Skotse nasionale rugbyspan

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Skotland
Unie Skotse Rugbyunie (SRU)
Bynaam(e) die XV van die dissel
Embleem Dissel
Stadion Murrayfield-stadion, Edinburg
Kapasiteit 67 144
Afrigter(s) Vlag van Skotland Gregor Townsend (sedert 2017)
Kaptein(s) Finn Russell en Rory Darge
Spankleure


Alt. kleure

Statistiek
Meeste toetse Ross Ford (110)[1]
Meeste punte Chris Paterson (809)[2]
Meeste drieë Stuart Hogg (27)[3]
Eerste internasionale wedstryd
(ook die wêreld se eerste)
Vlag van Skotland Skotland 1–0 Engeland Vlag van Engeland
(Edinburg, Skotland; 27 Maart 1871)
Grootste oorwinning
Vlag van Skotland Skotland 100–8 Japan Vlag van Japan
(Perth, Skotland; 13 November 2004)
Grootste nederlaag
Vlag van Skotland Skotland 10–68 Suid-Afrika Vlag van Suid-Afrika
(Edinburg, Skotland; 6 Desember 1997)
Wêreldbeker
Verskynings 10/10 (Eerste in 1987)
Beste uitslag Vierde plek in 1991
Unie webwerf
www.scottishrugby.org

Die Skotse nasionale rugbyspan (Engels: Scotland national rugby union team; Skots-Gaelies: Sgioba nàiseanta rugbaidh na h-Alba) is die nasionale rugbyspan wat Skotland tydens internasionale wedstryde (toetswedstryde) verteenwoordig. Rugby word in Skotland deur die Skotse Rugbyunie (Scottish Rugby Union, SRU) geadministreer. Skotland neem jaarliks aan die Sesnasies-toernooi deel, saam met Engeland, Frankryk, Ierland, Italië en Wallis. Skotland is ook een van die lande wat deel uitmaak van die Britse en Ierse Leeus – spelers wat vir Skotland mag speel mag dus ook gekies word vir die Leeus.

Skotland se belangrikste internasionale verskyning is tydens die vierjaarlikse rugbywêreldbekertoernooi wat sedert 1987 beslis word. Sedert die eerste Rugbywêreldbekertoernooi in 1987 het die span aan al tien toernooie deelgeneem. Hulle beste uitslag was in 1991 toe Skotland die klein finale om die derde plek teen die Nieu-Seelandse All Blacks verloor het.

Skotse rugby dateer terug na 1871 toe Skotland Engeland in die eerste internasionale rugbywedstryd op Raeburn Place verslaan het. Sedert die voorganger van die Vyf- en Sesnasies-toernooi, die Tuisnasies, in 1883 ’n aanvang geneem het, is die span 15 keer as die kampioen gekroon – insluitend in die laaste Vyfnasies in 1999 – en het nog nege ander kere die titel gedeel. Sedert Italië in 2000 by die kompetisie aangesluit het om die Sesnasies te vorm, het Skotland nog nie ’n titel verower nie. Daar is nog altyd strawwe wedywering tussen Skotland en hul Britse buurland Engeland. Skotland ding as deel van die Sesnasies-toernooi met England om die Calcuttabeker mee, die oudste trofee in rugby.

Skotse spelers dra tradisioneel donkerblou truie, wit broeke en blou kouse. Die span se tuisstadion is Murrayfield in Edinburg waar hulle vir die eerste keer in 1925 gespeel het. Veral tydens tuiswedstryde skep die Skotse aanhangers, ondersteun deur tradisionele doedelsakke, ’n unieke atmosfeer wanneer hulle The Flower of Scotland sing. Die beheerliggaam Wêreldrugby beskou Skotland as ’n vlak-een rugbynasie. Tien voormalige Skotse rugbyspelers is in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem. Skotland is tans (Maart 2024) sesde op Wêreldrugby se wêreldranglys gelys.[4]

Beheerliggaam[wysig | wysig bron]

Die wespawiljoen van Murrayfield toon die gewildheid van Skotse rugby tydens toetswedstryde

Die beheerliggaam vir rugby in Skotland is die Skotse Rugbyunie (Scottish Rugby Union, SRU). Die SRU is in 1873 as Skotse Voetbalunie (Scottish Football Union, SFU) gestig[5] en is naas die Engelse Rugbyvoetbalunie (RFU) die tweede oudste beheerliggaam in die rugbygeskiedenis. In 1886 het die SFU saam met die Ierse Rugbyvoetbalunie (IRFU) en die Walliese Rugbyunie (WRU) die Internasionale Rugbyraad (IRR), die huidige Wêreldrugby, gestig. Sedert 1924 dra die Skotse beheerliggaam sy huidige naam. Die belangrikste rugbyliga in Skotland is die Verenigde Rugbykampioenskap, waaraan 14 spanne uit Ierland, Italië, Skotland, Suid-Afrika en Wallis deelneem, waaronder die twee Skotse spanne Edinburgh Rugby en Glasgow Warriors. Benede word die Skotse Premierskap tussen tien spanne uitgespeel. Bo die nasionale kampioenskap word jaarliks saam met klubs uit Engeland, Frankryk, Ierland, Italië en Wallis die Europese Rugbykampioenskapbeker en die Europese Rugbyuitdagingsbeker uitgespeel.

Naas die amptelike nasionale span roep die SRU ook ander keurspanne byeen. Scotland A is die tweede nasionale span van Skotland. Net soos ander rugbynasies beskik Skotland oor ’n o/20-nasionale span wat aan die o/20-Sesnasies-toernooi en die Wêreldrugby o/20-kampioenskap deelneem.[6][7] Kinders en jongmense word reeds op skool aan rugby bekend gestel en na gelang van hul belangstelling en talent begin aansluitend hul opleiding. Skotland beskik oor ’n nasionale span vir studente, die Schoolboys, wat as ’n voorbereiding op die Skotse nasionale rugbyspan dien.

Dit word as ’n groot prestasie beskou om saam met die Britse en Ierse Leeus na die Suidelike Halfrond te toer, waar hulle sowat al om die vier jaar teen die Nieu-Seelandse All Blacks, die Suid-Afrikaanse Springbokke of die Australiese Wallabies speel.[8]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Begin van die hanteerspel[wysig | wysig bron]

Skotland voor hul eerste internasionale wedstryd teen Engeland in Edinburg, 1871

Verskeie nuwe skole is gedurende die eerste helfte van die 19de eeu in Skotland gestig, waaronder die Edinburg Akademie (1824), Loretto (1827), Merchiston Kasteelskool (1833), Glasgow Akademie (1845) en Trinity College, Glenalmond (1847). Dit is bekend dat eenvoudige en kru vorme van voetbal by al hierdie skole gespeel is. Dit was egter in Edinburg waar die hanteerspel wortel geskiet en na die res van Skotland begin versprei het.

Twee jong broers, Francis en Alexander Crombie, het in 1854 van Durham-skool na Edinburg gekom. Francis het by die Akademie aangesluit, maar Alexander het reeds sy skoolopleiding voltooi. Blykbaar het nie een van die twee broers by Durham-skool voetbal gespeel nie, maar hulle het hulle kennis van die reëls, soos wat dit by Rugby-skool gespeel is, na Skotland saamgeneem. Francis Crombie was die eerste skoolvoetbalspankaptein en Alexander was aan die stigting van die Edinburg Akademie se Voetbalklub aktief betrokke. Hy het vir lidmaatskap gekwalifiseer volgens ’n reël wat familielede van skoolleerlinge toegelaat het om aan te sluit. In 1858 het hy die eerste kaptein van die voetbalklub geword – ’n posisie wat hy vir agt jaar sou beklee.[9] Omtrent dieselfde tyd het nog ’n seun, genaamd Hamilton, in 1856 van ’n Engelse privaatskool na die Koninklike Hoërskool in Edinburg gekom en ’n kopie van die Reëls van Rugbyvoetbal, soos hy dit in die Suide geken het, saamgeneem. Dié dokument was instrumenteel in die aanpassing van die hoërskool se bestaande spel aan die nuwe vorm.[10]

Die eerste gedokumenteerde interskolewedstryd in Skotland was die Koninklike Hoërskool teen Merchiston Kasteelskool wat op 13 Februarie 1858 gespeel is. Dié wedstryd is egter sonder eenvormige reëls en bal gespeel (die Koninklike Hoërskool het van “reusagtige opgeblase koeëls met ’n groot omvang en van ’n groot swaarheid” berig), wat die spelvloei gekniehalter het. Oor verskeie jare heen het die spel egter die Rugby-skool se weergawe oorgeneem. Voorheen was daar verskeie plaaslike weergawes wat binne-in wedstryde noodwendig tot dispute gelei het. Tot laat in die 1870’s het slegs die Edinburg Akademie, Merchiston Kasteelskool en die Koninklike Hoërskool ’n eenvormige vorm van die spel gespeel.[11]

Vanaf die middel-1860’s het seniorklubs met voormalige leerlinge in beide Edinburg en Glasgow begin vorm. Die klubs het teen mekaar begin speel deur gebruik te maak van die nuwe riglyne. In die vroeë klubwedstryde is spel gereeld onderbreek sodat kapteins en skeidsregters verskille in die reëls kon besleg; dit was egter nie ’n permanente toestand nie. ’n Stel vergaderings is deur die Edinburg Akademiese Voetbalklub gereël en in 1868 het dié klub, met die instemming van ander skole en klubs, reëls vir die spel in Skotland opgestel en gedruk. Die boekie wat saamgestel is, Laws of Football as played by the Principal Clubs in Scotland, het bekend geword as die “Groen Boek“. Die reëlboekie se titel was sonder die woord “Rugby”.[12]

’n Uitdaging aan Engeland[wysig | wysig bron]

Die eerste toetswedstryd ter wêreld: Engeland teen Skotland op 27 Maart 1871 in Edinburg

In Desember 1870, ná ’n reeks sokkerwedstryde tussen Engeland en Skotland wat in Londen gespeel en almal deur Engeland gewen is, het ’n groep Skotte ’n uitdagingsbrief in die Skotse koerant The Scotsman en in die Londense sportkoerant Bell’s Life gepubliseer, waarin hulle Engeland genooi het om ’n twintigtal vir ’n rugbywedstryd na Skotland te stuur. Die Engelse kon skaars só ’n uitdaging ignoreer, wat gelei het tot die eerste internasionale rugbywedstryd. Dit is op die krieketveld van die Edinburg Akademie, Raeburn Place, op Maandag 27 Maart 1871, gespeel.[13][14][15] Dit was nie net die eerste wedstryd tussen albei lande in enige sportsoort nie, maar ook die eerste internasionale rugbywedstryd. Die Skotte het dié stryd voor ’n skare van 4 000 met ’n doel en ’n drie gewen teenoor die enkele drie wat Engeland gedruk het.[16]

Engeland het egter die volgende jaar by die Kennington Ovaal in Londen wraak geneem en met 2–1 doele gewen. Die vroeë wedstryde het nie oor ’n gestruktureerde puntestelsel beskik nie; dit sou eers ná 1890 ingestel word nadat ’n geskikte formaat vir die puntestelsel ontwerp is.[15][17] Tot in 1875 is – soos in sokker – internasionale rugbywedstryde beslis deur die aangetekende aantal doele (beide doelskoppe en skepdoele), maar vanaf 1876 het die aantal drieë ’n wedstryd beslis as die spanne gelykop was.[18] Soos dit in die vroeë jare van rugby gebruiklik was, het vir albei spanne 20 spelers uitgedraf; die aantal spelers wat tydens een wedstryd vir een span mag uitdraf is eers in 1877 van 20 tot 15 verminder.[19]

Calcuttabeker en Tuisnasies-toernooi[wysig | wysig bron]

Engeland teen Skotland in 1893
Die Calcuttabeker in 1890
Die Skotse span in 1896
Die Calcuttabeker in 1892

Verteenwoordigers van agt klubs het op 3 Maart 1873 in Glasgow vergader en die beheerliggaam Skotse Voetbalunie (Scottish Football Union) gestig, wat homself eers in 1924 in Skotse Rugbyunie hernoem het. Van die klubs was vyf lede van die Engelse Rugbyvoetbalunie wat op daardie stadium nog nie op Engeland beperk was nie.[20] In 1877 het Skotland vir die eerste keer teen Ierland te staan gekom en met ses doele teenoor nul gewen.

Die Calcuttabeker is in 1878 aan die Rugbyvoetbalunie geskenk deur lede van die kortstondige Calcutta Rugbyklub in die Indiese stad Kolkata. Die lede het besluit om die klub te ontbind. Die beker is geskep uit gesmelte silwerroepees wat beskikbaar geword het toe die klub se fondse uit die bank onttrek en gesmelt is. Die beker is uniek in die sin dat slegs Engeland en Skotland jaarliks daarom kompeteer; dit is die oudste rugbytrofee. Die eerste Calcuttabekerwedstryd is in 1879 in Edinburg gespeel en het gelykop geëindig. Engeland het die beker in 1880 vir die eerste keer verower en Skotland twee jaar later.[21]

In 1882 het die beheerliggame van Skotland, Engeland, Wallis en Ierland die Tuisnasies-toernooi gestig, die voorganger van die huidige Sesnasies-toernooi. Tydens die Tuisnasies-toernooi 1883, die eerste van sy aard, het Skotland vir die eerste keer teen Wallis gespeel en met 1–0 doele gewen.[22] In 1885 was die Skotse beheerliggaam een van die Internasionale Rugbyraad (IRR, vandag Wêreldrugby) se stigtingslede.[23] Ná drie agtereenvolgende tweede plekke het die Skotte tydens die Tuisnasies-toernooi 1886 hul eerste titel ingepalm (gedeel met die volgens punte gelykstaande Engelse). Een jaar later het tydens die Tuisnasies-toernooi 1887 die eerste ongedeelde titel gevolg. Tydens die Tuisnasies-toernooi 1890 het Engeland en Skotland weer die titel gedeel.[24] Die daaropvolgende jaar, tydens die Tuisnasies-toernooi 1891, het Skotland sy eerste Driekroon gewen – d.w.s. ’n titel saam met oorwinnings oor al die drie ander Tuisnasies. In 1895 het hulle dié sukses herhaal.[22][20]

Aan die begin van die 20ste eeu, toe die Engelse die afstigting van rugby league moes verduur, het Skotland en Wallis om die jaarlikse toernooi se oorheersing gewedywer.[22] Skotland het die Tuisnasies-toernooi in 1901, 1903 en 1907 elk met ’n Driekroon ingepalm, in 1904 het ’n verdere titel gevolg. Die 1907-titel sou egter die laaste in amper twee dekades wees, nadat Engeland ná ’n lang krisis herstel het.[22] Op 18 November 1905 het Skotland vir die eerste keer teen die Nieu-Seelandse All Blacks te staan gekom en met 7–15 verloor. Die eerste toetswedstryd teen die Suid-Afrikaanse Springbokke het op 17 November 1906 gevolg en is met 6–0 gewen.[25] Nadat Frankryk genooi is om by die toernooi aan te sluit, het die Tuisnasies in 1910 die Vyfnasies geword. Skotland het tydens die Vyfnasies-toernooi 1910 vir die eerste keer teen die nuwe deelnemer gespeel en met 27–0 gewen. Een jaar later, tydens die Vyfnasies-toernooi 1911, was Skotland ook die eerste van die Tuisnasies wat deur Frankryk verslaan is.[22]

Tyd van die wêreldoorloë[wysig | wysig bron]

Eric Liddell, Olimpiese kampioen in 400 m, het in 1922 en 1923 vir Skotland gespeel

Met die begin van die Eerste Wêreldoorlog moes die spelbedryf in Skotland grootliks ingeperk word, terwyl internasionale wedstryde vir die volgende jare volledig afgelas is. Tydens die oorlog se veldslae het 31 aktiewe of voormalige Skotse nasionale spelers gesneuwel, meer as by enige ander nasionale span van die Vyfnasies. Onder andere het David Bedell-Sivright, voormalige kaptein van die Britse Leeus, en Eric Milroy, die laaste Skotse kaptein voor die oorlog, gesterf.[26] Ten spyte van hierdie groot verlies aan talentvolle spelers het Skotland die eerste toernooi ná die oorlog, die Vyfnasies 1920 gewen en die titel met Wallis en Engeland gedeel. Toe die All Blacks in 1924/25, ná ’n onderbreking van 19 jaar, weer deur Europa getoer het, het die Skotte geweier om teen hulle te speel. Dié toer is deur die Engelse Rugbyvoetbalunie gereël en die Skotse beheerliggaam, bekend vir sy streng beleid van amateurisme, het beweer dat die Nieu-Seelanders vir hul toer vergoed is.[27]

In 1897 het die SFU in Inverleith, Edinburg, grond aangekoop en sodoende die eerste van die vier Tuisnasies geword om sy eie grond te besit. Vanaf 1899 het die nasionale span al sy tuiswedstryde hier gespeel. Die eerste besoekende span was op 18 Februarie 1899 Ierland (Skotland 3–9 Ierland). Tot op 24 Januarie 1925 is op Inverleith internasionale rugby gespeel, met die laaste wedstryd teen Frankryk. Die destydse 25–4-oorwinning het vir Skotland die suksesvolle Vyfnasies 1925 ingelui, waarop wegoorwinnings oor beide Wallis en Ierland gevolg het. Dié toernooi het op 21 Maart in die wedstryd teen Engeland neergekom. Voor ’n skare van 70 000 in die nuwe Murrayfield-stadion (wat sedertdien as Skotland se tuisstadion dien) het die Skotte ná ’n drievoudige terugkoms die verdedigende kampioen Engeland met 14–11 verslaan en nie net die sesde Driekroon, maar ook die eerste Grand Slam ingepalm, nadat hulle al die deelnemende spanne insluitende Frankryk verslaan het.[20][28]

In 1926 het Skotland die eerste van die Vyfnasies geword wat Engeland op die Londense Twickenham-stadion geklop het.[29] In beide 1926 en 1927 het Skotland die titel met Ierland gedeel. Op 17 Desember 1927 het hulle vir die eerste keer teen die Australiese Wallabies gespeel en die gaste tydens hul Europatoer met 10–8 verslaan. Ietwat meer as ’n jaar later, in 1929, het Skotland sy volgende titel gewen. In 1932 het die Springbokke ná twee dekades weer Skotland besoek en met ’n 6–3-oorwinning weggestap. Dieselfde jaar is Frankryk weens beweerde professionalisme en ’n gebreek aan bestuur deur sy beheerliggaam uit die jaarlikse toernooi gesit, wat weer die Tuisnasies geword het. Skotland het die toernooie in 1933 en 1938 gewen.[22]

Die uitbraak van die Tweede Wêreldoorlog in September 1939 het die rugbybedryf in Skotland, soos in ander lande ook, stopgesit. Terwyl al die internasionale wedstryde weer afgelas is, het die SRU die klubs aangemoedig, om sover moontlik voort te gaan. Party klubs moes weens die gebreek aan spelers hulself ontbind, terwyl ander saamgesluit en verder teen ander Skotse klubs gespeel het. Af en toe is wedstryde teen spanne van die teenwoordige Geallieerdes gereël.[20] In 1945 en 1946 is die Victory Internationals uitgespeel – ’n reeks van wedstryde teen nasionale en militêre keurspanne wat nie die volle toetsstatus geniet het nie.[20] Tydens dié toernooi het Skotland in Januarie 1946 ’n sterk span van die Nieu-Seelandse Weermag met 11–6 verslaan.[30][31]

1940’s tot 1970’s[wysig | wysig bron]

Engeland teen Skotland tydens die Vyfnasies 1959

Die jaarlikse toernooi is vanaf 1947 weer hervat en het met die hertoelating van Frankryk weer die Vyfnasies geword. Dié jaar is Skotland in al sy wedstryde verslaan en het op die laaste plek geëindig.[20] Die jare ná die Tweede Wêreldoorlog was vir Skotland nie suksesvol nie. In 1947 is hulle deur die toerende Wallabies, in 1951 deur die Springbokke en in 1954 deur die All Blacks verslaan. Veral die wedstryd teen die Springbokke het die span se moeilikhede genadeloos ontbloot: Suid-Afrika het nege drieë gedruk en Skotland met 44–0 verslaan, ’n destydse rekordoorwinning (62–0 sou die hedendaagse telling wees).[32] Vanaf Februarie 1951 tot Januarie 1955 het Skotland 17 agtereenvolgende nederlae gely en net 54 punte aangeteken: 11 drieë, ses doelskoppe, en vier strafdoele.[33]

Tussen 1955 en 1963 het Skotland weer beter presteer. Hulle het nie daarin geslaag om Engeland te verslaan nie, maar hulle het in drie wedstryde gelykop gespeel. Skotland het verskeie oorwinnings oor Wallis, Ierland en Frankryk aangeteken.[34] Oor dekades heen het Skotse spelers net in die Suidelike Halfrond getoer, as hulle deur die Britse Leeus gekeur is. Dit het in 1960 verander, toe die SRU ’n toetswedstryd in Suid-Afrika gereël het. Op 30 April 1960 het die Skotte in Port Elizabeth teen die Springbokke te staan gekom en is met 18–10 verslaan. Hulle het baanbrekerswerk vir die Tuisnasies gedoen; maar Skotland het sy volgende toer eers 15 jaar later aangepak en ook daarna het hulle net ’n klein aantal toere onderneem.[35]

Daarop het ’n aantal jare met groot suksesse gevolg. In 1961, 1962, 1963, 1966 en 1967 het Skotland tydens die Vyfnasies die tweede plek behaal. In 1964 het hulle hul eerste titel sedert 1938 (gedeel met Wallis) ingepalm en vir die eerste keer sedert 1950 Engeland van die Calcuttabeker ontneem.[36][37] In dieselfde jaar het hulle die toerende All Blacks in ’n 0–0-gelykop vasgebind, die laaste internasionale wedstryd waarin geen punte aangeteken is nie.[38] In April 1965 het hulle die Springbokke tuis in Edinburg met 8–5 en in Desember 1966 die Wallabies met 11–5 verslaan. In Augustus 1968 het ’n 9–3-oorwinning oor Australië en in Desember 1969 ’n 6–3-oorwinning oor Suid-Afrika gevolg.[39] Die Springbokke se toer is begelei deur hewige anti-apartheidsproteste, wat onder andere deur die latere Britse eerste minister Gordon Brown gereël is.[40]

Gedurende die vroeë 1970’s het die SRU verskeie hervormings geïmplementeer, wat as rewolusionêr beskou is. Voorheen het hulle die aanstelling van ’n nasionale afrigter ontwyk, aangesien die SRU homself as voog van die suiwer amateurisme beskou en gevrees het dat hierdie pos as eerste stap van ’n professionalisering beskou kan word. In 1971 het die SRU Bill Dickinson as eerste hoofafrigter aangestel, na sy pos is egter amptelik as ’n “raadgewer vir die kaptein” verwys. Dickinson was vir organisasie, motivering, en taktiese opleiding verantwoordelik, terwyl bestuursamptenare nog steeds die spankeuring gedoen het.[41] Sedert die 1865/66-seisoen het in Skotland ’n rugykampioenskap bestaan, maar dit is vir meer as ’n eeu deur die beheerliggaam nie erken nie en het derhalwe net nieamptelike status geniet (mededingende speletjies tussen klubs is in konserwatiewe rugbykringe as ’n voorloper van die veragte professionele sport beskou). In voorbereiding op die 1973/74-seisoen het die SRU as eerste beheerliggaam van die Tuisnasies ’n amptelike kampioenskap van stapel gestuur: die Skotse Premierskap wat tot vandag toe bestaan.[42]

Die Vyfnasies 1972 kon weens die Noord-Ierland-konflik nie voltooi word nie, waardeur geen span die titel ingepalm het nie. Ná die Bloed-Sondag op 30 Januarie is die Britse ambassade in Dublin deur ’n woedende skare afgebrand en baie spelers het dreigbriewe, vermoedelik van die IRA, ontvang.[43] Wallis en Skotland het geweier om hul oorblywende wedstryde in Ierland te speel en die gebrek aan veiligheid aangevoer.[44] Dié toernooi het onopgelos gebly, aangesien Wallis en Ierland onoorwonne was. Die Vyfnasies 1973 het op ’n unieke manier geëindig: Ná twee oorwinnings en twee nederlae elk het al die vyf deelnemende spanne op dieselfde plek geëindig en die titel gedeel. Op 1 Maart 1975 het ’n gehoor van sowat 104 000 gesien hoe Skotland Wallis in ’n Vyfnasies-wedstryd op Murrayfield met 12–10 verslaan het. Dié bywoning was destyds ’n wêreldrekord vir ’n rugbywedstryd, en is nog steeds die rekordbywoning op Murrayfield.[45][46] Dié oorwinning was deel van ’n reeks van nege agtereenvolgende oorwinnings vir die nasionale span op Murrayfield gedurende die 1970’s; hulle was egter nie in staat om die prestasie buite Skotland op die veld te bring nie, en het net een wegoorwinning in dié tydperk aangeteken.[47]

In 1977 het Nairn MacEwan Bill Dickinson as nasionale afrigter opgevolg. Hy was egter net in staat om een internasionale oorwinning in sy ampstermyn van drie jaar aan te teken.[48] Nogtans het rugby in Skotland ’n sterk ontwikkeling getoon. Die oprigting van die nasionale ligas in 1973/74 het begin vrugte afwerp; die vlak van klub en distrikrugby was hoër as ooit tevore en die spelers was meer gewoond daaraan om druk te ervaar in wedstryde waar die uitslag werklik saak gemaak het. Minder spelers van Engelse klubs is gekies om Skotland op internasionale vlak te verteenwoordig, aangesien die plaaslike klubs vir die eerste keer sedert die Eerste Wêreldoorlog die nasionale span met ’n voldoende aantal spelers voorsien het wat geskik was vir internasionale wedstryde.[49]

Die amateurtydperk se laaste jare[wysig | wysig bron]

Jim Telfer het in 1980 die nasionale afrigter van ’n span met ’n groot potensiaal geword.[50][49] In Maart 1982 het Skotland vir die eerste keer in 20 jaar in Wallis gewen.[51] Vier maande later het Skotland na Australië getoer en hulle het die eerste van twee toetse gewen: Dit was Skotland se eerste oorwinning oor een van die groot drie spanne van die Suidelike Halfrond (Australië, Nieu-Seeland, Suid-Afrika).[52][53] Die 1983-seisoen het teleurstellend afgeskop, toe Skotland die eerste drie van sy Vyfnasies-wedstryde verloor het. Dié toernooi is egter met ’n hoogtepunt beëindig, nadat Skotland sy eerste oorwinning sedert 1938 oor Engeland op Twickenham aangeteken het.[50] In November 1983 het Skotland in ’n hard gevegte 25–25-gelykop teen die All Blacks gespeel.[54] Onder die kapteinskap van Jim Aitken het Skotland tydens die Vyfnasies 1984 al sy vier wedstryde gewen en sodoende sy tweede Grand Slam, die eerste sedert 1925, behaal.[50] Die span het voordeel getrek uit ’n konsekwente seleksie – twaalf spelers het aan al vier Vyfnasies-wedstryde deelgeneem en van die 20 spelers wat altesaam ingespan is, was net twee uit klubs buite Skotland.[49] Jim Telfer het ná die Grand Slam bedank om op sy professionele loopbaan as ’n skoolmeester te kon fokus. Hy is deur sy assistent, die voormalige Hawick-losskakel Colin Telfer (nie ’n familielid nie), opgevolg.[49][55] Sy ampstermyn was net een jaar, waartydens Skotland ses agtereenvolgende nederlae gely het. Onder andere is Skotland deur die toerende Wallabies geklop, wat in 1984 op hul beurt die Grand Slam ingepalm het (hulle het al die vier Tuisnasies tydens dieselfde toer verslaan). Telfer is deur Derrick Grant vervang.[56]

In Januarie 1986 het Grant ’n proefwedstryd tussen “Blou” (spelers wat na verwagting in dieselfde jaar nog vir Skotland sou speel) en “Rooi” (opkomende spelers met ’n moontlike internasionale toekoms) gehou, wat in ’n verrassende 41–10-oorwinning vir “Rooi” geëindig het.[57] Die “Rooi” het spelers soos Gavin en Scott Hastings, Finlay Calder en David Sole ingesluit, almal sou nog in dieselfde jaar by die komende Vyfnasies-toernooi vir Skotland debuteer en oor die volgende jare belangrike rolle in die nasionale span inneem.[58] Skotland het die 1986-Vyfnasies-titel met Frankryk gedeel, nadat albei spanne drie van hul vier wedstryde elk gewen het.[59] Tydens dié toernooi het Skotland Engeland op Murrayfield met 33–6 verneder; dit was Skotland se hoogste winning oor die Engelse span, destyds net een punt minder as in Skotland se rekordoorwinning in enige internasionale rugbywedstryd en Engeland se ergste nederlaag in meer as ’n eeu.[60] Skotland het in 1987 aan die eerste rugbywêreldbekertoernooi in Australië en Nieu-Seeland deelgeneem. John Rutherford, die span se algemene en beherende invloed, het sy knie tydens ’n ongemagtigde toer na Bermuda beseer. Hy het binne die eerste 15 minute van die eerste speel teen Frankryk ineengestort en nooit ooit weer vir Skotland gespeel nie. Skotland het voorgeloop, maar dié wedstryd het met 20–20 gelykop geëindig. Vervolgens het Skotland die groepwedstryde teen Zimbabwe en Roemenië maklik gewen, waarop hulle tot die kwarteinrondte gevorder het. In die kwarteindstryd was Skotland sonder kanse en is deur Nieu-Seeland met 30–3 verslaan.[61]

Gavin Hastings het aan die Skotte ’n Grand Slam en die halfeindrondte van die Rugbywêreldbeker 1991 besorg

Op 27 Junie 1988 is Ian McGeechan as nuwe afrigter aangestel en het Derrick Grant, wat ná die teleurstellende 1988-Vyfnasies-toernooi bedank het, vervang.[62] 1990 word as Skotland se beste jaar in die moderne tydperk beskou.[63] In die laaste wedstryd van die Vyfnasies 1990 het hulle op Murrayfield teen die “ou vyand” Engeland te staan gekom. Op daardie stadium het albei spanne al hul wedstryde tydens dié toernooi gewen en die pers het Engeland as gunsteling beskou, alhoewel hulle die gaste was. Ten spyte van die algemene verwagtinge het Skotland die wedstryd met 13–7 gewen en sodoende die toernooi saam met die derde Grand Slam beklink.[64] Die wedstryd teen Engeland was ook die eerste waartydens The Flower of Scotland op Murrayfield gespeel is, nadat dit vroeër die jaar Skotland se himne geword het.[65] In Junie 1990 is Skotland deur die All Blacks weg in Auckland naelskraap met 21–18 verslaan. Vyf maande later het hulle vir die eerste keer teen die Argentynse Poemas te staan gekom en met 49–3 geseëvier.

Die tweede rugbywêreldbekertoernooi het in 1991 plaasgevind, met wedstryde wat dwarsdeur die destydse Vyfnasies aangebied is. Skotland het die meeste van sy groepwedstryde tuis op Murrayfield gespeel. Ná oorwinnings oor Japan, Zimbabwe en Ierland het Skotland sy groep gewen. In die daaropvolgende kwarteindstryd het Skotland Wes-Samoa met 28–6 verslaan. Ná ’n naelskraapse 6–9-nederlaag in die halfeindstryd teen Engeland op Murrayfield het die Skotte in die klein finale om die derde plek teen Nieu-Seeland te staan gekom en is deur die All Blacks met 13–6 verslaan.[66][67]

Daarop het weer ’n kort swak tydperk gevolg. In 1994 het Skotland nie ’n enkele oorwinning aangeteken nie. In 1995 het hulle herstel en tydens die Vyfnasies hul eerste drie wedstryde gewen. Onder andere het Skotland Frankryk weg met 23–21 verslaan, danksy ’n verdoelde drie deur Gavin Hastings in die laaste minuut. Dit was Skotland se eerste oorwinning in Parys sedert 1969. Die laaste Vyfnasies-wedstryd was weer om die Grand Slam teen Engeland, maar hierdie keer het Engeland die Skotte met 24–12 geklop, veral te danke aan Rob Andrew se skopvermoeë.[68][69] Die derde rugbywêreldbekertoernooi is in 1995 in Suid-Afrika gehou. Tydens die groepfase het Skotland die Ivoorkus en Tonga maklik verslaan. In die derde groepwedstryd teen Frankryk het hulle tydens beseringstyd ’n drie afgestaan, en Skotland het as naaswenner van sy groep geëindig. Hulle is in die kwarteindstryd deur Nieu-Seeland met 48–30 uitgeskakel.[70][71]

Professionalisering en moeilike tye[wysig | wysig bron]

Skotland teen Frankryk tydens die Sesnasies 2004
’n Lynstaan tussen Skotland en Roemenië (November 2006)
Skotland teen Ierland tydens die Sesnasies 2009

In Augustus 1995 het die Internasionale Rugbyraad al die beperkinge rakende die spelers se betaling opgehef en daarmee die professionele tydperk van die rugbyspel ingelui. Die SRU het vervolgens vier professionele plaaslike keurspanne gestig, wat in die nuwe Europese bekertoernooie sou meeding. Finansiële moeilikhede het in 1998 tot ’n vermindering op drie en in 2007 op twee spanne gelei (Glasgow Warriors en Edinburgh Rugby). Hierdie spanne het die meeste Skotse nasionale spelers ingesluit.[72] In Desember 1996 het Skotland vir die eerste keer teen Italië te staan gekom en tuis met 29–22 gewen, die eerste nederlaag teen die Italianers het Skotland in Januarie 1998 weg in Treviso gely. Nadat die Vyfnasies-toernooie in 1997 en 1998 met net een oorwinning oor Ierland elk teleurstellend verloop het, het Skotland die Vyfnasies 1999 op ’n oortuigende manier beklink; hulle het net teen Engeland naelskraap verloor. Dit was ook die laaste toernooi in die ou formaat, aangesien die volgende jaar met die aansluiting van Italië die Sesnasies gevorm is.[73]

Die Rugbywêreldbeker 1999 is opnuut dwarsdeur die destydse Vyfnasies aangebied en Skotland het sy groepwedstryde weer op Murrayfield gespeel. Ná ’n nederlaag teen Suid-Afrika in hul eerste wedstryd het Skotland Uruguay en Spanje verslaan. As tweede van hul groep moes Skotland aan die uitspeelrondte deelneem, waar hulle Samoa met 35–20 verslaan het. Soos vier jaar voorheen is Skotland in die kwarteindstryd deur Nieu-Seeland uitgeskakel, dié keer met 18–30.[74][75] Tydens die Sesnasies 2000, die eerste van die uitgebreide jaarlikse toernooi, het die verdedigende kampioen nie oortuig nie. Hulle het die eerste vier wedstryde verloor, insluitende die openingswedstryd teen die debutant Italië.[76] Nogtans het hulle in die laaste wedstryd die Grand Slam van Engeland verhoed.[77] Tydens die 2002 eindjaarrugbytoetsreeks het Skotland die Springbokke tuis met 21–6 verrassend maklik verslaan.[78]

Die Australiese afrigter Matt Williams het in 2003 die eerste buitelander geword om Skotland af te rig. Sy ampstermyn was egter omstrede en word as onsuksesvol beskou. Dit word veral vir ’n reeks swak uitslae en onderonsies tussen die afrigter en sy spelers onthou.[79][80][81] Tydens die Rugbywêreldbeker 2003 in Australië het Skotland ná oorwinnings oor Japan, die VSA en Fidji as naaswenner van sy groep agter Frankryk geëindig, maar hulle is in die kwarteindrondte deur die gasheer met 33–16 uitgeskakel.[82] In 2004 het Williams ’n omstrede “Kasteel Skotland”-beleid probeer implementeer, waarvolgens net spelers wat in Skotland speel vir die nasionale span in aanmerking sou kan kom.[83] Intussen het die uitvoerende hoof Phil Anderton (weens sy vermaakskoue voor wedstryde “Firework Phil” genoem) die unie na finansiële solvensie probeer terugneem. Hy het groot hervormings geïmplementeer om die agteruitgang van rugby in Skotland te voorkom, maar hy is in Januarie 2005 afgedank nadat sy baas David Mackay deur die SRU se algemene komitee gedwing is om te bedank.[84][85] Teen April 2005 het Skotland net drie van sy 17 wedstryde onder Williams gewen.[79] Ná ’n hersiening deur die SRU en openbare kritiek van verskeie spelers[81] is Williams op 25 April 2005 afgedank.[86]

Frank Hadden, die hoofafrigter van die Edinburgh Gunners, is as voorlopige afrigter vir die 2005 midjaarrugbytoetsreeks teen die Barbarians en Roemenië benoem,[87] en het albei wedstryde gewen. Op 15 September 2005 is hy as nasionale afrigter van die Skotse span aangestel.[88] Tydens die Sesnasies 2006 is Frankryk in die eerste wedstryd met 20–16 verslaan,[89] dit was Skotland se eerste oorwinning oor die Franse sedert 1999.[90] Skotland het ook Engeland tuis op Murrayfield met 18–12 oorwin en sodoende die Calcuttabeker herower,[91] maar hulle moes dié trofee een jaar later aan Engeland teruggee.[92] In Februarie 2006 was Skotland die eerste Sesnasies-span wat tuis deur Italië (17–37) verslaan is.[93] Dit was Italië se hoogste oorwinning oor Skotland nog, beide tuis en weg. Tydens die Rugbywêreldbeker 2007 in Frankryk het Skotland ná oorwinnings oor Portugal, Roemenië en Italië, maar ook ’n nederlaag teen Nieu-Seeland, tot die kwarteindrondte gevorder. Hulle is egter deur Argentinië met 19–13 uitgeskakel.[94][95]

Skotland het die Sesnasies 2008 tuis met ’n 6–27-nederlaag teen Frankryk afgeskop.[96] Nadat hulle in die daaropvolgende wedstryde deur Ierland en Wallis verslaan is, het die druk op Frank Hadden toegeneem.[97][98] Skotland het Engeland ná ’n 15–9-oorwinning van die Calcuttabeker ontneem,[99] maar hulle is vervolgens deur Italië met 23–20 verslaan en het op die voorlaaste plek geëindig. Hulle het die “houtlepel” net volgens punteverskil vermy.[100] Die Sesnasies 2009 het op ’n soortgelyke manier teleurstellend verloop (net een oorwinning oor Italië), waarvolgens Hadden in April 2009 bedank het.[101] Drie maande later het die voormalige Engelse hoofafrigter Andy Robinson by hom oorgeneem.[102] Tydens die 2009 eindjaarrugbytoetsreeks het die Skotte tuis ’n gedenkwaardige 9–8-oorwinning oor Australië aangeteken, hul eerste sukses oor die Wallabies in 27 jaar.[103]

Opwaartse neiging[wysig | wysig bron]

’n Lynstaan tussen Skotland en Frankryk tydens die Sesnasies 2010
’n Lynstaan tussen Skotland en Italië tydens die Sesnasies 2012
Skotland teen Italië tydens die Sesnasies 2016

Tydens die Sesnasies 2010 is Skotland deur Frankryk, Wallis en Italië verslaan, voordat hulle teen Engeland in ’n gelykop gespeel het. In die laaste wedstryd op Crokepark het Skotland sy enigste oorwinning aangeteken, toe hulle Ierland met 23–20 ná ’n strafdoel deur Dan Parks in die laaste minuut verslaan het, waardeur die Iere van die Driekroon ontneem is en die Skotte die “houtlepel” vermy het.[104] Tydens die 2010 midjaarrugbytoetsreeks het Skotland na Argentinië getoer en hul eerste wegreeks teen die Poemas beklink, nadat hulle albei toetse met onderskeidelik 24–16 en 13–9 gewen het.[105] Tydens die 2010 eindjaarrugbytoetsreeks het Skotland ’n swak nederlaag teen Nieu-Seeland gely, voordat hulle oorwinnings oor Suid-Afrika (met 21–17)[106] en Samoa (met 19–16) aangeteken het.[107] Tydens die Sesnasies 2011 het Skotland net een wedstryd, ’n 21–8-oorwinning oor Italië, aangeteken en die laaste plek weer naelskraap vermy.[108] Tydens die Rugbywêreldbeker 2011 in Nieu-Seeland het Skotland ook weinig beïndruk en gesukkel om Roemenië en Georgië te verslaan.[109][110] Nadat hulle deur Argentinië met 13–12 verslaan is,[111] moes Skotland sy laaste groepwedstryd teen Engeland wen om tot die kwarteindrondte te vorder. Ná ’n uur se spel het hulle blykbaar gemaklik met 12–3 voorgeloop, maar hulle is ná ’n drie deur Chris Ashton met 16–12 geklop.[112] Dit was die eerste keer wat Skotland reeds in die groepfase van ’n rugbywêreldbekertoernooi uitgeskakel is.[113]

Tydens die Sesnasies 2012 het Skotland, ten spyte van baie belowende oomblikke, ná vyf nederlae op die laaste plek geëindig[114] en vervolgens op die twaalfde plek op Wêreldrugby se wêreldranglys teruggesak, Skotland se laagste plek nog.[115] Selfs ná hierdie swak toernooi het Skotland daarin geslaag om Australië tydens die 2012 midjaarrugbytoetsreeks verrassend met 9–6 weg te verslaan. Dit was Skotland se eerste oorwinning in Australië sedert 1982 en die eerste keer in 30 jaar wat Skotland die Wallabies meer as een keer agtereenvolgend verslaan het.[116] Skotland het ook wegoorwinnings oor beide Fidji en Samoa aangeteken.[117] Ná ’n nederlaag teen Tonga het Andy Robinson in November 2012 as afrigter bedank en is voorlopig deur Scott Johnson vervang.[118][119] Tydens die Sesnasies 2013 het Skotland die derde plek behaal, hul beste prestasie in die toernooi sedert 2006. Op 3 Mei 2013 is Johnson deur die Skotse Rugbyunie as die eerste rugbydirekteur benoem en was verantwoordelik vir die toesig oor al die rugby in die nasie.[120] Op 27 Mei 2013 is aangekondig dat Vern Cotter die nuwe hoofafrigter van Skotland sou word, maar die SRU moes tot in 2014 wag, aangesien die klub Clermont nie ’n ooreenkoms met die SRU om Cotter ’n jaar vroeër van sy kontrak te ontbind bereik het nie.[121]

Die Sesnasies 2014 het vir Skotland teleurstellend verloop, nadat hulle net in Italië gewen het en deur Wallis met 51–3 verslaan is.[122] Vern Cotter het toe sy termyn as hoofafrigter begin en tydens die 2014 midjaarrugbytoetsreeks het Skotland drie oorwinnings oor die Amerikas se beste spanne aangeteken, voordat Suid-Afrika Skotland met 55–6 verslaan het.[123] Die toets op 22 November 2014 teen Tonga op Rugbypark, Kilmarnock, was die eerste internasionale rugbywedstryd wat op ’n kunsmatige oppervlak gespeel is.[124] Ondanks optimisme onder die spelers en ondersteuners voor die Sesnasies 2015 is Skotland deur al die deelnemende spanne geklop.[125] Tydens die opwarmingswedstryde voor die Rugbywêreldbeker 2015 in Engeland het Skotland egter beter vertoon en dié toernooi met redelike selfvertroue aangepak.[126] Tydens die groepfase het hulle Japan, die VSA en Samoa verslaan; met ’n bykomende nederlaag teen Suid-Afrika. In die kwarteindstryd het Skotland teen Australië te staan gekom, en 30 sekondes voor die eindfluitjie voorgeloop, toe die skeidsregter Craig Joubert aan Australië ’n omstrede strafskop toegeken het, wat deur Bernard Foley verdoel is en die Wallabies met 35–34 laat wen het.[127][128][129]

Tydens die Sesnasies 2016 het Skotland sy eerste twee wedstryde verloor. Die langste nederlaagreeks sedert die 1950’s tydens die jaarlikse toernooi het sodoende oor nege wedstryde gestrek en is met ’n wegoorwinning oor Italië beëindig.[130][131] Daarop het ’n tuisoorwinning oor Frankryk gevolg. Skotland se eerste oorwinning oor Frankryk sedert 2006 het ’n reeks van tien nederlae teen Les Bleus beëindig.[132] Tydens die 2016 eindjaarrugbytoetsreeks het Skotland sy derde agtereenvolgende oorwinning oor Argentinië aangeteken.[133] Tydens die Sesnasies 2017 het Skotland heelwat beter presteer en drie tuisoorwinnings aangeteken. Daarteenoor het Skotland ’n 21–61-rekordnederlaag teen Engeland gely.[134] Cotter het, soos voorheen bespreek, bedank en is in Junie 2017 deur Gregor Townsend vervang, soos dit reeds tien maande vroeër aangekondig is.[135] Later dié jaar het Skotland Australië tuis en weg verslaan. Noemenswaardig was veral die tuiswedstryd op 25 November wat die Skotte met 53–24 gewen het; hul hoogste oorwinning oor die Wallabies nog.[136][137] Een week vroeër is Skotland naelskraap deur Nieu-Seeland verslaan, nadat Skotland byna sy eerste oorwinning oor die All Blacks aangeteken het.[138][139]

Die Skotte het tydens die Sesnasies 2018 Engeland tuis met 25–13 verslaan en sodoende vir die eerste keer sedert 2008 die Calcuttabeker gewen.[140] Tydens dieselfde toernooi het Skotland en Frankryk vir die eerste keer om die Auld Alliance trofee gespeel, wat in herinnering aan die nasionale spelers van albei spanne wat tydens die Eerste Wêreldoorlog gesneuwel het, geskenk is.[141] Tydens die laaste wedstryd van die Sesnasies 2019 het Skotland weg op Twickenham die Calcuttabeker suksesvol verdedig; hulle het teen die Engelse met 38–38 gelykop gespeel, nadat hulle teen halftyd blykbaar met 7–31 hopeloos agterna was.[142] Die Rugbywêreldbeker 2019 in Japan het vir Skotland teleurstellend verloop. Hulle het daarin geslaag om Samoa en Rusland sonder teenpunte te verslaan, maar ná nederlae teen Ierland en die gasheer is hulle vroeg uitgeskakel.[143] Weens tifoon Hagibis se verwoestinge was die wedstryd teen Japan ernstig bedreig. Stellings deur die SRU se voorsitter, waarvolgens hy vir die kansellasie van dié wedstryd met regstappe gedreig het, het verontwaardiging veroorsaak. Wêreldrugby het die Skotse beheerliggaam toe met £70 000 beboet, aangesien die wedstryd diskrediteer is.[144]

Tydens die Sesnasies 2020 moes die Skotte ná ’n tuisnederlaag die Calcuttabeker weer aan Engeland oorhandig, waarna hulle tuisoorwinnings oor die Franse en Walliesers kon aanteken. Skotland het tydens die Sesnasies 2021 met sy altesaam vyfde oorwinning op Twickenham die Calcuttabeker herower en nog beter gevaar, toe hulle ook Frankryk weg kon klop; dié prestasie het hulle laas in 1926 behaal. Tydens die 2021 eindjaarrugbytoetsreeks kon hulle Australië en Japan klop, maar hulle is deur Suid-Afrika verslaan. Tydens die 2022 midjaarrugbytoetsreeks het Skotland sy wegreeks teen Argentinië met 1–2 verloor.[145] Sowel tydens die Sesnasies 2022 as by die Sesnasies 2023 kon die Skotte die Engelse klop. Tydens die 2022 eindjaarrugbytoetsreeks kon hulle Fidji en Argentinië klop, maar hulle het teen Australië en Nieu-Seeland verloor. Tydens die Rugbywêreldbeker 2023 in Frankryk is Skotland ondanks maklike oorwinnings oor Tonga (met 45–17) en Roemenië (met 84–0) vanweë nederlae teen die gunstelinge Suid-Afrika (met 3–18) en Ierland (14–36) reeds in die groepfase uitgeskakel.[146] Tydens die Sesnasies 2024 kon die Skotte hul vierde agtereenvolgende oorwinning oor die Engelse aanteken.[147]

Kleure, embleem en himne[wysig | wysig bron]

Die dissel, die nasionale embleem van Skotland sedert die bewind van Alexander III van Skotland (1249–1286) en die embleem van die Skotse nasionale rugbyspan

Die dissel is die nasionale blom van Skotland en ook die embleem van die Skotse nasionale rugbyspan. Volgens ’n legende het die “beskermende dissel” sy rol gespeel tydens die verdediging van Skotland teen ’n snagse aanval deur Noorse Wikings, een van hulle skree van pyn toe hy kaalvoet op ’n dissel trap, wat die Skotse verdedigers waarsku. Die Latynse Nemo me impune lacessit (“Niemand ontlok my ongestraf nie!” in Afrikaans) is ’n antieke leuse van die Skotse monarge, en ook van die voorste ridderorde van Skotland, die oudste en edelste orde van die dissel, en van die Skotswagte (waarvan die twee laasgenoemde aan die monarg “behoort” het).[148]

The Flower of Scotland dien sedert 1990 as Skotland se nieamptelike volkslied. Die teks is in 1967 deur Roy Williamson van die musiekgroep The Corries geskryf, en deur die Skotse Rugbyunie as plaasvervanger vir “God Save the Queen” goedgekeur. In die eerste jaar waarin die Skotte The Flower of Scotland as hul himne gebruik het, het Skotland vir die beslissende wedstryd van die Vyfnasies 1990 teen Engeland te staan gekom. Hierdie kombinasie was plofbaar en Skotland het Engeland met 13–7 verslaan en die Vyfnasies-kampioenskap saam met ’n Grand Slam gewen. Tydens tuiswedstryde op Murrayfield word die opvoering van The Flower of Scotland tradisioneel deur doedelsakke begelei, waardeur ’n unieke atmosfeer geskep word.[65]

Skotland speel tradisioneel in donkerblou truie, wit broeke en blou kouse. As Skotland die tuisspan is en die opponent gewoonlik in donker kleure speel – soos in wedstryde teen Argentinië, Frankryk en Italië – sal Skotland sy alternatiewe trui aantrek. Dit is tradisioneel ’n wit trui met donkerblou broeke en kouse. Vir ’n kort tydperk, met Cotton Oxford as klereborg, is die wit trui deur ’n helder oranje met blou hoepels om die moue vervang. Dit is vir die eerste keer op 14 November 1998 teen die Nieu-Seeland Māori gedra.[149] Hierdie wisselstrook is net twee jaar later deur die tradisionele wit een vervang. Tydens dié borgskap is ook pers by die tradisionele blou trui bygevoeg. Dit was ’n belangrike afwyking van die tradisionele kleure blou en wit, alhoewel pers aan die disselblom ontleen was.

In September 1993 is ’n borgskap met die handelsmerk The Famous Grouse van die whiskystokery Glenturret bekendgestel, wat daartoe gelei het dat vir die eerste keer ’n borgnaam by die truivervaardiger se naam bygevoeg is.[150] As gevolg van ’n nuwe kontrak in 1997 het die Famous Grouse-kenteken op die Skotse trui verskyn.[151] Verdere ooreenkomste het gevolg en dit het vervolgens die langste ooreenkoms met ’n borg in die rugbywêreld geword.[152] Tydens wedstryde in Frankryk moes die Famous Grouse-kenteken weens die Evin-wet, waarvolgens in Frankryk enige alkoholreklame (insluitend in sportbyeenkomste) verbied is, deur die voorletters “TFG” vervang word.[153] In Mei 2007, ná 17 jaar, het Famous Grouse sy borgskap met die Skotse span beëindig.[154] Aansluitend het The Famous Grouse se verbintenis aan die SRU voortgegaan en was vanaf 2013 tot 2016 die “amptelike drank van Skotse rugby”. Dié ooreenkoms was volgens ramings een tiende van die oorspronklike koste waard en het die SRU verbied om verdrae met ander whiskystokerye te sluit.[155]

Op 3 September 2007 is aangekondig dat die destydse Glasgow Rangersvoorsitter, Sir David Murray, se maatskappy die nuwe truiborg sal word, nadat ’n ooreenkoms ter waarde van £2,7 miljoen oor drie jaar onderteken is.[156] In Augustus 2011 het, nadat Sir David Murray se maatskappy besluit het om sy borgskap te beëindig, die Royal Bank of Scotland as hoofborg van Skotse rugby oorgeneem. BT het as deel van die £20 miljoen-ooreenkoms wat in 2014 onderteken is, die hoofborg van die trui geword.[157]

Truiverskaffers en -borge[wysig | wysig bron]

Die Skotse nasionale rugbyspan staan tydens die volkslied in ’n ry in hul tradisionele donkerblou truie, 2007

Sedert die 1990’s het die volgende truiverskaffers en -borge verskyn:

Tydperk Verskaffer Borg
1991–1994 Umbro
1994–1998 Pringle The Famous Grouse
1998–2000 Cotton Oxford
2000–2008 Canterbury
2008–2011 Murray
2011–2013 RBS
2013–2015 Macron
2015–21 BT
sedert 2021 Peter Vardy Group

Tuisstadion[wysig | wysig bron]

Die Murrayfield-stadion in Edinburg
Die gedenkteken ter nagedagtenis aan Skotse rugbyspelers wat tydens die twee wêreldoorloë gesneuwel het

Die eerste internasionale wedstryd tussen twee nasionale rugbyspanne is in die Raeburn Place-stadion gehou. Die Skotse span, wat in Edinburg gesetel was, het op 27 Maart 1871 ’n wedstryd teen die Engelse span gewen. Vanaf 1871 tot 1925 het die Skotse span, voordat hulle hulself in Murrayfield gevestig het, in verskeie Skotse stadions internasionale tuiswedstryde gespeel. Die destydse Skotse Voetbalunie (nou die Skotse Rugbyunie) moes aanvanklik verskeie krieketvelde vir die Skotse rugbyspan huur, waarvolgens hulle besluit het om ’n eie stadion op te rig. Hul soektog het sewe jaar geneem; aangesien geen munisipaliteit die Skotse rugbyspan wou huisves nie, met die voorwendsel dat die ondersteuners op wedstryddae soos wilde hordes sou opdaag. In 1897 het hulle uiteindelik grond in Inverleith ter waarde van £ 3 800 verkry, waarvolgens hulle die eerste van die vier Tuisnasies geword het om ’n eie speelveld te besit.[158] Die eerste wedstryd, wat oorspronklik teen Wallis beplan was, het op 18 Februarie 1899 plaasgevind en die Skotte is tuis deur Ierland (3–9) geklop. Inverleith het tot op 25 Januarie 1925 Skotland vir wedstryde gehuisves, toe die laaste wedstryd teen Frankryk hier gespeel is. Die Skotse rugbyspan het daarna, op 21 Maart dieselfde jaar, na Murrayfield verhuis.

Die Skotse Rugbyunie het die grond in 1920 van die Edinburgh Polo Club gekoop, en met die oprigting van die eerste Murrayfield-stadion begin wat op 21 Maart 1925 ingewy is.[158] Die eerste wedstryd op Murrayfield was Skotland teen Engeland voor ’n skare van 70 000, wat die Skotte gewen het om sodoende hul eerste Grand Slam in te palm.[158] Tydens die Tweede Wêreldoorlog is Murrayfield deur die Britse Lugmag as ’n bewaarplek gebruik. Skotse rugbyspele is toe twee jaar lank, tot in 1944, op Inverleith gespeel, toe die inspanning van die stadion deur die Britse Lugmag beëindig is. Die stadion kon in 1975 tot 104 000 toeskouers verwelkom, maar die kapasiteit moes weens veiligheidsredes verminder word. ’n Veldverwarmingstelsel is in die vroeë negentigerjare geïnstalleer en tydens die Rugbywêreldbeker 1991 gebruik. Dit vergemaklik wedstryde gedurende wintermaande. Teen die suidoostekant van die stadion, naby die spoorwegbrug, is ’n gedenkteken ter nagedagtenis aan Skotse rugbyspelers wat tydens die Tweede Vryheidsoorlog en die twee wêreldoorloë gesneuwel het, aangebring.[159]

Sedert 2004 word tuiswedstryde teen “kleiner” nasionale spanne sporadies ook in Aberdeen, Glasgow, Kilmarnock en Perth gehuisves.

Rugbywêreldbekerstadions[wysig | wysig bron]

Skotland se Murrayfield-stadion is onder andere tydens die Rugbywêreldbeker 1991 en Rugbywêreldbeker 1999 (saam met wedstryde in die ander destydse Vyfnasies), asook die Rugbywêreldbeker 2007 (saam met die gasheer Frankryk en Cardiff se Millennium-stadion) gebruik. In 1999 is ook Glasgow se Hampdenpark en Galashiels se Netherdale gebruik.

Toetswedstryde[wysig | wysig bron]

Skotland se plek op Wêreldrugby se ranglys vanaf 10 Oktober 2003 tot op hede

Skotland het 326 van sy 747 toetswedstryde gewen, ’n wenrekord van 43,64%. Skotland se statistieke in toetswedstryde teen al die lande, in alfabetiese volgorde, is soos volg (korrek teen Maart 2024):[160]

Opponent Gespeel Gewen Verloor Gelykop % Gewen
Vlag van Argentinië Argentinië 22 11 11 0 50,00
Vlag van Australië Australië 34 12 22 0 35,29
Vlag van Engeland Engeland 142 47 76 19 33,10
Vlag van Fidji Fidji 10 8 2 0 80,00
Vlag van Frankryk Frankryk 103 40 60 3 38,83
Vlag van Georgië Georgië 6 6 0 0 100,00
Ierse Rugbyvoetbalunie-vlag  Ierland 142 65 71 6 45,77
Vlag van Italië Italië 37 28 9 0 75,68
Vlag van Ivoorkus Ivoorkus 1 1 0 0 100,00
Vlag van Japan Japan 9 8 1 0 88,89
Vlag van Kanada Kanada 5 4 1 0 80,00
Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seeland 32 0 30 2 0,00
Pasifiese Eilanders 1 1 0 0 100,00
Vlag van Portugal Portugal 1 1 0 0 100,00
Vlag van Roemenië Roemenië 14 12 2 0 85,71
Vlag van Rusland Rusland 1 1 0 0 100,00
Vlag van Samoa Samoa 12 10 1 1 83,33
Vlag van Spanje Spanje 1 1 0 0 100,00
Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika 29 5 24 0 17,24
Vlag van Tonga Tonga 6 5 1 0 83,33
Vlag van Uruguay Uruguay 1 1 0 0 100,00
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 6 5 1 0 83,33
Vlag van Wallis Wallis 132 52 75 3 39,39
Vlag van Zimbabwe Zimbabwe 2 2 0 0 100,00
Algeheel 747 326 387 34 43,64

Wedstryde teen verskeie saamgestelde spanne tydens oorsese toere van die amateurtydperk en die deur die Skotse Rugbyunie (SRU) nieerkende wedstryde teen nielede het vir ’n lang tydperk nie die volle status van toetswedstryde geniet nie – selfs nie terugwerkend nie. Die wedstryde tydens die Victory Internationals word nie as toetswedstryde beskou nie, ook wedstryde teen die Barbarians word nie as sulks erken nie.

Wedywering met ander nasionale spanne[wysig | wysig bron]

Die Calcuttabeker is een van die oudste trofeë in die rugbywêreld en word sedert 1879 tussen Engeland en Skotland uitgespeel

Veral met die nasionale spanne van die naburige Britse Tuisnasies handhaaf die Skotte ’n intensiewe wedywering. Die eerste toetswedstryd ter wêreld is in 1871 teen Engeland gespeel en sedert 1879 ding albei spanne mee om die Calcuttabeker, die oudste trofee in internasionale sport. Van die 142 toetswedstryde tot dusver het Engeland 76 gewen, Skotland 47, met 19 gelykopuitslae. Gedurende wêreldbekertoernooie het albei spanne tot dusver twee keer ontmoet (in 1991 en 2011), en Engeland het albei wedstryde gewen. Daarbenewens is die toetswedstryd om die 1938-Calcuttabeker noemenswaardig. Dit was die eerste rugbywedstryd wat in televisie gebeeldsend is en is deur die BBC uitgesaai.[161]

Naas Engeland is ook Ierland ’n belangrike mededinger.[162] Hierdie wedywering tussen dié twee “Keltiese nasies” is gekenmerk deur unieke gebeurtenisse oor dekades heen; ’n bydraende faktor is die wedersydse migrasie in die 19de en 20ste eeu. Skotland en Ierland het tot dusver in 142 toetswedstryde ontmoet, waarvan Ierland 71 gewen het en Skotland 65, met ses gelykopuitslae. Gedurende wêreldbekertoernooie het albei spanne tot dusver drie keer ontmoet (groepwedstryde in 1991, 2019 en 2023), waarvan Skotland dié in 1991 gewen het en Ierland dié in 2019 asook 2023.

Net soos die ander rugbylande van die Noordelike Halfrond handhaaf Skotland ’n wedywering met die groot spanne van die Suidelike Halfrond. Gedurende wêreldbekertoernooie het Skotland vyf keer teen die All Blacks te staan gekom, maar al sy wedstryde verloor (kwarteindstryd 1987, klein finale om die derde plek 1991, kwarteindstryd 1995, kwarteindstryd 1999 en groepwedstryd 2007). Skotland se wenrekord teen die Springbokke gedurende wêreldbekertoernooie is ook negatief: Skotland is in al drie groepwedstryde verslaan (in 1999, 2015 en 2023). Teen die Wallabies het Skotland ’n soortgelyke rekord behaal: Skotland is in beide die kwarteindstryd 2003 en die kwarteindstryd 2015 geklop.

Rekords[wysig | wysig bron]

Wêreldbekerrekord[wysig | wysig bron]

Skotse rugbyondersteuners tydens die wedstryd teen Roemenië gedurende die Rugbywêreldbeker 2007 op Murrayfield in Edinburg

Skotland het tot dusver aan elke rugbywêreldbekertoernooi deelgeneem en een keer die vierde plek behaal (in 1991), Skotland se beste prestasie tot dusver, nadat hulle in die halfeindstryd deur Engeland en in die klein finale om die derde plek deur Nieu-Seeland verslaan is. Daarbenewens het Skotland tot dusver ses keer tot die kwarteindstryd gevorder, maar hulle is deur Nieu-Seeland (in 1987, 1995 en 1999), Australië (in 2003 en 2015) en Argentinië (in 2007 verslaan). Tydens drie rugbywêreldbekertoernooie (in 2011, 2019 en 2023) het Skotland ná twee oorwinnings en twee nederlae tydens die groepfase nie tot die volgende rondte gevorder nie.

Jaar Uitslag
1987 Kwarteindrondte
1991 Vierde plek
1995 Kwarteindrondte
1999 Kwarteindrondte
2003 Kwarteindrondte
2007 Kwarteindrondte
2011 Groepfase
2015 Kwarteindrondte
2019 Groepfase
2023 Groepfase
2027 gekwalifiseer
2031 N.v.t.

Tuisnasies / Vyfnasies / Sesnasies[wysig | wysig bron]

Die Auld Alliance-trofee

Skotland se enigste jaarlikse toernooi is die Sesnasies-toernooi waartydens hulle teen vyf ander Europese nasies speel: Engeland, Frankryk, Ierland, Italië en Wallis. Die Sesnasies-toernooi het as die Tuisnasies-toernooi in 1883 begin, en Skotland het in 1886 die titel met Engeland gedeel, voordat hulle die titel een jaar later alleenlik gewen het. Skotland het die kampioenskap tot dusver 15 keer verower, en het nege ander titels gedeel. Skotland het drie Grand Slams gewen (insluitende die Driekroon) in 1925, 1984 en 1990, met sewe bykomende Driekrone. Skotland het die laaste Vyfnasies in 1999 gewen, voordat Italië by dié toernooi aangesluit het om die Sesnasies-toernooi te vorm. As deel van die Sesnasies-toernooi ding hulle ook met Engeland mee om die Calcuttabeker wat Skotland vir die eerste keer in 1882 gewen het. Sedert 1989 ding Skotland tydens die Sesnasies met Ierland mee om die Centenary Quaich, sedert 2018 met Frankryk om die Auld-Alliance-trofee asook met Wallis om die Doddie Weir-beker, en sedert 2022 met Italië om die Cuttittabeker.[163]

  • 15 ongedeelde titels (1887, 1889, 1891, 1895, 1901, 1903, 1904, 1907, 1925, 1929, 1933, 1938, 1984, 1990, 1999)
  • 9 gedeelde titels (1886, 1888, 1890, 1920, 1926, 1927, 1964, 1973, 1986)
  • 3 Grand Slams (1925, 1984, 1990)
  • 10 Driekrone (1891, 1895, 1901, 1903, 1907, 1925, 1933, 1938, 1984, 1990)
  Vlag van Engeland Engeland Vlag van Frankryk Frankryk Ierse Rugbyvoetbalunie-vlag  Ierland Vlag van Italië Italië Vlag van Skotland Skotland Vlag van Wallis Wallis
Toernooie 128 95 130 25 130 130
Regstreekse oorwinnings
(Gedeelde oorwinnings)
Tuisnasies 5 (4) N.v.t. 4 (4) N.v.t. 10 (3) 7 (4)
Vyfnasies 17 (6) 12 (8) 6 (5) N.v.t. 5 (6) 15 (8)
Sesnasies 7 6 6 0 0 6
Algeheel 29 (10) 18 (8) 16 (9) 0 (0) 15 (9) 28 (12)
Grand Slams
Tuisnasies 0 N.v.t. 0 N.v.t. 0 2
Vyfnasies 11 6 1 N.v.t. 3 6
Sesnasies 2 4 3 0 0 5
Algeheel 13 10 4 0 3 12
Driekrone
Tuisnasies 5 N.v.t. 2 N.v.t. 7 6
Vyfnasies 16 N.v.t. 4 N.v.t. 3 11
Sesnasies 5 N.v.t. 7 N.v.t. 0 5
Algeheel 26 N.v.t. 13 N.v.t. 10 22
Houtlepel
Tuisnasies 11 N.v.t. 15 N.v.t. 8 9
Vyfnasies 14 17 21 N.v.t. 21 12
Sesnasies 0 1 0 18 4 2
Algeheel 25 18 36 18 33 22

Ander toetswedstryde[wysig | wysig bron]

Die Hopetounbeker

Gedurende die amateurtydperk het Skotland maandelange oorsese toere onderneem, waartydens hulle teen ander nasionale spanne, plaaslike saamgestelde spanne en klubspanne gespeel het. Eweneens het oorsese spanne na Skotland getoer.

Teen die jaar 2000 het die oorsese toere volgens die ou tradisie tot ’n einde gekom, aangesien die professionalisering van die rugbyspel te min tyd vir toere oorlaat (’n uitsondering is die Britse en Ierse Leeus se vierjaarlikse toere). Deesdae is toetswedstryde teen die spanne van die Suidelike Halfrond en ander spanne buite die Sesnasies-toernooi tweekeer per jaar moontlik. Gedurende Juniemaand se midjaarrugbytoetsreeks vertrek Skotland na die Suidelike Halfrond en gedurende Novembermaand se eindjaarrugbytoetsreeks tree Skotland as gasheer op. As deel daarvan ding Skotland sedert 1998 met Australië om die Hopetounbeker en sedert 2008 met Kanada om die Douglas Horn-trofee mee.

Spelers[wysig | wysig bron]

Huidige span[wysig | wysig bron]

Die volgende spelers het die Skotse span gevorm tydens die Sesnasies-toernooi 2024:[164]

Agterspelers (backs)
Speler Posisie Klub Toetswedstryde
George Horne Skrumskakel Glasgow Warriors 26
Ali Price Skrumskakel Edinburgh 66
Ben White Skrumskakel Toulon 18
Adam Hastings Losskakel Gloucester 27
Ben Healy Losskakel Edinburgh 04
Finn Russell Losskakel Bath 75
Rory Hutchinson Senter Northampton Saints 08
Huw Jones Senter Glasgow Warriors 43
Stafford McDowall Senter Glasgow Warriors 01
Cameron Redpath Senter Bath 09
Sione Tuipulotu Senter Glasgow Warriors 22
Darcy Graham Vleuel Edinburgh 39
Arron Reed Vleuel Sale Sharks 00
Kyle Rowe Vleuel Glasgow Warriors 01
Kyle Steyn Vleuel Glasgow Warriors 15
Duhan van der Merwe Vleuel Edinburgh 34
Blair Kinghorn Heelagter Toulouse 50
Harry Paterson Heelagter Edinburgh 00
Voorspelers (forwards)
Speler Posisie Klub Toetswedstryde
Ewan Ashman Haker Edinburgh 12
Johnny Matthews Haker Glasgow Warriors 01
George Turner Haker Glasgow Warriors 40
Jamie Bhatti Stut Glasgow Warriors 34
Zander Fagerson Stut Glasgow Warriors 62
Alec Hepburn Stut Exeter Chiefs 00
Will Hurd Stut Leicester Tigers 00
WP Nel Stut Edinburgh 61
Pierre Schoeman Stut Edinburgh 26
Scott Cummings Slot Glasgow Warriors 33
Grant Gilchrist Slot Edinburgh 67
Richie Gray Slot Glasgow Warriors 78
Sam Skinner Slot Edinburgh 30
Glen Young Slot Edinburgh 03
Josh Bayliss Losvoorspeler Bath 05
Andy Christie Losvoorspeler Saracens 04
Luke Crosbie Losvoorspeler Edinburgh 07
Rory Darge Kaptein Losvoorspeler Glasgow Warriors 15
Jack Dempsey Losvoorspeler Glasgow Warriors 15
Matt Fagerson Losvoorspeler Glasgow Warriors 40
Jamie Ritchie Kaptein Losvoorspeler Edinburgh 46

Bekende spelers[wysig | wysig bron]

Bill Maclagan (ca. 1878–1890)
David Bedell-Sivright (voor 1915)

Tien voormalige Skotse spelers is vir hul uitstekende prestasies in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem:[165]

Speler Posisie Inskrywing
Ned Haig Uitvinder van Sewesrugby 2008
Bill Maclagan Senter 2009
Ian McGeechan Losskakel, Senter 2009
David Bedell-Sivright Voorspeler 2013
Gavin Hastings Heelagter 2013
Jim Greenwood Agsteman, Losvoorspeler 2014
Andy Irvine Heelagter 2015
Gordon Brown Slot 2015
Phil Macpherson Senter 2016
Jim Telfer Agsteman 2021

Daarbenewens is die Melrose RFC (vir die uitvinding van Sewesrugby) en die sportkommentator Bill McLaren (vir sy invloed op die sport) ingeskryf.[166][167]

Spelerstatistieke[wysig | wysig bron]

Jason White (2010)
Greig Laidlaw (2014)
Ross Ford (2017)

Vervolgens die belangrikste statistieke van Skotland se spelers. Die spelers wat met * gekenmerk is, is nog aktief en kan hul statistieke verbeter.

(Korrek teen Maart 2024)

Meeste toetswedstryde[168]
Rang Naam Tydperk Toetswedstryde
01 Ross Ford 2004–2017 110
02 Chris Paterson 1999–2011 109
03 Sean Lamont 2004–2016 105
04 Stuart Hogg 2012–2023 100
05 Scott Murray 1997–2007 087
06 Mike Blair 2002–2012 085
07 Gregor Townsend 1993–2003 082
08 Finn Russell * 2014–2024 080
09 Richie Gray * 2010–2024 079
10 Drie spelers met 77 wedstryde elk
Meeste toetswedstryde as kaptein[169]
Rang Naam Tydperk Toetswedstryde
01 Greig Laidlaw 2013–2019 40
02 David Sole 1989–1992 25
03 Stuart Hogg 2020–2022 22
04 Bryan Redpath 1998–2003 21
05 Gavin Hastings 1993–1995 20
06 Ian McLauchlan 1973–1979 19
07 Jason White 2005–2008 19
08 Rob Wainwright 1995–1998 16
09 John Barclay 2017–2019 15
10 Andy Irvine 1980–1982 15
Meeste punte aangeteken[170]
Rang Naam Tydperk Punte
01 Chris Paterson 1999–2011 809
02 Greig Laidlaw 2010–2019 714
03 Gavin Hastings 1986–1995 667
04 Finn Russell * 2014–2024 382
05 Andy Irvine 1972–1982 269
06 Dan Parks 2004–2012 266
07 Kenny Logan 1992–2003 220
08 Peter Dods 1983–1991 210
09 Stuart Hogg 2012–2023 171
10 Craig Chalmers 1989–1999 166
Meeste drieë gedruk[171]
Rang Naam Tydperk Drieë
01 Stuart Hogg 2012–2023 27
02 Duhan van der Merwe * 2020–2024 26
03 Darcy Graham * 2018–2024 24
04 Ian Smith 1924–1933 24
05 Tony Stanger 1989–1998 24
06 Chris Paterson 1999–2011 22
07 Tommy Seymour 2013–2019 20
08 Vier spelers met 17 drieë elk

Afrigters[wysig | wysig bron]

Vern Cotter (2010)

Skotland het in 1971 vir die eerste keer ’n hoofafrigter benoem: Bill Dickinson. Na sy pos is amptelik as “raadgewer vir die kaptein” verwys. Voorheen het die kaptein as afrigter fungeer.[41] Die huidige Skotse hoofafrigter is Gregor Townsend, nadat hy in 2017 aangestel is.

Naam Tydperk % Gewen
Vlag van Skotland Bill Dickinson 1971–1977 51,85
Vlag van Skotland Nairn McEwan 1977–1980 7,14
Vlag van Skotland Jim Telfer 1980–1984 48,15
Vlag van Skotland Colin Telfer 1984–1985 0
Vlag van Skotland Derrick Grant 1985–1988 50
Vlag van Skotland Ian McGeechan 1988–1993 57,58
Vlag van Skotland Jim Telfer 1994–1999 39,62
Vlag van Skotland Ian McGeechan 2000–2003 41,86
Vlag van Australië Matt Williams 2003–2005 17,65
Vlag van Skotland Frank Hadden 2005–2009 39,02
Vlag van Engeland Andy Robinson 2009–2012 42,86
Vlag van Australië Scott Johnson (voorlopig) 2012–2014 31,25
Vlag van Nieu-Seeland Vern Cotter 2014–2017 52,78
Vlag van Skotland Gregor Townsend sedert 2017 56,00

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. (en) "Most matches". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  2. (en) "Most points". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  3. (en) "Most tries". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  4. (en) "World Rankings". Wêreldrugby. Besoek op 18 Maart 2024.
  5. (en) "History". Skotse Rugbyunie. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Oktober 2020. Besoek op 31 Oktober 2020.
  6. (en) "Scotland U20". Sesnasies. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2023. Besoek op 9 Oktober 2023.
  7. (en) "World Rugby U20 Championship". Wêreldrugby. Besoek op 18 Maart 2024.
  8. (en) "British & Irish Lions". Britse en Ierse Leeus. Besoek op 18 Maart 2024.
  9. (en) "Club history". Edinburgh Academical FC. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Januarie 2021. Besoek op 22 Januarie 2021.
  10. (en) "RHSFP Rugby Club History". The Royal High School Club. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 November 2020. Besoek op 1 November 2020.
  11. (en) Allan Massie (1984). A Portrait of Scottish Rugby. Edinburg: Polygon. p. 2. ISBN 0-904919-84-6.
  12. (en) "James G Robertson (1854–1900): The world's first black rugby player". Sky Sports. 17 Oktober 2020. Besoek op 18 Maart 2024.
  13. (en) Marshall, Francis (1892). Football; the Rugby union game. Londen, Parys, Melbourne: Cassell and company, limited. p. 140.
  14. (en) Steve Lewis (2008). One Among Equals: England's International Rugby Captains. Vertical Editions. p. 274. ISBN 978-1-904091-31-8.
  15. 15,0 15,1 (en) "Historical Rugby Milestones – 1870s". rugbyfootballhistory.com. Besoek op 18 Maart 2024.
  16. (en) Alex Gordon. "The first international rugby match". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  17. (en) Steve Lewis (2008). One Among Equals: England's International Rugby Captains. Vertical Editions. p. 274. ISBN 978-1-904091-31-8.
  18. (en) "Scoring & Player Numbers Explanation". ESPNscrum. 1 Oktober 2008. Besoek op 18 Maart 2024.
  19. (en) "Irish International Teams: Results, Scorers, Dates and Venues – 1874 to June 1999". Ierse Rugbyvoetbalunie. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 November 2007. Besoek op 18 November 2007.
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 (en) "Scotland". Rugby Football History. Besoek op 18 Maart 2024.
  21. (en) "28th February 1880 Whalley Range, Manchester, England". rugbydata.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Desember 2012. Besoek op 5 Desember 2012.
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 22,5 (en) "6 Nations History". rugbyfootballhistory.com. Besoek op 18 Maart 2024.
  23. (en) "Historical Rugby Milestones – 1880s". rugbyfootballhistory.com. Besoek op 18 Maart 2024.
  24. (en) "6 Nations History". rugbyfootballhistory.com. Besoek op 18 Maart 2024.
  25. (en) "1906-07 Springboks tour". rugbyrelics.com. Besoek op 18 Maart 2024.
  26. (en) Richard Bath (2007). The Scotland Rugby Miscellany. Kingston upon Thames: Vision Sports Publishing. p. 109. ISBN 1-905326-24-6.
  27. (en) Ron Palenski (2003). Century in Black. Auckland: Hodder Moa Beckett. p. 42. ISBN 978-1-86958-937-0.
  28. (en) Paul MacDonald. "First Scottish Grand Slam". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  29. (en) "On this day in 1926: Scotland beat England at Twickenham for first time". The Reading Chronicle. 20 Maart 2020. Besoek op 18 Maart 2024.
  30. (en) "2nd New Zealand Expeditionary Force rugby team (1945–46)". New Zealand Sports Hall of Fame. Besoek op 18 Maart 2024.
  31. (en) "2nd New Zealand Expeditionary Force rugby team (1945–1946)". Rugby Redefined. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 September 2015. Besoek op 25 September 2015.
  32. (en) Paul Gregor (Oktober 2012). Top 10 of Everything Rugby. Exisle Publishing (Nieu-Seeland). p. 190. ISBN 978-1-927147-52-8. Besoek op 18 Maart 2024.
  33. (en) "Rugby stats & records – Scotland 1950s". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  34. (en) "Rugby stats & records – Scotland v England – 1955–63". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  35. (en) "On this day: A tour that made history". Skotse Rugbyunie. 30 April 2020. Besoek op 18 Maart 2024.
  36. (en) "Pringle Fisher". The Herald. 29 April 2009. Besoek op 18 Maart 2024.
  37. (en) "Calcutta Cup". Rugby Archive. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Oktober 2019. Besoek op 3 Oktober 2019.
  38. (en) John Griffiths (8 Julie 2014). "A rare scoreless rugby draw". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  39. (en) "South Africa tour 1969/70". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  40. (en) Paul Rees (23 April 2020). "Protests, politics and a bus hijack: the rugby tour that gave Mandela hope". The Guardian. Besoek op 18 Maart 2024.
  41. 41,0 41,1 (en) Bill Leith (22 April 1994). "Obituary: Bill Dickinson". The Independent. Besoek op 18 Maart 2024.
  42. (en) "Rugby | Sports Heritage Scotland". sportsheritagescotland.co.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2019. Besoek op 23 Oktober 2019.
  43. (en) Mark Orders (19 Februarie 2018). "When the Wales rugby team faced 'death threats' in Ireland before a performance from the gods". Wales Online. Besoek op 18 Maart 2024.
  44. (en) "Sport in chaos as crisis deepens". BBC. 27 Februarie 2001. Besoek op 18 Maart 2024.
  45. (en) Alasdair Reid (13 Februarie 2015). "Notorious occasion when record crowd packed Murrayfield". Herald Scotland. Besoek op 18 Maart 2024.
  46. (en) "Rugby stats & records – Record attendances". ESPNscrum. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 November 2018. Besoek op 20 November 2018.
  47. (en) Huw Richards (November 2007). A Game for Hooligans: The History of Rugby Union. Mainstream Publishing. ISBN 978-1-84596-255-5. Besoek op 18 Maart 2024.
  48. (en) Richard Bath (Oktober 2007). The Scotland Rugby Miscellany. Vision Sports Publishing Ltd. p. 133. ISBN 978-1-905326-24-2.
  49. 49,0 49,1 49,2 49,3 (en) "The age of Telfer". The Scotsman. 28 Januarie 2003. Besoek op 18 Maart 2024.
  50. 50,0 50,1 50,2 (en) John Eunson (April 2012). Sporting Scots: How Scotland Brought Sport to the World (And the World Wouldn't Let Us Win). Black & White Publishing. ISBN 978-1-84502-414-7. Besoek op 18 Maart 2024.
  51. (en) "Rugby stats & records – Wales v Scotland – 1962–82". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  52. (en) Steve Jones (1983). Rothmans Rugby Yearbook 1983–84. p. 55. ISBN 978-0-356-09731-2.
  53. (en) "Rugby stats & records – Scotland 1982". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  54. (en) "Rugby stats & records – Scotland 1983". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  55. (en) David Ferguson (10 Maart 2015). "Watch Telfer Talk as Scotland legend insists we CAN claim first Twickenham win in 32 years". Daily Record. Besoek op 18 Maart 2024.
  56. (en) Bill McMurtie (7 Oktober 1985). "Can Derrick swing it for Scotland?". The Glasgow Herald. p. 7. Besoek op 18 Maart 2024.
  57. (en) Bill McLaren (November 2005). My Autobiography (Herdruk uitg.). Bantam. p. 309. ISBN 978-0-553-81558-0. Besoek op 18 Maart 2024.
  58. (en) "Interview: Scott Hastings, Scottish rugby legend". The Scotsman. 4 Februarie 2011. Besoek op 18 Maart 2024.
  59. (en) Bill McMurtie (17 Maart 1986). "Relieved Grant praises Scots' defence". The Glasgow Herald. p. 9. Besoek op 18 Maart 2024.
  60. (en) Bill McMurtie (17 Februarie 1986). "Records tumble as Scots triumph". The Glasgow Herald. p. 9. Besoek op 18 Maart 2024.
  61. (en) "Rugby World Cup 1987: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  62. (en) Bill McMurtie (28 Junie 1988). "Ian is a natural to tackle coaching post". The Glasgow Herald. p. 29. Besoek op 18 Maart 2024.
  63. (en) "Grand Slam 1990". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  64. (en) Nick Metcalfe (20 Maart 2009). "SIX NATIONS SPECIAL: A trip down rugby's memory lane with England and Scotland". Daily Mail. Besoek op 18 Maart 2024.
  65. 65,0 65,1 (en) Steffan Rhys (7 Februarie 2009). "The perfect rugby anthem – Flower of Scotland!". Wales Online. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Februarie 2009. Besoek op 10 Februarie 2009.
  66. (en) "Rugby World Cup 1991: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  67. (en) "Scotland's Rugby World Cup 1991". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  68. (en) "Hastings carries Scotland to victory". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  69. (en) "Gavin Hastings". Sporting Heroes. Besoek op 18 Maart 2024.
  70. (en) "Rugby World Cup 1995: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  71. (en) "South Africa's triumphant homecoming". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  72. (en) James Maclean (2019). "Can Scottish Rugby afford a new pro team?". Scotland Rugby News. Besoek op 18 Maart 2024.
  73. (en) "Wales snatch glory from England". BBC. 11 April 1999. Besoek op 18 Maart 2024.
  74. (en) "Rugby World Cup 1999: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  75. (en) "All Blacks end it for gutsy Scots". BBC. 24 Oktober 1999. Besoek op 18 Maart 2024.
  76. (en) "Rugby stats & records – Scotland, Six Nations, 2000". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  77. (en) "Brave Scots defeat England". BBC. 2 April 2000. Besoek op 18 Maart 2024.
  78. (en) Robert Kitson (25 November 2002). "England earn credit but Springboks only contempt". The Guardian. Besoek op 18 Maart 2024.
  79. 79,0 79,1 (en) Gregor Paul (Oktober 2012). Top 10 of Everything Rugby. Exisle Publishing (Nieu-Seeland). p. 185. ISBN 978-1-927147-52-8. Besoek op 18 Maart 2024.
  80. (en) "Williams accepts Ulster position". BBC. 30 Desember 2007. Besoek op 18 Maart 2024.
  81. 81,0 81,1 (en) "Scotland players say sack Matt Williams now". Edinburgh Evening News. 20 April 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 April 2016. Besoek op 12 April 2016.
  82. (en) "Rugby World Cup 2003: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  83. (en) "Scotland tread dangerous path to 2007". The Sunday Times. 4 April 2004. Besoek op 18 Maart 2024.
  84. (en) "SRU's giant leap backwards Departing Mackay forecasts 'tragedy' if Anderton goes". Herald Scotland. 11 Januarie 2005. Besoek op 18 Maart 2024.
  85. (en) Alasdair Reid (13 Januarie 2005). "Anderton adds to SRU turmoil". Daily Telegraph. Besoek op 18 Maart 2024.
  86. (en) "Williams sacked as Scotland coach". BBC. 25 April 2005. Besoek op 18 Maart 2024.
  87. (en) "Hadden to lead Scots over summer". BBC. 29 April 2005. Besoek op 18 Maart 2024.
  88. (en) "Scotland appoint Hadden as coach". BBC. 15 September 2005. Besoek op 18 Maart 2024.
  89. (en) "Scotland 20–16 France". BBC. 5 Februarie 2006. Besoek op 18 Maart 2024.
  90. (en) Mike Averis (6 Februarie 2006). "Lamont launches Scotland into orbit as favourites fall flat at the first". The Guardian. Besoek op 18 Maart 2024.
  91. (en) "Scotland 18–12 England". BBC. 25 Februarie 2006. Besoek op 18 Maart 2024.
  92. (en) Phil Harlow (3 Februarie 2007). "England 42–20 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  93. (en) "Scotland v Italy". BBC. 24 Februarie 2007. Besoek op 18 Maart 2024.
  94. (en) Clive Lindsay (2019). "Rugby World Cup 2007: Overview". rugbyworldcup.com. Besoek op 18 Maart 2024.
  95. (en) Clive Lindsay (7 Oktober 2007). "Argentina 19–13 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  96. (en) Phil Harlow (3 Februarie 2008). "Scotland 6–27 France". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  97. (en) "There's no Robinson pressure, insists Hadden". Wales Online. 18 Februarie 2008. Besoek op 18 Maart 2024.
  98. (en) "Ireland 34 Scotland 13". BBC. 23 Februarie 2008. Besoek op 18 Maart 2024.
  99. (en) James Standley (8 Maart 2008). "Scotland 15–9 England". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  100. (en) Nabil Hassan (15 Maart 2008). "Italy 23–20 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  101. (en) "Scotland coach Frank Hadden resigns". Daily Mirror. 3 April 2009. Besoek op 18 Maart 2024.
  102. (en) "Scots name Robinson as head coach". BBC. 4 Junie 2009. Besoek op 18 Maart 2024.
  103. (en) James Standley (21 November 2009). "Scotland 9–8 Australia". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  104. (en) Richard Petrie (20 Maart 2010). "Ireland 20–23 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  105. (en) Andy Campbell (19 Junie 2010). "Argentina 9–13 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  106. (en) "Boks' Grand Slam hopes end". Sport24. 20 November 2010. Besoek op 18 Maart 2024.
  107. (en) "Rugby stats & records – Scotland Autumn internationals 2010". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  108. (en) Colin Moffat (19 Maart 2011). "Scotland 21–8 Italy". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  109. (en) "Rugby World Cup 2011: Scotland 34–24 Romania". BBC. 10 September 2011. Besoek op 18 Maart 2024.
  110. (en) "Rugby World Cup 2011 Pool B: Scotland 15–6 Georgia". BBC. 14 September 2011. Besoek op 18 Maart 2024.
  111. (en) Clive Lindsay (25 September 2011). "Rugby World Cup 2011: Argentina 13–12 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  112. (en) "Rugby World Cup 2011: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  113. (en) "Robinson determined to lead Scotland fightback after early World Cup exit". Daily Mail. 2 Oktober 2011. Besoek op 18 Maart 2024.
  114. (en) Stuart McAllister (17 Maart 2012). "Scotland pick up Six Nations wooden spoon after losing to Italy". The Guardian. Besoek op 18 Maart 2024.
  115. (en) Alasdair Reid (29 Maart 2012). "Scotland stick with Andy Robinson". Daily Telegraph. Besoek op 18 Maart 2024.
  116. (en) Colin Moffat (5 Junie 2012). "Australia 6–9 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  117. (en) "Rugby stats & records – Scotland summer tour 2012". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  118. (en) "Andy Robinson quits as Scotland's rugby coach". BBC. 25 November 2012. Besoek op 18 Maart 2024.
  119. (en) Alasdair Reid (20 Desember 2012). "Scotland appoint Scott Johnson as interim head coach for 6 Nations and South Africa tour". Daily Telegraph. Besoek op 18 Maart 2024.
  120. (en) Phil Goodlad (3 Mei 2013). "Interim head coach Scott Johnson named director of rugby". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  121. (en) "Cotter confirmed as new Scotland coach". ESPNscrum. 16 Mei 2013. Besoek op 18 Maart 2024.
  122. (en) Finlay Morrison (17 Maart 2014). "More Six Nations despair for Scotland but new era under Vern Cotter looms". STV Sport. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016. Besoek op 3 Maart 2016.
  123. (en) "South Africa 55–6 Scotland". BBC. 28 Junie 2014. Besoek op 18 Maart 2024.
  124. (en) "Scotland 37–12 Tonga: Vern Cotter happy with display". BBC. 22 November 2014. Besoek op 18 Maart 2024.
  125. (en) Mike Blair (23 Maart 2015). "Six Nations: Scotland must adapt after whitewash". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  126. (en) Finlay Morrison. "Preview: Cotter's Scotland a team with potential to roar at Rugby World Cup". STV Sport. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016. Besoek op 3 Maart 2016.
  127. (en) "Rugby World Cup 2015: Overview". rugbyworldcup.com. 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  128. (en) Mick Cleary (18 Oktober 2015). "Australia 35 Scotland 34, match report: Agony for Scots as last-minute Bernard Foley penalty snatches late victory". Daily Telegraph. Besoek op 18 Maart 2024.
  129. (en) "Rugby World Cup 2015: 'Craig Joubert wrong to award penalty'". BBC. 19 Oktober 2015. Besoek op 18 Maart 2024.
  130. (en) Andy Newport (27 Februarie 2016). "Italy vs Scotland match report: Scots put two years of misery behind them". The Independent. Besoek op 18 Maart 2024.
  131. (en) Tom English (27 Februarie 2016). "Six Nations 2016: Italy 20–36 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  132. (en) "Scotland 29–18 France". Six Nations Guide. Besoek op 18 Maart 2024.
  133. (en) "Scotland vs Argentina – Report – Friendly 2016 – 19 Nov, 2016 – ESPN". ESPNscrum. 19 November 2016. Besoek op 18 Maart 2024.
  134. (en) Tom Fordyce (11 Maart 2017). "Six Nations 2017: England 61–21 Scotland". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  135. (en) "Gregor Townsend to succeed Vern Cotter as Scotland coach in 2017". The Guardian. 17 Augustus 2016. Besoek op 18 Maart 2024.
  136. (en) Tom English (25 November 2017). "Autumn international: Scotland 53-24 Australia". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  137. (en) "Scotland make Wallabies pay for Kepu's moment of madness". ESPNscrum. 25 November 2017. Besoek op 18 Maart 2024.
  138. (en) Michael Aylwin (18 November 2017). "Stuart Hogg and Scotland denied at the last as New Zealand hold on". The Guardian. Besoek op 18 Maart 2024.
  139. (en) "All Blacks made to work for victory over plucky Scotland". ESPNscrum. 18 November 2017. Besoek op 18 Maart 2024.
  140. (en) "Rampant Scots bring auld rivals crashing down to earth to claim Calcutta Cup". The Daily Telegraph. 24 Februarie 2018. Besoek op 18 Maart 2024.
  141. (en) "Auld Alliance Trophy unveiled". Skotse Rugbyunie. 2 Februarie 2018. Besoek op 18 Maart 2024.
  142. (en) "England and Scotland draw astonishing Test 38-38 in Six Nations". BBC. 16 Maart 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  143. (en) Richard Bath (13 Oktober 2019). "Rugby World Cup 2019: Scotland accuse All Blacks of 'undue influence' in cancellation decision". Stuff. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Desember 2019. Besoek op 7 Desember 2019.
  144. (en) "Scottish Rugby Union fined £70,000 by World Rugby over Typhoon Hagibis comments". Sky Sports. 7 November 2019. Besoek op 18 Maart 2024.
  145. (en) "Argentina 34–31 Scotland: Tourists undone as Pumas fight back for series win". BBC. 16 Julie 2022. Besoek op 18 Maart 2024.
  146. (en) "Scotland: Rugby World Cup 2023 review". rugbyworldcup.com. 9 Oktober 2023. Besoek op 18 Maart 2024.
  147. (en) Bryn Palmer (23 Februarie 2024). "How Scotland have cast Calcutta Cup inferiority complex to the winds". The Guardian. Besoek op 18 Maart 2024.
  148. (en) "The Scottish Thistle – Beautifully Bold!". Scottish at Heart. Besoek op 18 Maart 2024.
  149. (en) "Rugby fans' anger over Scotland's red and yellow kit". The Scotsman. 15 Junie 2006. Besoek op 18 Maart 2024.
  150. (en) "Cap that for a benefit after new sponsorship package". The Herald. 1 September 1993. Besoek op 18 Maart 2024.
  151. (en) "All Blacks wrap up sale of the century. Sponsors' massive #30m shirt deal puts all the others in the shade". The Herald. 21 Oktober 1997. Besoek op 18 Maart 2024.
  152. (en) David Ferguson (12 Mei 2004). "Famous Grouse puts SRU fears to flight with new deal". The Scotsman. Besoek op 18 Maart 2024.
  153. (en) "Firm have grouse about French". BBC. 18 Januarie 2001. Besoek op 18 Maart 2024.
  154. (en) Rob Robertson (4 Mei 2007). "Famous Grouse ends sponsor deal with Scots rugby team". The Herald. Besoek op 18 Maart 2024.
  155. (en) "The Famous Grouse to sponsor Scottish Rugby again". SportsPro. 17 Januarie 2013. Besoek op 18 Maart 2024.
  156. (en) David Ferguson (4 September 2007). "Rangers owner says rugby is in his heart as he puts £2.7m into the SRU". The Scotsman. Besoek op 18 Maart 2024.
  157. (en) "BT completes Scottish Rugby portfolio as Scotland's front of shirt sponsor". Skotse Rugbyunie. 1 April 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 November 2018. Besoek op 13 November 2018.
  158. 158,0 158,1 158,2 (en) "From Raeburn Place to Murrayfield: a Past with a Future" (PDF). Skotse Rugbyunie. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 16 November 2018. Besoek op 16 November 2018.
  159. (en) "The Scottish War Memorials". warmemscot.s4.bizhat.com. Besoek op 18 Maart 2024.
  160. (en) "International Rugby Union Statistics – Scotland". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  161. (en) "TELEVISION – Monday, March 14 to Saturday, March 19" (PDF). RadioTimes. 11 Maart 1938. Besoek op 18 Maart 2024.
  162. (en) Tom English (7 Februarie 2019). "Six Nations 2019: Scotland v Ireland – Five reasons behind the 'narkiness' between two nations". BBC. Besoek op 18 Maart 2024.
  163. (en) "The Cuttitta Cup is unveiled". Skotse Rugbyunie. 7 Maart 2022. Besoek op 18 Maart 2024.
  164. (en) "Scotland squad named for 2024 Guinness Six Nations". Skotse Rugbyunie. 16 Januarie 2024. Besoek op 30 Januarie 2024.
  165. (en) "Inductees". Wêreldrugby. Besoek op 18 Maart 2024.
  166. (en) "Melrose RFC". Wêreldrugby. Besoek op 18 Maart 2024.
  167. (en) "Bill McLaren". Wêreldrugby. Besoek op 18 Maart 2024.
  168. (en) "Total matches played (descending)". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  169. (en) "Total matches played as captain (descending)". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  170. (en) "Total points scored (descending)". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.
  171. (en) "Total tries scored (descending)". ESPNscrum. Besoek op 18 Maart 2024.

Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

  • (en) Richard Bath (1997). The Complete Book of Rugby. Seven Oaks Ltd. ISBN 1-86200-013-1.
  • (en) Richards Huw (2006). A Game for Hooligans. Edinburg: Mainstream Publishing. ISBN 978-1-84596-255-5.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]