Portaal:Letterkunde

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Wikipedia-portale: Musiek · Letterkunde · Sport · Geografie · Geologie · Geskiedenis · Fisika · Chemie · Biologie · Sterrekunde · Krieket · Rugby · Vlae en wapens


Welkom by Wikipedia se portaal vir letterkunde

Letterkunde of literatuur (Latyn "Litterae" mv. van "letter") is geskrewe taalkunswerke wat op grond van gemeenskaplike taal of verwantskap, kultuur, periode, styl, lewensbeskouing of ander faktore met mekaar saamhang. Die estetiese waarde van letterkunde lê in die skoonheid van taalgebruik en/of die gevoel wat dit by die leser aanwakker. Literatuur word onderskei van lektuur of leesstof, wat alle geskrewe werk insluit, deur die estetiese universele waarde wat dit besit.

ʼn Letterkundige bestudeer tekste wat tot die literatuur gereken word, dus die fenomeen van literatuur in die breë sin. Iemand wat as letterkundige werksaam is, word ook ʼn literator genoem, wat ook breedweg die betekenis kan dra van iemand wat homself algeheel aan die lettere wy. Ook kan ʼn toegewyde skrywer, dus nie ʼn ondersoeker nie maar ʼn beoefenaar van die letterkunde, bekend staan as ʼn letterkundige of literator.

Literatuur kan algemeen opgedeel word in twee tegnieke, prosa en poësie en twee vorme, fiksie en nie-fiksie. Nie-fiksie as kategorie sluit onder andere polemiese werke, biografieë en nadenkende essays in terwyl verbeeldingswerke tekste insluit soos fiksie, drama of poësie). Literatuur in poësie benadruk die estetiese en ritmiese kwaliteite van taal – soos klank, simboliek, en metrum – om betekenisse op te roep addisioneel tot, of in stede van die oorspronklike betekenis, terwyl literatuur in prosa-formaat gewone grammatikale strukture en die natuurlike vloei van spraak gebruik. Letterkunde kan ook geklassifiseer word volgens historiese tydperke, genres en politieke invloede. Terwyl die konsep van genre oor die eeue heen verbreed het, bestaan ʼn genre oor die algemeen uit kunswerke wat binne ʼn spesifieke sentrale tema val; voorbeelde van genre sluit onder meer die ridderroman, raaiselroman, misdaadfiksie, fantasie, hygliteratuur en avontuurroman in.

Voorbladartikels

Letterkundige genres

Kategorieë

oorsig wysig 

Uitgeligte artikel

Marlene van Niekerk is 'n Suid-Afrikaanse skryfster en filosoof.

Van Niekerk is op 10 November 1954 in op die plaas in Tygerhoek naby Caledon in die Wes-Kaap gebore. Sy het in Riviersonderend en Stellenbosch skoolgegaan en het aan die Hoërskool Bloemhof gematrikuleer. Daarna het sy tale en filosofie aan die Universiteit van Stellenbosch studeer waar sy in 1978 haar MA graad verwerf het met 'n verhandeling oor die aard en belang van die literêre vormgewing in Friedrich Nietzsche se 'Also sprach Zarathustra'.

Marlene van Niekerk is tans Professor by die Department Afrikaanse en Nederlands van die Universiteit van Stellenbosch, waar sy ook programkoördineerder is vir die MA in kreatiewe Afrikaanse skryfkunde. Van Niekerk is meer bekend vir haar literêre werke en het nog nie veel in die filosofie publiseer nie. Nogtans raak haar werke temas soos armoede, die donker psige van Afrikaner, die mislukkings van apartheid, geslagsrolle, ens, aan.

Skrywers

Suid-Afrikaanse skrywers & digters

Suid-Afrika Hugh Abercrombie - Peter Henry Abrahams - Tatamkhulu Afrika - Allan Boesak - Chris Barnard - Stella Blakemore - Audrey Blignault - François Bloemhof - Boerneef - Omoseye Bolaji - C.E. Boniface - Meent Borcherds - Herman Charles Bosman - Elize Botha - Marthinus Christoffel Botha - Alba Bouwer - André P. Brink - Jan Lion Cachet - Jan F.E. Celliers - George Claassen - J.M. Coetzee - T.T. Cloete - Samuel Cronwright - W.A. de Klerk - J.S. de Lima - Anna de Villiers - Abraham H. de Vries - Cor Dirks - Doc Immelman - Werner Dorfling - Max du Preez - John Langalibalele Dube - Eitemal - B.P.J. Erasmus - Lerina Erasmus - Nadine Gordimer - Megan Hall - Joan Hambidge - Emma Huismans - E.G. Jansen - Mabel Jansen - Abraham Jonker - Elsa Joubert - W.A. Joubert - Ronelda Kamfer - John Daniel Kestell - Olga Kirsch - Rustum Kozain - Uys Krige - Moira Lister - Anna M. Louw - Johanna Luyt - Rian Malan - D.F. Malherbe - Eugène Marais - Loftus Marais - Franz Marx - Johannes Meintjes - M.E.R. - Mikro - Ena Murray - Anna Neethling-Pohl - Deon Opperman - Alan Paton - Percy Fitzpatrick - Kristo Pienaar - Sol Plaatje - Lizette Rabe - Hjalmar Reitz - Bertrand Retief - Richard Rive - Dan Roodt - Eric Rosenthal - Emsie Schoeman - Karel Schoeman - Olive Schreiner - Mongane Wally Serote - Dan Sleigh - Pauline Janet Smith - Jan Spies - Charles F. Stofberg - Davidson Don Tengo Jabavu - Leon van Nierop - Stephen Watson

Amerikaanse skrywers & digters

Verenigde State van Amerika Nelson Algren - Isaac Asimov - Yochai Benkler - Ray Bradbury - Dan Brown - Raymond Buckland - Edgar Rice Burroughs - William S. Burroughs - Joseph A. Citro - Tom Clancy - Charles Davenport - T.S. Eliot - Eugene Fodor - Jonathan Safran Foer - Allen Ginsberg - Robert A. Heinlein - Joseph Heller - Ernest Hemingway - L. Ron Hubbard - Samuel Hynes - Alice James - Henry James - Helen Keller - Jack Kerouac - Stephen King - Louis L'Amour - Jack London - Masiela Lusha - Kathleen McGowan - Vladimir Nabokov - John Norman - Flannery O'Connor - Sylvia Plath - Carl Sandburg - Irving Stone - Alvin Toffler - Mark Twain - Leon Uris - Gore Vidal - Noah Webster - David Wilkerson - Walt Whitman

Belgiese skrywers & digters

België Charles De Coster - Julius de Geyter - Pol De Mont - Michiel de Swaen - Jan Theuninck - Roger H. Schoemans

Britse skrywers & digters

Engeland Peter Ackroyd - Jane Austen - Alice Bailey - William Thomas Beckford - John Betjeman - R. D. Blackmore - Stephen Booth - Edward Bulwer-Lytton - William John Burchell - Charles Dickens - Agatha Christie - Arthur C. Clarke - Daniel Defoe - George Eliot - William Golding - Tim Guest - Thomas Hardy - P. D. James - John Keats - Rudyard Kipling - Doris Lessing - Ada Lovelace - Lord Byron - Christopher Marlowe - John Milton - Patrick Moore - Samuel Pepys - Terry Pratchett - Siegfried Sassoon - William Shakespeare - Mary Shelley - J.R.R. Tolkien - Horace Walpole - Sally Worboyes - William Blake - William Wordsworth

Skotland Robert Burns - Arthur Conan Doyle - A.J. Cronin - Thomas Pringle - Ian Rankin - Walter Scott - Muriel Spark

Wallis Roald Dahl - Dion Fortune

Duitse skrywers & digters

Duitsland Johannes R. Becher - Wilhelm Busch - Johann Wolfgang von Goethe - Broers Grimm - Johann Gottfried von Herder - Theodor Fontane - Georg Forster - Günter Grass - Olga Grjasnowa - Bernhard Grzimek - Ivan Illich - Hanns Johst - Franz Kafka - Wladimir Kaminer - Günther Krupkat - Golo Mann - Thomas Mann - Otfried Preussler - Friedrich Schiller

Franse skrywers & digters

Frankrijk Albert Camus - Simone de Beauvoir - Dominique de Villepin - Marie de France - Guillaume de Machaut - Théodore Hersart de la Villemarqué - Chrétien de Troyes - Denis Diderot - Victor Hugo - Frédéric Mistral - Octave Mirbeau - Sully Prudhomme - Markies de Sade - Jules Verne

Nederlandse skrywers & digters

Nederland Anne Frank - David Hartsema - Harry Mulisch - Multatuli - Hubert Kornelisz. Poot - Johannes van Melle

Meer skrywers…