Che Guevara
Che Guevara | |
---|---|
Che Guevara by die gedenkdiens van die La Coubre ontploffing. Geneem deur Alberto Korda op 5 Maart 1960. | |
Gebore | Ernesto Guevara 14 Junie 1928 Rosario, Santa Fe, Argentinië |
Sterf | 9 Oktober 1967 La Higuera, Vallegrande, Bolivië |
Beroep | Dokter, skrywer, guerrilla, regeringsamptenaar, Militêre strateeg |
Politieke party | Beweging van die 26ste Julie, Verenigde Party van die Kubaanse Sosialistiese Rewolusie,[1] Nasionale Bevrydingsweermag van Bolivië |
Eggenoot | Hilda Gadea (1955–1959) Aleida March (1959–1967, sy dood) |
Kinders | Hilda (1956–1995), Aleida (* 1960), Camilo (* 1962), Celia (* 1963), Ernesto (* 1965) |
Ouer(s) | Ernesto Guevara Lynch[2] Celia de la Serna y Llosa[2] |
Handtekening | |
Ernesto "Che" Guevara (14 Junie[5] 1928 – 9 Oktober 1967) algemeen bekend as Che Guevara, El Che of net Che, was 'n Argentynse Marxistiese revolusionêr, dokter, skrywer, intellektueel, guerilla-leier, militêre teoretikus en 'n groot figuur in die Kubaanse Revolusie.[6] Sedert sy dood het sy gestileerde gelaat 'n alomteenwoordige kontrakultuursimbool geword asook globale ordeteken in volkskultuur.[7]
As 'n mediese student het Guevara Latyns-Amerika deurkruis en is hy omvorm deur die grootskaalse armoede wat hy aanskou het.[8] Sy ervarings en waarnemings op hierdie reise het hom maak besluit dat die gebied se ingewortelde ekonomiese ongelykhede die inherente gevolg van monopolistiese kapitalisme, neokolonialisme en imperialisme was, met 'n wêreldrevolusie as die enigste oplossing hiervoor.[9] Hierdie oortuiging het tot sy betrokkenheid in die sosiale hervorming van Guatemala onder president Jacobo Arbenz Guzmán, wie se uiteindelike val (met behulp van die Amerikaanse CIA) Guevara se radikale ideologie verstewig het. Later, terwyl hy in Meksikostad gewoon het, het hy Raul en Fidel Castro ontmoet, aangesluit by hulle Beweging van die 26ste Julie en Kuba ingeneem aanboord van die Granma seiljag met die bedoeling om die Amerikaans-gesteunde Kubaanse diktator Fulgencio Batista omver te werp.[10] Guevara het gou aansien verwerf onder insurgente, is bevorder tot tweede in bevel, en het 'n deurslaggewende rol gespeel in die suksesvolle guerrilla-veldtog wat uiteindelik ontslae geraak het van die Batista-bewind.[11]
Na die Kubaanse revolusie het Guevara 'n aantal sleutelrolle in die nuwe regering gehad. Dit het o.m. die oorsig van appèlle en die teregstelling deur vuurpeloton van diegene wat skuldig bevind is aan oorlogsmisdade gedurende die revolusionêre tribunale,[12] ingesluit asook die instelling van landelike hervorming as minister van industrieë. Verder het hy ook gedien as president van die nasionale bank van Kuba asook die raadgewende direkteur vir Kubaanse weermag en het hy die wêreld platgereis as 'n diplomaat ten behoewe van Kubaanse sosialisme. Sulke ampte het hom in staat gestel om 'n sentrale rol te speel in die opleiding van die weermag wat die inval in die Varkensbaai (Bay of Pigs) afgeweer het,[13] asook om die kerngelaaide ballistiese vuurpyle van die Sowjetunie na Kuba te bring, wat aanleiding gegee het tot die Kubaanse missielkrisis.[14] Hiermee saam was hy ook 'n vrugbare skrywer en dagboekskrywer en het hy 'n gedagteryke gids oor guerrilla-oorlogvoering saamgestel, tesame met 'n topverkopende memoire oor sy jong dae waar hy op 'n motorfiets Suid-Amerika deurkruis het. Guevara het Kuba in 1965 verlaat om onsuksesvolle revolusies aan te wakker, eers in Kongo-Kinshasa en later in Bolivia, waar hy gevange geneem is deur CIA-gesteunde Boliviaanse magte en tereg gestel is.[15]
Vroeë lewe
Ernesto Guevara is gebore as die kind van Celia de la Serna y Llosa en ernesto Guevara Lynch op 14 Junie 1928 in Rosario, Argentinië en was die oudste van vyf kinders in 'n familie van Spaans-Argentynse, Baskiese en Iers-Argentynse afkoms.[16] In plaas van sy ouers se vanne, sal sy wetlike naam (Ernesto Guevara) soms saam met de la Serna of Lynch verskyn. Met verwysing na Che se rustelose aard het sy vader verklaar dat "die eerste opmerklikheid is dat my seun se are vol is van die bloed van die Ierse rebelle."[17] Baie vroeg in Ernestito (soos hy toe bekend gestaan het) se lewe het hy 'n "aantrekking tot die armes" ontwikkel.[18] Hy het grootgeword in 'n gesin met linkse politiese neigings wat tot gevolg gehad het dat Guevara as seun aan 'n wye spektrum van politiese perspektiewe blootgestel is.[19] Sy vader, 'n stoere ondersteuner van die Republikeine van die Spaanse Burgeroorlog, het dikwels veterane van die konflik aan huis gehad.[20]
Che was 'n uitstaande atleet al het hy aan 'n ernstige geval van akute asma gelei, wat hom sy hele lewe sou pla. Hy het baie gehou van swem, voetbal (sokker), gholf en skiet en hy was ook 'n kranige fietsryer.[21][22] Hy was 'n ywerige rugbyspeler en het as losskakel vir die eerste span van die Universiteit van Buenos Aires uitgedraf.[23] By die rugby het hy die bynaam "Fuser" — 'n mengsel van El Furibundo (onkeerbaar) en sy moeder se van, de la Serna — gekry weens sy aggressiewe spelpatroon.[24] Sy skoolmaats het hom ook die bynaam "Chancho" (vark) gegee omdat hy nie baie gewas het nie en met trots 'n "weeklikse hemp" gedra het.
Guevara het by sy vader leer skaak speel en het op 12-jarige ouderdom aan plaaslike toernooie begin deelneem. Gedurende sy puberteitsjare maar ook regdeur sy lewe was hy passievol oor poësie, veral oor werke van Pablo Neruda, John Keats, Antonio Machaco, Federico García Lorca, Gabriella Mistral, César Vallejo en Walt Whitman.[25] Hy kon ook Rudyard Kipling se "If" en José Hernández se "Martín Fierro" voordra.[25] Daar was oor die 3 000 boeke in die Guevara-huis, wat Che in staat gestel het om 'n entoesiastiese en eklektiese leser te word, met belangstelling in Karl Marx, William Faulkner, André Gide, Emilio Salgari en Jules Verne.[26] Hy het verder ook van die werke van Jawaharlal Nehru, Franz Kafka, Albert Camus, Vladimir Lenin, en Jean-Paul Sartre gehou; asook dié van Anatole France, Friedrich Engels, H.G. Wells en Robert Frost.[27]
Soos hy ouer geword het, het hy 'n belangstelling in die Latyns-Amerikaanse skrywers Horacio Quiroga, Ciro Alegría, Jorge Icaza, Rubén Darío en Miguel Asturias[27] begin ontwikkel. Hy het baie van hierdie skrywers se idees in sy eie handgeskrewe notaboekies gelys van konsepte, definisies en filosofieë van invloedryke intellektuele. Dit het analitiese sketse van Boeddha en Aristoteles ingesluit, saam met 'n ontleding van Bertrand Russell oor liefde en patriotisme, Jack London oor gemeenskap en Nietzsche oor die idee van dood. Sigmund Freud se idees het hom gefassineer en Che het hom oor 'n hele paar onderwerpe aangehaal, van die interpretasie van drome en libido tot narcisme en die oedipuskompleks.[27] Sy gunsteling vakke op universiteit was filosofie, wiskunde, ingenieurswese, politieke wetenskap, sosiologie, geskiedenis en argeologie.[28][29]
Jare later, op 13 Februarie 1958, het 'n geheime 'biografiese en persoonlikheidsverslag' van die CIA aangeteken van Guevara se breë akademiese belangstellinge en intellek, en hy is daarin beskryf as "goed belese" en daar is opgemerk dat "Che redelik intelligent is vir 'n Latyns-Amerikaner".[30]
Motorfietsreis
In 1948 het Guevara by die Universiteit van Buenos Aires in geskryf om 'n dokter te word. In 1951 het hy sy studie onderbreek om 'n reis te onderneem waar hy en 'n vriend, Alberto Granado Suid-Amerika sou deurkruis, met die finale doel om vir 'n paar weke as vrywilligers te werk by die melaatsekolonie by San Pablo in Peru, aan die oewers van die Amasonerivier. Op pad na Machu Picchu, hoog op in die Andesgebergte, is hy geskok deur die verdrukkende armoede van die afgeleë landelike gebiede, waar plattelandse boere klein lappies land bewerk het wat aan die ryk landhere behoort het.[31] Later in sy reis is Guevara veral beïndruk deur die kameraderie van die mense wat in die melaatsekolonie gewoon het waaroor hy gesê het: "Die hoogste vorm van menslike solidariteit en lojaliteit is te vind by so 'n eensame en desperate volk."[31] Guevara het, van die notas wat hy tydens die reis gemaak het, 'n verslag geskryf met die titel The Motorcycle Diaries, wat later 'n topverkoper van die New York Times geword het,[32] en is in 2004 aangepas om 'n bekroonde rolprent met dieselfde naam te word.
Aan die einde van die reis het Guevara na nie na Latyns-Amerika gekyk as 'n groepering van afsonderlike nasies nie, maar as 'n eenheid wat 'n kontinentwye bevrydingstrategie nodig gehad het. Sy idee van 'n grenslose, verenigde Spaans-Amerika met 'n gedeelde Latino erfenis was 'n tema wat sy verskyning telkemale prominent gemaak het gedurende sy latere revolusionêre aktiwiteite. Met sy terugkeer na Argentinië het hy sy studies voltooi en sy mediese graad in Junie 1953 gekry, wat hom amptelik "dr. Ernesto Guevara" gemaak het.[33][34] Guevara het later opgemerk dat hy gedurende sy reis deur Latyns-Amerika, "in noue aanraking gekom het met armoede, hongersnood en siekte" saam met die "onbevoegdheid om 'n kind te behandel weens 'n tekort aan geld" en "verdowing wat aangehits is deur hongersnood en straf" wat 'n vader noop om die "verlies van 'n seun in 'n onbelangrike ongeluk te aanvaar". Guevara het aangevoer dat dit hierdie ervaringe was wat hom oortuig het om "hierdie mense te help", en dat hy die area van medisyne moes verlaat om die politiese arena van gewapende verset te betree.[8]
Guatemala, Arbenz en United Fruit
Op 7 Julie 1953 het Guevara weer vertrek. Hierdie keer na Bolivia, Peru, Ecuador, Panama, Costa Rica, Nicaragua, Honduras en El Salvador. Op 10 Desember 1953, voordat hy Guatemala verlaat het, het hy 'n brief aan sy tante Beatriz van San José, Costa Rica gestuur. In die brief praat Guevara van 'n waarnemingsroete deur die gebiede onder baasskap van die United Fruit Company, wat hom oortuig het "hoe verskriklik" die "kapitalistiese seekatte" was.[35] Hierdie bevestigde verontwaardiging het die "koppesnellery-houding" wat hy ingeneem het om sy konserwatiewe familielede te skok, oorgedra. Dit het ook daartoe gelei dat hy gesweer op die naam van Josef Stalin, dat hy nie sou rus voordat hierdie "seekatte oorwin is nie".[36] Later in daardie maand het Guevara in Guatemala aangekom waar president Jacobo Arbenz Guzmán aan die hoof gestaan het van 'n demokraties-verkose regering, wat deur middel van grondhervorming en ander inisiatiewe gepoog het om die latifundia-stelsel te beëindig. Om dit te bereik het president Arbenz 'n grootskaalse grondhervormingsprogram geloods, waar al die ongebruikte grond van ryk grondeienaars onteien en onderverdeel sou word aan die grondlose landelike bevolking. Die grootste grondeienaar en een wat die meeste deur die grondhervorming geraak is, was die United Fruit Company wat reeds meer as 225,000 onbewerkte akker grond aan die Arbenz-regering moes afstaan.[37] Guevara was in sy skik met die weg wat die Guatemalaanse nasie gekies het, en het besluit om hom in Guatemala te vestig om "homself te suiwer en wat ook al nodig mag wees om 'n ware opstandeling te word, te bereik".[38]
In Guatemala-stad het Guevara Hilda Gadea Acosta opgesoek, 'n Peruaanse ekonoom wat goeie politieke verbintenisse gehad het en ook 'n lid van die links-gesinde Alianza Popular Revolucionaria Americana (APRA, Amerikaanse Algemene Revolusionêre Alliansie) was. Sy het Guevara aan verskeie hooggeplaaste amptenare in die regering van Arbenz voorgestel. Guevara het toe kontak gemaak met 'n groep Kubaanse bannelinge wat bande met Fidel Castro gehad het deur die aanval op die Moncada Kaserne in Santiago de Cuba op 26 Julie 1953.[39] Gedurende hierdie tydperk het hy sy bekende noemnaam gekry, na aanleiding van sy gereelde gebruik van die Argentynse tussenwerpsel (che) wat naastenby dieselfde as "eh" of "pêl" is.[40]
Guevara se pogings om 'n mediese internskap te kry was nie suksesvol nie en sy persoonlike ekonomiese situasie was wisselvallig. Op 15 Mei 1954 het 'n vrag Škoda-infanterie en ligte artillerie van die kommunistiese Tsjeggo-Slowakye vir die Arbenz-regering in Puerto Barrios aangekom.[41][42] As 'n teenvoeter het die Amerikaanse CIA 'n weermag geborg wat die land ingeval het en die regse diktatorskap van Carlos Castillo Armas gevestig het.[38] Guevara was gretig om namens Arbenz te veg en het by 'n gewapende burgermag aangesluit wat vir die doel deur die Kommunistiese Jeug georganiseer is. Hy was egter gefrustreerd met die groep se onaktiwiteit en het sy mediese pligte hervat. Na die staatsgreep het Guevara weer aangebied om te veg, maar kort daarna het Arbenz by die Meksikaanse Ambassade skuiling gesoek en sy buitelandse volgelinge aangeraai om die land te verlaat. Ondersteuners van die staatsgreep het ag geslaan op Guevara se herhaaldelike oproepe om te verset, en hy is voëlvry verklaar.[43] Nadat Hilda Gadea gearresteer is, het Guevara toevlug gesoek by die Argentynse konsulaat, waar hy gebly het tot hy 'n paar weke later 'n pas gekry het waarmee hy na Meksiko gereis het.[44] Hy het in September 1955 met Gadea in Meksiko getrou.[45]
Die omverwerping van die Arbenz-regime het die siening van Guevara bevestig van die Verenigde State as 'n imperialistiese mag wat enige regering sal teenstaan of probeer vernietig wat die sosio-ekonomiese ongelykheid, wat endemies is aan Latyns-Amerika en ander ontwikkelende lande, wil regstel. Guevara het oor die staatsgreep gesê:
"Die laaste Latyns-Amerikaanse revolusionêre demokrasie – dié van Jacobo Arbenz – het misluk as gevolg van 'n koue voorbedagte aggressie wat deur die VSA uitgevoer is. Die sigbare hoof was die Minister van Buitelandse Sake, John Foster Dulles, 'n man wat toevallig ook 'n aandeelhouer van en prokureur vir die United Fruit Company was."[43]
Guevara was oortuig daarvan dat die enigste manier om sulke omstandighede reg te stel, die bereiking en verdediging van Marxisme deur gewapende verset en 'n gewapende bevolking, was.[46] Gadea het later geskryf dat dit "Guatemala was wat hom finaal oortuig het van die noodsaaklikheid van gewapende verset en om inisiatief teen imperialisme te neem. Teen die tyd wat hy vertrek het was hy seker hiervan."[47]
Lys van werke
Werke is oorspronklik in Spaans geskryf deur Ernesto "Che" Guevara en later in Engels vertaal
- A New Society: Reflections for Today's World, Ocean Press, 1996, ISBN 1-875284-06-0
- Back on the Road: A Journey Through Latin America, Grove Press, 2002, ISBN 0-8021-3942-6
- Che Guevara, Cuba, and the Road to Socialism, Pathfinder Press, 1991, ISBN 0-87348-643-9
- Che Guevara on Global Justice, Ocean Press (AU), 2002, ISBN 1-876175-45-1
- Che Guevara: Radical Writings on Guerrilla Warfare, Politics and Revolution, Filiquarian Publishing, 2006, ISBN 1-59986-999-3
- Che Guevara Reader: Writings on Politics & Revolution, Ocean Press, 2003, ISBN 1-876175-69-9
- Che Guevara Speaks: Selected Speeches and Writings, Pathfinder Press (NY), 1980, ISBN 0-87348-602-1
- Che Guevara Talks to Young People, Pathfinder, 2000, ISBN 0-87348-911-X
- Che: The Diaries of Ernesto Che Guevara, Ocean Press (AU), 2008, ISBN 1-920888-93-4
- Colonialism is Doomed, Ministry of External Relations: Republic of Cuba, 1964, ASIN B0010AAN1K
- Critical Notes on Political Economy: A Revolutionary Humanist Approach to Marxist Economics Ocean Press, 2008, ISBN 1-876175-55-9
- Episodes of the Cuban Revolutionary War, 1956–1958, Pathfinder Press (NY), 1996, ISBN 0-87348-824-5
- Guerrilla Warfare: Authorized Edition Ocean Press, 2006, ISBN 1-920888-28-4
- Latin America: Awakening of a Continent, Ocean Press, 2005, ISBN 1-876175-73-7
- Marx & Engels: An Introduction, Ocean Press, 2007, ISBN 1-920888-92-6
- Our America And Theirs: Kennedy And The Alliance For Progress, Ocean Press, 2006, ISBN 1-876175-81-8
- Reminiscences of the Cuban Revolutionary War: Authorized Edition Ocean Press, 2005, ISBN 1-920888-33-0
- Self Portrait Che Guevara, Ocean Press (AU), 2004, ISBN 1-876175-82-6
- Socialism and Man in Cuba, Pathfinder Press (NY), 1989, ISBN 0-87348-577-7
- The African Dream: The diaries of the Revolutionary War in the Congo Grove Press, 2001, ISBN 0-8021-3834-9
- The Argentine, Ocean Press (AU), 2008, ISBN 1-920888-93-4
- The Bolivian Diary of Ernesto Che Guevara Pathfinder Press, 1994, ISBN 0-87348-766-4
- The Diary of Che Guevara: The Secret Papers of a Revolutionary, Amereon Ltd, ISBN 0-89190-224-4
- The Great Debate on Political Economy, Ocean Press, 2006, ISBN 1-876175-54-0
- The Motorcycle Diaries: A Journey Around South America London: Verso, 1996, ISBN 1-85702-399-4
- To Speak the Truth: Why Washington's "Cold War" Against Cuba Doesn't End, Pathfinder, 1993, ISBN 0-87348-633-1
Notas
- ↑ Partido Unido de la Revolución Socialista de Cuba, aka PURSC
- ↑ 2,0 2,1 (en) Unknown, Autor. "Guevara, Che". Encyclopædia Britannica Online. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Mei 2022. Besoek op 30 September 2001.
- ↑ (en) The Spark That Does Not Die by Michael Löwy, International Viewpoint, July 1997
- ↑ (en) Embodiment and Agency, by Sue Campbell & Letitia Meynell, Penn State Press, 2009, ISBN 0-271-03522-6, bl. 243
- ↑ Die geboortedatum aangeteken op sy geboortesertifikaat was 14 Junie 1928 alhoewel een tersiêre bron (Julia Constenla, aangehaal deur Jon Lee Anderson) meen dat hy eintlik op 14 Mei van daardie jaar gebore is. Constenla voer aan dat sy deur 'n onbekende astroloog meegedeel is dat Che se moeder, Celia de la Serna, reeds swanger was toe sy en Ernesto Guevara Lynch getroud is en dat die datum op die geboortesertifikaat aangepas is, om dit te laat voorkom of Che 'n maand later gebore is en dat hy hulle seun was, om 'n skandaal te vermy. (Anderson 1997, pp. 3, 769.)
- ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
- ↑ Casey 2009, p. 128.
- ↑ 8,0 8,1 Oor Revolusionêre Medisyne Toespraak deur Che Guevara aan die Kubaanse Burgermag op 19 Augustus 1960
- ↑ By die Afro-Asiatiese in Algerië Toespraak deur Guevara aan die Tweede Ekonomiese Seminaar van Afro-Asiatiese Solidariteit in Algiers, Algerië op 24 Februarie 1965
- ↑ Beaubien, NPR Audio Report, 2009, 00:09-00:13
- ↑ "Castro's Brain" 1960.
- ↑ Taibo 1999, p. 267.
- ↑ Kellner 1989, p. 69-70.
- ↑ Anderson 1997, p. 526-530.
- ↑ Ryan 1998, p. 4
- ↑ Che se van "Guevara" is afgelei van die Kastiliaanse vorm van die Baskiese Gebara in Spanje, 'n bewoningsnaam in die Álava-provinsie. Sy ouma, Ana Lynch, was 'n afstammeling van Patrick Lynch, 'n emigrant van Galway, Ierland in die 1740's.
- ↑ Lavretsky 1976
- ↑ Kellner 1989, p. 23.
- ↑ Argentina: Che's Red Mother Geargiveer 26 Augustus 2013 op Wayback Machine Time Magazine, July 14, 1961
- ↑ Anderson 1997, p. 22-23.
- ↑ Sandison 1996, p. 8.
- ↑ Kellner 1989, p. 24.
- ↑ Cain, Nick & Growden, Greg "Chapter 21: Ten Peculiar Facts about Rugby" in Rugby Union for Dummies (2nd Edition), John Wiley and Sons, ISBN 978-0-470-03537-5, p. 293.
- ↑ Anderson 1997, p. 28.
- ↑ 25,0 25,1 Hart 2004, pg 98.
- ↑ Haney 2005, p. 164.
- ↑ 27,0 27,1 27,2 (Anderson 1997, p. 37–38)
- ↑ Sandison 1996, p. 10.
- ↑ Kellner 1989, p. 26.
- ↑ Ratner 1997, p. 25.
- ↑ 31,0 31,1 Kellner 1989, p. 27.
- ↑ NYT Topverkoperlys: #38 Paperback Nonfiction on 2005-02-20, #9 Nonfiction on 2004-10-07 en by ander geleenthede.
- ↑ Anderson 1997, pp. 98.
- ↑ 'n Afskrif van Guevara se universiteitstranskripsies wat die toekening van sy mediese graad aantoon kan gevind word op bl. 75 van Becoming Che: Guevara's Second and Final Trip through Latin America, deur Carlos 'Calica' Ferrer (uit die Spaans vertaal deur Sarah L. Smith), Marea Editorial, 2006, ISBN 987-1307-07-1. Ferrer was 'n lewenslange vriend van Che se kinderdae af en toe Guevara die laaste van sy 12 eksamens geslaag het in 1953, het hy 'n afskrif aan Ferrer gegee wat gereeld vir Guevara gesê het hy sal nooit sy graad kry nie, om te wys dat hy uiteindelik sy studies klaargemaak het.
- ↑ Anderson 1997, p. 126.
- ↑ Taibo 1999, p. 31.
- ↑ Kellner 1989, p. 31.
- ↑ 38,0 38,1 Guevara Lynch 2000, p. 26.
- ↑ Radio Cadena Agramonte 2006.
- ↑ Ignacio 2007, p. 172.
- ↑ U.S. Department of State 2008.
- ↑ Anderson 1997, p. 144.
- ↑ 43,0 43,1 Kellner 1989, p. 32.
- ↑ Taibo 1999, p. 39.
- ↑ Snow, Anita. "'My Life With Che' deur Hilda Gadea." Associated Press at WJXX-TV. 16 Augustus 2008. URL besoek op 23 Februarie 2009.
- ↑ Che Guevara 1960–1967 by Frank E. Smitha
- ↑ Sinclair, Andrew (1970). Che Guevara. The Viking Press. p. 12.
Verwysings
- Alekseev, Aleksandr (Oktober 1984). "Cuba después del triunfo de la revolución" ("Cuba after the triumph of the revolution"). Moskou: America Latina.
- Almudevar, Lola (9 Oktober 2007). "Bolivia marks capture, execution of 'Che' Guevara 40 years ago". San Francisco Chronicle.
- Anderson, Jon Lee (1997). Che Guevara: A Revolutionary Life. New York: Grove Press. ISBN 0-8021-1600-0.
- Bamford, James (2002). Body of Secrets: Anatomy of the Ultra-Secret National Security Agency (Reprint edition). New York: Anchor Books. ISBN 0-385-49908-6.
- BBC News (17 Januarie 2001). "Profile: Laurent Kabila". Besoek op 10 April 2008.
- BBC News (May 26, 2001). Che Guevara photographer dies. Besoek op 4 Januarie 2006.
- BBC News (9 Oktober 2007). "Cuba pays tribute to Che Guevara". BBC News, International version.
- Beaubien, Jason (2009). Cuba Marks 50 Years Since 'Triumphant Revolution'. NPR: All Things Considered, Audio Report.
- Ben Bella, Ahmed (Oktober 1997). "Che as I knew him". Le Monde diplomatique. mondediplo.com. Besoek op 28 Februarie 2008.
- Bockman, USMC Major Larry James (April 1, 1984). The Spirit of Moncada: Fidel Castro's Rise to Power 1953–1959. United States: Marine Corps Command and Staff College.
- Casey, Michael (2009). Che's Afterlife: The Legacy of an Image. Vintage. ISBN 0-307-27930-8.
- Castañeda, Jorge G (1998). Che Guevara: Compañero. New York: Random House. ISBN 0-679-75940-9.
- Castro, Fidel (editors Bonachea, Rolando E. and Nelson P. Valdés; 1972). Revolutionary Struggle 1947–1958. Cambridge, Massachusetts and London: MIT Press. ISBN 0-262-02065-3.
- Crompton, Samuel (2009). Che Guevara: The Making of a Revolutionary. Gareth Stevens. ISBN 1-4339-0053-X.
- Cuban Information Archives. "La Coubre explodes in Havana 1960". Besoek op 26 Februarie 2006; pictures can be seen at Cuban site fotospl.com Geargiveer 11 Oktober 2007 op Wayback Machine.
- DePalma, Anthony (2006). The Man Who Invented Fidel: Castro, Cuba, and Herbert L. Matthews of the New York Times. New York: Public Affairs. ISBN 1-58648-332-3.
- Dorfman, Ariel (14 Junie 1999). Time 100: Che Guevara Geargiveer 9 April 2000 op Wayback Machine. Time Inc.
- Dorschner, John and Roberto Fabricio (1980). The Winds of December: The Cuban Revolution of 1958. New York: Coward, McCann & Geoghegen. ISBN 0-698-10993-7.
- D'Rivera, Paquito(March 25, 2005). "Open letter to Carlos Santana by Paquito D'Rivera Geargiveer 1 Desember 2007 op Wayback Machine". Latin Beat Magazine. Besoek op 18 Junie 2006.
- Dumur, Jean (interviewer) (1964). L'interview de Che Guevara (Video clip; 9:43).
- Gálvez, William (1999). Che in Africa: Che Guevara's Congo Diary. Melbourne: Ocean Press, 1999. ISBN 1-876175-08-7.
- Gómez Treto, Raúl (Spring 1991). "Thirty Years of Cuban Revolutionary Penal Law". Latin American Perspectives 18(2), Cuban Views on the Revolution. 114-125.
- Gott, Richard (2004). Cuba: A New History. Yale University Press. ISBN 0-300-10411-1.
- Gott, Richard (August 11, 2005). "Bolivia on the Day of the Death of Che Guevara Geargiveer 26 November 2005 op Wayback Machine". Le Monde diplomatique. Besoek op 26 Februarie 2006.
- Grant, Will (8 Oktober 2007). "CIA man recounts Che Guevara's death". BBC News. Besoek op 29 Februarie 2008.
- Guevara, Ernesto "Che" (1995). Motorcycle Diaries. London: Verso Books.
- Guevara, Ernesto "Che" (editor Waters, Mary Alice) (1996). Episodes of the Cuban Revolutionary War 1956–1958. New York: Pathfinder. ISBN 0-87348-824-5.
- Guevara, Ernesto "Che" (1965). "Che Guevara's Farewell Letter".
- Guevara, Ernesto "Che" (1967a). "English Translation of Complete Text of his Message to the Tricontinental"
- Guevara, Ernesto "Che" (1967b). "Diario (Bolivia)". Written 1966–1967.
- Guevara, Ernesto "Che" (editors Bonachea, Rolando E. and Nelson P. Valdés; 1969). Che: Selected Works of Ernesto Guevara, Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN 0-262-52016-8
- Guevara, Ernesto (2009). Che: The Diaries of Ernesto Che Guevara. Ocean Press. ISBN 1-920888-93-4.
- Guevara, Ernesto "Che" (1972). Pasajes de la guerra revolucionaria.
- Guevara, Ernesto "Che" (translated from the Spanish by Patrick Camiller; 2000). The African Dream. New York: Grove Publishers. ISBN 0-8021-3834-9.
- Guevara, Ernesto "Che" (2005). "Socialism and man in Cuba" (First published March 12, 1965 as "From Algiers, for Marcha. The Cuban Revolution Today"). Che Guevara Reader. (1997). Ocean Press. ISBN 1-875284-93-1
- Guevara Lynch, Ernesto (2000). Aquí va un soldado de América. Barcelona: Plaza y Janés Editores, S.A. ISBN 84-01-01327-5.
- Hall, Kevin (2004). "In Bolivia, Push for Che Tourism Follows Locals' Reverence Geargiveer 21 November 2007 op Wayback Machine". Common Dreams. commondreams.org. Besoek op 15 November 2008.
- Haney, Rich (2005). Celia Sánchez: The Legend of Cuba's Revolutionary Heart. New York: Algora Pub. ISBN 0-87586-395-7.
- Hari, Johann (6 Oktober 2007). "Johann Hari: Should Che be an icon? No Geargiveer 23 Mei 2012 op Wayback Machine". The Independent.
- Hart, Joseph (2004). Che: The Life, Death, and Afterlife of a Revolutionary. New York: Thunder's Mouth Press. ISBN 1-56025-519-6.
- Ramonez, Ignacio (2007). Translated by Andrew Hurley. Fidel Castro: My Life London: Penguin Books. ISBN 978-0-14-102626-8
- Ireland's Own (August 12, 2000). From Cuba to Congo, Dream to Disaster for Che Guevara. Besoek op 11 Januarie 2006.
- Kellner, Douglas (1989). Ernesto “Che” Guevara (World Leaders Past & Present). Chelsea House Publishers (Library Binding edition). p. 112. ISBN 1-55546-835-7.
- Kornbluh, Peter (1997). Electronic Briefing Book No. 5. National Security Archive. Besoek op 25 Maart 2007.
- Lacey, Mark (26 Oktober 2007). "Lone Bidder Buys Strands of Che's Hair at U.S. Auction". New York Times.
- Lacey, Mark (9 Oktober 2007). "A Revolutionary Icon, and Now, a Bikini". The New York Times.
- Lago, Armando M (September 2005). "216 Documented Victims of Che Guevara in Cuba: 1957 to 1959PDF (24.8 KB)". Cuba: the Human Cost of Social Revolution. (Manuscript pending publication.) Summit, New Jersey: Free Society Project.
- Lavretsky, Iosif (1976). Ernesto Che Guevara. translated by A. B. Eklof. Moscow: Progress. p. 5. OCLC 22746662. ASIN B000B9V7AW.
- McLaren, Peter (2000). Che Guevara, Paulo Freire, and the Pedagogy of Revolution. Rowman & Littlefield. ISBN 0-8476-9533-6.
- Mittleman, James H (1981). Underdevelopment and the Transition to Socialism – Mozambique and Tanzania. New York: Academic Press. ISBN 0-12-500660-8
- Moynihan, Michael. "Neutering Sartre at Dagens Nyheter". Stockholm Spectator. Besoek op 26 Februarie 2006.
- Murray, Edmundo (November-December 2005). "Guevara, Ernesto [Che] (1928–1967)". Irish Migration Studies in Latin America (www.irlandeses.org).
- Che Guevara, by Frank Niess, Haus Publishers Ltd, 2007, ISBN 1-904341-99-3
- Niwata, Manabu, Mainichi correspondent (14 Oktober 2007). [https://web.archive.org/web/20090215141505/http://www.hdrjapan.com/japan/japan-news/aide-reveals-che-guevara%27s-secret-trip-to-hiroshima/ Geargiveer 15 Februarie 2009 op Wayback Machine Aide reveals Che Guevara's secret trip to Hiroshima]. HDR Japan.
- O'Hagan, Sean (July 11, 2004). "Just a pretty face?". The Guardian. Besoek op 25 Oktober 2006.
- Radio Cadena Agramonte, "[https://web.archive.org/web/20090418032227/http://www.cadenagramonte.cubaweb.cu/historia/cuartel_bayamo.asp Geargiveer 18 April 2009 op Wayback Machine Ataque al cuartel del Bayamo]". Besoek op 25 Februarie 2006.
- Ramírez, Dariel Alarcón (1997). Le Che en Bolivie. Paris: Éditions du Rocher. ISBN 2-268-02437-7.
- Ramonez, Ignacio (2007). Translated by Andrew Hurley. Fidel Castro: My Life London: Penguin Books. ISBN 978-0-14-102626-8
- Ratner, Michael (1997). Che Guevara and the FBI: The U.S. Political Police Dossier on the Latin American Revolutionary. Ocean Press. ISBN 1-875284-76-1.
- Rodriguez, Félix I. and John Weisman (1989). Shadow Warrior/the CIA Hero of a Hundred Unknown Battles. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-671-66721-1.
- Ryan, Henry Butterfield (1998). The Fall of Che Guevara: A Story of Soldiers, Spies, and Diplomats. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-511879-0.
- Sandison, David (1996). The Life & Times of Che Guevara. Paragon. ISBN 0-7525-1776-7.
- Schipani, Andres (September 23, 2007). "The Final Triumph of Saint Che". The Observer. (Reporting from La Higuera.)
- Selvage, Major Donald R. – USMC (April 1, 1985). Che Guevara in Bolivia. Globalsecurity.org. Besoek op 5 Januarie 2006.
- Sinclair, Andrew (1968). Viva Che!: The Strange Death and Life of Che Guevara. Sutton publishing. ISBN 0-7509-4310-6.
- Snow, Anita (8 Oktober 2007). "Castro Pays Homage to Che Guevara". ABC News.
- Taibo II, Paco Ignacio (1999). Guevara, Also Known as Che. St Martin's Griffin. 2nd edition. p. 691. ISBN 0-312-20652-6.
- Time Magazine (12 Oktober 1970). "[https://web.archive.org/web/20130826060200/http://www.time.com/time/printout/0,8816,942333,00.html Geargiveer 26 Augustus 2013 op Wayback Machine Che: A Myth Embalmed in a Matrix of Ignorance]".
- Time Magazine cover story (August 8, 1960). "[https://web.archive.org/web/20070217195935/http://www.time.com/time/printout/0,8816,869742,00.html Geargiveer 17 Februarie 2007 op Wayback Machine Castro's Brain]".
- U.S. Army (April 28, 1967). Memorandum of Understanding Concerning the Activation, Organization and Training of the 2d Ranger Battalion – Bolivian Army. Besoek op 19 Junie 2006.
- U.S. Department of State. Foreign Relations, Guatemala, 1952–1954. Office of Electronic Information, Bureau of Public Affairs. Besoek op 29 Februarie 2008.
- Vargas Llosa, Alvaro (July 11, 2005). "The Killing Machine: Che Guevara, from Communist Firebrand to Capitalist Brand". The Independent Institute. Besoek op 10 November 2006.
- "World Combined Sources" (2 Oktober 2004). "[https://web.archive.org/web/20090527011514/http://www.pww.org/article/view/5880/1/234 Geargiveer 27 Mei 2009 op Wayback Machine Che Guevara remains a hero to Cubans]". People's Weekly World.
- Wright, Thomas C. (2000). Latin America in the Era of the Cuban Revolution. Praeger. ISBN 0-275-96706-9.
Eksterne skakels
- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Che Guevara.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |