Hertzogville

Hertzogville
Hertzogville  Hertzogville se ligging in Vrystaat
Koördinate: 28°08′S 25°30′O
Land	Suid-Afrika
Provinsie	Vrystaat
Distrik	Lejweleputswa
Munisipaliteit	Tokologo
Stigting	1915
Vernoem na	James Barry Munnik Hertzog
Oppervlak
• Totaal	19,93 km2 (7,70 vk. myl)
Bevolking  (2011)
• Totaal	978
• Digtheid	49/km2 (130/vk. myl)
Rasverdeling (2011)
• Wit mense	33.1%
• Indiërs/Asiërs	1.4%
• Bruin mense	1.3%
• Swart mense	62.6%
• Ander	1.5%
Taal (2011)
• Tswana	40.8%
• Xhosa	10.4%
• Sotho	9.1%
• Afrikaans	32.9%
• Ander	6.9%
Poskode (strate)	9482
Poskode (posbusse)	9482
Skakelkode	053

Hertzogville is 'n landboudorp in die noordwes-Vrystaat, in Suid-Afrika.

Geskiedenis

Hertzogville is genoem na genl. J.B.M. Hertzog.

Voor die stigting van die NG gemeente Boshof in 1856 moes die inwoners van die omgewing wat baie later Hertzogville sou word, Bloemfontein toe gaan vir inkopies en om hul kerklike voorregte uit te oefen. Boshof was steeds baie ver; daarom het die boere net die naweek lange Nagmaal bygewoon, wanneer hulle ook voorraad aangekoop het. So het die gedagte aan ’n nuwe dorp ontstaan omdat die mense afvallig begin raak het weens die groot afstand na die naaste kerk. Toe reeds was daar heelwat plaasskole in die omgewing, enkele Jodewinkels op plase en selfs ’n herberg op Kareespruit.

Die Tweede Vryheidsoorlog het die droom van ’n dorp onderbreek. In Junie 1902 het die boere na hul verwoeste plase teruggekeer. Die gemeenskap moes uit die as opstaan en van vooraf begin. Eers in 1911 was daar weer ’n algemene gevoel vir dorpstigting. Talle vergaderings is gehou om ’n geskikte ligging te kies. Omdat eenstemmigheid nie bereik kon word nie, is die provinsiale administrasie gevra om ’n kommissie aan te stel, wat al drie die voorgestelde plase afgekeur het. Hulle stel wel ene De Waal se plaas Donkerfontein voor.

Die 1914-rebellie het die gemeenskap verdeel, maar nogtans is ’n nege-man-kommissie aangestel wat die Donderfontein vir £6 000 by die weduwee De Waal koop. In 1915 kom belanghebbendes byeen in die waenhuis van die plaaswoning, later die pastorie, om oor die te stigte dorp se naam te besluit. Die een voorstel was Gladstone, ter ere van die eerste goewerneur-generaal van die Unie en die ander Hertzog, na die leier van die Nasionale Party, genl. J.B.M. Hertzog. Al dadelik het landmeters erwe begin opmeet en op 15 Desember 1915 verskyn die proklamasie van die nuwe dorp in die Staatskoerant.

Distrik

Bees- en skaapboerdery en leeglê is die belangrikste bedrywighede in die distrik.

Sien ook

• NG gemeente Hertzogville
• Lys van dorpe in Suid-Afrika
• Malebogo (sy township)

Bronne

• Erasmus, B.P.J. (1995). Op Pad in Suid-Afrika. Jonathan Ball Uitgewers. ISBN 1-86842-026-4.
• Rosenthal, Eric (1967). Ensiklopedie van Suidelike Afrika.