Willem Snyman

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Willem Jacobus Snyman
Prof. W.J. Snyman
Prof. Willie Snyman

Naam Willem Jacobus Snyman
Geboorte 19 Julie 1899
Burgersdorp, Kaapkolonie
Sterfte 6 Junie 1981 (op 81)
Potchefstroom, Transvaal, Suid-Afrika
Kerkverband Gereformeerde Kerk
Gemeente(s) Lindley (1925–1927)
Venterstad (1927–1944)
Krokodilrivier
Jare aktief Predikant: 1925–1946
Hoogleraar 1946–1970
Kweekskool Teologiese Skool Potchefstroom

Prof. dr. Willem Jacobus (Willie) Snyman (Burgersdorp, Kaapkolonie, 19 Julie 1899Potchefstroom (waarskynlik), Transvaal, Suid-Afrika, 6 Junie 1981) was predikant in drie gemeentes van die Gereformeerde Kerk, naamlik Lindley (1925–1927), Venterstad (1927–1944) en Krokodilrivier (1944–1946), en daarna sowat 24 jaar lank tot sy aftrede in 1970 professor aan sy Kerk se Teologiese Skool op Potchefstroom.

Herkoms[wysig | wysig bron]

Ds. Snyman en sy eggenote, Gertruida Adriana van Rooy. Sy is in 1919, vier jaar ná haar man, oorlede, waarna haar skoonmoeder, Sophia Snyman, die wese versorg het.
Dr. P.C. Snyman en sy gesin. Die latere prof. W.J. Snyman sit regs.

Willem Jacobus Snyman is op Burgersdorp gebore as oudste van die sewe kinders van ds. (later dr.) Philippus Christoffel Snyman (Burgersdorp, 16 Junie 1875 – Steynsburg, 9 Mei 1915) en Gertruida Adriana (Truitjie) van Rooy (Steynsburg, 21 Mei 1876 – Bethulie, 5 Januarie 1919), ’n dogter van die onderwyser en stamvader van die Van Rooy-familie, Johannes Cornelis van Rooy (1824–1889), en sy vrou, Anne Françoise Holsters (1834–1904), die Van Rooy-stammoeder in Suid-Afrika. Sy oupa aan vaderskant, wie se name hy gekry het, ds. W.J. Snyman (gebore op 28 Augustus 1852), was leraar van die Gereformeerde kerk Venterstad van 1877 tot 1913. Hy is oorlede op 2 April 1915, ’n maand en sewe dae voor sy seun dr. P.C. Snyman, die latere prof. Willem Jacobus Snyman se vader.

Sy ouers is op 4 Oktober 1898 op Burgersdorp getroud, waar dr. Snyman die jaar vantevore saam met sy medestudent dr. Jacobus du Plessis tot professor aan die Teologiese Skool benoem is. Hul tweede kind en oudste dogter, Anne (1901–1990), sou later trou met ds. Abraham Duvenage, leraar van Petrusburg (1924–1926), Koster (1926–1943), Daspoort/Eloffsdal (1943–1949), Ficksburg (1949–1952) en Witbank (1953–1964), waar hy sy emeritaat aanvaar het, sowat drie jaar voor sy afsterwe op 7 September 1967.

In 1903 het die gesin – die vader, moeder en hul twee kinders – na Steynsburg verhuis waar dr. Snyman leraar sou wees van die plaaslike Gereformeerde kerk tot sy dood. Op Steynsburg is ook nog die volgende kinders gebore: Sophia Aletta (1903–1982), Leonie (1904–1998), Esther (1907–1986), Johannes Cornelis (1908–1923) en Vivia Perpetua (1911–2001).

Nadat Willem Snyman se moeder drie en 'n half jaar ná haar man op 5 Januarie 1919 op Bethulie oorlede is, het sy ouma aan vaderskant, Sophia Snyman (van wie se 11 kinders net vier volwassenheid bereik het), die sorg van die sewe wese wat toe op Potchefstroom woonagtig was, op haar geneem. (Haar skoondogter se ouers was toe albei reeds oorlede.) Hiermee het die bejaarde moeder volgehou tot haar oudste kleinseun, Willem, in 1924 klaar studeer het, sowat ’n jaar nadat sy enigste broer, Johannes Cornelis, op 18 Maart 1923 te Matroosberg oorlede is.

Opleiding[wysig | wysig bron]

W.J. Snyman het die B.A.-graad in die klassieke in 1920 aan die Potchefstroomse Universiteitskollege vir CHO behaal en in 1924 aan die Teologiese Skool in die kandidaatseksamen geslaag. In 1933 het ook nog die B.D.-graad aan die PUK behaal. In 1936 slaag hy in die doktorale eksamen in die teologie (Nuwe Testament) aan die Vrije Universiteit Amsterdam.

Gemeentebediening[wysig | wysig bron]

Die Algemene Sinode van die GKSA in sitting op Burgersdorp, 1930. Eerste ry: S. van der Walt, Jacs van Rooy. Tweede ry: Dr. E. Venter, J.C. van der Walt, H.J. Venter, J.G.H. van der Walt, G.H.J. Kruger, W.J. Postma, W.J. Snyman, Dirk Postma, D.N. Kotzé, J.H. Boneschans, A. Duvenage. Derde ry: H.P.J. Pasch, N.H. van der Walt, W.J. de Klerk, T. Hamersma, J.A. van Rooy, J.V. Coetzee, D.P. du Plessis, H.S. van Jaarsveld en D.G. Venter. Vierde ry: H. du Plessis, A.S.E. Yssel, J.P. Jooste, A. Postma, I.D. Krüger, W.F. Venter, T.T. Spoelstra, F.P.J. Snyman, dr. P.J.S. de Klerk, prof. J.A. du Plessis, H.J.R. du Plessis, Derk Rumpff.
Professore van die Teologiese Skool Potchefstroom tydens die aftrede van prof. J.D. du Toit (Totius). Eerste ry: W.J. Snyman, J.D. du Toit, J.P. Jooste. Tweede ry: S. du Toit en P.J.S. de Klerk.
Die Nasionale Sinode van die GKSA van 1939 voor die Vrouemonument in Bloemfontein. Eerste ry: H.S. van Jaarsveld, F.N. Lion Cachet, W.J. Postma, B. de Klerk, H.J. Venter, J. van Rooy, P.W. van der Walt, P.G.W. Snyman. Tweede ry: N.H. van der Walt, J.G.H. van der Walt, D. Postma, dr. J.D. Du Toit, J.A. van Rooy, dr. C.J.H de Wet, dr. S.O. Los, dr. J.P. Jooste, J.V. Coetzee, I.D Krüger, J.C. van der Walt. Derde ry: J.P. van der Berg, G.H.J. Kruger, A.L Aucamp, M. Postma, J.M. de Wet, I.J. Lessing. Vierde ry: Jacs. van Rooy, J.L. de Bruin, J.A. Schutte, A. Postma, E.L.J. Venter, D.G. Venter, J.L. Vorster, T.T. Spoelstra, Derk Rumpff, H. du Plessis. Vyfde ry: dr. B.J. de Klerk, P.J. de Klerk, J.J. Venter, J.H. Boneschans, L.S. van der Walt, S. du Toit, J.F. du Plooy, A.S.E. Yssel. Sesde ry: H.F.V. Kruger, P.J.S. de Klerk, D.N. Kotze, W.J. Snyman, W.F. Venter, S.P. van der Walt, J.W.J. van Ryssen, N.J. Snyman, B.R. Krüger, D.J. van der Walt.
Studente, dosente en besoekende predikante neem in April 1949 tydens die Sinode van die GKSA afskeid van Totius by die Teologiese Skool Potchefstroom. Eerste ry: D.F. Malan, G.P. Scheepers, C. Hatting, L.J. Botha, P.W. Buys, S.C.W. Duvenage, P.W. van der Walt, W.J. Postma, G.P.L. van der Linde, J.J.S. Venter, G.C.P. van der Vyver, M.J. Booyens, S.J. du Plessis, K.S. van Wyk de Vries. Tweede ry: J.V. Coetzee, P.J. Venter, P.J. Coetzee, J.W.J. van Ruyssen, D.J. van der Walt, H.G. Stoker, J.C. van der Walt, J.H. Boneschans, prof. J.D. du Toit, B.J. de Klerk, D.G Venter, A.S.E. Yssel, H.S. van Jaarsveld, H.J. Venter, D.N. Kotzé, N.T. Snyman. Derde ry: D.C.S. van der Merwe, B.R. Krüger, J. Postma, R.S.J. van Wyk, M. Postma, J.L. de Bruin, C.E.G. Malan, J.J.H. Booysen, B.J. de Klerk, A.L. Aucamp, J.A. Schutte, I.J. van der Walt, L.S. Van der Walt, S. du Toit, A. Duvenage, W.J. Snyman, P.J.S. de Klerk, T.T. Spoelstra.Vierde ry: D.J. Delport, J.L. Vorster, J.P. Jooste, A.A. Venter, J.F. du Plooy, H.F.V. Kruger, Jacs van Rooy, I.J. Lessing, J.M. de Wet, S.P. van der Walt, P.J. de Klerk.

Nadat hy einde 1924 beroepbaar gestel is, het dr. Snyman die beroep aangeneem na die Gereformeerde kerk Lindley, wat in 1911 ontstaan het as een van die sogenaamde Gereformeerde Kerke onder die Kruis en in 1914 by die Gereformeerde Kerkverband aangesluit het. Op Lindley het hy gebly van 1925 tot 1927, toe hy ’n beroep aanneem na Venterstad, waar sy oupa en naamgenoot predikant was van 1877 tot 1913. Intussen is die gemeente bedien deur di. Derk Rumpff (1914–'20), Pieter Willem Bingle (1921 – 8 Maart 1923; oorlede in die amp) en J.H. Boneschans (1923–'26).

Op Venterstad het dr. Snyman gebly tot 1944, waarna hy in die jaar daarop opgevolg is deur ds. I.D. Krüger. Terwyl hy predikant van Venterstad was, het hy in 1928 die verstrooide lidmate in Suidwes-Afrika besoek voor daar nog enige Gereformeerde kerk in dié mandaatgebied was, en in 1929 het hy die Angolaboere by die Kunenerivier ontmoet tydens die groot repatriasie waarvoor die Unie-regering £500 000 bewillig het. Dr. Snyman se laaste gemeente, van 1944 tot 1946, was Krokodilrivier.

Hoogleraar[wysig | wysig bron]

Prof. W.J. Snyman.
Proff. S. du Toit, J.P. Jooste, P.J.S. de Klerk, W.J. Snyman en Zeller van der Walt van die Teologiese Skool Potchefstroom.
Evangeliste en kerkraad van Siloam saam met prof. Willie Snyman en di. Flip Snyman, Koos van Rooy en Peet Venter, 1959.
Kuratore en professore van die Teologiese Skool Potchefstroom, 1968. Voorste ry. Ds. I.J. Lessing, prof. S.P. van der Walt, ds. A.A. Venter, prof. G.C.P. van der Vyver, ds. J. Postma. Tweede ry: Prof. J.P. Jooste, ds. T. Steyn, dr. B. Spoelstra, ds. M. Postma, proff. H. du Plessis, S.J. van der Walt, prof. W.J. Snyman. Derde ry: di. L.J. Buys, B.J. Lombard, J.F. du Plooy, dr. K.S. van Wyk de Vries, prof. S. du Toit.
Die moderamen en adviseur van die GKSA se partikuliere sinode Suid-Transvaal in sitting in die Gereformeerde kerk Bethal, 1956. Van links: Prof. W.J. Snyman, ds. D.N. Kotzé, ds. A.A. Venter, drr. S.C.W. Duvenage en S.J. du Plessis.

In 1946 is dr. Snyman benoem as professor aan die Teologiese Skool vir Nuwe-Testamentiese vakke. Prof. Snyman het die Gereformeerde Kerk verteenwoordig op die Ekumeniese Sinode in Edinburgh, Skotland, in 1953, asook op die Sinode van 1936 van die Gereformeerde Kerke in Nederland. Hy het in etlike belangrike sinodale deputategroepe gedien, onder meer vir sending, ekumeniese sake, gesprek met ander kerke en hersiening van die Afrikaanse Bybelvertaling. Hy was ook lid van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.

Op maatskaplike terrein het hy hom veral vir die bevordering van die Calvinisme beywer. Hy was aktiewe lid van die Afrikaanse Calvinistiese Beweging en hoofredakteur van die blad Woord en Daad. Hy het besonder belanggestel in die rassevraagstuk. Hy was ook redaksielid en medewerker aan die verklarende aantekeninge by die Afrikaanse Bybel.

'n Hele aantal teologies wetenskaplike artikels het uit sy pen verskyn. Hy het 'n besonderse studie gemaak van die begrip "kerk" in die Nuwe Testament. As eksegeet het hy, volgens dr. G.C.P. van der Vyver, hoog aangeskrewe gestaan.

Gesinslewe[wysig | wysig bron]

Prof. Snyman is op 30 Desember 1929 met Hester Kruger (8 Augustus 1904Viljoenskroon, 1 September 1991) van Steynsburg op haar geboortedorp getroud. Haar ouers was Gert Hendrik Jacobus Kruger en Jeanette Francina de Klerk. Uit dié huwelik is vier kinders gebore, van wie die eerste drie op Venterstad en die laaste op Burgersdorp: Philippus Christoffel (gebore 25 Januarie 1931), Jeanette Francina (gebore 15 April 1934), Gert Hendrik Jacobus (gebore 25 September 1937) en Gertruida Adriana (Truidie, gebore 22 Desember 1940 en oorlede op Bultfontein op 17 Junie 2013). Die Teologiese Skool se gedenkboek My erfenis is vir my mooi meld dat prof. Snyman se oudste seun ds. P.C. Snyman was, maar dié ds. Snyman was die sewende kind van Anna Francina Snyman (gebore Van Rooy), die vierde kind van sen. Jan van Rooy.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • (af) Die Gereformeerde Vroueblad. 1959. Die Gereformeerde vrou 1859-1959. Potchefstroom: Potchefstroom Herald.
  • (af) Die familie Van Rooy in Suid-Afrika
  • (af) Van der Vyver, dr. G.C.P. 1969. My erfenis is vir my mooi. Potchefstroom: Kalvyn Jubileum Boekfonds.
  • (af) Vogel, Willem (voorsitter van redaksiekommissie). 2013. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2014. Potchefstroom: Administratiewe Buro.