Singapoer

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Republiek Singapoer
新加坡共和国 (Chinees)
Republic of Singapore (Engels)
Republik Singapura (Maleis)
சிங்கப்பூர் குடியரசு (Tamil)
Vlag van Singapoer Wapen van Singapoer
Vlag Wapen
Nasionale leuse: Majulah Singapura
(Maleis vir: "Voorwaarts, Singapoer")
Volkslied: Majulah Singapura
(Maleis vir: "Voorwaarts, Singapoer")
Ligging van Singapoer
Hoofstad Singapoer (Downtown Core, Central)

1°17′N 103°50′O / 1.283°N 103.833°O / 1.283; 103.833

Grootste stad Singapoer
Amptelike tale Chinees, Engels, Maleis, Tamil
Regering Unitêre presidensiële
grondwetlike republiek
Tharman Shanmugaratnam
Lee Hsien Loong
Onafhanklikheid
Vorming
• Stigting
• Selfregering
• Onafhanklikheid van die
Verenigde Koninkryk
• Samesmelting met Maleisië
• Skeiding van Maleisië
en huidige grondwet


6 Februarie 1819[1]
3 Junie 1959[2]

31 Augustus 1963[3]
16 September 1963[3]

9 Augustus 1965[3]
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%)
 
734,3[4] km2  (176ste)
283,5 myl2
feitlik geen
Bevolking
 - 2022-skatting
 - Digtheid
 
5 637 000[5] (115de)
7 804 / km2 (2de)
20 212,3 / myl2
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita
2023-skatting

$757,726 miljard[6] (38ste)
$133 895[6] (3de)

BBP (nominaal)
 - Totaal
 - Per capita
2023-skatting

$515,548 miljard[6] (30ste)
$91 100[6] (5de)

MOI (2021) 0,939[7] (12de)  –  baie hoog
Gini (2016) 45,8[8](30ste) –  hoog
Geldeenheid Singapoer-dollar (S$) (SGD)
Tydsone
 - Somertyd
SST (UTC+8)
nie toegepas nie (UTC+8)
Internet-TLD .sg, .新加坡, .சிங்கப்பூர்
Skakelkode +65

Singapoer (Chinees: 新加坡, pinyin: Xīnjiāpō; Engels: Singapore, [ˈsɪŋɡəpɔːr], ; Maleis: Singapura; Tamil: சிங்கப்பூர், Ciṅkappūr), amptelik die Republiek Singapoer (Chinees: 新加坡共和国, pinyin: Xīnjiāpō Gònghéguó; Engels: Republic of Singapore; Maleis: Republik Singapura; Tamil: சிங்கப்பூர் குடியரசு, Ciṅkappūr Kuṭiyaracu), is die kleinste land in Suidoos-Asië met 'n oppervlakte van 734 vierkante kilometer en 'n bevolking van 5,6 miljoen in 2022. Singapoer is 'n eiland- en stadstaat wat behalwe vir die hoofeiland Singapoer uit 63 kleiner eilande bestaan. Met sy strategiese ligging het Singapoer reeds vir die Britte as 'n belangrike seehawe gedien waarvandaan hulle die Straat van Malakka kon oorheers.

Kaart van Singapoer
Moderne argitektuur in Singapoer se middestad

Toe Singapoer-eiland in 1819 danksy sir Thomas Stamford Raffles onder Britse bewind gekom het, het sy bevolking slegs 150 mense beloop. Nogtans was Singapura (letterlik "Die Leeustad") reeds in die 14de eeu 'n beduidende nedersetting wat as gevolg van die oorloë tussen die koninkryke Madjapahit (Java, Indonesië) en Siam (die huidige Thailand) verniel is.

Die moderne Singapoer het volgens 'n plan ontstaan wat deur sir Thomas Stamford Raffles persoonlik ontwerp is. Die stad het tot by die jaar 1959 'n Britse besitting gebly en daarna volgens 'n ooreenkoms 'n selfregerende stad gevorm. Singapoer het in 1963 by die Federasie Maleisië aangesluit, maar etniese en ander geskille het tot die afskeiding van Maleisië gelei, sodat Singapoer in 1965 'n onafhanklike republiek geword het.

Die stad word vandag as een van die merkwaardigste ekonomiese en industriële suksesse beskou.[9] Singapoer se ekonomie, wat naas die nywerheidsektor op sy seehawe en vryehandel steun, was steeds op die wêreldmark gemik. Dit is 'n moderne stad met wolkekrabbers in sy sentrum en die digbevolkste land in Suidoos-Asië, wat met sy besige seehawe tot die logistieke en handelsentrum van die streek ontwikkel het.

Die fenomenale ekonomiese groei van Singapoer was steeds aan die outoritêre bewind van die People's Action Party (PAP) gekoppel wat volgens sy beleid van 'n sosialistiese markekonomie 'n moderne welvaartstaat geskep het, maar het as gevolg van Singapoer se verkiesingswette die parlement al dekades lank oorheers en ook in die verkiesing van 6 Mei 2006 weer 'n oorweldigende meerderheid van 82 setels in die parlement behaal, teenoor slegs een setel elk vir die twee opposisiepartye Workers' Party en Singapore Democratic Alliance.[10]

Singapoer se strafwette, waarvolgens die doodstraf onder meer vir die onwettige besit van bepaalde hoeveelhede dwelmmiddels outomaties opgelê word, word veral deur Westerse regerings en organisasies gekritiseer. In verhouding tot sy bevolking is in Singapoer sedert 1991 die hoogste aantal teregstellings aangeteken.[11]

Die inwoners van Singapoer is 'n mengelmoes van verskillende etniese groepe, alhoewel etniese Han-Chinese meer as driekwart van die totale bevolking verteenwoordig. Ander belangrike groepe sluit Maleiers, Indiërs, Pakistani's en Sri Lankane in. Meer as veertig persent van die bevolking is Boeddhiste, terwyl Moslems en Christene 14 persent, Taoïste sowat agt en Hindoes vier persent van die bevolking verteenwoordig.

Singapoer is naas die Republiek China op Taiwan een van twee gebiede buite die Chinese stamland wat in politieke opsig deur Han-Chinese oorheers word.[12]

Etimologie[wysig | wysig bron]

Portugese kaart van Singapura deur Manuel Godinho de Erédia in 1604

Die vroegste verwysing na Singapoer dateer uit die 3de eeu; die Chinese teks bevat 'n Chinese vertaling (Puluozhong) van die Maleise pleknaam Pulau Ujong. Albei beteken letterlik "eiland by die uithoek van die skiereiland".[13]

Die Chinese handelaar Wang Dayuan, wat in 1330 'n besoek aan Singapoer-eiland afgelê het, het die plaaslike nedersetting se naam as Danmaxi gegee, en volgens sy verhaal het destyds al Chinese op die eiland gebly. Die Oud-Javaanse teks Nagarakretagama uit die jaar 1365, 'n lofspraak vir Hayam Wuruk, die heerser van die Majapahit-ryk, verwys na 'n nedersetting op Singapoer-eiland met die naam Temasek of "Waterstad".

Die naam Singapoer is 'n samestelling van twee Sanskrit-woorde, singha (सिंह, letterlik "leeu") en pura (पुर, "stad"), en beteken dus letterlik "Leeustad".

In die 7de en 8ste eeu het die destydse vorstedom aanvanklik as Temasek of "Stad by die See" bekend gestaan. Volgens 'n legende in die Maleier-kronieke het Sang Nila Utama, 'n Hindoe-prins uit Sumatra, in die 14de eeu na Temasek gevlug. Hy het vanweë sy huwelik met 'n Boeddhistiese prinses van die eiland Java by die politieke geskille tussen die Hindoe-ryk Srivijaya op die eiland Sumatra en die Boeddhistiese Majapahit-ryk betrokke geraak.

Na bewering het die prins in die digte plaaslike oerwoud 'n leeu raakgesien, maar daar word aangeneem dat hy eerder 'n tier gesien het aangesien leeus hier nie voorkom nie. Nogtans het die prins die nedersetting vervolgens "Leeustad" genoem.

Geografie[wysig | wysig bron]

Changi Beach Park, een van Singapoer se natuurgebiede
Die Singapoer Botanic Gardens is die enigste tropiese tuin wat deur Unesco as wêrelderfenisgebied gelys is.[14]

Singapoer lê 137 kilometer noord van die ewenaar aan die suidpunt van die Maleise Skiereiland. Die Seestraat van Johor, wat deur die sogenaamde Causeway-brug met 'n lengte van 1,1 kilometer oorspan word, vorm die noordelike grens met Maleisië, terwyl die stadstaat in die suide deur die Seestraat van Singapoer van die buurland Indonesië geskei word.

Die hoofeiland Singapoer strek oor 'n afstand van 42 kilometer in 'n wes-oostelike rigting en slegs 23 kilometer in 'n noord-suidelike rigting. Die kuslyn het 'n totale lengte van 140 kilometer. Van die 63 kleiner eilande is net twintig permanent bewoon. Hier het Singapoer se olieraffinaderye ook petrochemiese aanlegte opgerig.

Vanweë die relatief klein landoppervlakte is sowat 55 persent van die stadsgebied bebou met woonstelblokke en huise, fabrieke, paaie en ander fasiliteite. Die natuurgebiede, wat 45 persent van die oppervlakte beslaan, bestaan hoofsaaklik uit moerasgebiede, bosreservate, parke en natuurbewaringsgebiede. Slegs drie persent hiervan word vir landboudoeleindes gebruik. Die verbouing van rubberbome (Hevea brasiliensis, of Para-rubberboom, 'n spesies wat inheems aan Brasilië is en in die 19de eeu in Suidoos-Asië ingevoer is) was vroeër die ekonomiese basis van Singapoer, maar speel vandag geen noemenswaardige rol meer nie. Moderne agrobedrywe voorsien tans in Singapoer se behoefte aan vars landbouprodukte.

Singapoer se belangrikste landskapsvorme is klein heuwels (die hoogste hiervan, die Bukit Timah, bereik 'n hoogte van 164 meter bo seevlak) en valleie wat in die weste en suidweste diep ingekeepte ravyne vorm. Die kusgebiede bestaan hoofsaaklik uit vlaktes en plato's, met enkele steil rotswande op sommige plekke.

Oorspronklik was net die suide van Singapoer-eiland langs die oewers van die Singapoerrivier bewoon, terwyl die res van die land uit tropiese reënwoud bestaan het of vir landboudoeleindes gebruik is. Gedurende die 1960's het nuwe stadsbuurte veral as satellietstede met woonstelblokke buite die oorspronklike stadsgebied ontstaan.

Grootskaalse landwinning en die bou van damme het Singapoer se oorspronklike landskap drasties verander en talle nuwe stadsbuurte het in voormalige baaie ontstaan. Die grootste riviere van Singapoer is die Sungei Seletar en die Singapoerrivier wat met sy oewers en kaaie soos Boat Quay 'n gewilde bestemming vir inheemse en buitelandse besoekers geword het. Talle kleiner rivierlope is verskuif en vloei tans in die ondergrond. Hulle is dikwels van betonpype voorsien om stormwaterdreinering te vergemaklik.

Die drooglegging van die voormalige moeraseiland en sy ontwikkeling tot 'n gevorderde nywerheidsland is een van baie merkwaardige prestasies van die plaaslike bevolking.

Klimaat[wysig | wysig bron]

Middag-donderstorms is 'n gereelde verskynsel in Singapoer, wat oor 'n tropiese reënwoudklimaat beskik

Singapoer het 'n tropiese reënwoudklimaat met hoë daaglikse temperature tussen 30 en 34 °C wat snags tot tussen 23 en 27 °C afkoel. Reënvalle kom veral snags en vroeg soggens voor. Singapoer se tipiese swaar reënvalle gaan gewoonlik nie met 'n afkoeling van die lug gepaard nie, maar in die vogtige ekwatoriale klimaat met sy intensiewe sonstraling ervaar veral besoekers uit gematigde klimaatsones soos Noord-Amerika en Europa bewolking as 'n aangename afwisseling.

Die meeste reënvalle word tussen November en Januarie aangeteken, alhoewel die verskil teenoor die "droër" maande relatief klein is en swaar reën gewoonlik dwarsdeur die jaar voorkom. Die gemiddelde watertemperature is sowat 25 °C.

Weergegewens vir Singapoer
Maand Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des Jaar
Hoogste maksimum (°C) 34,3 35,2 36,0 35,8 35,4 35,0 34,0 34,2 34,3 34,6 34,2 33,8 36,0
Gemiddelde maksimum (°C) 30,1 31,2 31,6 31,7 31,6 31,3 30,9 30,9 30,9 31,1 30,6 30,0 31,0
Gemiddelde temperatuur (°C) 26,0 26,5 27,0 27,4 27,7 27,7 27,4 27,3 27,2 27,0 26,5 26,0 26,98
Gemiddelde minimum (°C) 23,3 23,6 23,9 24,4 24,8 24,8 24,6 24,5 24,2 24,1 23,7 23,5 24,1
Laagste minimum (°C) 19,4 19,7 20,2 20,7 21,2 20,8 19,7 20,2 20,7 20,6 21,1 20,6 19,4
Neerslag (mm) 243,2 159,9 185,7 178,9 171,3 162,1 158,7 175,4 169,2 193,8 256,9 287,4 2,342,5
Sonskynure (u/d) 172,4 183,2 192,7 173,6 179,8 177,7 187,9 180,6 156,2 155,2 129,6 133,5 168,5
Reëndae (d) 15 11 14 15 15 13 13 14 14 16 16 19 175
Humiditeit (%) 84,7 82,8 83,8 84,8 84,4 83,0 82,8 83,0 83,4 84,1 86,4 86,9 84,2
Bron: National Environment Agency (temp. 1929–1941 en 1948–2011, reënval 1869–2011, humiditeit 1929–1941 en 1948–2011, reëndae 1891–2011)[15] NOAA (net son, 1961–1990)[16]

Ekonomie[wysig | wysig bron]

Ekonomiese beleid[wysig | wysig bron]

Stadshorison van Singapoer se sakekern

Singapoer beskik oor 'n hoogs geïndustrialiseerde, grotendeels gedereguleerde vryemarkekonomie wat op die wêreldmark fokus en vry van korrupsie is. Die stadstaat strewe met sy ekonomiese beleid, wat onder meer tweesydige vryhandelsooreenkomste, die streeks- en wêreldwye integrasie van plaaslike ondernemings en belastingvoordele vir buitelandse maatskappye en vaklui insluit, na die voortgesette globalisering van sy ekonomie.

Singapoer se regering beywer hom in internasionale organisasies soos die Wêreldhandelsorganisasie (WHO), ASEAN, APEC en ASEM vir ekonomiese liberalisering en ope markte vir goedere en dienste. Die land pleit vir multilateralisme volgens bepaalde reëls en die vorming van ope streeksgebonde handelsblokke. Singapoer is gevolglik een van die dryfkragte agter die ASEAN se vryhandelsone (Afta).

Tweesydige vryhandelsooreenkomste (Engels: free trade agreements, FTA) word as 'n instrument beskou wat die multilaterale ekonomiese beleid aanvul en sy toepassing bespoedig. FTAs is al met Nieu-Seeland, Japan, die Europese Vryhandelsvereniging (EFTA), Australië, die Verenigde State, Jordanië, Indië, Suid-Korea en Panama onderteken. Onderhandelinge vind tans met onder meer Kanada, Meksiko, Egipte en sedert die middel van 2007 met die Europese Unie plaas.

Ekonomiese sektore[wysig | wysig bron]

Downtown Core, Singapoer se sakekern

Die beduidendste ekonomiese bedrywe is die elektroniese en petroleumnywerhede, masjienbou en toerusting (veral boortoerusting vir die ruolie-ontginning), skeepsherstelwerk, biotegnologie en farmaseutiese nywerhede.

Die nywerheidsektor word veral deur multinasionale maatskappye asook 'n aantal groot inheemse ondernemings oorheers. Die laasgenoemde ondernemings het nou bande met die plaaslike regering en word derhalwe ook government-linked companies (GLC) genoem. Die GLCs is veral by die energiebedryf, telekommunikasie, mediabedryf, vervoer en 'n aantal nywerheidsektore soos byvoorbeeld inligtingstegnologie, skeepsbou en die wapenbedryf betrokke.

Singapoer fungeer as Suidoos-Asië se vernaamste sentrum vir logistiek, vervoer en finansies. Die land beplan ook om 'n leidende regionale rol ten opsigte van onderwys, die mediabedryf, gesondheid, regsbeskerming van outeursregte en internasionale arbitrasie te speel.[17] Singapoer wil graag ook as 'n internasionale leier op die gebied van uitgesoekte spitstegnologieë soos halfgeleiers, inligtingstegnolgie, bio- en geentegnologie fungeer en bestee derhalwe groot bedrae aan onderwys, navorsing en tegnologie.

Ekonomiese situasie[wysig | wysig bron]

Singapoer se sakedistrik in 2010

Vanweë sy uitvoergerigte bedrywe is Singapoer se ekonomie afhanklik van die konjunktuursiklusse van die wêreldekonomie, maar veral dié van die VSA, die Volksrepubliek China en Europa. Die plaaslike ekonomie het ná die SARS-krisis van die jaar 2003 danksy hoër uitvoere weer herstel en sterk gegroei. Die Volksrepubliek China se vinnige ekonomiese groei is tans die grootste uitdaging vir Singapoer se ekonomie en vereis 'n ekonomiese beleid wat op herstrukturering en die versekering van internasionale mededingendheid gemik is.

Groeikoers van die bruto geografiese produk (BGP)

2004 2005 2006 2007 2010 2011 2012
+8,4 % +6,4 % +7,9 % +7,7 % +14,5 % +4,9 % +1,3 %

Buitelandse handel[wysig | wysig bron]

Kersfeesversierings in Orchard-straat. Danksy doeanevrye invoere lok Singapoer se winkelsentrums talle buitelandse toeriste

Die hoofsaaklike in- en uitvoere is masjiene en toerusting soos elektroniese komponente, ruolieprodukte en chemikalieë. Vanweë sy gunstige geografiese ligging en sy eersterangse hawegeriewe het Singapoer naas Hongkong tot die wêreld se beduidendste houerhawe ontwikkel.

Singapoer se buitelandse handel het in 2007 sowat 411 miljard € (4 870 miljard ZAR) beloop, terwyl sy amptelike buitelandse valutareserwes teen die einde van 2007 tot sowat 114 miljard € (1 351 miljard ZAR) gestyg het.[18] Die vernaamste handelsvennote is die Volksrepubliek China (inklusiewe Hongkong), Maleisië en die VSA.

Sowat 96 persent van alle invoere in Singapoer is doeanevry (met uitsondering van motors, petrol en sigarette), terwyl invoertariewe met gemiddeld minder as een persent in vergelyking met ander lande uiters laag is. Invoerlisensies word slegs vir 'n beperkte aantal goedere benodig.

Singapoer se hoofsaaklike invoere uit Suid-Afrika sluit organiese chemikalieë, ruolie en ruolieprodukte, yster en staal, nie-ystermetale, metaalprodukte, groente en vrugte, anorganiese chemikalieë, metaalertse en skrootmetaal en papierprodukte in. Singapoer se uitvoere na Suid-Afrika bestaan hoofsaaklik uit telekommunikasietoerusting, masjiene, kantoormasjiene en rekenaars, verwerkte goedere, plastiek, onverwerkte rubber, tekstiele, koffie en speserye.[19]

Sport[wysig | wysig bron]

Joseph Schooling is 'n goudmedaljewenner en Olimpiese rekordhouer tydens die Olimpiese Somerspele 2016 se 100 m vlinderswem.[20]
'n Krieketwedstryd met spelers van die krieketklub in Padangpark met die Marina Bays Sands Hotel op die agtergrond, soos gesien van die Singapoerse Nasionale Galery
Singapoer se Nasionale Stadion is 'n veeldoelige stadion en word onder meer vir sokker en rugby ingespan

Die meeste en gewildste sportsoorte wat in Singapoer beoefen word, het hul oorsprong in die Verenigde Koninkryk en tydens die Britse koloniale tydperk in Singapoer gevestig. Die ontwikkeling van privaat sport- en ontspanningsklubs het tydens die 19de eeu in die koloniale Singapoer begin. Van die klubs wat gedurende hierdie tydperk gestig is, sluit in die Krieketklub, die Singapoer Onstspanningsklub, die Singapoer Swemklub en die Hollandse klub.[21]

Watersportsoorte is van die gewildste in Singapoer. Tydens die Olimpiese Somerspele 2016 in Rio de Janeiro het Joseph Schooling Singapoer se eerste goudmedalje ingepalm, nadat hy die 100 m-vlinderswem met 'n nuwe Olimpiese rekord van 50,39 sekondes gewen het.[20] Singapoer was ook in die item van seilvaart op internasionale vlak suksesvol, en hul Optimist-span word as een van die suksesvolstes wêreldwyd beskou.[22][23] Ondanks sy klein oppervlakte oorheers die land swemitems by die Suidoos-Asiatiese Spele. Sy waterpolomansspan het tydens die Suidoos-Asiatiese Spele 2017 sy 27ste goudmedalje gewen en Singapoer se langste wenstreep in sport voortgesit.[24] Singapoer het die eerste Olimpiese Jeugspele 2010 aangebied, waaraan 3 600 atlete uit 204 nasies in 26 sportsoorte deelgeneem het.[25] Die eiland is die tuiste van die ONE-kampioenskap, die grootste MMA-toernooi in in Asië.[26] Singapoer se tafeltennisvrouespan het met die silwermedalje tydens die Olimpiese Somerspele 2008 in Beijing weggestap.[27][28] Hulle het in 2010 wêreldkampioen geword, toe hulle die Volksrepubliek China tydens die Tafeltenniswêreldkampioenskap in Rusland verslaan en sodoende die Chinese wenstreep van 19 jaar beëindig het.[29] Die gewigopteller Tan Howe Liang was Singapoer se eerste Olimpiese medaljewenner, nadat hy tydens die Olimpiese Somerspele 1960 in Rome 'n silwermedaje gewen het.[30]

Singapoer se sokkerliga, die Singapoer Premierliga, is in 1996 as die S.League gestig en bestaan uit nege klubs, insluitende twee buitelandse spanne.[31][32] Die Singapore Slingers, voorheen die Hunter Pirates in die Australiese Nasionale Basketballiga, is een van die oorspronklike spanne in die ASEAN-basketballiga wat in Oktober 2009 gestig is.[33] Kranji Racecourse word deur die Singapoer Turfklub bestuur en huisves verskeie ontmoetings elke week, insluitende internasionale wedrenne — waaronder die Singapore Airlines Internasionale Beker.[34]

Sedert 2008 huisves Singapoer 'n Formule Een-wedren, die Singapoerse Grand Prix op die Marinabaai Straatrenbaan. Dit was die eerste F1-nagwedren,[35] en die eerste F1-straatwedren in Asië.[36] Sedertdien vorm dit 'n belangrike deel van die F1-kalender.[37]

Rugby is in die laat 19de eeu na die Britse kolonie Singapoer gebring. Dié sport het sedert die begin van die 20ste eeu 'n bestendige teenwoordigheid gehad, toe die Malay-beker tussen Singapoer en Maleisië begin uitspeel is, een van die oudste rugbytoernooie wêreldwyd.[38] Singapoer huisves op die Nasionale Stadion 'n jaarlikse Sewesrugby-toernooi, die Singapore Sevens.

Krieket is soos die meeste ander sportsoorte gedurende die Britse koloniale tydperk na Singapoer gebring. Die Singapoerse nasionale krieketspan is tans een van Asië se sterkste spanne buite die Internasionale Krieketraad se Internasionale eendagwedstryd-lande en hulle het in Maart 2020 die 20ste plek op die IKR se T20I-wêreldranglys behaal, hul beste plek nog.[39]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. (en) Chew, Ernest (1991). Lee, Edwin (red.). A History of Singapore. Oxford University Press. ISBN 0-19-588917-7.
  2. (en) Hoe Yeen Nie (2 Junie 2009). "State of Singapore came into being 50 years ago on 3 June". Channel News Asia. Singapore. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Januarie 2013.
  3. 3,0 3,1 3,2 (en) Leitch Lepoer, Barbara (1989). "Singapore as Part of Malaysia". Library of Congress Country Studies. Washington, D.C.: Government Printing Office. Besoek op 14 Mei 2014.
  4. (en) "Environment – Latest Data". Singapoerse Departement van Statistiek. 31 Januarie 2023. Besoek op 15 September 2023.
  5. (en) "Population and Population Structure". Singapoerse Departement van Statistiek. Besoek op 15 September 2023.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 (en) "Singapore". Internasionale Monetêre Fonds. April 2023. Besoek op 15 September 2023.
  7. (en) "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. 2021. Besoek op 15 September 2023.
  8. (en) "Distribution of family income – Gini Index". Central Intelligence Agency. 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Desember 2018. Besoek op 13 September 2017.
  9. (en) Stonehouse, Dr. Bernard (red.): Philips' Illustrated Atlas of the World. Londen: Guild Publishing 1985, bl. 93
  10. (de) Der Fischer Weltalmanach 2007, bl. 441
  11. (en) Amnesty International: Singapore – The death penalty: A hidden toll of executions Geargiveer 4 Maart 2008 op Wayback Machine
  12. (de) Schöller, Peter; Heiner Dürr en Eckart Dege (reds.): Fischer Länderkunde. Boekdeel 1: Ostasien. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 1987, bl. 211
  13. (en) Singapore Infomap: Nation's history – Early names Geargiveer 27 April 2006 op Wayback Machine
  14. (en) "Singapore Botanical Gardens". Unesco. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 November 2019. Besoek op 16 Mei 2016.
  15. (en) "Weather Statistics". National Environment Agency (Singapoer). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Augustus 2016. Besoek op 16 Mei 2016.
  16. (en) "Singapore/Changi Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. Besoek op 1 Desember 2014.
  17. (de) Duitse Departement van Buitelandse Sake: Singapoer – Ekonomie Geargiveer 2 Mei 2008 op Wayback Machine
  18. (de) Duitse Departement van Buitelandse Sake: Singapoer – Ekonomie Geargiveer 2 Mei 2008 op Wayback Machine
  19. (en) Suid-Afrikaanse Departement van Buitelandse Sake: Bilaterale betrekkinge – Singapoer
  20. 20,0 20,1 (en) "Michael Phelps taught a lesson for once – by Joseph Schooling | Andy Bull". The Guardian. 13 Augustus 2016. Besoek op 15 September 2023.
  21. (en) "History of Singapore Sports". Sport Singapore. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Julie 2018. Besoek op 6 Julie 2018.
  22. (en) "Sailing: S'pore retain world team title". 24 Julie 2013. Besoek op 28 Augustus 2019.
  23. (en) "Singapore sailing needs a trailblazer". 8 Mei 2017. Besoek op 28 Augustus 2019.
  24. (en) Chia, Nicole (20 Augustus 2017). "SEA Games: Singapore capture men's 27th water polo gold to keep country's longest sports winning streak alive". The Straits Times. Besoek op 17 Augustus 2018.
  25. (en) Internasionale Olimpiese Komitee (21 Februarie 2008). "Singapore to host first edition of the Youth Olympic Games in 2010". Persberig. http://www.olympic.org/uk/news/media_centre/press_release_uk.asp?release=2492. Besoek op 16 Maart 2011. 
  26. (en) "Mixed martial arts-ONE FC returning to Manila in May". Chicago Tribune.
  27. (en) ir. "Olympics: First medal in 48 years for Singapore". Channel NewsAsia. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 November 2008. Besoek op 15 Augustus 2008.
  28. (en) "Table tennis: End of era for Singapore women paddlers". 5 Maart 2016. Besoek op 28 Augustus 2019.
  29. (en) World champs!: S'pore beat favourites China in World Team Table Tennis C'ships, Today, 31 Mei 2010, p. 1, archived from the original on 31 Mei 2010, https://www.webcitation.org/5q8hSeqKI?url=http://www.todayonline.com/Hotnews/EDC100531-0000074/World-champs!, besoek op 31 Mei 2010 
  30. (en) "Tan Howe Liang". National Library Board. Besoek op 28 Augustus 2019.
  31. (en) "S.League.com – Overview". S.League. 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Augustus 2013. Besoek op 5 Januarie 2016.
  32. (en) "Football: Goodbye S-League, welcome Singapore Premier League". The Straits Times. 21 Maart 2018. Besoek op 21 Maart 2018.
  33. (en) "ASEAN Basketball League takes off". FIBA Asia. 20 Januarie 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Augustus 2009. Besoek op 6 Februarie 2021.
  34. (en) "Singapore Turf Club". National Library Board. Besoek op 28 Augustus 2019.
  35. (en) Formule Een (11 Mei 2007). "Singapore confirms 2008 night race". Persberig. http://www.formula1.com/news/6063.html. Besoek op 18 Mei 2007. 
  36. (en) Formule Een (16 November 2007). "SingTel to sponsor first Singapore Grand Prix". Persberig. http://www.formula1.com/news/headlines/2007/11/7101.html. Besoek op 10 Desember 2007. 
  37. (en) Oi, Mariko (23 April 2013). "The Big Read: To keep roaring for S'pore, F1 needs to raise its game". Singapoer: TODAYonline.
  38. (en) Bath, Richard (1997). The Complete Book of Rugby. Seven Oaks Ltd. p. 71. ISBN 1-86200-013-1.
  39. (en) "Cricket: Singapore rise to world top 20 in T20 rankings". The Straits Times. 8 Maart 2020. Besoek op 15 September 2023.

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Algemeen

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]