Keniaanse nasionale rugbyspan

Kenia
Unie		Kenia Rugbyunie (KRU)
Bynaam(e)		Simbas
Embleem		die Leeu
Stadion		RFUEA-veld, Nairobi
Kapasiteit		6 000
Afrigter(s)		Paul Odera (sedert 2019)
Kaptein(s)		Daniel Sikuta
Spankleure		Alt. kleure
Statistiek
Meeste toetse		Joel Nganga (52)
Meeste toetspunte		Darwin Mukidza (385)
Meeste drieë		Darwin Mukidza (18)
Eerste internasionale wedstryd
Kenia wen teen Tanganjika (1954)
Grootste oorwinning
Kenia 96–3 Korea (10 Augustus 1987)
Grootste nederlaag
Portugal 85–0 Kenia (Doebai, Verenigde Arabiese Emirate; 12 November 2022)
Amptelike webwerf
www.kru.co.ke

Die Keniaanse nasionale rugbyspan (Engels: Kenya national rugby union team; Swahili: Timu ya raga ya Kenya) is die nasionale rugbyspan wat Kenia in internasionale wedstryde (toetswedstryde) verteenwoordig. Rugby word in Kenia geadministreer deur die Kenia Rugbyunie (Kenya Rugby Union, KRU) wat in 1970 gestig is. Hulle dra die bynaam Simbas wat in Swahili leeus beteken. Kenia word deur Wêreldrugby as ’n vlak drie-span erken. Die Keniaanse rugbyspan is tans (Januarie 2023) 33ste op Wêreldrugby se wêreldranglys gelys. Die span word as een van die sterker Afrikaspanne na die Suid-Afrikaanse Springbokke en die Namibiese Welwitschias beskou.

Hulle tuisveld is die RFUEA-veld in Nairobi wat in 1955 vir 'n Oos-Afrika-span teen die Britse en Ierse Leeus voorberei is. Kenia kon nog nie vir ’n rugbywêreldbekertoernooi kwalifiseer nie. Sedert 2003 neem Kenia aan die jaarlikse Afrikabeker deel en kon die 2011- en 2013-toernooie wen. Een voormalige Keniaanse rugbyspeler is in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem.

Beheerliggaam

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Kenia Rugbyunie.

Die beheerliggaam vir rugby in Kenia is die Kenia Rugbyunie (Engels: Kenya Rugby Union, KRU). Die Kenia Rugbyunie is in 1970 gestig en het in 1990 ’n volle lid van die Internasionale Rugbyvoetbalraad (IRR; nou Wêreldrugby) geword. Daarbenewens is die Kenia Rugbyunie ’n lid van die kontinentale beheerliggaam Rugby Afrika.

Die hoogste rugbyliga in Kenia is die Kenia Beker met elf spanne. Spelers met groter ambisies draf uit vir die keurspan Simbas wat aan die Suid-Afrikaanse Curriebeker deelneem. Sedertdien is die meeste spelers van die Keniaanse nasionale span uit dié keurspan afkomstig of speel vir ander Suid-Afrikaanse spanne. Van die ander spelers is veral in Europa aktief.

Naas die amptelike nasionale span roep die Kenia Rugbyunie ook ander keurspanne byeen. Nes ander rugbylande beskik Kenia oor ’n o/20-nasionale span wat aan die Wêreldrugby o/20-kampioenskap deelneem. Die Kenia Sevens is die Keniaanse sewesrugbyspan. Kinders en jongmense word reeds op skool aan rugby bekend gestel en na gelang van hul belangstelling en talent begin hul met hul afrigting.

Geskiedenis

Invoering en vestiging van rugby

Rugby is aan die begin van die 20ste deur Britse setlaars na Kenia gebring; die eerste bekende wedstryd is in 1909 gespeel. Aan die begin was rugby vir “wit” setlaars beperk.

In 1923 is die eerste klub in Kenia, Nairobi-distrik, weens sy oorvleuelende sterkte in Nondescripts RFC en Kenia Harlequin FC verdeel. Gedurende die 1950’s is die eerste internasionale wedstryde gespeel. Vroeë toernooie sluit in die Nairobi-distrikkampioenskap wat in 1925 vir die eerste keer aangebied is, ’n Koninklike Gewapende Magte-toernooi sedert 1937, en die Enterprise-beker sedert 1930.

Kenia het verskeie toerende spanne tussen die 1920’s en 1950’s gehuisves; noemenswaardige spanne sluit in die Universiteit van Kaapstad, Universiteit Stellenbosch en ’n saamgestelde Universiteitspan (Oxford en Cambridge) op Mitchell Park-stadion in 1951.

Teen 1953 is die Rugbyvoetbalunie van Oos-Afrika gestig om rugby in die drie Oos-Afrikaanse kolonies Kenia, Uganda en Tanganjika te bestuur. In 1954 het ’n Keniaanse span vir die eerste keer teen ’n Tanganjikaanse span gespeel, en in 1958 kon ’n Keniaanse span die Ugandese s’n 21–11 klop. In die Keniaanse span is dikwels spelers van ander Oos-Afrikaanse nasies ingesluit, en ook spelers met ’n Europese afkoms is ingespan. Alhoewel die uitslae dikwels eensydig was, het hierdie wedstryde rugby in Kenia gewild gemaak. Ná sy onafhanklikheid het Kenia sy eerste toets teen Tanganjika gespeel, en kon die buurland klop.

Onafhanklikheid en integrasie

Ná onafhanklikheid het die desegregasie van die Keniaanse skoolstelsel die inheemse bevolking toegelaat om by rugbyspanne van eliteskole soos Duke of York en Prince of Wales aan te sluit. Spelers soos Chris Onsotti, John Gichinga, Dennis Awori, George Kariuki en Jim Owino het tot die eerste generasie van inheemse Keniaanse rugbyspelers behoort.

In 1972 het Ted Kabetu die eerste Keniaanse speler geword om vir die Oos-Afrikaanse Tuskers in ’n wedstryd teen Richmond RFC te speel. In dieselfde jaar het die Tuskers na Ierland getoer en teen Ierse klubspanne gespeel; hulle kon gemengde resultate aanteken en drie van hul agt toetse wen; Chris Onsotti het die eerste Keniaan geword om in die Tusker se voorspan te speel, nadat hy as ’n stut n die vierde Tuskers-toer na Ierland in 1972 ingesluit is; Jackson “Jacko” Omaido, ’n skoolseun van Lenana-skool (voorheen Duke of York) het vir die Tuskers in 1975 as losskakel teen Zambië uitgedraf.

’n Instroming van Tanganjikaanse spelers het aan die Keniaanse span ’n hupstoot besorg. Gedurende die vroeë 1970’s het verskeie Engelse klubs na Kenia begin toer, en nieamptelike toetse teen die Tuskers gespeel. Dit sluit ’n byna-oorwinning oor Harlequins RFC in, nadat hulle Tuskers 20-15 kon klop.

Ná ’n uitnodiging in die plaaslike dagblaaie aan Afrikarugbyspelers is Miro RFC as ’n uitnodigingspan gestig; soortgelyk aan die Britse Barbarians, of meer plaaslik, die Scorpions RFC. Miro was ’n span vir “swart” spelers en het twee “wit” spelers ingesluit (Doug Hamilton en Pat Orr); dié span het ’n belangrike rol gespeel om rugby onder Afrikane in Kenia te laat groei. Die span het teen Rugby Roma Olimpic in 1976 gespeel en met 20-12 gewen. Die span is egter ontbind oor vrae rakende die rasse-seleksie van spelers.

Die Tuskers het teen die middel-1970’s uit beide “swart” en “wit” spelers bestaan, en teen Zambië te staan gekom; hulle kon vier van hul vyf toetse wen. Teen dié tyd het sommige klubs begin vou weens die migrasie van “wit” uitgewekenes. Ondanks die vordering het daar konflik ontstaan tussen die Keniaanse spelers en die talle klubs wat steeds deur uitgewekenes bestuur is; Miro RFC het weer in 1979 begin speel, en kon dié keer teen Blackheath FC seëvier, 32–19, wat tot nuwe hoop onder “swart” rugbyspelers gelei het.

Beide Mean Machine RFC en Mwamba RFC is in 1977 as aparte spanne vir inheemse spelers gestig. Mean Machine, ’n verteenwoordigende span van die Nairobi-universiteit bestaande uit Absalom “Bimbo” Mutere, Tom Oketch en Joe “JJ” Masiga, kon die Keniaanse beker in hul eerste poging inpalm. Black Blad RFC van die Kenyatta Universiteitskollege het in die volgende jaar gevolg. Mean Machine is egter ná die sluiting van die Nairobi-universiteit as gevolg van die mislukte staatsgreep in 1982 ontbind.

Miro RFC het voorgegaan om te speel, maar is deur die Metropolitaanse Polisiesklub van Londen, ’n span wat as “tydelik” beskou is, 40–9 geklop. In 1982 het die Tuskers hul laaste toer onderneem en kon beide Zimbabwe en Zambië verslaan. Die 1980’s het ook die bekendstelling van sewesrugby gesien. Dié dekade het egter ook die agteruitgang van die nasionale span gesien; tydens ’n beslissende uitspeelrondte teen Zimbabwe het Kenia al sy wedstryde verloor; aan die einde van die 1980’s is Kenia deur Zimbabwe met 56–9 verslaan.

Gemengde resultate

Kenia teen die Weermag se nasionale wag in 2009

Die RFUEA-veld in Nairobi, tuiste van Keniaanse rugby

Kenia het stewig vordering in sy plaaslike rugby gesien, nadat die speel deur die inheemse bevolking oorgeneem en ’n inheemse liga van stapel gestuur is. Gedurende die 2000’s kon Kenia op internasionale vlak gereeld sukses aanteken, nadat hulle in staat was om spanne soos Zimbabwe en Uganda te klop.

Tydens die Rugbywêreldbeker 2007-kwalifisering kon hulle beide Tunisië en Namibië tuis klop, en is net in hul wegwedstryde verslaan.

Tydens die Rugbywêreldbeker 2011-kwalifisering het die span weer versuim om vir die toernooi te kwalifiseer, nadat Kenia deur Tunisië geklop is. In 2011 kon Kenia die Afrikabeker wen, nadat hulle Tunisië in die eindstryd met 16–7 verslaan het, nadat beide Marokko en Namibië weens finansiële beperkings hulself onttrek het; die volgende seisoen het Kenia gesukkel en teen beide Uganda en Zimbabwe agteruitgegaan, net ’n oorwinning oor Tunisië het hul afskuiwing verhoed. Die 2013-seisoen was deurslaggewend vir Keniaanse rugby, nadat hulle beide Uganda en Zimbabwe kon klop, en die Afrikabeker vir die tweede keer – en die eerste keer met ’n vierspanpoel – kon wen.

Die Keniaanse nasionale rugbyspan het in 2014 aan die Suid-Afrikaanse Vodacombeker as Simba XV deelgeneem. Die Simba XV was in Kaapstad gesetel en kon hul openingswedstryd teen die Oostelike Provinsie met 17–10 wen. Kenia het egter sy oorblywende ses wedstryde verloor en in die sewende plek van die suidelike afdeling geëindig.

Dit het vir die Keniaanse span as ’n goeie voorbereiding vir die Afrikabeker in dieselfde jaar gedien, waarin hulle beide Madagaskar en Namibië kon klop. ’n Nederlaag teen Zimbabwe in hul derde wedstryd het egter beteken dat Kenia dié toernooi derde volgens punteverskil eindig en sodoende die Rugbywêreldbeker 2015 misloop. In Mei 2015 het Kenia vir die eerste keer sedert die Oos-Afrikaanse span se wedstryde in die 1970’s en 1980’s weer teen Europese spanne te staan gekom en het Portugal in ’n toetswedstryd op die RFUEA-veld 41–15 geklop.

In 2016 het die Kenia Rugbyunie ’n borgskapstransaksie met Sportpesa ter waarde van KES 607 miljoen aangekondig; dit is die winsgewendste borgskapstransaksie in die Keniaanse rugbygeskiedenis, en sal nie net die sewes- en mansspanne borg nie, maar ook die vroue- en jeugspanne. In September dieselfde jaar het Kenia Rugbyunie formeel aansoek gedoen om aan die Suid-Afrikaanse Curriebeker deel te neem.

Tydens die Rugbywêreldbeker 2019-kwalifisering kon Kenia tot die uitspeelrondte vorder, maar is deur Kanada, Hongkong en Duitsland verslaan. Tydens die Rugbywêreldbeker 2023-kwalifisering het hulle ook die uitspeelrondte gehaal, maar kon nie een wedstryd teen Hongkong, Portugal en die Verenigde State wen nie.

Rekords

Algehele rekord

Kenia het 69 van sy 130 toetswedstryde gewen, ’n wenrekord van 53,07%. Kenia se statistieke in toetswedstryde teen alle lande, in alfabetiese volgorde, is soos volg (korrek in Januarie 2023):

Teen	Gespeel	Gewen	Verloor	Gelykop	% Gewen
Algerië	1	1	0	0	100
Arabië	4	2	2	0	50,00
Brasilië	3	3	0	0	100
Botswana	1	1	0	0	100
Chili	1	0	1	0	0,00
Duitsland	2	0	2	0	0,00
Ivoorkus	1	1	0	0	100
Hongkong	7	1	5	1	14,29
Kameroen	4	4	0	0	100
Kanada	1	0	1	0	0,00
Madagaskar	4	1	2	1	25,00
Marokko	4	2	2	0	50,00
Namibië	13	2	11	0	15,38
Nigerië	1	1	0	0	100
Portugal	2	1	1	0	50,00
Rusland	1	0	1	0	0,00
Senegal	3	2	1	0	66,67
Spanje	1	1	0	0	100
Tunisië	10	7	3	0	70,00
Uganda	35	23	10	2	65,71
Verenigde Arabiese Emirate	1	1	0	0	100
Zambië	7	6	1	0	85,71
Zimbabwe	22	9	13	0	40,90
Algeheel	127	69	54	4	54,33

Wêreldbekerrekord

Jaar	Uitslag
1987	Nie genooi nie
1991	Nie gekwalifiseer nie
1995	Nie gekwalifiseer nie
1999	Nie gekwalifiseer nie
2003	Nie gekwalifiseer nie
2007	Nie gekwalifiseer nie
2011	Nie gekwalifiseer nie
2015	Nie gekwalifiseer nie
2019	Nie gekwalifiseer nie
2023	Nie gekwalifiseer nie
2027	N.v.t.
2031	N.v.t.

Afrikabeker

Kenia neem sedert 2003 aan die jaarlikse Afrikabeker deel. Hulle het die toernooi twee keer gewen.

• Titeloorwinnings (2): 2011, 2013

Ander toetswedstryde

Vanweë sy laat vestiging het Kenia gedurende die amateurtydperk min toere volgens die ou tradisie onderneem, aangesien dit teen die jaar 2000 tot ’n einde gekom het. Deesdae is toetswedstryde teen die spanne van die Noordelike Halfrond tweekeer per jaar moontlik. Gedurende Juniemaand se midjaarrugbytoetsreeks vertrek Europese spanne na Kenia en gedurende Novembermaand se eindjaarrugbytoetsreeks reis die Keniane na Europa. In teenstelling met die meeste ander rugbylande speel Kenia nie vir enige trofee teen sy opponente nie. Buite die Afrikabeker neem die span ook aan die sporadiese Victoriabeker deel, saam met die Oos-Afrikaanse lande Uganda, Zambië en Zimbabwe. Wedstryde teen nie-Afrikaspanne is skaars.

Spelers

Huidige span

Die volgende spelers het Kenia se span tydens die Rugbywêreldbeker 2023-uitspeelrondte gevorm:

Agterspelers (backs) Speler Posisie Klub Samuel Asati Skrumskakel Kenya Commercial Bank SC Brian Tanga Skrumskakel Kabras Sugar RC Samson Onsumu Skrumskakel Menengai Oilers RC Amon Wamalwa Losskakel Homeboyz RC Geoffrey Ominde Losskakel Menengai Oilers RC Bryceson Adaka Senter Kabras Sugar RC John Okoth Senter Menengai Oilers RC Peter Kilonzo Senter Kenya Commercial Bank SC Timothy Omela Vleuel Menengai Oilers RC Beldad Peter Ogeta Obia Vleuel Menengai Oilers RC Jacob Ojee Vleuel Kenya Commercial Bank SC Geoffrey Okwach Vleuel Kenya Commercial Bank SC Darwin Mukidza Heelagter Kenya Commercial Bank SC

Voorspelers (forwards) Speler Posisie Klub Teddy Akala Haker Kabras Sugar RC Eugene Sifuna Haker Kabras Sugar RC Brian Waraba Haker Kenya Harlequins Edward Mwaura Stut Menengai Oilers RC Joseph Odero Stut Kabras Sugar RC Ephraim Oduor Stut Kabras Sugar RC Patrick Ouko Stut Kenya Commercial Bank RFC Andrew Simiyu Stut Universiteit van Johannesburg Ian Masheti Stut Impala Saracens Brian Juma Otieno Slot Kabras Sugar RC Thomas Okeyo Ongera Slot Universiteit van Johannesburg Malcolm Onsando Slot CS Dinamo București Clinton Odhiambo Slot Menengai Oilers RC Daniel Sikuta Losvoorspeler Kabras Sugar RC Joshua Weru Losvoorspeler Northampton Saints Martin Owilah Losvoorspeler Kenya Commercial Bank RFC Bethwel Anami Agsteman Strathmore University RFC

Bekende spelers

Een voormalige Keniaanse speler is vir sy uitstekende prestasie in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem:

Speler	Posisie	Inskrywing
Humphrey Kayange	Senter	2011

Afrigters

Die volgende persone het al as hoofafrigters van die Keniaanse nasionale rugbyspan gedien:

Naam	Tydperk
Ken Thimba	2001–2003
Benjamin Ayimba (tussentyds)	2003
Thomas Odundo	2004–2006
Manuel Okoth	2006
Michael Otieno	2007–2012
Jerome Paarwater	2013–2017
Ian Snook	2018–2019
Paul Odera	sedert 2019

Sien ook

• Keniaanse nasionale krieketspan

Verdere leesstof

• (en) Huw Richards (2007). A Game for Hooligans: The History of Rugby Union. Edinburg: Mainstream Publishing. ISBN 978-1-84596-255-5.
• (en) Richard Bath (1997). The Complete Book of Rugby. Seven Oaks. ISBN 1-86200-013-1.

Eksterne skakels

• (en) Amptelike webwerf van Kenia Rugbyunie
• (en) Kenia by Wêreldrugby