Pous Innocentius III

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Pous Innocentius III
Geboortenaam Lotario di Segni
Pontifikaat begin 8 Januarie 1198
Pontifikaat eindig 16 Julie 1216
Voorganger Celestinus III
Opvolger Honorius III
Gebore 22 Februarie 1161
Anagni, Italië
Sterf 16 Julie 1216
Perugia, Italië
Ander pouse genaamd Innocentius

Innocentius III was die 176ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk van 1198 tot 1216.

Biografie[wysig | wysig bron]

Pous Innocentius III[1] is gebore as Lotario di Segni (ook Lotario de' Conti di Segni) op 22 Februarie 1161 in Gavignano by Anagni, Italië die seun van graaf Trasimund van Segni. Uit sy familie, die Conti, kom nege pouse, onder andere Pous Gregorius IX, Pous Alexander IV en Pous Innocentius XIII. Sy moeder Claricia, stam uit die adellike familie van die Scotti. Hy studeer teologie in Parys en waarskynlik ook regte in Bologna. In 1190 stel sy oom Pous Clemens III hom aan as kardinaal. Gedurende die bewind van Pous Celestinus III 'n pous uit die Orsini familie en opponente van die Scotti, verlaat hy Rome en bly in Anagni. Daar skryf hy sy bekende teologies werke: "De Miseria Humanae Conditionis" (Oor die jammerlike toestand van die mens), "De Sacro Altaris Mysterio" (Oor die misterie van die heilige Altaar) en "De quadripartita specie nuptiarum" (Oor die vier soorte huwelike). Op 8 Januarie 1198 volg hy Pous Celestinus III op nadat hy eenparig verkies is na slegs twee stemmings. Hy was 37. Op 21 Februarie 1198 word hy priester gewy en in die amp as biskop van Rome bevestig op die volgende dag. Hy regeer tot sy dood op 16 Julie 1216. Hy word opgevolg deur Pous Honorius III. Die naam ‘Innocentius’ beteken 'onskuldige'.

Pontifikaat[wysig | wysig bron]

Uitbreiding van die pouslike mag[wysig | wysig bron]

Pous Innocentius III[2] het probeer om die pouslike mag "plenitudo potestatis" (absolute mag) uit te brei gedurende sy bewind. Nie alleen in Rome en sy omgewing maar ook in Ancona, Assisi, Perugia en Spoleto vestig hy die pouslike gesag. In 'n brief gedateer 30 Oktober 1198 aan die stede maak hy dit duidelik dat wêreldlike mag ondergeskik is aan pouslike mag. Na die dood van keiser Hendrik IV het hy probeer om Duitsland en Sisilië van mekaar te skei. Innocentius het die pouslike invloed oor Sisilië versterk. Koning Frederik II van Sisilië was toe slegs vier jaar oud. Die testament van sy moeder, Constance van Sisilië, het die pous aangestel as opvoeder van die koning. Die pous het die koning slegs as wettig erken nadat die voorregte wat Willem I van Sisilië van Pous Adrianus IV verkry het, herroep is. Die pous kroon Frederik II tot koning van Sisilië in November 1198. In 1290 oorreed hy Frederik om met die weduwee van koning Emeric van Hongarye te trou.

Betrokkenheid by die verkiesing van die keiser[wysig | wysig bron]

Na die dood van keiser Hendrik IV van die Heilige Romeinse Ryk het twee groepe keurvorste twee kompeterende konings verkies i.e. Philip van Swabe van die Hohenstaufen-familie en Otto van Brunswyk. Omdat Philip deur Innocentius se voorganger Pous Celestinus III geëkskommunikeer is en nie in Aken gekroon is nie, het die pous in 1201 openlik vir Otto gesteun en almal wat nie Otto wou steun nie met ekskommunikasie gedreig. Met die dekreet "Per Venerabilem" in Mei 1202 het die pous sy saak duidelik aan die Duitse prinse gestel (die dekreet is later opgeneem in die "Corpus Juris Canonici"). Die dekreet gee aan die pous die reg om te besluit of 'n persoon waardig is om keiser te wees en as daar meer as een kandidaat is, om die finale keuse te maak. Die argument is gegrond op die stelling dat die Romeinse Ryk van Bisantium die Heilige Romeinse Ryk geword het deur inseëning van die pous en daarom moet alle seëning, kroning en bevestiging van die keiser met pouslike goedkeuring plaasvind.

Innocentius III en Otto IV

Philip het egter meer volgelinge getrek as Otto en is in 1205 in Aken gekroon deur die aartsbiskop van Keulen. Toe Innocentius sien dat Otto begin verloor, verander hy sy standpunt ten gunste van Philip en vra Otto om afstand te doen van sy aanspraak. Philip word egter vermoor op 21 Junie 1208 deur Otto van Wittelsbach en die Ryksdag van Frankfurt erken Otto as keiser op 11 November 1208. Die pous nooi Otto na Rome en die pous en die keiser ontmoet in Viterbo. Otto doen afstand van sy aanspraak op die erfenis van Mathilde van Canossa en die eksargaat van Ravenna. Innocentius kroon Otto IV as keiser van die Heilige Romeinse Ryk in die Sint Pieterskerk op 4 Oktober 1209.

Otto IV het belowe om die kerk in besit te laat van Spoleto en Ancona, vryheid van kerklike verkiesings, onbeperkte reg van appèl na die pous en eksklusiewe regte van die kerklike owerheid in spirituele sake. Otto belowe ook om kettery te help bestry (die sogenaamde bepaling van Neuss 8 Junie 1201) en hy herhaal die belofte op die Ryksdag in Speyer op 22 Maart 1209. Gou na sy kroning beset Otto egter Ancona, Spoleto en ander kerklike gebiede en gee dit aan sy vasalle. Hy het ook die Sisilië aangeval. As resultaat ekskommunikeer Innocentius vir Otto op 18 November 1210.

Op die Ryksdag in Nuremberg in September 1211 het die pous 'n aantal prinse oortuig om Otto af te sweer en Frederik II van Sisilië te verkies. Frederik II het dieselfde beloftes gemaak as Otto en is deur die meerderheid prinse tot keiser verkies op 5 Desember 1212. Nadat sy verkiesing deur Innocentius goedgekeur is, is hy in Aken gekroon op 12 Julie 1215.

Feodale mag in Europa[wysig | wysig bron]

Pous Innocentius III het Jan Sonder Land, die jonger broer van Richard Leeuehart van Engeland oorgehaal om homself 'n vassal van die pous te verklaar in 1213. Hy het ook feodale eer ontvang van Peter II van Aragon, Ottokar I van Boheme, Alfonso IX van Léon en Sancho I van Portugal. Nadat die pous koning Philip II Augustus van Frankryk oorreed het om met sy vrou Ingeborg te versoen, het Philip 'n bondgenoot van die pous geword in die stryd teen Otto IV. Otto het 'n bondgenootskap met Engeland gesluit (hy was 'n nefie van koning Jan), maar hy is verslaan in die slag van Bouvines (nou in België) op 27 Julie 1214. Daarna het Otto alle invloed verloor en sterf hy op 19 Mei 1218 en laat Frederik II as die onbetwiste keiser.

In Engeland was daar 'n geskil oor die aanstelling van Stephen Langton as aartsbiskop van Kantelberg. Dit was 'n besluit van Innocentius, maar is teengestaan deur koning Jan en die meerderheid van die monnike van Kantelberg se katedraal. Die koning is gedwing om die pous as sy feodale leenheer te erken nadat die pous die Franse koning Philip II aangespoor het om Engeland aan te val. Op koning Jan se versoek verklaar Innocentius die Magna Carta ongeldig omdat die onder dwang en sonder die pous se goedkeuring verkry is. Die inmenging van die pous in Engeland se interne sake het later ter sprake gekom by die Engelse skeuring tydens die bewind van koning Hendrik VIII.

Pous Innocentius III het ook gereeld ingemeng in die interne aangeleenthede van Sardinië, partykeer op die versoek van die plaaslike giudicati en partykeer as deel van sy eie planne. Aan die begin van sy pontifikaat het die pous die onderhorigheid van Sardinië aan die aartsbiskop van Pisa erken. Die pous het vrede bewerkstellig in die oorlog tussen die Giudicato van Cagliari en die Giudicato van Logudoro en het probeer om die beskuldigings wat Willem I van Cagliari en Comita III van Torres na mekaar geslinger het, te versoen. Die republiek van Pisa het egter geweier dat Willem en Comita voor die pous in Rome verskyn.

In 1202 toe die aartsbisdom van Torres vakant geraak het, het Innocentius 'n lid van die kurie, kardinaal Biagio daar aangestel. In 1203 het Barisone II van Gallura gesterf en sy weduwee Elena in die sorg van Innocentius gelaat. Innocentius wou hê sy moet trou met Trasimondo, 'n familielid van hom, maar sy het met Lamberto Visconti van Pisa getrou.

Kruistogte en die onderdrukking van kettery[wysig | wysig bron]

Aan die begin van sy pontifikaat het Innocentius hard opgetree teen die Kathare (ook Albigense genoem). 'n Pouslike gesant is vermoor en 'n aanval onder leiding van Simon de Montfort het in 'n veroweringsoorlog ontaard. Die Kathare word uitgemoor by Béziers en Minerva.

In 1198 predik Innocentius die vierde kruistog. Hy rig die versoek aan die ridders eerder as aan die konings van Wes-Europa. Aanvanklik was daar nie veel belangstelling nie tot 1200 toe die kruistog georganiseer is in Champagne. Die Venesiërs het dit egter omgelei om Zara en Konstantinopel aan te val. Op 12 April 1204 word Konstantinopel verower met groot barbaarsheid deur die kruisvaarders. Na die vierde kruistog se fiasko was daar ook nog die kinderkruistog in 1212, wat 'n nog groter ramp geword het. Die kinderkruistog het nooit die Heilige Land bereik nie en tot 50 000 mense is dood. Op 19 April 1213 roep Innocentius op tot die vyfde kruistog. Die het egter nie voor sy dood plaasgevind nie.

Op 15 November 1215 open Innocentius die vierde Lateraanse Konsilie, wat as een van die belangrikste in die Middeleeue beskou word. Sewentig hervormingsgerigte besluite is geneem. Die stigting van skole is bepleit en die morele standaarde van die klerus is hoër gestel as die van leke. Die klerus word ook verbied om aan die "Godsoordeel" deel te neem, iets wat die praktyk prakties ten einde gebring het.

Nalatenskap[wysig | wysig bron]

Die vierde konsilie van Laterane het die vyfde kruistog beplan onder die kerk se leiding in 1217. Innocentius het na die konsilie in 1216 probeer om die stede van Pisa en Genua met mekaar te versoen, omdat hulle skepe nodig sou wees om die kruisvaarders te vervoer. Hy sterf egter onverwags op 16 Junie 1206 in Perugia.

Innocentius III en die Franciskane

Pous Innocentius III steun die nuwe bedelordes met name die Franciskane van Franciscus van Assisi en die Dominikane van Dominicus Guzman. Hy het ook die volgende persone heilig verklaar:

In 1207 voeg hy 'n sewende werk toe aan die "Werke van Barmhartigheid" naamlik "begrawe die dooies". Die werk is ontleen aan die Bybelboek Tobias (die boek kom slegs voor in die Rooms-Katolieke Bybel; protestante kerk beskou die boek as apokrief) waarin naas twee bekende en ook deur Christus genoemde werke, spesiaal die sorg vir die oorledenes benadruk word:

"...Ek het my brood aan die hongeriges gegee en my klere aan die wat nakend was, en as ek een van my volksgenote dood en uitgewerp buite die muur van Nineve sien lê het, het ek hom begrawe." (Tobias 1:16 – 17)[3]

In die Middeleeue met sy baie epidemies was die besonder gevaarlike werk van baie waarde.

Bibliografie[wysig | wysig bron]

  • Barraclough, Geoffrey (1968). The Medieval Papacy. London: Thames and Hudson.
  • Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
  • Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.
  • Tillmann, H. (1980) Pope Innocent III (Amsterdam).

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Innocent III." Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 12 Aug. 2008 <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/288633/Innocent-III>.
  2. Ott, Michael. "Pope Innocent III." The Catholic Encyclopedia. Vol. 8. New York: Robert Appleton Company, 1910. 13 Aug. 2008 <http://www.newadvent.org/cathen/08013a.htm>.
  3. Verhoef, P.A. (1974) Ou-testamentiese Apokriewe. N.G. Kerk Uitgewers, Kaapstad. ISBN 0-86991-119-8

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikisource
Wikisource
Die Engelse Wikisource bevat bronmateriaal oor hierdie onderwerp onder die titel:
  • BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
  • PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)

Nota[wysig | wysig bron]

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.

Opvolging[wysig | wysig bron]

Voorafgegaan deur
Celestinus III
Pous (Pontifex Maximus)
1198 – 1216
Opgevolg deur
Honorius III