James F. Byrnes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
James Francis Byrnes

James Francis Byrnes (2 Mei 1882 Charleston, Suid-Carolina9 April 1972) was 'n Amerikaanse staatsman. Tydens sy politieke loopbaan het hy as minister van buitelandse sake onder president Harry S. Truman gedien en was hy goewerneur van Suid-Carolina.

Biografie[wysig | wysig bron]

Vroeë jare[wysig | wysig bron]

James Byrnes is gebore en getoë in Charleston, Suid-Carolina. Sy pa is kort ná sy geboorte oorlede en hy is deur sy ma grootgemaak. Op die ouderdom van 14 het hy as stenograaf in 'n regsfirma begin werk. Ten spyte daarvan dat hy nie hoërskool voltooi het of 'n ander graad behaal het nie, het hy as 'n klerk vir 'n regter in Aiken gewerk. Eers in 1903 het hy daarin geslaag om 'n diploma te verwerf om as prokureur te werk.

Vanaf 1908 het hy as prokureur begin praktiseer. Hy het dit vir slegs twee jaar gedoen, aangesien hy in 1910 tot Suid-Carolina-verteenwoordiger van die 2de distrik verkies is.

Politieke loopbaan[wysig | wysig bron]

Gedurende sy tyd as 'n afgevaardigde was Byrnes besonder aktief in die grootskaalse padbouprogramme van die 1920's. Gedurende hierdie tydperk het hy bevriend geraak met President Woodrow Wilson en 'n noue vennoot van die President geword. In 1925 het hy sy setel in die Verenigde State se Huis van Verteenwoordigers prysgegee om 'n lid van die Amerikaanse Senaat te word. Hy het die verkiesing tot die setel verloor weens inmenging van die Klu Klux Klan, wat beweer het Byrnes was steeds Katoliek. Terwyl Byrnes die Episkopale Kerk met sy huwelik in 1906 betree het.

In 1930 het hy weer vir die setel in die Senaat meegeding. Hierdie keer het Byrnes 51% teenoor sy opponent Coleman Blease gewen. Byrnes het weer daarin geslaag om bevriend te raak met 'n Amerikaanse president, Franklin Delano Roosevelt. In die Senaat het James Byrnes homself voorgehou as 'n fel verdediger van die president. Hy was 'n belangrike woordvoerder vir die New Deal in die Senaat. Sy termyn in die Senaat het in 1941 geëindig toe Roosevelt Byrnes in die Hooggeregshof aangestel het. Na slegs vyftien maande het hy bedank om 'n ander pos in die politiek te beklee.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog was Byrnes aan die hoof van die Kantoor van Ekonomiese Stabilisering, wat belangrike kwessies van pryse en belasting in Amerika hanteer het. In 1943 het hy uit hierdie pos bedank en hoof van die Kantoor vir Oorlogsmobilisasie geword, waarin hy verantwoordelik was vir die bou van baie fabrieke in Amerika om toerusting vir die Amerikaanse weermag te vervaardig.

Potsdam-konferensie. Agter tweede van regs is James Byrnes

Baie het verwag dat Byrnes in 1944 Roosevelt se nuwe visepresident sou word, want daar was 'n kans dat die visepresident binnekort die sieklike president sou moes vervang. In plaas daarvan om Byrnes te kies, het die keuse op Harry S. Truman geval. Byrnes het egter na die Jalta-konferensie gegaan as Roosevelt se sekondant. Na Roosevelt se dood op 12 April 1945 was Byrnes 'n sleutelraadgewer vir die nuwe president Truman.

Toe Harry Truman sy kabinet in Julie 1945 herorganiseer het, is James Byrnes as minister van buitelandse sake aangestel. In hierdie posisie het hy 'n belangrike rol in die Potsdam-konferensie en die Vrede van Parys gehad. Byrnes het ook te doen gehad met die Griekse president Constantinos Tsaldaris, wat Amerika as 'n belangrike bondgenoot in die Griekse Burgeroorlog gesien het. As gevolg van sy diplomatieke pogings in en om die Iran-krisis, is hy in 1946 as TIME Persoon van die Jaar aangewys.

Later lewe[wysig | wysig bron]

Tog het Byrnes en Truman se werksverhouding geleidelik uitmekaar gedryf. In Februarie 1947 het Byrnes uit sy amp as minister bedank. Op die ouderdom van 68, in 1951, is hy verkies tot goewerneur van Suid-Carolina. Hy het een termyn in hierdie pos gedien. Gedurende hierdie tydperk was hy betrokke by die vermindering van rassisme in Suid-Carolina. Hy het staatshulp aan swart skole in sy staat gegee. Hy het die dra van maskers verbied behalwe op Halloween. Op hierdie manier het hy gehoop om die mag van Klu Klux Klan in Suid-Carolina in te perk. Hy het nie aan die verkiesing vir 'n tweede termyn deelgeneem nie en het uitgetree.

Ten spyte daarvan dat hy daarna uit die openbare politiek verdwyn het, het Byrnes tot dan by die politiek betrokke gebly. Daar word gesê dat hy Richard Nixon geadviseer het oor hoe om die suidelike Demokrate vir die Republikeinse Party te wen. Hy is in 1972 in Columbia, Suid-Carolina, op die ouderdom van 89 oorlede.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Robert L. Messed: The End of an Alliance: James F. Byrnes, Roosevelt, Truman, and the Origins of the Cold War (1982).
  • David Robertson: Sly and Able: A Political Biography of James F. Byrnes (1994)