Gaan na inhoud

Pous Pius VI

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Pous Pius VI
Geboortenaam Giovanni Angelo Braschi
Pontifikaat begin 15 Februarie 1775
Pontifikaat eindig 29 Augustus 1799
Voorganger Clemens XIV
Opvolger Pius VII
Gebore 25 Desember 1717
Cesena, Kerklike Staat
Sterf 29 Augustus 1799
Valence, Frankryk
Ander pouse genaamd Pius

Pius VI was die 250ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk vir 24 jaar, 6 maande en 15 dae, van 1775 tot 1799. Gedurende sy lang pontifikaat het hy te doen gekry met die Franse Rewolusie en die opkoms van Napoleon.

Biografie

[wysig | wysig bron]

Pous Pius VI[1][2] is gebore as Giovanni Angelo Braschi (eintlik Giovanni Angelo Conte Braschi) op 25 Desember 1717 in Cesena, Kerklike Staat. Hy is die oudste van agt kinders van Graaf Marco Aurelio Tommaso Braschi en sy vrou Ana Teresa Bandi. Sy volle doopname was Angelo Onofrio Melchiorre Natale Giovanni Antonio. Na voltooiïng van sy studies aan die Jesuïte-kollege in Cesena waar hy in 1734 'n doktorsgraad in die regte behaal, sit Braschi sy studies voort aan die Universiteit van Ferrara. Hy word die privaat-sekretaris van Tommaso Ruffo, die pouslike legaat. Hy word ouditeur in Ruffo se bisdom van Ostia en Velletri tot 1753. Sy sukses in 'n missie na die Neapolitaanse hof bring hom onder die aandag van Pous Benedictus XIV die hom aanstel as een van sy sekretarisse en kanunnik van Sint Pieter. In 1758 breek hy sy verlowing [3] en word priester. Pous Clemens XIII stel hom aan as tesourier van die Apostolies Kamer. Sy besparingsmaatreëls het hom baie ongewild gemaak en sy teenstanders het Pous Clemens XIV oorgehaal om hom as kardinaal-priester aan te stel op 26 April 1773. In sy nuwe pos by S. Onofrio was hy op 'n syspoor. Die konklaaf na die dood van Pous Clemens XIV het vier maande geduur voordat die kardinale van Frankryk, Spanje en Portugal ingestem het om Braschi te verkies. Op 15 Februarie 1775 volg hy Pous Clemens XIV op en word biskop gewy op 21 Februarie 1775 en as pous gekroon op 22 Februarie 1775 deur kardinaal Alessandro Albani. Hy regeer tot sy dood op 29 Augustus 1799 in ballingskap in Frankryk en word opgevolg deur Pous Pius VII. Die naam ‘Pius’ beteken ' die vrome'.

Kerklike loopbaan

[wysig | wysig bron]

Pontifikaat

[wysig | wysig bron]

Pous Pius VI[4] het dadelik na sy aanstelling begin om korrupsie in die Kerklike Staat uit te roei. Op 29 Maart 1775 stel hy sy oom Giovanni Carlo Bandi, biskop van Imola aan as kardinaal. Hy het prins Potenziani, goewerneur van Rome, oor die kole gehaal omdat die nie korrupsie in Rome onder beheer gebring het nie. Hy stel 'n kommissie van kardinale aan om die probleem op te los. Nicolò Bischi word ter verantwoording geroep omdat hy geld wat bedoel was om graan vir die armes te koop, verkwis het. Hy het 'n subsidie-stelsel ingestel om die landbou te bevorder.

Hy onderteken ook die "Editto sopra gli Ebrei" 'n edik wat al die regulasie betreffende die Jode bevat. Sedert die bul "Cum nimis absurdum" van Pous Paulus IV in 1555 was daar nie 'n eenvormige beleid nie.

Die Jesuïte-vraagstuk

[wysig | wysig bron]

Pius VI was 'n kompromis-keuse, iets wat hom van die begin af moeilikheid gegee het. Hy het die steun van die Bourbonprinse gekry op die veronderstelling dat hy nie die Jesuïte weer sou instel nie. Die "zelanti" (ondersteuners van die Jesuïte) het egter gehoop dat hy heimelik die orde goed gesind was. As gevolg daarvan het Pius 'n paar halfhartige besluite geneem wat geen van die twee kante tevrede gestel het nie. Dit was waarskynlik aan sy beleid te danke dat die Jesuïte oorleef het in Wit-Rusland en Silesië.

Die Galliese en Febroniaanse protes

[wysig | wysig bron]

Pous Pius VI het ook te doen gehad met protes wat daarop gerig was om die pouslike mag te beperk. Johann Nikolaus von Hontheim wat onder die skuilnaam "Febronius" geskryf het, was die Duitse voorstander van die Galliese idee van Nasionale Roomse Kerke. Oostenryk was die voorbok by die instelling van die idee veral na aanleiding van die Renaissance se idees van menseregte. Op 10 Maart 1791 skryf hy 'n pouslike brief waarin hy die verklaring van menseregte "onsinnig" noem. Keiser Joseph II en sy minister Kaunitz wou die pouslike mag so beperk dat die pous genoodsaak gevoel het om na Wene te reis. Die pous verlaat Rome op 27 Februarie 1782, word met prag en praal deur die keiser ontvang, maar rig niks daadwerklik uit nie. Op Paasfees van 31 Maart 1782 spreek hy die pouslike seën "Urbi et Orbi" uit in Wene. 'n Paar jaar later in 1786 het hy egter wel daarin geslaag om die Duitse aartsbiskoppe tydens die kongres van Ems, te oorreed om die idee van 'n nasionale kerk te laat vaar.

Napels en die Franse revolusie

[wysig | wysig bron]

Die liberale minister Tanucci van die koninkryk Napels het aangedring op verandering van die feodale mag van die pous. Koning Leopold II (later keiser) en Scipione del Ricci, biskop van Pistoia en Prato het aangedring op staatshervormings vir Toskane. Pius het op 28 Augustus 1794 in sy bul "Auctorem fidei" die dekrete van die sinode van Pistoia (1786) veroordeel.

Die Franse revolusie het die Galliese kerk ontbind, al die pouslike en kerklike eiendom in Frankryk gekonfiskeer, al die kloosterordes ontbind en 'n beeltenis van die pous is by die koninklike paleis verbrand. Pius het die hele Franse nasie ge-ekskommunikeer en die revolusie en die nuwe grondwet veroordeel op 10 Maart 1791.

Napoleon

[wysig | wysig bron]

In 1796 het Napoleon Italië aangeval, die pouslike troepe verslaan en Ancona en Loreto beset. Die pous sluit eers 'n wapenstilstand by Bologna op 23 Junie 1796 en later die vrede van Tolentino op 19 Februarie 1797, maar op 28 Desember 1797 word die populêre brigadier-generaal Mathurin-Léonard Duphot tydens 'n opstand gedood. Die dood is as voorwendsel gebruik vir Generaal Berthier om Rome aan te val. Die generaal beset Rome sonder teenstand op 10 Februarie 1798. Hy stig die Romeinse Republiek en eis dat die pous afstand doen van al sy wêreldlike mag. Pius VI weier en word gevange geneem en na Sienna en vandaar na Certosa geneem. Toe die Franse oorlog verklaar aan Toskane word die pous deur Pedro Gómes Labrador, markies van Labrador, na Parma, Piacenza, Grenoble en laastens na Valence geneem, waar die pous ses weke na sy aankoms, sterf. Na die konkordaat van 1801, word sy liggaam op 24 Desember 1801 na Rome geneem waar hy op 19 Februarie 1802 begrawe word.

Die kollege van kardinale

[wysig | wysig bron]

Pous Pius VI het 73 nuwe kardinale aangestel in 23 konsistories. Weens die omvang van die lys word dit hier gehou.

Bulle, briewe, ensiklieke en dekrete

[wysig | wysig bron]
  • 25 Desember 1775 – Inscrutabile – Oor die probleme van die pontifikaat.
  • 25 Desember 1775 – Summa Dei – Afsluiting van die jubileum-jaar.
  • 9 Desember 1777 – Suprema Dispositione – Bul oor die "hoogste ingesteldheid".
  • 6 Maart 1779 – Nuper pro – Oor erflatings in Portugal.
  • 28 November 1786 – Super soliditate – Teen Eybel se kritiek op die pous.
  • 10 Maart 1791 – Quod aliquantum – Teen die Franse Nasionale Vergadering en menseregte.
  • 13 April 1791 – Charitas – Oor die siviele eed in Frankryk.
  • 13 April 1791 – Cum populi – Teen die burgerlike konstitusie van Frankryk.
  • 23 April 1791 – Adeo nota – Oor die afvalligheid in Avignon.
  • 4 Mei 1791 – Quo luctu – Toelating vir die bediening van die sakramente deur nie-priesters, tydens die Franse onderdrukking.
  • 5 November 1791 – Ancorché antichissimo – Oor die opstand in Avignon.
  • 19 Maart 1792 – In gravissimis – Oor die oppergesag van die pous.
  • 19 Maart 1792 – Novae hae litterae – Oor die toestand van die Franse Kerk.
  • 4 April 1792 – Ubi communis – Teen die nuwe Franse grondwet.
  • 19 April 1792 – Dum nos – Teen die Franse Nasionale Vergadering.
  • 30 Mei 1792 – Quo fluctu – Reëlings vir die bediening van die sakramente, weens die verbod daarop in Frankryk.
  • 13 Junie 1792 – Ubi lutetiam – Vervolg van die brief van 19 April 1792.
  • 24 November 1792 – Quae causa – Afkondiging van 'n aflaat.
  • 10 Desember 1792 – Perpensis circumstantiis – Oor die toestand in die koninkryk van Frankryk.
  • 17 Junie 1793 – Quare Lacrymae – Oor die onthoofding van koning Lodewyk XVI.
  • 31 Julie 1793 – Ad nostras manus – Teen die "Manifesto chretienne et de l'armee royale au peuple français à Clisson, ce premier Juin 1793" (Chistelike en koninklike leër se manifes aan die Franse burgers van Clisson op 1 Junie 1793).
  • 28 Augustus 1794 – Auctorem fidei – Teen biskop Scipione del Ricci en die sinode van Pistoia.
  • 30 Desember 1797 – Christi Ecclesiae – Reëlings vir 'n konklaaf.
  • 10 November 1798 – Constantiam vestram – Oor kerkeenheid.
  • 13 November 1798 – Cum nos superiori – Oor die verkiesing van 'n pous.
  • 13 Augustus 1799 – Quoties animo – Magtiging aan koning Karel van Spanje om kerklike eiendomme te verkoop.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]
  • Artaud de Montor, Alexis, Chevalier de. (1911) The lives and times of the popes (vertaal vanaf "Les vies des papes") The Catholic publication Society of America, New York. Heruitgee: Kessinger Publishing. http://www.saint-mike.org/library/ papal_library/default.asp
  • Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
  • Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. De Montor, Artaud, Chevalier de. 1911. The Lives and Times of the Popes. The Catholic Publications Society, New York.
  2. Pius VI. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.
  3. Von Pastor, Ludwig. 1952. The History of the Popes from the close of the Middle Ages. vols. XXXIX en XL. Herder, St Louis, VSA
  4. Ott, M. (1911). Pope Pius VI. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.Besoek Mei 2, 2011 by: http://www.newadvent.org/cathen/12131a.htm

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Wikisource
Wikisource
Die Engelse Wikisource bevat bronmateriaal oor hierdie onderwerp onder die titel:
  • BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
  • PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)
  • Bulle 'n Databasis van pouslike ensiklieke, dekrete en bulle (in Engels)
  • Inskrywing in die Giga Catholic Information (Engels).
  • Inskrywing in die Saint-Mike Papal Library (Engels).

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.

Opvolging

[wysig | wysig bron]
Voorafgegaan deur
Clemens XIV
Pous (Pontifex Maximus)
17751799
Opgevolg deur
Pius VII