Michel Serres

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Michel Serres
Michel Serres in 2011

Gebore 1 September 1930 (1930-09-01) (93 jaar oud)
Agen, Lot-et-Garonne, Frankryk
Nasionaliteit Vlag van Frankryk Frankryk
Vakgebied Epistemologie, wetenskapsfilosofie
Instelling(s) Stanford-universiteit
Alma mater École Navale
École Normale Supérieure
Bekend vir Hermes, die boodskapper van die gode, staan vir die kommunikasie wat tussen wetenskap en die kunste plaasvind
Beïnvloed deur Gaston Bachelard[1][2]
Invloed op Bruno Latour, Steven Connor, Pierre Lévy, Isabelle Stengers, Ilya Prigogine, Réda Benkirane

Michel Serres (Agen, 1 September 1930) is 'n Franse filosoof en wetenskap historikus. Sy eerste werke het hoofsaaklik gefokus op die probleem van rasionaliteit en vooruitgang in die wetenskappe en die gevolge daarvan. Sy vroeë Hermès-reeks het hoofsaaklik gefokus op die rol van kommunikasie, en kan in 'n sin binne (wiskundige) strukturalisme geplaas word. 'n Sentrale metafoor wat hy gebruik, is dié van die boodskapper, hoofsaaklik gesimboliseer deur Hermes, die Griekse god van handel en verkeer. In latere werke gebruik hy ook die metafoor van die engele.

Vanaf die 1980's was daar egter 'n verskuiwing in Serres se werk. Terwyl hy in sy vroeëre werke hoofsaaklik 'n soort kommentaar op ander skrywers ontwikkel het, het hy later sy eie konsepte ontwikkel. Hy beperk hom nie net tot wetenskaplike teorieë nie, maar ook op literatuurontledings en mites.

Serres is ook 'n entoesiastiese voorstander van die vrye verspreiding van kennis en is ook in sy lewe baie positief oor Wikipedia.[3]

Denke[wysig | wysig bron]

Die doktorsgraad van Serres, Le Système de Leibniz et ses modèles mathematiciques (1968), het oor die werk van Gottfried Leibniz gehandel en kan steeds binne die wiskundefilosofie geplaas word. Hy fokus egter ook op die rol van kommunikasie en verbind die werk met kontemporêre konsepte van die inligtingsteorie. Hierdie tema is ook teenwoordig in die Hermès-reeks. Volgens Serres moet kommunikasie altyd verstaan word met betrekking tot die agtergrond van geraas. Kommunikasie bestaan dan hoofsaaklik uit die uitskakeling van hierdie geraas. Meer konkreet is daar dus 'n operasie nodig om die oordrag van die boodskap te verseker, 'n proses wat Serres as 'vertaling' beskryf. Hierdie konsep was ook veral invloedryk in die werk van skrywers soos Michel Callon en Bruno Latour.

Serres se oeuvre gaan verder as bloot die konvensionele geskiedenis van die wetenskap en hy het ook werke geskryf oor die wetenskapfiksie skrywer Jules Verne, oor die betekenis van musiek en oor die fabels deur Jean de La Fontaine. Serres volg nie die klassieke onderskeid tussen wetenskap aan die een kant en godsdiens en mite aan die ander kant nie. Byvoorbeeld, in die derde deel van Hermès sê hy: "Daar is geen groter mite as die idee van 'n wetenskap vry van alle mites nie." [4] Hiermee gaan hy ook teen die dominante interpretasie van wetenskapsfilosofie en geskiedenis in Frankryk, met skrywers soos Gaston Bachelard, wat in die eerste plek van so 'n onderskeid begin. Serres blameer hulle ook vir die verwaarlosing van die verhoudings tussen wetenskap en ander verskynsels, soos die reg, geweld en musiek. Hy probeer dit altyd self in sy werk doen.

Uit werke soos Le Parasite (1980) en Genèse (1982) sien mens ook 'n oorgang na die werk van suiwer kommentaar oor ander outeurs, na die ontwerp van eie konsepte en teksinterpretasies. Baie van sy werke vertrek dus van sekere konkrete mites, verhale of metafore wat op 'n baie beskrywende manier verder uitgewerk word. Serres weier egter om 'n soort finale interpretasie van hierdie mites te gee, asof daar 'n soort metataal is waarin die betekenis daarvan definitief uitgespreek kan word. Hy kombineer dikwels wetenskaplike teorieë en literêre werke of mites. Byvoorbeeld, in La Naissance de la physique dans les texte de Lucrèce (1977) herinterpreteer hy Lucretius se werk deur hedendaagse teorieë oor vloeimeganika te gebruik.

Bibliografie[wysig | wysig bron]

  • 1968 : Le Système de Leibniz et ses modèles mathématiques
  • 1969 : Hermès I, la communication
  • 1972 : Hermès II, l'interférence
  • 1974 : Hermès III, la traduction
  • 1974 : Jouvences. Sur Jules Verne
  • 1975 : Auguste Comte. Leçons de philosophie positive (redactie)
  • 1975 : Esthétiques sur Carpaccio
  • 1975 : Feux et signaux de brume. Zola
  • 1977 : Hermès IV, La distribution
  • 1977 : La Naissance de la physique dans le texte de Lucrèce
  • 1980 : Hermès V, Le passage du Nord-ouest
  • 1980 : Le Parasite
  • 1982 : Genèse
  • 1983 : Détachement
  • 1983 : Rome. Le livre des fondations
  • 1985 : Les Cinq Sens
  • 1987 : L'Hermaphrodite
  • 1987 : Statues
  • 1989 : Éléments d'histoire des sciences
  • 1990 : Le Contrat naturel
  • 1991 : Le Tiers-instruit
  • 1991 : Discours de réception de Michel Serres à l'Académie française et réponse de Bertrand Poirot-Delpech
  • 1992 : Éclaircissements (gesprekke met Bruno Latour)
  • 1993 : La Légende des Anges
  • 1993 : Les Origines de la géométrie
  • 1994 : Atlas
  • 1995 : Éloge de la philosophie en langue française
  • 1997 : Nouvelles du monde
  • 1997 : Le trésor. Dictionnaire des sciences
  • 1997 : À visage différent
  • 1999 : Paysages des sciences
  • 2000 : Hergé, mon ami
  • 2001 : Hominescence
  • 2002 : Variations sur le corps
  • 2002 : Conversations, Jules Verne, la science et l'homme contemporain, Première version
  • 2003 : L'Incandescent
  • 2003 : Jules Verne, la science et l'homme contemporain
  • 2004 : Rameaux
  • 2006 : Récits d'humanisme
  • 2006 : L'Art des ponts
  • 2006 : Petites chroniques du dimanche soir
  • 2006 : L'Art des ponts : homo pontifex
  • 2007 : Le Tragique et la Pitié. Discours de réception de René Girard à l'Académie française et réponse de Michel Serres
  • 2007 : Petites chroniques du dimanche soir 2
  • 2007 : Carpaccio, les esclaves libérés
  • 2008 : Le Mal propre : polluer pour s'approprier ?
  • 2008 : La Guerre mondiale
  • 2009 : Écrivains, savants et philosophes font le tour du monde
  • 2009 : Temps des crises
  • 2009 : Van Cleef et Arpels, Le Temps poétique (met Franco Cologni en Jean-Claude Sabrier)
  • 2009 : Petites chroniques du dimanche soir 3
  • 2010 : Biogée
  • 2011 : Musique
  • 2012 : Petite Poucette
  • 2012 : Andromaque, veuve noire
  • 2013 : Jules Verne aujourd'hui – Conversations avec Jean-Paul Dekiss
  • 2013 : L'art des ponts : homo pontifex
  • 2013 : Variations sur le corps
  • 2013 : Les Temps nouveaux
  • 2014 : Pantopie, de Hermès à Petite Poucette (met Martin Legros en Sven Ortoli)
  • 2014 : Petites Chroniques du dimanche tome VI
  • 2014 : Yeux
  • 2015 : Le gaucher boiteux : puissance de la pensée

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. (fr) M. Serres, "La réforme et les sept péchés," L'Arc, 42: "Bachelard special issue" (1970).
  2. Schrift (2006), bl. 180.
  3. (fr) "Quand l'académicien Michel Serres valide Wikipedia", besoek op 22 Junie 2014.
  4. « Il n’est de pur myth que l’idée d'une science pure de tout mythe ». Serres, M., Hermès III, la traduction, Parijs, Ed. de Minuit, 1974, p. 259.

Bron[wysig | wysig bron]

  • Hierdie artikel is vertaal vanuit die Nederlandse Wikipedia

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]