Spekulatiewe realisme
Spekulatiewe realisme (speculative realism) is 'n beweging in kontemporêre filosofie wat 'n vorm van metafisiese realisme behels wat in teenstelling met die post-Kantianistiese filosofie (of wat hulle beskou as korrelasionisme) ontwikkel het. Die term 'spekulatiewe realisme' het in April 2007 op 'n konferensie by die Universiteit van Londen ontstaan. Outeurs wat daarmee verband hou, is Ray Brassier, Iain Hamilton Grant, Graham Harman, Quentin Meillassoux en Alberto Toscano.
Alhoewel die verteenwoordigers dikwels verskil in terme van filosofiese vertrekpunte, deel hulle 'n kritiek op 'n filosofiese tradisie, wat terug gaan na Immanuel Kant, wat die grense van die menslike verstand as uitgangspunt neem. Hierdie filosofie word beskryf met die term 'korrelasionisme' omdat dit vertrek van die stelling dat wese en denke altyd net bekend staan as korrelasie, maar nooit opsig self nie. Kennis oor die wêreld kan slegs bekom word deur bemiddeling van bewussyn, maar kennis van die wêreld in isolasie van die bewussyn word as onmoontlik beskou.
Aan die ander kant stel spekulatiewe realisme die vraag of dit noodsaaklik is dat kennis oor die wêreld los van bewussyn onmoontlik is. Hoofsaaklik wys hulle daarop dat, weens die oorheersing van die korrelasionisme, voorwerpe nooit ernstig binne die filosofie behandel is nie. Meillassoux wys byvoorbeeld daarop dat vanuit korrelasionisme 'n volledige verklaring nooit vir wetenskaplike kennis bo natuurlike feite vir die oorsprong van die mens (en dus bewussyn), soos die oerknal, gegee kan word nie. Skrywers soos Harman en Grant plaas perspektiewe op hierdie wat 'n meer prominente plek vir voorwerpe gee, byvoorbeeld deur te verklaar dat sekere eienskappe ook toeskryfbaar is aan voorwerpe en hul onderlinge verhoudings.
Bron[wysig | wysig bron]
- Hierdie artikel is vertaal vanuit die Nederlandse Wikipedia
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
- (en) Speculative Realism pathfinder - webwerf met skakels na verdere publikasies en blogs
- (en) The Speculative Turn - boek met verskeie tekste oor hierdie stroming