Mangaandioksied
|
Algemeen | |
|---|---|
| Naam | Mangaandioksied |
| Ander name | Bruinsteen |
 |
 |
| Chemiese formule | MnO2 |
| Molêre massa | 86,94 [g/mol] |
| CAS-nommer | 1313-13-9[1] |
| Reuk | Reukloos |
| Fasegedrag | |
| Smeltpunt | 535 °C[1] |
| Kookpunt | (ontbind) |
| Digtheid | 5,026 (rel)[1] |
| Oplosbaarheid | Onoplosbaar (water)[1] |
|
Suur-basis eienskappe | |
| pKa | |
|
Veiligheid | |
| Flitspunt | Onbrandbaar |
| LD50 | >3478 mg/kg (oraal in rotte)[1] |
|
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande. | |
Mangaandioksied of Mangaan(IV)oksied is 'n bruin of swart vastestof met formule MnO2.
Die stof kom as die mineraal pirolusiet voor en word ook bruinsteen genoem.
Mangaanertse[wysig | wysig bron]
Mangaanertse bevat mangaankarbonaat of mangaandioksied en is taamlik algemeen in die aardkors. Ertse wat suiwer genoeg is om te myn word in Australië, China, Gaboen en Ghana gevind.[2] Die dioksiederts word as 'n poeier in oonde gereduseer tot mangaanoksied MnO wat in swaelsuur oplosbaar is. Dié oplossing word gesuiwer deur koper, nikkel, kobalt, molibdeen, antimoon en arseen te verwyder. Die gesuiwerde oplossing word dan deur elektrolise op titaanelektrodes as elektrolitiese mangaandioksied (EMD) neergeslaan. EMD word veral in droë alkaliese batterye gebruik. Naas EMD bestaan daar ook natuurlike mangaandioksied en chemiese mangaandioksied.
'n Belangrike vervaardiger van EMD in Suid Afrika was Delta EMD wat egter sy werksaamhede in 2014 beëindig het.[3]
Eienskappe[wysig | wysig bron]
Mangaandioksied is 'n goeie katalis wat byvoorbeeld die ontbinding van waterstofperoksied bevorder.
Die Neanderdallers het dit gebruik om vuur te maak. Mangaandioksied verlaag die ontstekingstemperatuur van hout van 350 grade na 250 grade Celsius.[4]
Mangaandioksiedbatterye[wysig | wysig bron]
Die oudste toepassing van die stof in 'n battery is die sink / mangaandioksied-battery van Lelanchl'e (1866). Die katode bestaan uit 'n koolstofstaaf in 'n mengsel van koolswart en mangaandioksied in 'n poreuse pot. Die anode is van sink en die (nat) elektroliet is 'n oplossing van ammoniumchloried. [5]
- |C|C,MnO2||NH4Cl, ZnCl2, (aq)|Zn|
Die battery lewer aanvanklik 1,55V tot 1,70V, wat tot omtrent 0,8V afneem.
Later is die ontwerp gewysig om dit 'n droë sel te maak. Die elektroliet is nou 'n pap van ammonium- en sinkchloried, geïmpregneer in 'n veselvlies.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 "Science Lab MSDS" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Desember 2018. Besoek op 3 Maart 2016.
- ↑ Electrolytic Manganese Dioxide from Australia, China, Greece, Ireland, Japan, and South Africa, DIANE Publishing, 2003, ISBN 1-4289-5489-9, ISBN 978-1-4289-5489-2
- ↑ "BusinessDay live 3 Maart 2014" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Desember 2018.
- ↑ "nu.nl" (in Nederlands). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
- ↑ "electrical4u" (in Engels).