Nangolo Mbumba

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Nangolo Mbumba
Nangolo Mbumba
Mbumba in 2023
Ampsbekleër
Termynaanvang
4 Februarie 2024
Vise Netumbo Nandi-Ndaitwah (2024–hede)
Eerste minister Saara Kuugongelwa
Voorafgegaan deur Hage Geingob
Ampstermyn
12 Februarie 2018 – 4 Februarie 2024
President Hage Geingob
Voorafgegaan deur Nickey Iyambo
Opgevolg deur Netumbo Nandi-Ndaitwah
Ampsbekleër
Termynaanvang
28 Februarie 2018
President Hage Geingob
Voorafgegaan deur Hifikepunye Pohamba
Sekretaris-generaal van SWAPO
Ampstermyn
Desember 2012 – November 2017
President Hifikepunye Pohamba
Hage Geingob
Voorafgegaan deur Pendukeni Iivula-Ithana
Opgevolg deur Sophia Shaningwa
Minister van Veiligheid en Sekuriteit
Ampstermyn
2010 – 4 Desember 2012
President Hifikepunye Pohamba
Voorafgegaan deur Nickey Iyambo
Opgevolg deur Immanuel Ngatjizeko
Minister van Onderwys
Ampstermyn
2005 – 2010
President Hifikepunye Pohamba
Voorafgegaan deur Nahas Angula
Opgevolg deur Abraham Iyambo
Minister van Inligting en Uitsaaiwese
Ampstermyn
2003 – 2005
President Sam Nujoma
Voorafgegaan deur Theo-Ben Gurirab
Opgevolg deur Netumbo Nandi-Ndaitwah
Minister van Finansies
Ampstermyn
1996 – 2003
President Sam Nujoma
Voorafgegaan deur Helmut Angula
Opgevolg deur Saara Kuugongelwa
Minister van Landbou, Water en Landelike Ontwikkeling
Ampstermyn
1993 – 1996
President Sam Nujoma
Voorafgegaan deur Anton von Wietersheim
Opgevolg deur Helmut Angula
Persoonlike besonderhede
Gebore 15 Augustus 1951 (1951-08-15) (72 jaar oud)
Olukonda, Suidwes-Afrika (nou Namibië)
Politieke party SWAPO
Alma mater Suid-Connecticut Staatsuniversiteit
Universiteit van Connecticut

Nangolo Mbumba (gebore op 15 Augustus 1941) is 'n Namibiese politikus wat sedert 4 Februarie 2024 as vierde president van Namibië dien. Hy het president geword ná die dood van Hage Geingob, onder wie hy van Februarie 2018 tot Februarie 2024 as die tweede adjunkpresident van Namibië gedien het.[2]

Mbumba, 'n lid van die regerende SWAPO-party, het al aan die hoof van verskeie Namibiese ministeries gestaan: Landbou, Water en Landelike Ontwikkeling (1993–1996), Finansies (1996–2003), Inligting en Uitsaaiwese (2003–2005) Onderwys (2005–2010), en Veiligheid en Sekuriteit (2010–2012). In 2012 is hy verkies tot sekretaris-generaal van SWAPO. Hy het tot 2017 dié amp beklee.

Biografie[wysig | wysig bron]

Mbumba is op 15 Augustus 1941 in Olukonda, Oshikoto-streek van Suidwes-Afrika gebore.[3] Hy het in 1971 aan die Suid-Connecticut Staatsuniversiteit in die Verenigde State gegradueer met 'n BSc. In 1973 het hy 'n meestersgraad in biologie van die Universiteit van Connecticut ontvang.[4]

Nadat hy aan die Universiteit in Connecticut gegradueer het, het Mbumba by Harlem Preparatory School in New York begin skoolhou. Nadat hy New York in 1978 verlaat het, het hy na Afrika teruggekeer en as Hoof van die Wetenskapdepartement by die Namibië Onderwyssentrum in Cuanza Sul, Angola, begin werk. In 1980 is hy bevorder tot hoof van die Sentrum. Hy het tot 1985 as hoof van die sentrum gedien.

Politieke loopbaan[wysig | wysig bron]

Mbumba is in 1985 as SWAPO se adjunksekretaris vir onderwys en kultuur aangewys. Mbumba het daardie amp in 1987 verlaat en toe as die persoonlike sekretaris van SWAPO-president Sam Nujoma begin werk. Mbumba het voortgegaan om in interpartyposisies te dien, onder meer as mede-administrateur van Walvisbaai tydens die stad se oorhandiging aan Namibië in 1994, en het geleidelik in die geledere van die party gevorder. Sedert 1993 dien hy as 'n lid van die Nasionale Vergadering van Namibië. Mbumba is in 1993 in die amp van Minister van Landbou, Water en Landelike Ontwikkeling aangewys.[5] In 1996 is hy tot Minister van Finansies bevorder. Hy het daarna tussen 2003 en 2005 as die Minister van Inligting en Uitsaaiwese gedien waarna hy as die Minister van Onderwys aangestel is. Hy het daardie amp tot en met sy aanstelling as Minister van Veiligheid en Sekuriteit in 2010 beklee.

In 2012 is Mbumba tot sekretaris-generaal van SWAPO verkies. Dié amp is derde hoogste seniorpos in die party se leierskap. Hy het die verkiesing met 352 stemme teen Utoni Nujoma se 244 stemme gewen. Hy het voor die partykongres belowe dat hy as 'n minister sou bedank indien hy tot SWAPO sekretaris-generaal verkies is.[6] Hy is op 4 Desember 2012 deur Immanuel Ngatjizeko as minister van Veiligheid en Sekuriteit opgevolg.[7]

Toe Nickey Iyambo, Namibië se eerste adjunkpresident, weens swak gesondheid uit die pos onthef is, het president Hage Geingob vir Mbumba as sy opvolger aangewys.[8] Mbumba is bekend vir sy skerp tong.[9][10]

Na Geingob se herverkiesing in die 2019-presidentsverkiesing het hy sy nuwe kabinet na sy tweede inhuldigingseremonie in Maart 2020 aangewys. Mbumba het as adjunkpresident aangebly.[11]

In April 2023 is daar berig dat Mbumba van plan was om as adjunkpresident te bedank en van die politiek af te tree. Die presidentskantoor het die berigte sterk ontken en gesê dat dit "vreemd" is dat hy sy aftreeplanne op 'n openbare vergadering sou bekend maak.[12]

Presidentskap[wysig | wysig bron]

Op 24 Januarie 2024 is Mbumba as die waarnemende President van Namibië aangestel nadat president Hage Geingob aangekondig het dat hy na die Verenigde State sou reis vir kankerbehandeling.[13] Geingob is op 4 Februarie 2024 in 'n hospitaal in Windhoek oorlede. Mbumba is daarna deur Hoofregter Peter Shivute as die vierde president van Namibië ingehuldig. Hy het SWAPO se presidentskandidaat vir die 2024-verkiesings Netumbo Nandi-Ndaitwah as sy adjunkpresident aangestel.[14] Mbumba het belowe om Geingob se termyn, wat op 21 Maart 2025 sou eindig, te voltooi en om nie in die 2024-verkiesing te staan nie.[15]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ (en) "Vice President Mbumba takes the baton at University of Namibia | Namibia Economist".
  2. ↑ (en) Maureen Kinyanjui (4 Februarie 2024). "Nangolo Mbumba sworn in as Namibia's fourth President". The Star Kenya. Besoek op 5 Februarie 2024.
  3. ↑ (en) "Nangolo Mbumba Profile". www.africa-confidential.com. Africa Confidential. Besoek op 25 Julie 2022.
  4. ↑ (en) "The Vice President. His Excellecny (sic!) Nangolo Mbumba". Office of the President. Besoek op 19 Maart 2020.
  5. ↑ (en) "Namibia's First Cabinet". 30th Independence anniversary supplement to several Namibian newspapers. Maart 2020. pp. 6–7.
  6. ↑ (en) Immanuel, Shinovene; Shipanga, Selma (3 Desember 2012). "Moderates prevail". The Namibian.
  7. ↑ (en) Selma Shipanga en Shinovene Immanuel, "Transition team picked" Geargiveer 6 Desember 2012 op Wayback Machine, The Namibian, 5 Desember 2012.
  8. ↑ (en) Matthys, Donald (8 Februarie 2018). "President reshuffles Cabinet—Vice President relieved of duties". Namibia Economist.
  9. ↑ (en) "Mbumba's Slip of the Tongue".
  10. ↑ (en) "The Namibian".
  11. ↑ (en) "Geingob drops Cabinet surprises". New Era Live. 23 Maart 2020. Besoek op 3 Januarie 2023.
  12. ↑ (en) "Namibia Scotches reports that the VP is retiring". The Star Kenya. 12 April 2023. Besoek op 3 Januarie 2024.
  13. ↑ (en) Mbathera, Ester (28 Januarie 2024). "Politicians support Geingob on US cancer treatment". The Namibian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Februarie 2024. Besoek op 4 Februarie 2024.
  14. ↑ (en) "Nangolo Mbumba sworn in as Namibia's president". eNCA. Besoek op 5 Februarie 2024.
  15. ↑ (en) "I will finish Geingob's tenure – Mbumba". The Namibian. 5 Februarie 2024. Besoek op 6 Februarie 2024.

Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

  • (en) Hopwood, Graham. Guide to Namibian Politics, 2007-uitgawe. Namibia Institute for Democracy, Windhoek, 2007

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Voorafgegaan deur
Hage Geingob 		President van Namibië
2024–hede 		Opgevolg deur
Ampsbekleër
Voorafgegaan deur
Nickey Iyambo 		Adjunkpresident van Namibië
2018–2024 		Opgevolg deur
Netumbo Nandi-Ndaitwah
Presidente van Namibië
 1990–  Sam Nujoma | Hifikepunye Pohamba | Hage Geingob | Nangolo Mbumba
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Nangolo_Mbumba&oldid=2664307"