Klerksdorp

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Klerksdorp
Gebou van Klerksdorp se eertydse NG moedergemeente
Gebou van Klerksdorp se eertydse NG moedergemeente
Klerksdorp is in Noordwes (Suid-Afrikaanse provinsie)
Klerksdorp
Klerksdorp
 Klerksdorp se ligging in Noordwes
Koördinate: 26°52′S 26°40′O / 26.867°S 26.667°O / -26.867; 26.667Koördinate: 26°52′S 26°40′O / 26.867°S 26.667°O / -26.867; 26.667
LandVlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
ProvinsieNoordwes
DistrikDr Kenneth Kaunda
MunisipaliteitMatlosana
Stigting1837
Oppervlak
 • Totaal105,98 km2 (40,92 vk. myl)
Bevolking
 (2011)[1]
 • Totaal186 515
 • Digtheid1 760/km2 (4 600/vk. myl)
Rasverdeling (2011)
 • Wit mense18.0%
 • Indiërs/Asiërs1.3%
 • Bruin mense6.4%
 • Swart mense74.0%
 • Ander0.3%
Taal (2011)
 • Tswana 42.7%
 • Afrikaans 23.8%
 • Xhosa 11.7%
 • Sotho 10.7%
 • Ander 11.2%
Poskode (strate)
2571
Poskode (posbusse)
2570
Skakelkode018

Klerksdorp is 'n stad in die Noordwes-provinsie van Suid-Afrika en die oudste dorp in die weste van die historiese Transvaal. Benewens vir mynbouaktiwiteite is Klerksdorp die ekonomiese, mediese, onderwys- en handelsentrum van die Noordwes-provinsie en die noordelike Vrystaat. Die N12 nasionale pad gaan deur Klerksdorp.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Fountain Villa, Hendrik Potgieterstraat

Die dorp is in 1837 gestig, toe Voortrekkers hulle aan die oewers van die Schoonspruit gevestig het. Die bekendste onder die eerste setlaars was C.M. du Plooy, wat op die plaas "Elandsheuwel" met 'n oppervlak van 160 vierkante kilometer geboer het. Hy stel erwe en weiregte op sy plaas aan ander Voortrekkers beskikbaar, wie in ruil daarvoor 'n dam en 'n besproeiingskanaal vir hom gebou het. Die gebied kry later, ter ere van sy eerste landdros, Jacob de Clerq, die naam Klerksdorp.

In Augustus 1886 is, net soos aan die Witwatersrand, ook in die Klerksdorp-distrik goud ontdek, en duisende fortuinsoekers het na die dorp gestroom, wat vinnig gegroei en oor sewentig kroeë en selfs sy eie effektebeurs beskik het.

Die goudrif het egter die gebruik van duur en tegnies gevorderde toerusting vir die ontginning van die edelmetaal noodsaaklik gemaak, en die meeste gouddelwers het die dorp in die laat negentigerjare weer verlaat. Die mynbounywerheid in die gebied beleef 'n ekonomiese agteruitgang.

Op 3 Augustus 1897 word Klerksdorp se spoorwegverbinding met Krugersdorp en in 1906 dié met Kimberley geopen.

Tydens die Tweede Vryheidsoorlog (1899-1902) vind swaar gevegte in die omgewing van Klerksdorp plaas, en die Britte rig hier ook 'n groot konsentrasiekamp op.

Groot maatskappye hervat die mynbou in 1932, en Klerksdorp beleef veral ná die Tweede Wêreldoorlog 'n nuwe ekonomiese bloeitydperk.

Vandag sluit die metropolitaanse gebied van Klerksdorp met sy meer as 350 000 inwoners (die sogenaamde Kosh-gebied: Klerksdorp, Orkney, Stilfontein en Hartbeesfontein) ook die dorpe Orkney, Kanana, Stilfontein, Khuma, Hartbeesfontein en Tigane in. Klerksdorp is die ekonomiese sentrum van die Noordwesprovinsie en is nog steeds 'n belangrike mynboudorp vir die goudbedryf, alhoewel sy belangrikheid geleidelik begin afneem. Naas goud word ook uraan in die gebied ontgin.

'n Hewige aardbewing het in Maart 2005 groot skade op Stilfontein aangerig en ook die mynbougeriewe ernstig beskadig. Daar word vermoed dat die aardbewing deur ondergrondse menslike mynaktiwiteite veroorsaak of aangehelp is, dus is meeste van die myne permanent gesluit daarna.

Distrik[wysig | wysig bron]

Die distrik is 3 500 km2 groot. Die distrik van Klerksdorp is nog steeds 'n belangrike landbousentrum, wat veral mielies, sorghum, grondboontjies en sonneblomme betref. Klerksdorp beskik oor die grootste mieliesilo in Suid-Afrika en die grootste landbou-koöperatief in die suidelike halfrond, Senwes. Die dorp staan ook bekend vir sy Sussex-beeskuddes; Klerksdorp is die hoofkwartier van die Suid-Afrikaanse Sussextelersvereniging.

Bekende boorlinge[wysig | wysig bron]

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 "Hoofplek Klerksdorp". Sensus 2011.

Eksterne skakel[wysig | wysig bron]