Pous Benedictus XIV: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
k Opruim
Lyn 9: Lyn 9:
|opvolger=[[Pous Clemens XIII|Clemens XIII]]
|opvolger=[[Pous Clemens XIII|Clemens XIII]]
|geboortedatum=[[31 Maart]] [[1675]]
|geboortedatum=[[31 Maart]] [[1675]]
|geboorteplek= [[Bologna]], [[Italië]]
|geboorteplek= [[Bologna]], [[Italië]]
|sterftedatum=[[3 Mei]] [[1758]]
|sterftedatum=[[3 Mei]] [[1758]]
|sterfteplek=[[Rome]], [[Italië]]
|sterfteplek=[[Rome]], [[Italië]]
Lyn 17: Lyn 17:
'''Benedictus XIV''' was die 247ste [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] vir 17 jaar, 9 maande en 17 dae, van [[1740]] tot [[1758]]. Hy word gesien as die grootste pous uit die 18de eeu.<ref>Duroselle J-B. 1949. ''Histoire du Catholicisme'', Que Sais-je ?</ref> Hy het 'n groot aantal briewe en ensiklieke geskrywe. Vir die twee teenpouse met dieselfde naam sien [[Teenpous Benedictus XIV]].
'''Benedictus XIV''' was die 247ste [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] vir 17 jaar, 9 maande en 17 dae, van [[1740]] tot [[1758]]. Hy word gesien as die grootste pous uit die 18de eeu.<ref>Duroselle J-B. 1949. ''Histoire du Catholicisme'', Que Sais-je ?</ref> Hy het 'n groot aantal briewe en ensiklieke geskrywe. Vir die twee teenpouse met dieselfde naam sien [[Teenpous Benedictus XIV]].


==Biografie==
== Biografie ==
'''Pous Benedictus XIV'''<ref>De Montor, Artaud, Chevalier de. 1911. The Lives and Times of the Popes. The Catholic Publications Society, New York.</ref><ref>Benedict XIV. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.</ref> is gebore as '''Prospero Lorenzo Lambertini''' (ook '''Prosper Lambertini''') op [[31 Maart]] [[1675]] in [[Bologna]], [[Italië]]. Hy stam uit 'n adellike familie, sy pa was Marcello Lambertini en sy ma Lucrezia Bulgarini. Hy kry sy skoolopleiding by die Somaschi priesters in Bologna. Vanaf [[1688]] studeer hy retorika, filosofie en teologie aan die "Collegium Clementinum" in [[Rome]]. Op [[11 September]] [[1694]] behaal hy sy doktorsgraad aan die La Sapienza universiteit in Rome, hy was toe 19 jaar oud. Op [[12 Junie]] [[1724]] word hy titulêr biskop van Theodosia. Op [[9 Desember]] [[1726]] word hy kardinaal en op [[20 Januarie]] [[1727]] word Lambertini aartsbiskop van Ancona, daarna kardinaal-priester van Santa Croce in Gerusalemme op [[10 Mei]] [[1728]] en op [[30 April]] [[1731]] aartsbiskop van Bologna en raadgewer van [[Pous Clemens XII]]. Op [[17 Augustus]] [[1740]] volg hy [[Pous Clemens XII]] op en word gekroon op [[21 Augustus]] [[1740]] deur kardinaal Carlo Maria de' Marini. Hy regeer tot sy dood op [[3 Mei]] [[1758]] en word opgevolg deur [[Pous Clemens XIII]].
'''Pous Benedictus XIV'''<ref>De Montor, Artaud, Chevalier de. 1911. The Lives and Times of the Popes. The Catholic Publications Society, New York.</ref><ref>Benedict XIV. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.</ref> is gebore as '''Prospero Lorenzo Lambertini''' (ook '''Prosper Lambertini''') op [[31 Maart]] [[1675]] in [[Bologna]], [[Italië]]. Hy stam uit 'n adellike familie, sy pa was Marcello Lambertini en sy ma Lucrezia Bulgarini. Hy kry sy skoolopleiding by die Somaschi priesters in Bologna. Vanaf [[1688]] studeer hy retorika, filosofie en teologie aan die "Collegium Clementinum" in [[Rome]]. Op [[11 September]] [[1694]] behaal hy sy doktorsgraad aan die La Sapienza universiteit in Rome, hy was toe 19 jaar oud. Op [[12 Junie]] [[1724]] word hy titulêr biskop van Theodosia. Op [[9 Desember]] [[1726]] word hy kardinaal en op [[20 Januarie]] [[1727]] word Lambertini aartsbiskop van Ancona, daarna kardinaal-priester van Santa Croce in Gerusalemme op [[10 Mei]] [[1728]] en op [[30 April]] [[1731]] aartsbiskop van Bologna en raadgewer van [[Pous Clemens XII]]. Op [[17 Augustus]] [[1740]] volg hy [[Pous Clemens XII]] op en word gekroon op [[21 Augustus]] [[1740]] deur kardinaal Carlo Maria de' Marini. Hy regeer tot sy dood op [[3 Mei]] [[1758]] en word opgevolg deur [[Pous Clemens XIII]].
Die naam ‘Benedictus’ beteken 'geseënde'.
Die naam ‘Benedictus’ beteken 'geseënde'.


===Kerklike loopbaan===
=== Kerklike loopbaan ===
* [[12 Junie]] [[1724]] - Titulêr Aartsbiskop van Teodosia.
* [[12 Junie]] [[1724]] – Titulêr Aartsbiskop van Teodosia.
* [[20 Januarie]] [[1727]] – Aartsbiskop-biskop van Ancona en Umana.
* [[20 Januarie]] [[1727]] – Aartsbiskop-biskop van Ancona en Umana.
* [[10 Mei]] [[1728]] – Kardinaal-priester van S. Croce in Gerusalemme.
* [[10 Mei]] [[1728]] – Kardinaal-priester van S. Croce in Gerusalemme.
Lyn 28: Lyn 28:
* [[17 Augustus]] [[1740]] – Pous van Rome.
* [[17 Augustus]] [[1740]] – Pous van Rome.


==Pontifikaat==
== Pontifikaat ==
Na 'n moeisame konklaaf van meer as ses maande word Lambertini verkies as '''Pous Benedictus XIV'''<ref>Healy, P. (1907). Pope Benedict XIV. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek Maart 16, 2011 by: http://www.newadvent.org/cathen/02432a.htm</ref>. Sy pontifikaat is gekenmerk deur groot hervormingsgesindheid. Hy hervorm veral die opleiding van priesters en die pouslike instellings. Op [[22 Desember]] [[1741]] verbied hy in die bul "Immensa Pastorum pricipis" die verslawing van die inheemse volke van Amerika. In die ritestryd tussen die Jesuïte aan die een kant en die Franciskane en Dominikane aan die ander kant kies hy die kant teen die Jesuïte. Hy verbied in die bulle "Ex quo singulari" van [[11 Julie]] [[1742]] en "Omnium sollicitudinum" die Chinese rites en die verering van voorvaders en Confusius. Baie Chinese bekeerlinge het die Roomse Kerk toe verlaat. Die verbod is later deur [[Pous Pius XII]] in [[1939]] aangepas. In sy bul "De servorum Dei Beatificatione" bevestig hy die bemiddelaar rol van Maria. Hy is die eerste pous die ensiklieke gebruik. In sy ensikliek "Allatae sunt" van [[26 Julie]] [[1755]] steun hy egter die Unitate om hulle eie Oosterse rites te behou. Op [[16 Oktober]] [[1756]] veroordeel hy in die bul "Ex Omnibus" die gebruik om die sakrament van die sterwendes te weerhou van Franse geestelikes wat hulle nie by die bul "Unigenitus" (teen die Jansenisme) neer lê nie.
Na 'n moeisame konklaaf van meer as ses maande word Lambertini verkies as '''Pous Benedictus XIV'''.<ref>Healy, P. (1907). Pope Benedict XIV. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek Maart 16, 2011 by: http://www.newadvent.org/cathen/02432a.htm</ref> Sy pontifikaat is gekenmerk deur groot hervormingsgesindheid. Hy hervorm veral die opleiding van priesters en die pouslike instellings. Op [[22 Desember]] [[1741]] verbied hy in die bul "Immensa Pastorum pricipis" die verslawing van die inheemse volke van Amerika. In die ritestryd tussen die Jesuïte aan die een kant en die Franciskane en Dominikane aan die ander kant kies hy die kant teen die Jesuïte. Hy verbied in die bulle "Ex quo singulari" van [[11 Julie]] [[1742]] en "Omnium sollicitudinum" die Chinese rites en die verering van voorvaders en Confusius. Baie Chinese bekeerlinge het die Roomse Kerk toe verlaat. Die verbod is later deur [[Pous Pius XII]] in [[1939]] aangepas. In sy bul "De servorum Dei Beatificatione" bevestig hy die bemiddelaar rol van Maria. Hy is die eerste pous die ensiklieke gebruik. In sy ensikliek "Allatae sunt" van [[26 Julie]] [[1755]] steun hy egter die Unitate om hulle eie Oosterse rites te behou. Op [[16 Oktober]] [[1756]] veroordeel hy in die bul "Ex Omnibus" die gebruik om die sakrament van die sterwendes te weerhou van Franse geestelikes wat hulle nie by die bul "Unigenitus" (teen die Jansenisme) neer lê nie.


In die pouslike staat verminder hy die belastingdruk, moedig die landbou aan en steun vryhandel. In die stryd met die wêreldlike owerhede oor wie biskoppe mag aanstel tree hy versoenend op. Hy doen baie toegewings in die konkordate van Napels (1741), Spanje (1753) en Oostenryk (1757). Hy erken ook Frederik II van Pruise as koning.
In die pouslike staat verminder hy die belastingdruk, moedig die landbou aan en steun vryhandel. In die stryd met die wêreldlike owerhede oor wie biskoppe mag aanstel tree hy versoenend op. Hy doen baie toegewings in die konkordate van Napels (1741), Spanje (1753) en Oostenryk (1757). Hy erken ook Frederik II van Pruise as koning.
Lyn 38: Lyn 38:


Benedictus was sy lewe lank aktief as geleerde en het verskeie akademies opgerig. Hy het 'n aantal wetenskaplike werke geskrywe, waaronder "De beatificone et canonisatione", "De synode diocesana", "Opera" (in 17 dele) en "Opera inedita".
Benedictus was sy lewe lank aktief as geleerde en het verskeie akademies opgerig. Hy het 'n aantal wetenskaplike werke geskrywe, waaronder "De beatificone et canonisatione", "De synode diocesana", "Opera" (in 17 dele) en "Opera inedita".
[[Image:BentoXIVb.jpg|thumb|regs|200px|Grafmonument van Benedictus XIV deur Pietro Bracci (1758)]]
[[Lêer:BentoXIVb.jpg|duimnael|regs|200px|Grafmonument van Benedictus XIV deur Pietro Bracci (1758)]]


===Die kollege van kardinale===
=== Die kollege van kardinale ===
Pous Benedictus XIV het 64 nuwe kardinale aangestel in sewe konsistories. Weens die omvang van die lys word dit '''[[Lys van kardinale aangestel deur Pous Benedictus XIV|hier]]''' gehou.
Pous Benedictus XIV het 64 nuwe kardinale aangestel in sewe konsistories. Weens die omvang van die lys word dit '''[[Lys van kardinale aangestel deur Pous Benedictus XIV|hier]]''' gehou.


===Saligverklarings===
=== Saligverklarings ===
* [[14 Desember]] [[1740]] - Stephana de Quinzanis
* [[14 Desember]] [[1740]] – Stephana de Quinzanis
* [[23 April]] [[1741]] - Alessandro Sauli
* [[23 April]] [[1741]] – Alessandro Sauli
* [[22 September]] [[1741]] - Alvarez van Cordova
* [[22 September]] [[1741]] – Alvarez van Cordova
* [[6 Oktober]] [[1741]] - Niccoló Albergati.
* [[6 Oktober]] [[1741]] – Niccoló Albergati.
* [[7 April]] [[1742]] - Camillus de Lellis
* [[7 April]] [[1742]] – Camillus de Lellis
* [[21 April]] [[1742]] - Jeanne de Valois
* [[21 April]] [[1742]] – Jeanne de Valois
* [[15 Mei]] [[1743]] – Benedictus die Afrikaan
* [[15 Mei]] [[1743]] – Benedictus die Afrikaan
* [[11 September]] [[1743]] - Francis Patrizzi
* [[11 September]] [[1743]] – Francis Patrizzi
* [[7 Julie]] [[1745]] - Pacificus van Ceredano
* [[7 Julie]] [[1745]] – Pacificus van Ceredano
* [[29 September]] [[1747]] - Jerome Emiliani
* [[29 September]] [[1747]] – Jerome Emiliani
* [[9 Mei]] [[1748]] – Alberto van Bergamo
* [[9 Mei]] [[1748]] – Alberto van Bergamo
* [[9 Mei]] [[1748]] - Giles van Santarem
* [[9 Mei]] [[1748]] – Giles van Santarem
* [[18 Augustus]] [[1748]] - Joseph Calasanz
* [[18 Augustus]] [[1748]] – Joseph Calasanz
* [[25 Februarie]] [[1750]] - Ramon Lull
* [[25 Februarie]] [[1750]] – Ramon Lull
* [[23 Julie]] [[1750]] - Henry van Treviso
* [[23 Julie]] [[1750]] – Henry van Treviso
* [[1750]] - Ladislas van Gielniów
* [[1750]] – Ladislas van Gielniów
* [[1750]] - Marcolino Amanni
* 1750 – Marcolino Amanni
* [[21 November]] [[1751]] - Jeanne de Chantal
* [[21 November]] [[1751]] – Jeanne de Chantal
* [[24 Februarie]] [[1753]] - Joseph (Giuseppi) van Cupertino
* [[24 Februarie]] [[1753]] – Joseph (Giuseppi) van Cupertino
* [[25 April]] [[1753]] - John Liccio
* [[25 April]] [[1753]] – John Liccio
* [[20 Mei]] [[1753]] - Juliana van Collalto
* [[20 Mei]] [[1753]] – Juliana van Collalto
* [[19 September]] [[1753]] - Gabriel Ferretti
* [[19 September]] [[1753]] – Gabriel Ferretti
* [[17 Julie]] [[1754]] - Seraphina (Sueva) Sforza
* [[17 Julie]] [[1754]] – Seraphina (Sueva) Sforza
* [[11 September]] [[1754]] - Giovanna van Orvieto
* [[11 September]] [[1754]] – Giovanna van Orvieto
* [[1755]] - Oderik av Pordenone
* [[1755]] – Oderik av Pordenone
* [[17 Maart]] [[1756]] - Fortis Gabrielli
* [[17 Maart]] [[1756]] – Fortis Gabrielli
* [[27 Julie]] [[1757]] - (H)ugo degli Atti
* [[27 Julie]] [[1757]] – (H)ugo degli Atti
* ???? - Torello van Poppi
* ???? - Torello van Poppi


===Heiligverklarings===
=== Heiligverklarings ===
* [[13 Desember]] [[1741]] - Pedro González
* [[13 Desember]] [[1741]] – Pedro González
* [[1742]] - Gery van Monte Santo
* [[1742]] – Gery van Monte Santo
* [[29 Junie]] [[1746]] - Camillus de Lellis
* [[29 Junie]] [[1746]] – Camillus de Lellis
* [[29 Junie]] [[1746]] - Pedro Regalado
* [[29 Junie]] [[1746]] – Pedro Regalado


===Bulle, briewe, ensiklieke en dekrete===
=== Bulle, briewe, ensiklieke en dekrete ===
* [[3 Desember]] [[1740]] - Ubi Primum – Oor die pligte van biskoppe.
* [[3 Desember]] [[1740]] – Ubi Primum – Oor die pligte van biskoppe.
* [[30 Mei]] [[1741]] – Non ambigimus – Oor vas.
* [[30 Mei]] [[1741]] – Non ambigimus – Oor vas.
* [[30 Junie]] [[1741]] – Pro exima tua – Aan Charles Emmanuel, koning van Sardinië, teen merkantilisme.
* [[30 Junie]] [[1741]] – Pro exima tua – Aan Charles Emmanuel, koning van Sardinië, teen merkantilisme.
* [[30 Junie]] [[1741]] - Quanta Cura – Verbod op die handel in aalmoese.
* [[30 Junie]] [[1741]] – Quanta Cura – Verbod op die handel in aalmoese.
* [[22 Augustus]] [[1741]] - In suprema Universalis – Oor vas.
* [[22 Augustus]] [[1741]] – In suprema Universalis – Oor vas.
* [[26 Augustus]] [[1741]] – Quamvis paternae – Oor Apostoliese protonotarii.
* [[26 Augustus]] [[1741]] – Quamvis paternae – Oor Apostoliese protonotarii.
* [[4 November]] [[1741]] – Benedictina – Oor die geldigheid van gemengde huwelike.
* [[4 November]] [[1741]] – Benedictina – Oor die geldigheid van gemengde huwelike.
* [[17 November]] [[1741]] – Satis vobis compertum – Oor die huwelik.
* [[17 November]] [[1741]] – Satis vobis compertum – Oor die huwelik.
* [[22 Desember]] [[1741]] - Immensa Pastorum pricipis – Teen die verslawing van die inheemse Amerikaanse volke.
* [[22 Desember]] [[1741]] – Immensa Pastorum pricipis – Teen die verslawing van die inheemse Amerikaanse volke.
* [[7 Februarie]] [[1742]] – Etsi mimine – Geloof nie genoeg vir saligheid nie.
* [[7 Februarie]] [[1742]] – Etsi mimine – Geloof nie genoeg vir saligheid nie.
* [[11 Julie]] [[1742]] – Ex quo singulari – Teen akkommodasie van heidense praktyke.
* [[11 Julie]] [[1742]] – Ex quo singulari – Teen akkommodasie van heidense praktyke.
Lyn 94: Lyn 94:
* [[14 Desember]] [[1742]] – Cum illud semper – Oor vakante gemeentes.
* [[14 Desember]] [[1742]] – Cum illud semper – Oor vakante gemeentes.
* [[23 Maart]] [[1743]] – Quemadmodum preces – Oor gebede vir die monarg.
* [[23 Maart]] [[1743]] – Quemadmodum preces – Oor gebede vir die monarg.
* [[18 Mei]] [[1743]] - Nimiam Licentiam – Oor die geldigheid van gemengde huwelike.
* [[18 Mei]] [[1743]] – Nimiam Licentiam – Oor die geldigheid van gemengde huwelike.
* [[2 Februarie]] [[1744]] – Inter omnigenas – Oor die vervolging in Serwië onder die Turke.
* [[2 Februarie]] [[1744]] – Inter omnigenas – Oor die vervolging in Serwië onder die Turke.
* [[19 Augustus]] [[1744]] – Cum semper oblatas – Priesters moet gereeld die mis opdra.
* [[19 Augustus]] [[1744]] – Cum semper oblatas – Priesters moet gereeld die mis opdra.
Lyn 102: Lyn 102:
* [[10 Junie]] [[1745]] – Libentissime quidem – Oor die Paasvaste.
* [[10 Junie]] [[1745]] – Libentissime quidem – Oor die Paasvaste.
* [[8 September]] [[1745]] – Gravissimum supremi – Oor korrupsie en sending.
* [[8 September]] [[1745]] – Gravissimum supremi – Oor korrupsie en sending.
* [[1 November]] [[1745]] - Vix Pervenit – Oor woekerwins en ander oneerlike wins.
* [[1 November]] [[1745]] – Vix Pervenit – Oor woekerwins en ander oneerlike wins.
* [[12 Januarie]] [[1746]] - Urbem Romanam – Oor die bestuur van Rome.
* [[12 Januarie]] [[1746]] – Urbem Romanam – Oor die bestuur van Rome.
* [[16 Julie]] [[1746]] – Accepimus praestantium – Oor die kruisbeeld op die altaar gedurende die mis.
* [[16 Julie]] [[1746]] – Accepimus praestantium – Oor die kruisbeeld op die altaar gedurende die mis.
* [[16 Desember]] [[1746]] – Quermadmodum nihil – Oor gebed.
* [[16 Desember]] [[1746]] – Quermadmodum nihil – Oor gebed.
* [[1 Januarie]] [[1748]] – Inter caetera – Oor karnaval.
* [[1 Januarie]] [[1748]] – Inter caetera – Oor karnaval.
* [[29 Junie]] [[1748]] - Magnae Nobis – Oor huweliksbeletsels en vrystellings.
* [[29 Junie]] [[1748]] – Magnae Nobis – Oor huweliksbeletsels en vrystellings.
* [[19 Februarie]] [[1749]] – Annus qui hunc – Oor die onderhoud van kerkgeboue.
* [[19 Februarie]] [[1749]] – Annus qui hunc – Oor die onderhoud van kerkgeboue.
* [[5 Mei]] [[1749]] - Peregrinantes – Proklamasie van die Heilige Jaar 1750.
* [[5 Mei]] [[1749]] – Peregrinantes – Proklamasie van die Heilige Jaar 1750.
* [[26 Junie]] [[1749]] - Apostolica Constitutio – Voorbereiding vir die Heilige Jaar.
* [[26 Junie]] [[1749]] – Apostolica Constitutio – Voorbereiding vir die Heilige Jaar.
* [[31 Oktober]] [[1749]] – Gravissimo animi – Verbod op die besoek aan nonnekloosters.
* [[31 Oktober]] [[1749]] – Gravissimo animi – Verbod op die besoek aan nonnekloosters.
* [[3 Desember]] [[1749]] – Inter praeteritos – Die komende Heilige Jaar 1750.
* [[3 Desember]] [[1749]] – Inter praeteritos – Die komende Heilige Jaar 1750.
Lyn 119: Lyn 119:
* [[18 Maart]] [[1751]] – Providas Romanorum – Teen Vrymesselary
* [[18 Maart]] [[1751]] – Providas Romanorum – Teen Vrymesselary
* [[2 Junie]] [[1751]] – Magno cum animi – Oor private oratoria.
* [[2 Junie]] [[1751]] – Magno cum animi – Oor private oratoria.
* [[14 Junie]] [[1751]] - A Quo Primum – Oor die vreedsame samelewing van Jode en Christene.
* [[14 Junie]] [[1751]] – A Quo Primum – Oor die vreedsame samelewing van Jode en Christene.
* [[9 Julie]] [[1753]] – Sollicita ac provida – Herorganisasie van die Indeks van verbode boeke.
* [[9 Julie]] [[1753]] – Sollicita ac provida – Herorganisasie van die Indeks van verbode boeke.
* [[26 Junie]] [[1754]] - Cum Religiosi – Oor godsdiensonderrig.
* [[26 Junie]] [[1754]] – Cum Religiosi – Oor godsdiensonderrig.
* [[1 Augustus]] [[1754]] - Quod Provinciale – Oor die gebruik van Mohammedaanse name deur Christene.
* [[1 Augustus]] [[1754]] – Quod Provinciale – Oor die gebruik van Mohammedaanse name deur Christene.
* [[26 Julie]] [[1755]] - Allatae Sunt – Oor die Oosterse Rites.
* [[26 Julie]] [[1755]] – Allatae Sunt – Oor die Oosterse Rites.
* [[8 Augustus]] [[1755]] – Quam ex sublimi – Oor die Apostoliese Vikaris vir Oos-Indië.
* [[8 Augustus]] [[1755]] – Quam ex sublimi – Oor die Apostoliese Vikaris vir Oos-Indië.
* [[1 Maart]] [[1756]] - Ex Quo – Oor die Euchologion (Bisantynse liturgieboek).
* [[1 Maart]] [[1756]] – Ex Quo – Oor die Euchologion (Bisantynse liturgieboek).
* [[16 Oktober]] [[1756]] - Ex Omnibus – Oor die bul Unigenitus.
* [[16 Oktober]] [[1756]] – Ex Omnibus – Oor die bul Unigenitus.
* [[2 Augustus]] [[1757]] – Quam grave – Teen die opdra van die Mis deur nie-priesters.
* [[2 Augustus]] [[1757]] – Quam grave – Teen die opdra van die Mis deur nie-priesters.


==Bibliografie==
== Bibliografie ==
* Artaud de Montor, Alexis, Chevalier de. (1911) The lives and times of the popes (vertaal vanaf "Les vies des papes") The Catholic publication Society of America, New York. Heruitgee: Kessinger Publishing. http://www.saint-mike.org/library/ papal_library/default.asp
* Artaud de Montor, Alexis, Chevalier de. (1911) The lives and times of the popes (vertaal vanaf "Les vies des papes") The Catholic publication Society of America, New York. Heruitgee: Kessinger Publishing. http://www.saint-mike.org/library/ papal_library/default.asp
* Duff, Eamon (2001). ''Saints and Sinners: A History of the Popes'', Yale University Press. ISBN 0300091656.
* Duff, Eamon (2001). ''Saints and Sinners: A History of the Popes'', Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
* Maxwell-Stuart, P. G. (2002). ''Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present'', Thames & Hudson. ISBN 0500017980.
* Maxwell-Stuart, P. G. (2002). ''Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present'', Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.
* Bettanini, A. M. (1931), ''Benedetto XIV. e la repubblica di Venezia'', Milaan.
* Bettanini, A. M. (1931), ''Benedetto XIV. e la repubblica di Venezia'', Milaan.
* Caraccioli, Louis-Antoine (1766 en 1783), ''La vie du Pape Benoît XIV'', Luik (1766) en Parijs (1783).
* Caraccioli, Louis-Antoine (1766 en 1783), ''La vie du Pape Benoît XIV'', Luik (1766) en Parijs (1783).
Lyn 139: Lyn 139:
* Pederzini, Novello. (1961), ''L'apporto di papa Benedetto XIV. alla dottrina e alle disciplina del matrimonio'', Rome
* Pederzini, Novello. (1961), ''L'apporto di papa Benedetto XIV. alla dottrina e alle disciplina del matrimonio'', Rome
* Raybaud, Léon Pierre. (1963), ''Papauté et pouvoir temporel sous les pontificats de Clément XII et Benoît XIV''
* Raybaud, Léon Pierre. (1963), ''Papauté et pouvoir temporel sous les pontificats de Clément XII et Benoît XIV''
* Valenti, Tommaso (1938), ''Papa Lambertini umoristico', Rome
* Valenti, Tommaso (1938), ''Papa Lambertini umoristico'', Rome


==Verwysings==
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Verwysings}}


==Eksterne skakels==
== Eksterne skakels ==
{{En-Wikisource info|Catholic Encyclopedia (1913)/Pope Benedict XIV}}
{{En-Wikisource info|Catholic Encyclopedia (1913)/Pope Benedict XIV}}
* {{CE|http://www.newadvent.org/cathen/02432a.htm}}
* {{CE|http://www.newadvent.org/cathen/02432a.htm}}
Lyn 157: Lyn 157:
{{Commons|Benedictus XIV}}
{{Commons|Benedictus XIV}}


==Nota==
== Nota ==
Saamgestel en vertaal uit die [[:nl:Paus Benedictus XIV|Nederlandse]], [[:en:Pope Benedict XIV|Engelse]], [[:de:Benedikt XIV. (Papst)|Duitse]] en [[:fr:Benoît XIV|Franse]] wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.
Saamgestel en vertaal uit die [[:nl:Paus Benedictus XIV|Nederlandse]], [[:en:Pope Benedict XIV|Engelse]], [[:de:Benedikt XIV. (Papst)|Duitse]] en [[:fr:Benoît XIV|Franse]] wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.


==Opvolging==
== Opvolging ==
{{s-start}}
{{s-start}}
{{s-bef|voor=Jacopo Kardinaal Boncompagni}}
{{s-bef|voor=Jacopo Kardinaal Boncompagni}}
{{s-ttl|titel=Aartsbiskop van Bologna|jare=[[1731]] – [[1740]]}}
{{s-ttl|titel=Aartsbiskop van Bologna|jare=1731 – 1740}}
{{s-aft|na=Vincenzo Malvezzi}}
{{s-aft|na=Vincenzo Malvezzi}}
{{s-bef|voor=[[Pous Clemens XII|Clemens XII]]}}
{{s-bef|voor=[[Pous Clemens XII|Clemens XII]]}}
{{s-ttl|titel=Pous (Pontifex Maximus)|jare=[[1740]] – [[1758]]}}
{{s-ttl|titel=Pous (Pontifex Maximus)|jare=1740 – 1758}}
{{s-aft|na=[[Pous Clemens XIII|Clemens XIII]]}}
{{s-aft|na=[[Pous Clemens XIII|Clemens XIII]]}}
|}
|}
Lyn 172: Lyn 172:
{{pouse}}
{{pouse}}
{{teenpouse}}
{{teenpouse}}
Basis URL: http://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Benedictus_XIV


[[Kategorie:Pouse|Benedictus XIV]]
[[Kategorie:Pouse|Benedictus XIV]]

Wysiging soos op 06:38, 26 September 2015

Pous Benedictus XIV
Geboortenaam Prospero Lorenzo Lambertini
Pontifikaat begin 17 Augustus 1740
Pontifikaat eindig 3 Mei 1758
Voorganger Clemens XII
Opvolger Clemens XIII
Gebore 31 Maart 1675
Bologna, Italië
Sterf 3 Mei 1758
Rome, Italië
Ander pouse genaamd Benedictus

Benedictus XIV was die 247ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk vir 17 jaar, 9 maande en 17 dae, van 1740 tot 1758. Hy word gesien as die grootste pous uit die 18de eeu.[1] Hy het 'n groot aantal briewe en ensiklieke geskrywe. Vir die twee teenpouse met dieselfde naam sien Teenpous Benedictus XIV.

Biografie

Pous Benedictus XIV[2][3] is gebore as Prospero Lorenzo Lambertini (ook Prosper Lambertini) op 31 Maart 1675 in Bologna, Italië. Hy stam uit 'n adellike familie, sy pa was Marcello Lambertini en sy ma Lucrezia Bulgarini. Hy kry sy skoolopleiding by die Somaschi priesters in Bologna. Vanaf 1688 studeer hy retorika, filosofie en teologie aan die "Collegium Clementinum" in Rome. Op 11 September 1694 behaal hy sy doktorsgraad aan die La Sapienza universiteit in Rome, hy was toe 19 jaar oud. Op 12 Junie 1724 word hy titulêr biskop van Theodosia. Op 9 Desember 1726 word hy kardinaal en op 20 Januarie 1727 word Lambertini aartsbiskop van Ancona, daarna kardinaal-priester van Santa Croce in Gerusalemme op 10 Mei 1728 en op 30 April 1731 aartsbiskop van Bologna en raadgewer van Pous Clemens XII. Op 17 Augustus 1740 volg hy Pous Clemens XII op en word gekroon op 21 Augustus 1740 deur kardinaal Carlo Maria de' Marini. Hy regeer tot sy dood op 3 Mei 1758 en word opgevolg deur Pous Clemens XIII. Die naam ‘Benedictus’ beteken 'geseënde'.

Kerklike loopbaan

Pontifikaat

Na 'n moeisame konklaaf van meer as ses maande word Lambertini verkies as Pous Benedictus XIV.[4] Sy pontifikaat is gekenmerk deur groot hervormingsgesindheid. Hy hervorm veral die opleiding van priesters en die pouslike instellings. Op 22 Desember 1741 verbied hy in die bul "Immensa Pastorum pricipis" die verslawing van die inheemse volke van Amerika. In die ritestryd tussen die Jesuïte aan die een kant en die Franciskane en Dominikane aan die ander kant kies hy die kant teen die Jesuïte. Hy verbied in die bulle "Ex quo singulari" van 11 Julie 1742 en "Omnium sollicitudinum" die Chinese rites en die verering van voorvaders en Confusius. Baie Chinese bekeerlinge het die Roomse Kerk toe verlaat. Die verbod is later deur Pous Pius XII in 1939 aangepas. In sy bul "De servorum Dei Beatificatione" bevestig hy die bemiddelaar rol van Maria. Hy is die eerste pous die ensiklieke gebruik. In sy ensikliek "Allatae sunt" van 26 Julie 1755 steun hy egter die Unitate om hulle eie Oosterse rites te behou. Op 16 Oktober 1756 veroordeel hy in die bul "Ex Omnibus" die gebruik om die sakrament van die sterwendes te weerhou van Franse geestelikes wat hulle nie by die bul "Unigenitus" (teen die Jansenisme) neer lê nie.

In die pouslike staat verminder hy die belastingdruk, moedig die landbou aan en steun vryhandel. In die stryd met die wêreldlike owerhede oor wie biskoppe mag aanstel tree hy versoenend op. Hy doen baie toegewings in die konkordate van Napels (1741), Spanje (1753) en Oostenryk (1757). Hy erken ook Frederik II van Pruise as koning.

Die opkoms van 'n stedelike bestuurselite naas die ou feodale adel het dit noodsaaklik gemaak om die bestuur van stede te verander. Op 12 Januarie 1746 vaardig die pous sy bul "Urbem Romanam" uit wat 'n streng adelstatuut bevat en vandag (2011) nog geld in Rome.

Benedictus was die eerste pous wat die huwelik tussen katolieke en protestante erken het. Die bul "Benedictina" van 4 November 1741 verklaar sulke huwelike geldig. Die pous was oral gewild, ook by protestante. Voltaire het sy toneelstuk Mohammed aan hom opgedra en Montesquieu het by hom dispensasie vir die vastyd gekry. Hy het streng reëls vir heiligverklarings opgestel wat tans (2011) nog gebruik word en het ook die heiligekalender hersien en die aantal heiligefeeste beperk.

Benedictus was sy lewe lank aktief as geleerde en het verskeie akademies opgerig. Hy het 'n aantal wetenskaplike werke geskrywe, waaronder "De beatificone et canonisatione", "De synode diocesana", "Opera" (in 17 dele) en "Opera inedita".

Grafmonument van Benedictus XIV deur Pietro Bracci (1758)

Die kollege van kardinale

Pous Benedictus XIV het 64 nuwe kardinale aangestel in sewe konsistories. Weens die omvang van die lys word dit hier gehou.

Saligverklarings

Heiligverklarings

Bulle, briewe, ensiklieke en dekrete

  • 3 Desember 1740 – Ubi Primum – Oor die pligte van biskoppe.
  • 30 Mei 1741 – Non ambigimus – Oor vas.
  • 30 Junie 1741 – Pro exima tua – Aan Charles Emmanuel, koning van Sardinië, teen merkantilisme.
  • 30 Junie 1741 – Quanta Cura – Verbod op die handel in aalmoese.
  • 22 Augustus 1741 – In suprema Universalis – Oor vas.
  • 26 Augustus 1741 – Quamvis paternae – Oor Apostoliese protonotarii.
  • 4 November 1741 – Benedictina – Oor die geldigheid van gemengde huwelike.
  • 17 November 1741 – Satis vobis compertum – Oor die huwelik.
  • 22 Desember 1741 – Immensa Pastorum pricipis – Teen die verslawing van die inheemse Amerikaanse volke.
  • 7 Februarie 1742 – Etsi mimine – Geloof nie genoeg vir saligheid nie.
  • 11 Julie 1742 – Ex quo singulari – Teen akkommodasie van heidense praktyke.
  • 13 November 1742 – Certiores effecti – Die gemeente moet deelneem aan die eugaristie.
  • 14 Desember 1742 – Cum illud semper – Oor vakante gemeentes.
  • 23 Maart 1743 – Quemadmodum preces – Oor gebede vir die monarg.
  • 18 Mei 1743 – Nimiam Licentiam – Oor die geldigheid van gemengde huwelike.
  • 2 Februarie 1744 – Inter omnigenas – Oor die vervolging in Serwië onder die Turke.
  • 19 Augustus 1744 – Cum semper oblatas – Priesters moet gereeld die mis opdra.
  • 12 September 1744 – Omnium sollicitudinum – Teen die sendingpraktyke in China.
  • 20 November 1744 – In suprema Catholicae – Volle aflaat vir gebede en kerkbesoek.
  • 18 Februarie 1745 – Cum multorum chariate – Vra gebede vir Koning Lodewyk van Frankryk wat herstel van 'n ernstige siekte.
  • 10 Junie 1745 – Libentissime quidem – Oor die Paasvaste.
  • 8 September 1745 – Gravissimum supremi – Oor korrupsie en sending.
  • 1 November 1745 – Vix Pervenit – Oor woekerwins en ander oneerlike wins.
  • 12 Januarie 1746 – Urbem Romanam – Oor die bestuur van Rome.
  • 16 Julie 1746 – Accepimus praestantium – Oor die kruisbeeld op die altaar gedurende die mis.
  • 16 Desember 1746 – Quermadmodum nihil – Oor gebed.
  • 1 Januarie 1748 – Inter caetera – Oor karnaval.
  • 29 Junie 1748 – Magnae Nobis – Oor huweliksbeletsels en vrystellings.
  • 19 Februarie 1749 – Annus qui hunc – Oor die onderhoud van kerkgeboue.
  • 5 Mei 1749 – Peregrinantes – Proklamasie van die Heilige Jaar 1750.
  • 26 Junie 1749 – Apostolica Constitutio – Voorbereiding vir die Heilige Jaar.
  • 31 Oktober 1749 – Gravissimo animi – Verbod op die besoek aan nonnekloosters.
  • 3 Desember 1749 – Inter praeteritos – Die komende Heilige Jaar 1750.
  • 25 Desember 1750 – Benedictus Deus – Aankondiging van 'n algemene aflaat
  • 1 Januarie 1751 – Celebationem magni – Afsluiting van die Heilige Jaar 1750.
  • 30 Januarie 1751 – Prodiit jamdudum – Weer oor karnaval.
  • 20 Februarie 1751 – Elapso proxime anno – Oor kettery en asiel.
  • 18 Maart 1751 – Providas Romanorum – Teen Vrymesselary
  • 2 Junie 1751 – Magno cum animi – Oor private oratoria.
  • 14 Junie 1751 – A Quo Primum – Oor die vreedsame samelewing van Jode en Christene.
  • 9 Julie 1753 – Sollicita ac provida – Herorganisasie van die Indeks van verbode boeke.
  • 26 Junie 1754 – Cum Religiosi – Oor godsdiensonderrig.
  • 1 Augustus 1754 – Quod Provinciale – Oor die gebruik van Mohammedaanse name deur Christene.
  • 26 Julie 1755 – Allatae Sunt – Oor die Oosterse Rites.
  • 8 Augustus 1755 – Quam ex sublimi – Oor die Apostoliese Vikaris vir Oos-Indië.
  • 1 Maart 1756 – Ex Quo – Oor die Euchologion (Bisantynse liturgieboek).
  • 16 Oktober 1756 – Ex Omnibus – Oor die bul Unigenitus.
  • 2 Augustus 1757 – Quam grave – Teen die opdra van die Mis deur nie-priesters.

Bibliografie

  • Artaud de Montor, Alexis, Chevalier de. (1911) The lives and times of the popes (vertaal vanaf "Les vies des papes") The Catholic publication Society of America, New York. Heruitgee: Kessinger Publishing. http://www.saint-mike.org/library/ papal_library/default.asp
  • Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
  • Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.
  • Bettanini, A. M. (1931), Benedetto XIV. e la repubblica di Venezia, Milaan.
  • Caraccioli, Louis-Antoine (1766 en 1783), La vie du Pape Benoît XIV, Luik (1766) en Parijs (1783).
  • Hermans, J. (1979) Benedictus XIV en de liturgie: een bijdrage tot de liturgiegeschiedenis van de Moderne Tijd, Brugge, Emmaus.
  • Morelli, R. (1959), La figura e l'opera di Benedetto XIV
  • Pederzini, Novello. (1961), L'apporto di papa Benedetto XIV. alla dottrina e alle disciplina del matrimonio, Rome
  • Raybaud, Léon Pierre. (1963), Papauté et pouvoir temporel sous les pontificats de Clément XII et Benoît XIV
  • Valenti, Tommaso (1938), Papa Lambertini umoristico, Rome

Verwysings

  1. ↑ Duroselle J-B. 1949. Histoire du Catholicisme, Que Sais-je ?
  2. ↑ De Montor, Artaud, Chevalier de. 1911. The Lives and Times of the Popes. The Catholic Publications Society, New York.
  3. ↑ Benedict XIV. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.
  4. ↑ Healy, P. (1907). Pope Benedict XIV. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek Maart 16, 2011 by: http://www.newadvent.org/cathen/02432a.htm

Eksterne skakels

Wikisource
Wikisource
Die Engelse Wikisource bevat bronmateriaal oor hierdie onderwerp onder die titel:
  • BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
  • PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)
  • Bulle 'n Databasis van pouslike ensiklieke, dekrete en bulle (in Engels)
  • Inskrywing in die Giga Catholic Information (Engels).

Nota

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.

Opvolging

Voorafgegaan deur
Jacopo Kardinaal Boncompagni 		Aartsbiskop van Bologna
1731 – 1740 		Opgevolg deur
Vincenzo Malvezzi
Voorafgegaan deur
Clemens XII 		Pous (Pontifex Maximus)
1740 – 1758 		Opgevolg deur
Clemens XIII
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Pous_Benedictus_XIV&oldid=1386417"