Haak-en-steek

Haak-en-steek
	'n Haak-en-steek in die Serengeti
Bewaringstatus
	; Veilig (IUCN 3.1)
Wetenskaplike klassifikasie
Domein:	Eukaryota
Koninkryk:	Plantae
Klade:	Tracheofiete
Klade:	Angiospermae
Klade:	Eudicots
Klade:	Rosids
Orde:	Fabales
Familie:	Fabaceae
Klade:	Mimosoideae
Genus:	Vachellia
Spesie:	V. tortilis
Binomiale naam
	Vachellia tortilis; (Forssk.) Galasso & Banfi, (2008)
	Verspreiding

Die haak-en-steek (Vachellia tortilis) is 'n droogtebestande doringboomspesie wat wydverspreid in woestyn-, halfwoestyn- en savannestreke aangetref word. Volwasse bome ontwikkel 'n plat of effens geronde kroon, en die twee doringtipes waarna dit vernoem is, is maklik sigbaar. Die peule word deur wild en vee gevreet wat dan die sade versprei.

Inheemse name vir die boom sluit in Mosu of Mosunyana in Tswana, umSasane in Zoeloe en Umbrella thorn in Engels.^[1] Die boom se FSA-nommer is 188.^[1]

Verspreiding

Dit kom voor van die woestynstreke in die Midde-Ooste en suidwaarts tot in Suid-Afrika. In Suider-Afrika is dit teenwoordig in Mosambiek, Zimbabwe, Botswana, Namibië, Eswatini en die sentrale en noordelike dele van Suid-Afrika. In Suider-Afrika toon dit 'n voorkeur vir droë, laagliggende bosveld en grasveld. In die res van Afrika en die Midde-Ooste is die boom inheems in Algerië, Angola, Burkina Faso, Djiboeti, Egipte, Eritrea, Ethiopië, Golf State, Jemen, Kenia, Libanon, Libië, Malawi, Mali, Mauritanië, Marokko, Niger, Nigerië, Oman, Palestina, Saoedi-Arabië, Senegal, Sinai, Sirië, Soedan, Sokotra, Somalië, Tanzanië, Tsjad, Tunisië, Uganda, Westelike Sahara en Zambië.

Beskrywing

Die kroon is aanvanklik gerond, maar word platter namate dit groter raak. Dié boom verskil van baie ander akasias deurdat dit reguit sowel as gekromde dorings het. Albei soorte dorings groei dikwels saam op dieselfde takkie wat aanleiding gee tot die naam haak-en-steek. Ander akasias met reguit en krom dorings is die rooihaak of vals-haak-en-steek (A. reficiens), die trassiedoring (A. hebeclada) en die buikdoring (A. luederitzii).

Die blomme word in wit of roomkleurige hofies gedra. Die boom se saad word in peule gedra wat 5 tot 9 mm breed en op kenmerkende wyse verdraai is. Dié verdraaide peule en die kombinasie van haak- en reguit dorings maak dit maklik om die boom uit te ken.

In blomtyd (November) op die Springbokvlakte
blomhofies en dorings
loof en dorings
sade

Kyk ook

Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse bome

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Haak-en-steek.
Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir haak-en-steek.
Wikispecies het meer inligting verwant aan Haak-en-steek

Bronne

Algemene gids tot BOME. Keith, Paul & Meg Coates Palgrave. 2000. ISBN 1-86872-527-8
Plants of the World Online

Verwysings

↑ ^1,0 ^1,1 Van Wyk, Piet (2008). Field guide to the TREES of the Kruger National Park. Kaapstad: Struik. p. 76. ISBN 978-1-77007-759-1.

[Van_Wyk-1] 1,0 ^1,1 Van Wyk, Piet (2008). Field guide to the TREES of the Kruger National Park. Kaapstad: Struik. p. 76. ISBN 978-1-77007-759-1.

[1]