron]

Heston is as John Charles Carter gebore en was die seun van Russell Whitford Carter, ’n saagmeulbediener, en sy vrou, Lilla (gebore Charlton).[4] Volgens die meeste bronne is hy in Evanston, Illinois, gebore.[5][6][7][8] In Heston se outobiografie[9] en ander bronne word egter genoem hy is in No Man's Land, Illinois, gebore – dit is nou ’n welgestelde voorstad van Chicago.

Heston was van Engelse en deels van Skotse afkoms.[10] Hy was 10 jaar oud toe sy ouers geskei is. Sy ma is kort daarna met Chester Heston getroud. Heston (sy nuwe van) het daarna in ’n ryk buurt van Chicago skoolgegaan.[11]

Sy verhoognaam kom van sy ma se nooiensvan en stiefpa se van. Sy vriende het hom "Chuck" genoem.

Loopbaan[wysig | wysig bron]

Heston was op hoërskool deel van ’n dramaprogram en het ’n universiteitsbeurs vir drama gewen. Hy het in 1944 by die Amerikaanse lugmag aangesluit en is in dieselfde jaar met ’n student, Lydia Clarke, getroud. Ná die oorlog het Heston en Clarke in New York gebly en as modelle vir kunstenaars gewerk. As ’n manier om by toneelspel betrokke te raak, het hulle in 1947 besluit om ’n teater te bestuur in Asheville, Noord-Carolina.

In 1948 het hulle na New York teruggekeer waar Heston ’n byrol aangebied is in Shakespeare se Antony and Cleopatra op Broadway. Hy het ook ’n paar rolle op TV gekry. Die rolprentvervaardiger Hal B. Wallis het hom in 1950 in ’n TV-produksie van Wuthering Heights gesien en hom ’n kontrak aangebied.

Charlton Heston as Mark Antony in Julius Caesar, 1950

Hollywood[wysig | wysig bron]

Heston in 1963.

Heston se eerste professionele verskyning in ’n rolprent was in Dark City, ’n film noir van 1950. Sy deurbraak was in Cecil B. DeMille se The Greatest Show on Earth, wat as die beste prent van 1952 aangewys is. In 1956 het Heston ’n ikoon geword vir sy uitbeelding van Moses in die uiters suksesvolle prent The Ten Commandments (1956). Die vorige jaar het hy saam met Jane Wyman in Lucy Gallant gespeel en in 1958 het hy die rol vertolk van ’n Meksikaanse polisie-offisier, Ramon Miguel Vargas, in Orson Welles se hoog aangeskrewe film noir Touch of Evil.

Uit die lokprent van Ben-Hur, 1960.
Heston poseer vir sy vrou, Lydia, nadat hy ’n Oscar gewen het vir sy rol in Ben-Hur.
Janet Leigh en Heston in Touch of Evil.

Nadat Marlon Brando, Burt Lancaster en Rock Hudson[12] die titelrol in Ben-Hur (1959) van die hand gewys het, het Heston die rol aanvaar en die Oscar vir beste akteur gewen – een van die destyds ongeëwenaarde 11 Oscars wat die prent ingepalm het.

Heston het hierna die hoorolle gespeel in verskeie fiktiewe en histoirese epiese prente: El Cid (1961), 55 Days at Peking (1963), as Michelangelo in The Agony and the Ecstasy (1965) en Khartoum (1966). Hy het ook in die western Will Penny (1968) gespeel.

In 1968 het Heston in Planet of the Apes gespeel en in 1970 het hy ’n kleiner byrol gehad in die opvolg, Beneath the Planet of the Apes. Hy het ook in 1970 Markus Antonius gespeel in Shakespeare se Julius Caesar. Die volgende jaar was hy in die wetenskapsfiksieprent The Omega Man te sien.

Heston het sy debuut as regisseur in 1972 gemaak en ook Markus Antonius gespeel in Antony and Cleopatra. Hildegarde Neil was Cleopatra. Nadat dit vlymende resensies ontvang het, is die prent nooit uitgereik vir rolprentteaters nie. Dit is ook selde op TV gesien. Dit is eers in Maart 2011 op DVD uitgereik.[13] Daarna het meer geslaagde prente gevolg, soos Soylent Green (1973) en Earthquake (1974).

Van 1973 af is Heston meer dikwels in byrolle en die teater gesien. Hy het saam met sy seun Fraser verskeie TV-prente gemaak, onder meer Treasure Island (1990) en A Man For All Seasons. In 1992 het hy in ’n kort reeks video's verskyn, Charlton Heston Presents the Bible, waarin hy stukke uit die Bybel voorlees. Dit het groot sukses op video en DVD behaal.

Hy het daarna in verskeie rolprente en TV-programme opgetree. Sy laaste filmrol was in 2003 as die berugte Nazi-dokter Josef Mengele in My Father, Rua Alguem 5555.[14]

Latere lewe en dood[wysig | wysig bron]

In 1996 het Heston ’n heupvervanging ondergaan en in 1998 is prostaatkanker by hom gediagnoseer. Die kanker was ná ’n paar bestralingsessies in remissie. In 2000 het hy bekend gemaak dat hy in dié jaar vir alkoholisme behandel is in ’n kliniek in Utah.[15]

Op 9 Augustus 2002 het hy aangekondig dat hy gediagnoseer is met simptome wat ooreenstem met Alzheimer se siekte.[16] In Julie 2003 het hy die Presidensiële Vryheidsmedalje van pres. George W. Bush ontvang. In Maart 2005 het verskeie koerante berig dat sy toestand vinnig agteruitgaan.[17]

Heston is op 5 April 2008 by sy huis in Kalifornië oorlede met sy vrou van 64 jaar, Lydia, aan sy sy. Die familie het nie die oorsaak van sy dood bekend gemaak nie.[18][19]

Filmografie[wysig | wysig bron]

Hier onder volg ’n lys van die rolprente waarin Heston gespeel het.

1941–1959[wysig | wysig bron]

Jaar Prent Rol Regisseur Ander akteurs
1941 Peer Gynt Peer Gynt David Bradley Betty Hanisee, Lucielle Powell
1950 Julius Caesar Marc Antony David Bradley Harold Tasker, David Bradley
Dark City Danny Haley / Richard Branton William Dieterle Lizabeth Scott, Viveca Lindfors, Dean Jagger
1952 The Greatest Show on Earth Brad Braden Cecil B. DeMille Betty Hutton, Cornel Wilde, Dorothy Lamour, James Stewart
Ruby Gentry Boake Tackman King Vidor Jennifer Jones, Karl Malden
The Savage James "Jim" Aherne jr. George Marshall Susan Morrow
1953 The President's Lady Pres. Andrew Jackson Henry Levin Susan Hayward, John McIntire
Pony Express "Buffalo Bill" Cody Charles Marquis Warren Rhonda Fleming, Jan Sterling, Forrest Tucker
Arrowhead Ed Bannon Charles Marquis Warren Jack Palance, Katy Jurado, Brian Keith
Bad for Each Other Dr. Tom Owen Irving Rapper Lizabeth Scott
1954 The Naked Jungle Christopher Leiningen Byron Haskin Eleanor Parker, William Conrad
Secret of the Incas Harry Steele Jerry Hopper Robert Young, Nicole Murray
1955 The Far Horizons William Clark Rudolph Maté Fred MacMurray, Donna Reed
The Private War of Major Benson Maj. Bernard R. "Barney" Benson Jerry Hopper Julie Adams, William Demarest
Lucy Gallant Casey Cole Robert Parrish Jane Wyman
1956 The Ten Commandments Moses Cecil B. DeMille Yul Brynner, Anne Baxter, Edward G. Robinson, Nina Foch, Debra Paget, John Derek, Yvonne De Carlo, Vincent Price, Martha Scott
1957 Three Violent People Kapt. Colt Saunders Rudolph Maté Anne Baxter, Tom Tryon, Gilbert Roland
1958 Screen Snapshots: Salute to Hollywood Homself Ralph Staub John Wayne, Zsa Zsa Gabor
Touch of Evil Ramon Miguel "Mike" Vargas Orson Welles Janet Leigh, Orson Welles, Dennis Weaver, Zsa Zsa Gabor, Marlene Dietrich
The Big Country Steve Leech William Wyler Gregory Peck, Jean Simmons, Carroll Baker, Burl Ives, Charles Bickford, Chuck Connors
The Buccaneer Genl. Andrew Jackson Anthony Quinn Yul Brynner, Claire Bloom, Inger Stevens, Charles Boyer, Henry Hull, Lorne Greene
1959 Ben-Hur Ben-Hur William Wyler Jack Hawkins, Haya Harareet, Stephen Boyd, Martha Scott, Cathy O'Donnell, Sam Jaffe, Hugh Griffith, Finlay Currie
The Wreck of the Mary Deare John Sands Michael Anderson Gary Cooper, Virginia McKenna, Michael Redgrave, Richard Harris

1961–1970[wysig | wysig bron]

Jaar Prent Rol Regisseur Ander akteurs
1961 El Cid El Cid (Rodrigo Díaz de Vivar) Anthony Mann Sophia Loren, Raf Vallone, Geneviève Page, John Fraser, Gary Raymond, Hurd Hatfield, Herbert Lom
1962 The Pigeon That Took Rome Kapt. Paul MacDougall / Benny the Snatch / Verteller Melville Shavelson Elsa Martinelli
1963 Diamond Head Richard "King" Howland Guy Green Yvette Mimieux, George Chakiris, James Darren
55 Days at Peking Maj. Matt Lewis Nicholas Ray David Niven, Ava Gardner
The Five Cities of June Verteller Bruce Herschensohn
1965 The Greatest Story Ever Told Johannes die Doper George Stevens Max von Sydow, Telly Savalas
The Agony and the Ecstasy Michelangelo Carol Reed Rex Harrison, Diane Cilento
Major Dundee Maj. Amos Charles Dundee Sam Peckinpah Richard Harris, Jim Hutton, James Coburn
The War Lord Chrysagon Franklin J. Schaffner Richard Boone, Rosemary Forsythe
1966 Khartoum Genl. Charles "Chinese" Gordon Basil Dearden Laurence Olivier, Ralph Richardson
1967 All About People Verteller Saul Rubin
While I Run This Race Verteller Edmund Levy
1968 Counterpoint Lionel Evans Ralph Nelson Maximillian Schell, Kathryn Hays
Will Penny Will Penny Tom Gries Joan Hackett, Donald Pleasence
Planet of the Apes George Taylor Franklin J. Schaffner Roddy McDowell, Kim Hunter, Maurice Evans, Linda Harrison
1969 Number One Ron "Cat" Catlan Tom Gries Jessica Walter, Bruce Dern
1970 Beneath the Planet of the Apes George Taylor Ted Post James Franciscus, Kim Hunter, Maurice Evans, Linda Harrison
The Hawaiians Whipple "Whip" Hoxworth Tom Gries Tina Chen, Geraldine Chaplin, John Phillip Law
Julius Caesar Marc Antony Stuart Burge Jason Robards, John Gielgud, Robert Vaughn, Richard Chamberlain, Diana Rigg, Christopher Lee

1971–1980[wysig | wysig bron]

Jaar Prent Rol Regisseur Ander akteurs
1971 The Omega Man Robert Neville Boris Segal Anthony Zerbe, Rosalind Cash
1972 Antony and Cleopatra Marc Antony Charlton Heston Hildegarde Neil, Eric Porter
The Special London Bridge Special Tennis player David Winters Tom Jones, Kirk Douglas, Jennifer O'Neill
Skyjacked Kapt. Henry "Hank" O'Hara John Guillerman Yvette Mimieux, James Brolin
The Call of the Wild John Thornton Ken Annakin Michele Mercier
1973 Soylent Green Speurder Robert Thorn Richard Fleischer Edward G. Robinson, Leigh Taylor-Young, Chuck Connors, Joseph Cotten
The Three Musketeers Kardinaal de Richelieu Richard Lester Michael York, Raquel Welch, Richard Chamberlain, Oliver Reed, Faye Dunaway, Christopher Lee, Geraldine Chaplin
1974 Airport 1975 Alan Murdock Jack Smight Karen Black, George Kennedy, Gloria Swanson, Efrem Zimbalist jr., Susan Clark, Helen Reddy, Linda Blair, Dana Andrews, Roy Thinnes, Sid Caesar, Myrna Loy, Ed Nelson, Nancy Olson, Larry Storch, Martha Scott
The Four Musketeers Kardinaal Richelieu Richard Lester Michael York, Raquel Welch, Richard Chamberlain, Oliver Reed, Faye Dunaway, Christopher Lee, Geraldine Chaplin
Earthquake Stewart Graff Mark Robson Ava Gardner, George Kennedy, Lorne Greene, Geneviève Bujold, Richard Roundtree, Marjoe Gortner, Barry Sullivan, Lloyd Nolan, Victoria Principal, Monica Lewis, Walter Matthau
1975 The Fun of Your Life Verteller John J. Hennessy
1976 Midway Kapt. Matthew Garth Jack Smight Henry Fonda, Toshirō Mifune, Robert Mitchum
Two-Minute Warning Kapt. Peter Holly Larry Peerce John Cassavetes, Martin Balsam, Beau Bridges, Jack Klugman, Gena Rowlands, David Janssen, Marilyn Hassett, Walter Pidgeon, Mitchell Ryan, Pamela Bellwood, David Groh, Brock Peters
The Last Hard Men Sam Burgade Andrew V. McLaglen James Coburn, Barbara Hershey, Jorge Rivero, Michael Parks
1977 Crossed Swords Hendrik VIII Richard Fleischer Oliver Reed, Raquel Welch, Mark Lester, Ernest Borgnine, George C. Scott, Rex Harrison
1978 Gray Lady Down Kapt. Paul Blanchard David Green David Carradine, Stacy Keach, Ned Beatty, Christopher Reeve
1980 The Mountain Men Bill Tyler Richard Lang Brian Keith
The Awakening Matthew Corbeck Mike Newell Susannah York, Stephanie Zimbalist

1982–2003[wysig | wysig bron]

Jaar Prent Rol Regisseur Ander akteurs
1982 Mother Lode Silas McGee / Ian McGee Charlton Heston Kim Basinger, Nick Mancuso
1989 Call from Space Net stem Richard Fleischer James Coburn
1990 Solar Crisis Adml. "Skeet" Kelso Richard C. Sarafian Tim Matheson, Peter Boyle, Jack Palance
Almost an Angel God John Cornell Paul Hogan, Linda Kozlowski
1992 Genghis Khan
(onvoltooi)		 Togrul Ken Annakin, Peter Duffield, Antonio Margheriti Richard E. Grant, Richard Tyson
1993 Wayne's World 2 Goeie akteur Stephen Surjik Mike Myers, Dana Carvey, Tia Carrere, Christopher Walken, Kim Basinger
Tombstone Henry Hooker George P. Cosmatos Kurt Russell, Val Kilmer, Sam Elliott, Bill Paxton, Powers Boothe, Michael Biehn, Billy Bob Thornton
1994 True Lies Spencer Trilby James Cameron Arnold Schwarzenegger, Jamie Lee Curtis, Bill Paxton, Tom Arnold, Tia Carrere
1995 America: A Call to Greatness Verteller/gasheer Warren Chaney Peter Graves, Mickey Rooney, Deborah Winters, Rita Moreno, Gene Autry, Dorian Harewood, Cassidy Rae, Jane Russell
In the Mouth of Madness Jackson Harglow John Carpenter Sam Neill, Julie Carmen, Jürgen Prochnow
1996 The Dark Mist Verteller Ryan Carroll Teri Austin
Alaska Colin Perry Fraser Clarke Heston Thora Birch
Hamlet Player King Kenneth Branagh Kenneth Branagh, Julie Christie, Billy Crystal, Gérard Depardieu, Derek Jacobi, Jack Lemmon, Robin Williams, Kate Winslet
1997 Hercules Verteller Ron Clements, John Musker Tate Donovan, James Woods, Rip Torn, Danny DeVito
1998 Armageddon Verteller Michael Bay Bruce Willis, Billy Bob Thornton, Ben Affleck, Liv Tyler, Michael Clarke Duncan
1999 Gideon Addison Sinclair Claudia Hoover Christopher Lambert, Carroll O'Connor, Shirley Jones
Any Given Sunday Kommissaris Oliver Stone Al Pacino, Cameron Diaz, Dennis Quaid, James Woods, Jamie Foxx
2001 Town & Country Eugenie se pa Peter Chelsom Warren Beatty, Diane Keaton, Andie MacDowell, Goldie Hawn, Garry Shandling
Cats & Dogs Die Mastiff Lawrence Guterman Jeff Goldblum, Elizabeth Perkins
Planet of the Apes Zaius Tim Burton Mark Wahlberg, Tim Roth, Helena Bonham Carter, Paul Giamatti, Michael Clarke Duncan
The Order Prof. Walter Finley Sheldon Lettich Jean-Claude Van Damme
2002 Bowling for Columbine Homself Michael Moore Michael Moore
2003 My Father, Rua Alguem 5555 Josef Mengele Egidio Eronico Thomas Kretschmann, F. Murray Abraham

[20]

Bibliografie[wysig | wysig bron]

Deur Heston:

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Berkvist, Robert (6 April 2008). "Charlton Heston, Epic Film Star and Voice of N.R.A., Dies at 84". The New York Times. Besoek op 6 April 2008.
  2. ↑ Emilie Raymond, From My Cold, Dead Hands: Charlton Heston and American Politics, (2006) bl. 4-5, 33
  3. ↑ Charlton Heston's Last Sneer SFGate. 30 April 2003
  4. ↑ Film Reference Biography. Filmreference.com. URL besoek op 14 November 2011.
  5. ↑ Werling, Karen (16 April 2008). "Appreciation: Charlton Heston's life as a Wildcat". North by Northwestern (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 September 2011. Besoek op 18 Maart 2010.
  6. ↑ Berkvist, Robert (6 April 2008). "Charlton Heston, Epic Film Star and Voice of N.R.A., Dies at 84". New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Desember 2019. Besoek op 18 Maart 2010.
  7. ↑ "Charlton Heston – Biography". IMDb: The Internet Movie Database (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Augustus 2018. Besoek op 18 Maart 2010.
  8. ↑ "Charlton Heston Biography". biography.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 September 2011. Besoek op 18 Maart 2010.
  9. ↑ Heston, Charlton: In The Arena, Simon & Schuster, 1995. ISBN 0-684-80394-1.
  10. ↑ "Hollywood legend Charlton Heston was proud of Scots roots". Daily Record (Skotland). 7 April 2008.
  11. ↑ Habermehl, Kris (25 Januarie 2007). "Fire Breaks Out At Prestigious High School" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Augustus 2009. Besoek op 28 Junie 2008.
  12. ↑ Thomas, Bob (6 April 2008). "Film Legend Charlton Heston Dead at 84" (in Engels). Associated Press. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 April 2008. Besoek op 13 Julie 2013.
  13. ↑ Antony & Cleopatra: Movies & TV. Amazon.com. URL besoek op 14 November 2011.
  14. ↑ Variety, February 12, 2004.
  15. ↑ Charlton Heston 'feeling good' after alcohol rehab.
  16. ↑ Charlton Heston has Alzheimer's symptoms. Geargiveer 1 Februarie 2008 op Wayback Machine CNN News. 9 Augustus 2002.
  17. ↑ Charlton Heston – Heston In Rapid Decline – Contactmusic News. Contactmusic.com (2005-03-06). URL besoek op 14 November 2011.
  18. ↑ Welkos, Robert W. and Susan King. Charlton Heston, 84; actor played epic figures. Los Angeles Times. 5 April 2008. URL besoek op 12 April 2010.
  19. ↑ Charlton Heston Dies at Beverly Hills Home. FoxNews.com. 5 April 2008. URL besoek op 12 April 2010.
  20. ↑ Rovin, Jeff (1980). The Films of Charlton Heston. Secaucus, New Jersey: Citadel Press. ISBN 0-8065-0561-3.

Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

  • Bernier, Michelle Bernier. Charlton Heston: An Incredible Life (2de uitg. 2009) [1]
  • Raymond, Emilie. From My Cold, Dead Hands: Charlton Heston and American Politics (2006) [2]
  • Rovin, Jeff. The Films of Charlton Heston (1980)

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Charlton_Heston&oldid=2474815"