Oos-Timor

Demokratiese Republiek Oos-Timor
*República Democrática de Timor-Leste* (Portugees)
*Repúblika Demokrátika Timór-Leste* (Tetoem)
Vlag	Wapen
	Nasionale leuse: Unidade, Acção, Progresso (Portugees); Unidade, Asaun, Progresu (Tetoem); (Afrikaans: "Eenheid, Aksie, Vooruitgang")
	Volkslied: Pátria; (Portugees vir: "Vaderland");
Hoofstad	Dili 8°34′S 125°34′O / 8.567°S 125.567°O
Grootste stad	Dili
Amptelike tale	Portugees en Tetoema
Regering ; • President; • Eerste minister	Unitêre semi-presidensiële; grondwetlike republiek; José Ramos-Horta; Taur Matan Ruak
Onafhanklikheid Vorming; • Portugees-Timor; • Onafhanklikheidsverklaring; • Indonesiese anneksasie; • Onafhanklikheid herstel	; ; 16de eeu; 28 November 1975; 17 Julie 1976; 20 Mei 2002
Oppervlakte; - Totaal; ; - Water (%)	; 15 007 km2 (154ste); 5 794 myl2; feitlik niks
Bevolking; - 2021-skatting; - 2015-sensus; - Digtheid	; 1 340 513 (153ste); 1 183 643; 78 / km2 (137ste); 202 / myl2
BBP (KKP); - Totaal; - Per capita	2022-skatting; $4,573 miljard ; $3 339
BBP (nominaal); - Totaal; - Per capita	2022-skatting; $1,920 miljard ; $1 402
MOI (2019)	0,606 (141ste) – medium
Gini (2014)	28,7 – laag
Geldeenheid	Amerikaanse dollarc ($) (USD)
Tydsone; - Somertyd	(UTC+9); nie toegepas nie (UTC+9)
Internet-TLD	.tld
Skakelkode	+670
	a. 15 ander "nasionale tale" word deur die grondwet erken.; b. Deur die grondwet gedefinieer as herstel.; c. Centavo-munte word ook gebruik.; d. .tp word uitgefaseer.

Oos-Timor (Portugees: Timor-Leste, Tetoem: Timor-Lorosae), amptelik die Demokratiese Republiek Oos-Timor^[7] (Portugees: República Democrática de Timor-Leste,^[8] Tetoem: Repúblika Demokrátika Timór-Leste^[9]), is 'n eilandstaat in Suidoos-Asië. Dié land is op die oostelike deel van die eiland Timor geleë en beslaan ook 'n klein eksklawe op die noordwestelike deel van dié eiland. Oos-Timor grens in die weste, noorde en ooste aan Indonesië, en word in die suidooste deur die Timorsee van Australië geskei. Dit beslaan 'n oppervlakte van 15 007 en het 'n bevolking van 1 340 513 in 2021 gehad. Die hoofstad en grootste stad is Dili. Oos-Timor het twee amptelike tale: Portugees en Tetoem.

Nasa-Satellietbeeld van Oos-Timor

Kaart van Oos-Timor

Oos-Timor is in die 16de eeu deur Portugal gekoloniseer en dit het tot sy dekolonisasie bekend gestaan as Portugees-Timor. Op 28 November 1975 het Oos-Timor sy onafhanklikheid verklaar, maar dit is kort daarna deur Indonesië beset en verklaar tot dié land se 27ste provinsie. Op 20 Mei 2002 het Oos-Timor die eerste land geword, wat in die loop van die 21ste eeu onafhanklik geword het. Dit is net een van twee lande in Suidoos-Asië wat deur die Christendom gekenmerk is, die ander is Filippyne. Daarbenewens is Oos-Timor die enigste onafhanklike land in Asië, waar Portugees 'n amptelike taal is, en saam met Macau een van twee Portugeestalige gebiede in Asië.

Verwysings[wysig | wysig bron]

↑ (en) Octávio Amorim Neto; Marina Costa Lobo (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". Social Science Research Network. Besoek op 25 Junie 2018.AS1-onderhoud: meer as een naam: authors list (link)
↑ (en) "East Timor Geography". Regering van Oos-Timor.
↑ (en) "Population by Age & Sex". Regering van Oos-Timor. 25 Oktober 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2020. Besoek op 29 Januarie 2020.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 (en) "Timor-Leste". Internasionale Monetêre Fonds. April 2022. Besoek op 22 Mei 2022.
↑ (en) "Human Development Report 2020" (PDF). United Nations Development Programme. 2020. Besoek op 22 Mei 2022.
↑ (en) "Gini Index". Wêreldbank. Besoek op 22 Mei 2022.
↑ (en) "UNGEGN list of country names" (PDF). United Nations Group of Experts on Geographical Names. 2–6 Mei 2011. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 30 April 2020. Besoek op 25 Junie 2018.
↑ (pt) "Constituição da República Democrática de Timor" (PDF). Regering van Oos-Timor. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 14 November 2019. Besoek op 25 Junie 2018.
↑ (tet) "Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timór-Leste" (PDF). Regering van Oos-Timor. Besoek op 25 Junie 2018.

Bronne[wysig | wysig bron]

Algemeen

(en) "East Timor". Encyclopædia Britannica. Besoek op 22 Mei 2022.
(en) "East Timor". Central Intelligence Agency. Besoek op 22 Mei 2022.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Oos-Timor.
(en) Toerisme-inligting oor Oos-Timor op Wikivoyage
(en) (pt) (tet) Amptelike regeringswebwerf

[1] (en) Octávio Amorim Neto; Marina Costa Lobo (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". Social Science Research Network. Besoek op 25 Junie 2018.AS1-onderhoud: meer as een naam: authors list (link)

[2] (en) "East Timor Geography". Regering van Oos-Timor.

[3] (en) "Population by Age & Sex". Regering van Oos-Timor. 25 Oktober 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2020. Besoek op 29 Januarie 2020.

[imf2-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 (en) "Timor-Leste". Internasionale Monetêre Fonds. April 2022. Besoek op 22 Mei 2022.

[5] (en) "Human Development Report 2020" (PDF). United Nations Development Programme. 2020. Besoek op 22 Mei 2022.

[6] (en) "Gini Index". Wêreldbank. Besoek op 22 Mei 2022.

[7] (en) "UNGEGN list of country names" (PDF). United Nations Group of Experts on Geographical Names. 2–6 Mei 2011. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 30 April 2020. Besoek op 25 Junie 2018.

[8] (pt) "Constituição da República Democrática de Timor" (PDF). Regering van Oos-Timor. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 14 November 2019. Besoek op 25 Junie 2018.

[9] (tet) "Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timór-Leste" (PDF). Regering van Oos-Timor. Besoek op 25 Junie 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]