African National Congress

African National Congress
ANC
Logo van die ANC
Leier	Jacob Zuma
Gestig	8 Januarie 1912
Hoofkwartier	Luthulihuis, Sauerstraat 54, Johannesburg, Gauteng
Jeugvleuel	ANC-jeugliga
Ideologie	Afrika-nasionalisme, Linksgesinde nasionalisme, Sosiale demokrasie, Demokratiese sosialisme
Internasionale affiliasie	Sosialistiese Internasionaal, Progressiewe alliansie
Amptelike kleure	Swart, groen, goud
Webblad	anc.org.za

Die African National Congress (ANC) is 'n bevrydingsorganisasie en politieke party wat Suid-Afrika sedert die land se eerste nie-rassige, demokratiese nasionale verkiesing van April 1994 regeer. Dié party is in 1912 in Bloemfontein as die South African Native National Congress (SANNC) gestig en was jare lank 'n verbode organisasie. Die huidige naam is eers in 1923 aanvaar.

Geskiedenis

Vlag van die African National Congress

Die ANC is op 8 Januarie 1912 gestig deur onder andere John Dube, Pixley Seme en Sol Plaatje om hom te beywer vir die regte en vryhede van alle Afrikane. Die ANC-jeugliga is in 1944 deur Nelson Mandela, Walter Sisulu, en Oliver Tambo gestig.

Die sege van die Nasionale Party in die 1948-verkiesing en die implementering van apartheid lei tot die sogenaamde Defiance Campaign van 1952, en die opstel van die Vryheidsmanifes in Kliptown in 1955.

In 1959 word die PAC gestig deur Robert Sobukwe en 'n groep ANC-lede wat gekant is teen die ANC se wending weg van swart nasionalisme af.

As gevolg van sy vreedsame verset teen apartheid en die vele inperkings wat hy hieroor moes verduur, word die Nobelprys vir Vrede in Desember 1961 aan ANC-presidentgeneraal Albert Luthuli toegeken. Hy en sy vrou, Nokukhanya, word deur die regering toegelaat om die oorhandigingseremonie in Oslo by te woon.

Albert Lutuli, voormalige presedent van die ANC.

Na aanleiding van 'n beroep deur Albert Luthuli word die Anti-apartheidsbeweging in Brittanje gestig en internasionale druk teen die apartheidsbewind, hoofsaaklik deur boikotte, neem toe.

Die besluit van die ANC om oor te gaan na gewapende stryd, en die stigting van Umkhonto we Sizwe (MK), lei tot die inhegtenisname op 11 Julie 1963 van Nelson Mandela en 18 ander MK-lede op die plaas Liliesleaf by Rivonia. Tydens die sogenaamde Rivonia-verhoor word Mandela, Walter Sisulu, Govan Mbeki, Raymond Mhlaba, Elias Motsoaledi, Ahmed Kathrada en Denis Goldberg op 11 Junie 1964 skuldig bevind aan sabotasie en lewensvonisse opgelê. Hierna is die ANC verban.

Geallieerde organisasies

• Anti-apartheidsbeweging
• Cosatu
• Sosialistiese Internasionaal
• Suid-Afrikaanse Kommunistiese Party (SAKP)
• UDF

Bekende lede van die ANC

Nelson Mandela

• Albert Luthuli
• Nelson Mandela
• Thabo Mbeki
• Phumzile Mlambo-Ngcuka
• Walter Sisulu
• Oliver Tambo
• Jacob Zuma

Presidente van die ANC

• Dr. John L. Dube 1912–1917
• Sefato M. Makgatho 1917–1924
• Eerw. Zaccheus R. Mahabane 1924–1927
• Josiah T. Gumede 1927–1930
• Dr. Pixley ka Isaka Seme 1930–1936
• Eerw. Zaccheus R. Mahabane 1937–1940
• Dr. Alfred B. Xuma 1940–1949
• Dr. James S. Moroka 1949–1952
• Hoofman Albert Luthuli 1952–1967
• Oliver Tambo 1967–1991
• Nelson Mandela 1991–1997
• Thabo Mbeki 1997–2007
• Jacob Zuma 2007 – hede

Verkiesingsresultate

Parlement

Persentasie van stemme vir die ANC in die 2014-verkiesing, volgens kiesafdelings.

██ 0–20% ██ 20–40% ██ 40–60% ██ 60–80% ██ 80–100%

Nasionale Vergadering
Verkiesing	# van algehele stemme	% van algehele stemme	# van algehele setels gewen	+/–
1994	12 237 655	62,65	252 / 400	–
1999	10 601 330	66,35	266 / 400	14
2004	10 880 915	69,69	279 / 400	13
2009	11 650 748	65,90	264 / 400	▼ 15
2014	11 436 921	62,15	249 / 400	▼ 15

Provinsiale verkiesings

Verkiesing	Oos-Kaap		Vrystaat		Gauteng		KwaZulu-Natal		Limpopo		Mpumalanga		Noordwes		Noord-Kaap		Wes-Kaap
	%	Setels	%	Setels	%	Setels	%	Setels	%	Setels	%	Setels	%	Setels	%	Setels	%	Setels
1994	84,35%	48/56	76,65%	24/30	57,60%	50/86	32,23%	26/81	91,63%	38/40	80,69%	25/30	83,33%	26/30	49,74%	15/30	33,01%	14/42
1999	73,80%	47/63	80,79%	25/30	67,87%	50/73	39,38%	32/80	88,29%	44/49	84,83%	26/30	78,97%	27/33	64,32%	20/30	42,07%	18/42
2004	79,27%	51/63	81,78%	25/30	68,40%	51/73	46,98%	38/80	89,18%	45/49	86,30%	27/30	80,71%	27/33	68,83%	21/30	45,25%	19/42
2009	68,82%	44/63	71,10%	22/30	64,04%	47/73	62,95%	51/80	84,88%	43/49	85,55%	27/30	72,89%	25/33	60,75%	19/30	31,55%	14/42
2014	70,09%	45/63	69,85%	22/30	53,59%	40/73	64,52%	52/80	78,60%	39/49	78,23%	24/30	67,39%	23/33	64,40%	20/30	32,89%	14/42

Persentasie van stemme vir die ANC in die 2009-verkiesing, volgens kiesafdelings.

██ 0–20% ██ 20–40% ██ 40–60% ██ 60–80% ██ 80–100%

Nasionale Raad van Provinsies
Verkiesing	# van algehele setels gewen	+/–
1994	60 / 90
1999	63 / 90	3
2004	65 / 90	2
2009	62 / 90	▼ 3
2014	60 / 90	▼ 2

Munisipale verkiesings

Verkiesing	Stemme	%
1995–96	5 033 855	58%
2000	Geen vrygestel	59,4%
2006	17 466 948	66,3%
2011	16 548 826	62%

Sien ook

• Lys van politieke partye in Suid-Afrika

Eksterne skakels

• Wat is die ANC? (af)
• Amptelike webwerf (en)
• Twitter-profiel (en)
• Facebook-groep (en)