Pous Leo XIII

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Pous Leo XIII
Geboortenaam Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci
Pontifikaat begin 20 Februarie 1878
Pontifikaat eindig 20 Julie 1903
Voorganger Pius IX
Opvolger Pius X
Gebore 2 Maart 1810
Carpineto Romano, Italië
Sterf 20 Julie 1903 (93 jaar)
Rome, Italië
Ander pouse genaamd Leo

Pous Leo XIII (2 Maart 181020 Julie 1903), was die 256ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk, hy regeer van 1878–1903 vir 25 jaar 5 maande en 1 dag. Hy was die oudste pous (regeer tot die ouderdom van 93), en sy pontifikaat was die derde langste, na sy onmiddellike voorganger Pous Pius IX, en Pous Johannes Paulus II.

Hy is bekend vir intellektualisme, die ontwikkeling van die sosiale milieu met sy ensikliek Rerum Novarum en sy pogings om die posisie van die kerk te definieer met betrekking tot moderne denke. Hy het Rooms-Katolieke Mariologie beïnvloed en bevorder beide die Rosekrans en die skapulier. Hy het 'n rekord van elf ensiklieke geskrywe oor die Rosekrans, twee nuwe Maria-skapuliere goedgekeur en was die eerste pous om die konsep van Maria as middelares ten volle te deurgrond.

Biografie[wysig | wysig bron]

Kardinaal Pecci

Pous Leo XIII[1] is gebore as Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci (hy word algemeen Gioacchino Pecci genoem) op 2 Maart 1810 in Carpineto Romano, Kerklike Staat. Die dorpie lê net suid van Rome en was toe deel was van die Franse keiserryk. Hy was die sesde van sewe kinders van graaf Ludovico Pecci en sy vrou Anna Prosperi Buzzi, 'n gesin van lae adel. Hy was die broer van kardinaal Giuseppi Pecci. Hoewel sy lae adelstand hom nie daarvoor kwalifiseer nie, word hy tog opgelei aan die Accademia dei Nobili (Akademie vir die adel). Hy word priester op 31 Desember 1837 nadat hy op 14 Februarie 1837 al aangestel is as persoonlike priester van die pous. Op 27 April 1843 word hy aartsbiskop van Damietta. Hy maak vinnig opgang en op 28 Januarie 1843 word hy nuntius in België. Koning Leopold I van België was die protestante matig gesind. Pecci instigeer die oprigting van die Belgiese Pouslike Kollege in Rome in 1844. Hy kom in konflik met die liberale party in België en meng hom in met die skoolstryd. Koning Leopold versoek die Vatikaan om hom terug te roep in 1846. Pecci word toe aartsbiskop van Perugia op 27 Julie 1846. Hy word bekend vir sy bestryding van die anti-klerikale wetgewing in Italië en die bevordering van die neo-thomisme (die teologie van Thomas van Aquino).

Op 19 Desember 1853 word hy kardinaal met die basiliek San Crisogono in Trastevere as sy titelkerk. Op 20 Februarie 1878 volg hy Pous Pius IX op en word gekroon op 3 Maart 1878. Hy regeer tot sy dood op 20 Julie 1903 en word opgevolg deur Pous Pius X. Die naam ‘Leo’ beteken 'leeu'.

Kerklike loopbaan[wysig | wysig bron]

Pontifikaat[wysig | wysig bron]

Pous Leo XIII[2][3] volg Pous Pius IX op 20 Februarie 1878 op. Hy probeer om die kerk en die moderne samelewing nader aan mekaar te bring. Die “Syllabus Errorum” van Pous Pius IX het 'n wig tussen die kerk en die samelewing gedrywe deur verskeie politieke en wetenskaplike beskouinge te veroordeel. Te midde van die demokratisering van die tweede helfte van die 19de eeu het Leo XII egter bly verkondig dat God en die kerk die bron van alle mag moet wees en nie volk en die nasie nie. Hy bestry persvryheid en vryheid van meningsuiting asook die idee dat alle kerke gelyk is. Hy droom van die herstel van die Pouslike Staat en die geestelike leierskap van die Christelike wêreld. Saam met sy staatsekretaris Mariano Rampolla versoen hy die Vatikaan met Otto von Bismarck en beëindig sodoende die “Kulturkampf”. Leo XIII is die eerste pous wat die Franse republiek gesteun het. Die Franse monargiste was nie baie gelukkig daarmee nie. Die pous het ook goeie kontakte gesmee met die nuwe republieke in Suid-Amerika.

Pous Leo XIII lewe as vrywillige gevangene van die Italiaanse staat en hy roep Italiaanse katolieke op om nie aan die Italiaanse verkiesings deel te neem nie. Hy skryf verskeie ensiklieke waarvan “Rerum Novarum” (oor nuwe sake) van 1891 die bekendste is. Hy beskrywe hierin sy sosiale siening van kapitaal en arbeid. In die ensikliek “Aeterni Patris” (Ewige vader) beveel hy aan dat die teologie van Thomas van Aquino beter bestudeer word. In die algemeen bepleit hy katolieke wetenskapsbeoefening veral van die natuurwetenskappe wat in daardie tyd met wantroue bejeën is. Die konserwatiewe “ultramontane” was nie gelukkig daarmee nie. In 1833 open Leo XIII die Vatikaanse argiewe vir enige wetenskaplike ongeag sy of haar geloof met die voorbehoud dat dokumente slegs 75 jaar na hulle ontstaan bekend gemaak mag word.

Leo se toenadering tot die Anglikaanse Kerk het misluk en in sy bul “Apostolicae Curae” verklaar hy hulle priester- en biskopwydings asook die apostoliese suksessie ongeldig. Die Ortodokse Kerke se wydings is wel geldig verklaar. Leo XIII probeer om die verlies van die wêreldlike mag te herstel. Hy strewe konkordate na met verskeie lande en slaag daarin om die aansien van die pousdom aansienlik te verbeter. Hy sterf op 20 Julie 1903 en word opgevolg deur Pous Pius X. Sy grafmonument is gemaak deur Giulio Tadolini en kan gesien word in die basiliek St. Jan van Laterane.

Die kollege van kardinale[wysig | wysig bron]

Pous Leo XIII het 147 nuwe kardinale aangestel in 27 konsistories. Weens die omvang van die lys word dit hier gehou.

Saligverklarings[wysig | wysig bron]

Heiligverklarings[wysig | wysig bron]

Bulle, briewe, ensiklieke en dekrete[wysig | wysig bron]

Pous Leo XIII het 'n groot aantal publikasies die lig laat sien. Die belangrikste ensiklieke word hieronder gegee, maar 'n volledige lys van sy publikasie kan hier gevind word.

Bibliografie[wysig | wysig bron]

  • Artaud de Montor, Alexis, Chevalier de. (1911) The lives and times of the popes (vertaal vanaf "Les vies des papes") The Catholic publication Society of America, New York. Heruitgee: Kessinger Publishing. http://www.saint-mike.org/library/ papal_library/default.asp
  • Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
  • Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. De Montor, Artaud, Chevalier de. 1911. The Lives and Times of the Popes. The Catholic Publications Society, New York.
  2. Benigni, U. (1910). Pope Leo XIII. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek 30 Januarie 2012 by: http://www.newadvent.org/cathen/09169a.htm
  3. Leo XIII. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikisource
Wikisource
Die Engelse Wikisource bevat bronmateriaal oor hierdie onderwerp onder die titel:
  • PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)
  • Bulle 'n Databasis van pouslike ensiklieke, dekrete en bulle (in Engels)
  • Inskrywing in die Giga Catholic Information (Engels).
  • Inskrywing in die Saint-Mike Papal Library (Engels).

Nota[wysig | wysig bron]

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.

Opvolging[wysig | wysig bron]

Voorafgegaan deur
Filipo de Angelis
Kamerlengo van die Kollege van Kardinale
1877 – 1878
Opgevolg deur
Camillo di Pietro
Voorafgegaan deur
Pius IX
Pous (Pontifex Maximus)
1878 – 1903
Opgevolg deur
Pius X