São Tomé en Príncipe

Demokratiese Republiek São Tomé en Príncipe
*República Democrática de São Tomé e Príncipe* (Portugees)
Vlag	Wapen
	Nasionale leuse: ; Unidade, Disciplina, Trabalho; (Portugees vir: "Eenheid, Dissipline, Arbeid")
	Volkslied: Independência total; (Portugees vir: "Totale onafhanklikheid");
Hoofstad	São Tomé 0°20′N 6°44′O / 0.333°N 6.733°O
Grootste stad	São Tomé
Amptelike tale	Portugees
Regering ; • President; • Eerste minister	Unitêre semi-presidensiële; grondwetlike republiek; Carlos Vila Nova; Américo Ramos
Onafhanklikheid • van Portugal; • Huidige grondwet;	; 12 Julie 1975; 5 November 1975
Oppervlakte; - Totaal; ; - Water (%)	; 964 km2 (184ste); 372 myl2; feitlik geen
Bevolking; - 2024-skatting; - 2013-sensus; - Digtheid	; 223 561 (183ste); 178 739; 232 / km2 (69ste); 600,1 / myl2
BBP (KKP); - Totaal; - Per capita	2025-skatting; $1 547 miljoen ; $6 392
BBP (nominaal); - Totaal; - Per capita	2025-skatting; $952 miljoen ; $3 933
MOI (2022)	0,613 (141ste) – medium
Gini (2017)	40,7 – hoog
Geldeenheid	Dobra (STD)
Tydsone; - Somertyd	GMT (UTC±0); nie toegepas nie (UTC±0)
Internet-TLD	.st
Skakelkode	+239

São Tomé en Príncipe (Portugees: São Tomé e Príncipe, [sɐ̃w tuˈmɛ i ˈpɾĩsɨpɨ]; letterlik: "Sint Tomas en Prins"), amptelik die Demokratiese Republiek São Tomé en Príncipe (República Democrática de São Tomé e Príncipe), is 'n klein eilandstaat in die Golf van Guinee. Dit bestaan uit twee eilande: São Tomé en Príncipe, omtrent 140 km van mekaar geleë en onderskeidelik omtrent 250 en 225 km van die noordwestelike kus van Gaboen. São Tomé en Príncipe is tussen die twee eilande Bioko en Annobón geleë, wat deel uitmaak van Ekwatoriaal-Guinee. Die hoofstad en grootste stad is São Tomé op die gelyknamige hoofeiland. São Tomé en Príncipe beslaan 'n oppervlakte van 964 km² en het 'n bevolking van 223 561 in 2024 gehad.^[2] São Tomé en Príncipe is na die heilige apostel Tomas en die prins van Portugal genoem.

Beide eilande is deel van 'n aktiewe vulkaniese bergreeks wat van Kameroenberg in die noordooste oor die vier eilande São Tomé, Príncipe, Bioko en Annobón tot in die suidweste in die Golf van Guinee strek. Die Ilha de São Tomé, die groter en suidelike eiland, is byna reg op die ewenaar geleë. Dit is genoem na Sint Thomas omdat Portugese ontdekkers die eiland op Sint Thomasdag (21 Desember 1471) ontdek het, terwyl Ilha do Príncipe die "prins se eiland" beteken. In die noordooste sluit die Golf van Bonny aan.

Demografie

Van die bevolking van amper 223 000 in 2016 woon ongeveer 172 000 op São Tomé, 7 000 op Príncipe en nog ander op ander eilande. Die verskillende etniese groepe behels:

Mestiços: afstammelinge van slawe aan die begin van die koloniale era en Europeërs;
Angolares: dikwels vissers, die tradisie wil dit hê dat hulle die afstammelinge is van oorlewendes van 'n skeepswrak in 1540;
Forros: afstammelinge van bevryde slawe teen die tyd van die afskaffing van slawerny;
Serviçais: kontrakarbeiders uit Angola, Mosambiek en Kaap Verde;
Tongas: Kinders a.g.v. vermenging tussen Serviçais en Forros;
Europees: Mense van Europa, meestal Portugese.
Asiaties: Mense van Asië, meestal Han-Chinese.

Portugees is die amptelike taal van São Tomé en Príncipe, terwyl Fang 'n erkende minderheidstaal is. Meer as 80% van die bevolking is Christene, waarvan die meeste Rooms-Katolieke.

Ekonomie

Landbou (kakaoverbouing) is baie belangrik en maak die grootse gedeelte van die ekonomie uit, maar dié land is ook op soek na ruolie in die Golf van Guinee.

Verwysings

↑ (en) Octávio Amorim Neto; Marina Costa Lobo (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". Social Science Research Network. SSRN 1644026. Besoek op 9 Desember 2018.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 (en) "Sao Tome and Principe". Encyclopædia Britannica. Besoek op 13 Januarie 2025.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 (en) "São Tomé and Príncipe". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2024. Besoek op 13 Januarie 2025.
↑ (en) "Human Development Report 2023/2024" (PDF). United Nations Development Programme. 13 Maart 2024. Besoek op 13 Januarie 2025.
↑ (en) "Gini index – Sao Tome and Principe". Wêreldbank. Besoek op 13 Januarie 2025.

Bronnelys

Algemeen

(en) "Sao Tome and Principe". Encyclopædia Britannica. Besoek op 13 Januarie 2025.
(en) "Sao Tome and Principe". Central Intelligence Agency. Besoek op 13 Januarie 2025.

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie São Tomé en Príncipe.
(en) Toerisme-inligting oor São Tomé en Príncipe op Wikivoyage

[1] (en) Octávio Amorim Neto; Marina Costa Lobo (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". Social Science Research Network. SSRN 1644026. Besoek op 9 Desember 2018.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)

[CIA-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 (en) "Sao Tome and Principe". Encyclopædia Britannica. Besoek op 13 Januarie 2025.

[imf2-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 (en) "São Tomé and Príncipe". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2024. Besoek op 13 Januarie 2025.

[4] (en) "Human Development Report 2023/2024" (PDF). United Nations Development Programme. 13 Maart 2024. Besoek op 13 Januarie 2025.

[5] (en) "Gini index – Sao Tome and Principe". Wêreldbank. Besoek op 13 Januarie 2025.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]